Gratianus

Tam adı
	Flavius Gratianus Augustus

Gratianus
Gratianus
Roma İmparatoru
Hüküm süresi	4 Ağustos 367 - 17 Kasım 375 (babasının altında Augustus olarak; ; 17 Kasım 375 - 25 Ağustos 383 (II. Valentinianus ile birlikte batının ortak Augustus'u olarak, uygulamada batının kıdemli imparatoru)
Önce gelen	I. Valentinianus
Sonra gelen	Magnus Maximus/II. Valentinianus
Doğum	18 Nisan/23 Mayıs 359
Ölüm	25 Ağustos 383; Lyon
Tam adı
Tam adı
	Flavius Gratianus Augustus
Hanedan	Valentinianus Hanedanı
Babası	I. Valentinianus

Sayfanın 2 Ağustos 2020 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

Flavius Gratianus Augustus (d. 18 Nisan/23 Mayıs 359 - ö. 25 Ağustos 383) 375'ten 383'e kadar Batı Roma'nın imparatoruydu.

Paganizm'e karşı Hıristiyanlıktan yana taraf olmuş, imparatorların geleneksel Pagan sembollerini reddetmiş ve Roma Senatosu'ndaki Zafer Mihrabı'nı kaldırtmıştır.

Yaşamı

Gratianus imparator I. Valentinianus'un Marina Severa'dan olan oğluydu ve Panonya'da Sirmium'da doğmuştu. Adını büyükbabası Yaşlı Gratianus'tan almıştır. Gratianus ilk olarak II. Constantius'un kızı Constantia ile evlenmiştir. İkinci karısı Laeta'dır. Her iki evliliğinden de çocuğu olmamıştır.

4 Ağustos 367'de babasından Augustus unvanını almıştır. 17 Kasım 375'te Valentinianus'un ölümünün ardından Panonya'daki askerler imparatorun ikinci karısı Justina'dan olan oğlunu henüz çocukken II. Valentinianus adıyla imparator ilan etmişlerdir.

Gratianus askerlerin seçimine boyun eğmiş, Galya eyaletlerinin yönetimi dışında İtalya, İlliryum ve Afrika'yı Valentinianus ve annesine bırakmıştır. Ancak bu bölünme yalnızca laftaydı ve esas otorite Gratianus'un elinde kaldı.

Doğu Roma İmparatorluğu amcası Valens'in yönetimindeydi. 378'in Mayıs ayında Gratianus Alamanların en güneydeki kolu olan Lentienseleri bugünkü Colmar yakınlarında Argentovaria savaşında kesin bir yenilgiye uğrattı. Aynı yıl 9 Ağustos'ta Valens Edirne Savaşı'nda öldü. Valens Gratianus ve ordusunun Gotlar, Alanlar ve Hunlardan oluşan düşmanlarına karşı yardımcı olmak için gelmelerini beklemeyi reddetmiş ve bunun neticesinde doğu Roma ordusunun üçte ikisi öldürülmüştü.

Aynı yıl doğunun yönetimi Gratianus'a kaldı ancak babar akınlarına karşı koyamadığını hisseden Gratianus 19 Ocak 379'da I. Theodosius'u imparatorluğun doğu bölümünü yönetmekle görevlendirdi. Ardından ikisi birlikte Gotlar Savaşı'nda Balkanları barbarlardan temizlediler.

Gratianus bir süre imparatolruğu enerjik bir biçimde ve başarıyla yönettiyse de zamanla tembelleşti, kendini ava verdi ve Frank generali Merobaudes ve Milano psikoposu Ambrose'nin elinde oyuncak haline geldi.

Edirne Savaşı felaketinden sonra bir grup Alanı kendi özel hizmetine alması ve kamu önünde bir İskit savaşçısı gibi giyinmesi yüzünden Gratianus Romalı askerler arasında hor görülmeye ve içerlenmeye başladı. Bu durumdan faydalanan Romalı general Magnus Maximus Britanya'da bir ayaklanma başlattı ve büyük bir ordu ile Galya'yı işgal etti. O sırada Paris'te olan Gratianus askerleri kendisini terk edince Lyon'a kaçtı. Orada valinin ihaneti sonucu Gratianus isyancı generallerden Andragathius'a teslim edildi ve 25 Ağustos 383'te öldürüldü.

İmparatorluk ve din

Gratianus dönemi kilise tarihi açısından önemli bir dönemdir zira ilk olarak bu dönemde Ortodoksluk imparatorlukta baskın hale gelmeye başlamıştır.

