Septimius Severus: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 15.20, 13 Mayıs 2013 tarihindeki hâli

Şablon:Hükümdar bilgi kutusu

Septimius Severus (Şablon:Lang-la;^[1]11 Nisan 145 – 4 Şubat 211), sadece Severus olarak da anılır, 193'ten 211'e kadar Roma imparatoruydu. Afrika eyaletinin Leptis Magna şehrinde doğdu. Afrika kökenli ilk Roma İmparatorudur. Marcus Aurelius ve Commodus'un hükümdarlıkları döneminde devlet kademelerinde yükseldi. Beş İmparator Yılı'nda İmparator Pertinax'ın ölümünü takiben Severus gücü ele geçirdi.^[2]

Pertinax'ın katilinden iktidarı satın alan Didius Julianus'u öldüren Severus, bunun ardından tahta göz diken rakipleri General Pescennius Niger ve General Clodius Albinus ile savaşa girdi. Niger'i İssus Savaşı'nda (194'te) Kilikya'da mağlup etti.^[3] Aynı sene ordusunu daha doğuya yürüterek Osroene Krallığını Roma'ya ilhak etti.^[4] Bundan üç sene sonra da Galya'da Lugdunum Muharebesi'nde Albinus'u yendi.^[5]

Batı eyaletlerinde iktidarını sağlamlaştırdıktan sonra Severus 197 yılında Part İmparatorluğu'na savaş açtı ve Roma ordusu Partların başkenti Ctesiphon'u yıktı, bunun sonucunda Roma sınırları Dicle'ye kadar genişlemiş oldu.^[6] Severus bundan başka, Arabia Petraea'da inşa edilmiş olan sınır güvenliği sistemi Limes Arabicus'u genişletti ve takviye etti.^[7] 202'de Mauretania'da Garamantlara sefer düzenledi, başkentleri Germa'yı ele geçirdi ve Limes Tripolitanus sınır sistemini devletin güney sınırları boyunca genişletti.^[8]

Hükümdarlığının sonraki yıllarında Britanya'ya yolculuk yaptı. Hadrian Duvarı'nı güçlendirdi ve Antonine Duvarı'nı yeniden ele geçirdi. 208'de Caledonia'ya (günümüz İskoçyası) sefer düzenledi, 210'da onu öldürecek olan hastalığa yakalanmasıyla Caledonia'yı ele geçirme planı başarısız oldu.^[9] 211'in başlarında Eboracum'da öldü.^[10] Yerine oğulları Caracalla ve Geta geçti. Oğullarının hükümdar olmasıyla Severuslar Hanedanı kurulmuş oldu. Bu, Üçüncü Yüzyıl Krizi'nden önce hüküm süren son Roma hanedanıdır.

Hayatı

Lucius Severus Kuzey Afrika'da bu günkü Libya, Tunus ve antik dönemde Kartaca olarak bilinen bölgenin güney doğusunda Leptis Magna'da doğdu ve yetişti. Severus, Equestrian sınıftan seçkin ve varlıklı bir ailesinden geliyordu. Severus Libya-Fenike ve Roma soyundan olup, Latince'yi Fenike aksanı ile konuşurdu. Babası Publius Septimius Geta, Libya-Fenike kökenli bir Berberi soylusu idi. Hakkındaki oldukça az bilgiye göre çok büyük politik görevler almamıştı ama iki tane kuzeni Konsül olarak İmparator Antoninus Pius'un hizmetinde bulunmuştu. Annesi Fulvia Pia soylu bir Roma'lıydı. Ailesi İtalya'dan Kuzey Afrika göçmüştü ve Fulvius soyu olarak, eski ve politik olarak etkili, patrici kökenli bir ailedendi. Lucius Severus'un Publius Septimius Geta ve Septimia Pia adlı iki küçük kardeşi vardı. Severus’un anne tarafından kuzeni Praetorian muhafız ve konsül Gaius Fulvius Plautianus'tu.

Yükselişi

Severus 172'de İmparator Marcus Aurelius tarafından Roma Senatosu'na Senatör olarak atandı. Severus 190'da Konsül, takip eden yılda ise İmparator Commodus'dan Pannonia Lejyon'larının komutasını aldı. 193'de Pertinax'ın kuvvetleriyle beraber öldürülmesi üzerine, Carnuntum'da imparator ilan edildi ve hızlı bir şekilde İtalya'ya döndü. Eski İmparator Didius Julianus Senato tarafından ölüme mahkûm edilip, öldürüldü ve Severus Roma'nın idaresini muhalefetle karşılaşmadan ele geçirdi. Bu sırada Suriye Lejyonları Pescennius Niger'i imparator ilan etmişti. Aynı anda Severus Britanya'nın belki de ona karşı Didius'u desteklemiş olan güçlü valisi Clodius Albinus'a, içerisinde Sezarlık payeside bulunan ve zaman içerisinde yükselmeyi ima eden makul bir teklifte bulundu. Onun artçı desteği ile, doğuya hareket etti ve 194'te Issus Savaşında Niger'in kuvvetlerini bozguna uğrattı. Ertesi yılı Niger'e yardım eden Mezopotamya ve Pers derebeylerini yok etmeye ayırdı. Ardından, Severus oğlu Caracalla'yı halefi olarak ilan etti. Albinus, Kuvvetleri tarafından İmparator olarak selamlanıp Galya'ya doğru hareket edince, Severus Roma'da kısa bir konaklamadan sonra, onunla karşılaşmak için Kuzey'e yöneldi. 19 Şubat 197 tarihli Lugdunum Savaşında, çoğunlukla İllirya, Moesia ve Daçya (Roma eyaleti) lejyonlarından oluşmuş 100,000 kişilik bir ordu ile Clodius Albinus'u yenerek ortadan kaldırıdı. Böylece İmparatorlukta kontrolü tam olarak sağlamış oldu.

İmparator

Severus bir askerdi ve askerliği boyunca şeref peşindeydi. 197'de Pescennius Niger'e destek verenlerden intikam almak için Pers İmparatorluğu'na karşı kısa ve başarılı bir savaş yaptı. Pers başkenti Ctesiphon lejyonlar tarafından yağmalandı ve Mezopotamya'nın kuzey yarısı Roma'ya iade edildi.

Severus'un Roma Senatosu ile ilişkileri hiçbir zaman iyi olmadı. Başından beri ordu yardımı ile elde ettiği gücü nedeniyle gözden düşmüştü. Severus kendisine karşı kötülük ve komplo planladıkları gerekçesiyle düzinelerce Senatörün idamını emretti ve onların yerlerine kendisine yakın adamlarını yerleştirdi. Aynı zamanda İmparatorun kişisel muhafızı olan Praetorian muhafızlar'ı kendi adamlarıyla yeniden düzenledi ve Roma yakınlarında Albanum'a 50,000 kişilik kendisine sadık bir birlik yerleştirdi. Saltanatı süresince yaklaşık 25/30 arasındaki Lejyon sayısını 33'e yükseldi. Aynı zamanda destek birlikleri (Numerii)'lerinde sayısı da arttırıldı. Bu birliklerin bir çoğu doğu sınırlarından geliyordu. Buna ek olarak Lejyonlarda yıllık ücret 300'den 500 denarius'a yükseltildi.

Yaptıklarıyla Roma'yı askeri bir diktatörlüğe dönüştürdüğü halde, Commodus döneminin moral çöküntüsü ve sınırsız yozlaşmasından kurtulan Roma'lı yurttaşların gözünde oldukça popülerdi. Pers Ülkesinden zaferle dönmesi anısına Roma'da Septimius Severus Zafer Takı'nı diktirdi.