Ambrosius'un etkisiyle Gratianus Roma'da Pagan ibadetini yasaklamış, Pontifex Maximus nişanlarını giymeyi reddetmiş, Zafer Mihrabını pagan senato üyelerinin protestolarına karşın Roma'daki senato binasından kaldırtmış, Vesta bakirelerinin gayri menkul mirasına sahip olmalarını yasaklamış ve onlara ve diğer rahiplere ait ayrıcalıkları kaldırmıştı. Mamafih ölümünden sonra yine de tanrılaştırılmıştır.

27 Şubat 380'de I. Theodosius ve II. Valentinianus ile birlikte Gratianus, Codex Theodosianus xvi.1.2 olarak kaydedilen, tüm tebaalarının Roma ve İskenderiye piskoposlarının inancını uygulamaları gerektiğini belirten Selanik Fermanı adı verilen "Cunctos populos" kararını yayınladılar. Bu hareketin amacı Aryanizm'den türeyen çeşitli inançlar kadar Makedonyalılar gibi daha ufak muhalif mezheplerin de önünü kesmekti.

Kaynakça

Ammianus Marcellinus, Res Gestae Libri XXXI

Resmî unvanlar
Önce gelen: I. Valentinianus ve Valens	Batı Roma İmparatoru (Valens, II. Valentinianus ve I. Theodosius ile) 375–383	Sonra gelen: II. Valentinianus ve I. Theodosius

g t d Roma ve Bizans imparatorları
Principatus MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasianus Titus Domitianus Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus (Pescennius Niger) (Clodius Albinus) Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus
Kriz 235-284	I. Maximinus I. Gordianus ile II. Gordianus Pupienus ile Balbinus III. Gordianus Philippus Decius ile Herennius Etruscus Hostilianus Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus ve II. Valerianus II. Claudius Quintillus Aurelianus Tacitus Florianus Probus Carus Carinus ile Numerianus Galyalı imparatorlar: Postumus (Laelianus) Marius Victorinus (II. Domitianus) I. Tetricus ile II. Tetricus
Dominatus 284-395	Diocletianus Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) ile Galerius (Doğu) ve I. Constantius (Batı) Galerius (Doğu) ile I. Constantius (Batı) ve II. Severus (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile II. Severus (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Maxentius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Licinius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Maxentius Licinius (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) ve I. Konstantin (augustus) ile Valerius Valens Licinius (Doğu) ile I. Konstantin (Batı) ve Licinius, II. Constantinus ile Crispus (Martinianus) I. Konstantin ile Crispus II. Constantinus I. Konstans Magnentius ile Decentius II. Constantius ile Vetranio Julianus Jovianus I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus ile Flavius Victor I. Theodosius (Eugenius)
Batı Roma 395-476	Honorius III. Constantius ile II. Constans III. Constantius Ravenna'daki gaspçı olarak Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus ile Palladius Avitus Majorianus sonrası Libius Severus sonrası Anthemius sonrası Olybrius Glycerius Julius Nepos (de jure) Romulus Augustus (gaspçı)
Bizans 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Marcianus I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus ile Marcus Zeno I. Anastasius I. Justinus I. Justinianus II. Justinus II. Tiberius Mauricius ile Theodosius Phocas Herakleios* III. Konstantinos Heraklonas II. Konstans IV. Konstantinos ile Herakleios ile Tiberios ile II. Justinianos II. Justinianos Leontios III. Tiberios II. Justinianos ile Tiberios Filippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leon V. Konstantinos Artabasdos IV. Leon VI. Konstantinos İrini I. Nikiforos Stavrakios I. Mihail ile Theofilaktos V. Leon ile Konstantinos II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantinos I. Romanos ile Hristoforos ile Stefanos ile Konstantinos II. Romanos II. Nikiforos I. İoannis II. Basileios VIII. Konstantinos Zoi ile III. Romanos Zoi ile IV. Mihail V. Mihail IX. Konstantinos Theodora VI. Mihail I. İsaakios X. Konstantinos Romen Diyojen VII. Mihail ile Andronikos ile Konstantios ile Konstantinos III. Nikiforos I. Aleksios II. İoannis ile Aleksios I. Manuil II. Aleksios I. Andronikos II. İsaakios III. Aleksios IV. Aleksios Senato tarafından seçilen gaspçı Nikolaos V. Aleksios
İznik 1204-1261	Konstantinos I. Theodoros III. İoannis II. Theodoros IV. İoannis
Bizans 1261-1453	VIII. Mihail II. Andronikos ile IX. Mihail III. Andronikos V. İoannis VI. İoannis ile V. İoannis ile Matheos V. İoannis IV. Andronikos VII. İoannis V. Andronikos II. Manuil VIII. İoannis XI. Konstantinos
Eğik yazılanlar gaspçı ya da ortak imparatordur. *Herakleios döneminden itibaren Grekçe resmî dil olmuş, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekçe adları yazılmıştır.