Kaynaklara göre, Severus 197 yılından sonra İmparatorluğun yönetim kademelerinin kontrolünü eline geçiren Gaius Fulvius Plautianus'un ağır etkisi altında kalmaya başladı. Plautianus'un kızı, Fulvia Plautilla, Severus'un oğlu Caracalla ile evlenmişti. Aşırı gücü 205 sonlarında İmparatorun ölmekte olan kardeşinin ithamlarıyla ile sona erdi ve öldürüldü. Ardılı iki praefecti, hukukçu Aemilius Papinianus'da dahil, her nasılsa daha geniş yetkiler elde ettiler. 208 yılı başlarında Severus Roma Britanyası'nı barbarlara karşı savunma görevini ve ardından Eburacum (York)'ta ciddi şekilede hastalanana kadar Hadrian Duvarı'nın tamiratı işini üzerine aldı. 4 Şubat 211'de öldü. 211'de ölümü üzerine Severus Senato tarafından tanrılaştırıldı ve karısı Julia Domna'nın tavsiyesi üzerine iki kavgacı oğlu Caracalla ve Geta halefleri oldular. Severus tarafında imparatorlukta sağlanan istikrar yakında kaybolacaktı.

Başarıları

İmparatorluğa pahalıya malolan askeri temayüllerine rağmen Severus, zamanında Romanın ihtiyacı olan güçlü bir yöneticiydi. Takip eden birkaç yöneticinin de dahil olduğu Asker İmparatorların başlangıcıydı. Her halukârda, bazı bakış açılarına göre ihtiyaç olduğu halde, Ordu imtiyazlarını artırma politikası çağdaşları Cassius Dio ve Herodianus tarafından eleştirildi: özellikle de, yeni ordunun beslenmesi için sivil halk üzerinde artan zorlukları (vergi artışları) işaret ettiler

Severus aynı zamanda inşaat faaliyetleriyle de dikkat çeker. Roma Forumundaki Zafer Takı onun adıyla anılır. Aynı zamanda, Roma'da Septizodium'u inşaa ettirdi ve doğum yeri olan Leptis Magna'yı zenginleştirdi (203'te ki ziyaretinin anısına bir Zafer Takı inşa edilmiştir).

Kaynakça

^ Severus adının Klasik Latince'de orijinal yazılışı şu şekildedir: LVCIVS SEPTIMIVS SEVERVS AVGVSTVS.
^ Birley (1999), s. 113.
^ Birley (1999), s. 113.
^ Birley (1999), s. 115.
^ Birley (1999), s. 125.
^ Birley (1999), s. 130.
^ Birley (1999), s. 134.
^ Birley (1999), s. 153.
^ Birley (1999), s. 170–187.
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Birley 1999, s. 187 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

Ek Okuma

Anthony Birley. Septimius Severus: The African Emperor (Septimius Severus: Afrikalı İmparator), 1998. ISBN 0-415-16591-1, (İngilizce)
Michael Grant. The Roman Emperors (Roma İmparatorları), 1985. ISBN 0-7607-0091-5, İngilizce)
Michael Grant. The Severans: The Changed Roman Empire, (Severuslar: Değişen Roma İmparatorluğu), 1996. ISBN 0-415-12772-6, (İngilizce)
A. Daguet-Gagey, Septime Sévère (Paris, 2000).
Alison Cooley, "Septimius Severus: the Augustan Emperor," in Simon Swain, Stephen Harrison and Jas Elsner (eds), Severan culture (Cambridge, CUP, 2007).
Johannes Hasebroek, Untersuchungen zur Geschichte des Kaisers Septimius Severus (Cambridge, 1921).
R.G. Hovannisian, The Armenian People From Ancient to Modern Times, Volume I: The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century, Palgrave Macmillan, 2004
Achim Lichtenberger, Severus Pius Augustus: Studien zur sakralen Repräsentation und Rezeption der Herrschaft des Septimius Severus und seiner Familie (193–211 n. chr.) (Leiden; Boston: Brill, 2011) (Impact of Empire, 14).

Dış bağlantılar

Septimius Severus'un hayatı (Historia Augusta at LacusCurtius: Latince metin ve İngilizce çevirisi)
kitaplar 74, 75, 76, ve 77 of Dio Cassius, Septimius Severus'un yükseliş ve saltanatını kapsar, (İngilizce)
De Imperatoribus Romanis Online Roma İmparatorları Ansiklopedisi, (İngilizce)
Septimius Severus Kemeri, (İngilizce)
Septimus Severus at [http://www.bbc.co.uk/tyne/roots/2003/10/blackhist

Önce gelen: Didius Julianus	Roma İmparatoru 193 - 211	Sonra gelen: Caracalla ve Publius Septimius Geta

Şablon:Link KM Şablon:Link SM

[1] Severus adının Klasik Latince'de orijinal yazılışı şu şekildedir: LVCIVS SEPTIMIVS SEVERVS AVGVSTVS.

[2] Birley (1999), s. 113.

[3] Birley (1999), s. 113.

[4] Birley (1999), s. 115.

[5] Birley (1999), s. 125.

[6] Birley (1999), s. 130.

[Birley_1999,_s._134-7] Birley (1999), s. 134.

[8] Birley (1999), s. 153.

[9] Birley (1999), s. 170–187.

[Birley_1999,_s._187-10] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Birley 1999, s. 187 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

@@ 39. satır: / 39. satır: @@
 Batı eyaletlerinde iktidarını sağlamlaştırdıktan sonra Severus 197 yılında [[Part İmparatorluğu]]'na savaş açtı ve Roma ordusu Partların başkenti [[Ctesiphon]]'u yıktı, bunun sonucunda Roma sınırları [[Dicle]]'ye kadar genişlemiş oldu.<ref>Birley (1999), s.&nbsp;130.</ref> Severus bundan başka, [[Arabia Petraea]]'da inşa edilmiş olan sınır güvenliği sistemi [[Limes Arabicus]]'u genişletti ve takviye etti.<ref name="Birley 1999, s. 134">Birley (1999), s.&nbsp;134.</ref> 202'de [[Mauretania]]'da [[Garamantlar|Garamantlara]] sefer düzenledi, başkentleri Germa'yı ele geçirdi ve ''[[Limes Tripolitanus]]'' sınır sistemini devletin güney sınırları boyunca genişletti.<ref>Birley (1999), s.&nbsp;153.</ref>
-Hükümdarlığının sonraki yıllarında [[Britanya (Roma eyaleti)|Britanya]]'ya yolculuk yaptı. [[Hadrian Duvarı]]'nı güçlendirdi ve [[Antonine Duvarı]]'nı yeniden ele geçirdi. 208'de  Caledonia'yı (günümüz [[İskoçya|İskoçyası]]) sefer düzenledi, 210'da onu öldürecek olan hastalığa yakalanmasıyla Caledonia'yı ele geçirme planı başarısız oldu.<ref>Birley (1999), s.&nbsp;170–187.</ref> 211'in başlarında Eboracum'da öldü.<ref name="Birley 1999, s. 187" /> Yerine oğulları [[Caracalla]] ve [[Publius Septimius Geta|Geta]] geçti. Oğullarının hükümdar olmasıyla Severuslar Hanedanı kurulmuş oldu. Bu, [[Üçüncü Yüzyıl Krizi]]'nden önce hüküm süren son Roma hanedanıdır.
+Hükümdarlığının sonraki yıllarında [[Britanya (Roma eyaleti)|Britanya]]'ya yolculuk yaptı. [[Hadrian Duvarı]]'nı güçlendirdi ve [[Antonine Duvarı]]'nı yeniden ele geçirdi. 208'de  Caledonia'ya (günümüz [[İskoçya|İskoçyası]]) sefer düzenledi, 210'da onu öldürecek olan hastalığa yakalanmasıyla Caledonia'yı ele geçirme planı başarısız oldu.<ref>Birley (1999), s.&nbsp;170–187.</ref> 211'in başlarında Eboracum'da öldü.<ref name="Birley 1999, s. 187" /> Yerine oğulları [[Caracalla]] ve [[Publius Septimius Geta|Geta]] geçti. Oğullarının hükümdar olmasıyla Severuslar Hanedanı kurulmuş oldu. Bu, [[Üçüncü Yüzyıl Krizi]]'nden önce hüküm süren son Roma hanedanıdır.
 == Hayatı ==

g t d Roma ve Bizans imparatorları
Principatus MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasianus Titus Domitianus Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus (Pescennius Niger) (Clodius Albinus) Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus
Kriz 235-284	I. Maximinus I. Gordianus ile II. Gordianus Pupienus ile Balbinus III. Gordianus Philippus Decius ile Herennius Etruscus Hostilianus Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus ve II. Valerianus II. Claudius Quintillus Aurelianus Tacitus Florianus Probus Carus Carinus ile Numerianus Galyalı imparatorlar: Postumus (Laelianus) Marius Victorinus (II. Domitianus) I. Tetricus ile II. Tetricus
Dominatus 284-395	Diocletianus Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) ile Galerius (Doğu) ve I. Constantius (Batı) Galerius (Doğu) ile I. Constantius (Batı) ve II. Severus (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile II. Severus (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Maxentius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Licinius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Maxentius Licinius (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) ve I. Konstantin (augustus) ile Valerius Valens Licinius (Doğu) ile I. Konstantin (Batı) ve Licinius, II. Constantinus ile Crispus (Martinianus) I. Konstantin ile Crispus II. Constantinus I. Konstans Magnentius ile Decentius II. Constantius ile Vetranio Julianus Jovianus I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus ile Flavius Victor I. Theodosius (Eugenius)
Batı Roma 395-476	Honorius III. Constantius ile II. Constans III. Constantius Ravenna'daki gaspçı olarak Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus ile Palladius Avitus Majorianus sonrası Libius Severus sonrası Anthemius sonrası Olybrius Glycerius Julius Nepos (de jure) Romulus Augustus (gaspçı)
Bizans 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Marcianus I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus ile Marcus Zeno I. Anastasius I. Justinus I. Justinianus II. Justinus II. Tiberius Mauricius ile Theodosius Phocas Herakleios* III. Konstantinos Heraklonas II. Konstans IV. Konstantinos ile Herakleios ile Tiberios ile II. Justinianos II. Justinianos Leontios III. Tiberios II. Justinianos ile Tiberios Filippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leon V. Konstantinos Artabasdos IV. Leon VI. Konstantinos İrini I. Nikiforos Stavrakios I. Mihail ile Theofilaktos V. Leon ile Konstantinos II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantinos I. Romanos ile Hristoforos ile Stefanos ile Konstantinos II. Romanos II. Nikiforos I. İoannis II. Basileios VIII. Konstantinos Zoi ile III. Romanos Zoi ile IV. Mihail V. Mihail IX. Konstantinos Theodora VI. Mihail I. İsaakios X. Konstantinos Romen Diyojen VII. Mihail ile Andronikos ile Konstantios ile Konstantinos III. Nikiforos I. Aleksios II. İoannis ile Aleksios I. Manuil II. Aleksios I. Andronikos II. İsaakios III. Aleksios IV. Aleksios Senato tarafından seçilen gaspçı Nikolaos V. Aleksios
İznik 1204-1261	Konstantinos I. Theodoros III. İoannis II. Theodoros IV. İoannis
Bizans 1261-1453	VIII. Mihail II. Andronikos ile IX. Mihail III. Andronikos V. İoannis VI. İoannis ile V. İoannis ile Matheos V. İoannis IV. Andronikos VII. İoannis V. Andronikos II. Manuil VIII. İoannis XI. Konstantinos
Eğik yazılanlar gaspçı ya da ortak imparatordur. *Herakleios döneminden itibaren Grekçe resmî dil olmuş, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekçe adları yazılmıştır.