Ali Çetinkaya Garı
Afyonkarahisar Ali Çetinkaya Garı | |
|---|---|
|
| |
 Afyonkarahisar Ali Çetinkaya Garı | |
| Konum |
Ali Çetinkaya Mahallesi, İstasyon Caddesi, 03200 Merkez, Afyonkarahisar Türkiye |
| Koordinatlar | 38°45′51″N 30°33′08″E / 38.76403°K 30.55222°D |
| Sahip | TCDD |
| İşletmeci | TCDD Taşımacılık |
| Hat(lar) |
Batı yönü: 421,726 km (262,048 mi) (İzmir-Basmane) Kuzey yönü: 161,230 km (100,184 mi) (Eskişehir) Doğu yönü: 272,455 km (169,296 mi) (Konya) |
| Platformlar |
1 kenar platform 1 ada platformu |
| Raylar | 21 |
| Tren işletmecileri | TCDD Taşımacılık |
| Yapı | |
| Yapı türü | Hemzemin |
| Otopark | Hayır |
| Bisiklet altyapısı | Evet |
| Engelli erişimi | Evet |
| Diğer bilgiler | |
| Durum | İşletmede |
| Ücret bölgesi | 7. Bölge |
| Tarihçe | |
| Açılış |
1895 1939 |
| Hizmetler | |
| Demiryolu ulaşımı | |
Afyonkarahisar Ali Çetinkaya Garı, Afyonkarahisar'ın il merkezinde yer alan TCDD'ye ait ana tren istasyonudur. 1895’te inşa edilen ilk istasyon binasının yaklaşık 500 metre doğusunda, kent merkezine doğrudan ulaşım sağlayacak biçimde kuzeybatı-güneydoğu yönünde konumlanmıştır.
1939 yılında inşa edilen yeni gar binası eski Afyonkarahisar milletvekili ve Ulaştırma Bakanı Ali Çetinkaya'nın adını taşımaktadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Osmanlı Hükûmeti tarafından İngiliz The Smyrna Cassaba Railway (SCR) Şirketi'ne demiryolu inşa etme ve işletme imtiyazı verilmiştir. İzmir-Basmane - Kasaba (Turgutlu) demiryolu'nun inşası 1864 yılında başlamış ve 10 Ocak 1866 tarihinde ise Turgutlu'ya ulaşarak hizmete girmiştir.
Daha sonrasında SCR Şirketi'ne verilen yeni imtiyazlar ile demiryolu hattı 1875 yılında Alaşehir'e ve 1890 yılında da Soma'ya uzatılmıştır. Sonrasında Osmanlı hükûmeti, hattı rasyonalize etme kararı alarak tamamen satın almış (rachat hakkı) ve imtiyazı sonlandırmıştır. Ancak demiryolu hattı Osmanlı hükûmeti tarafından 17 Şubat 1893'te Uluslararası Yataklı Vagon Şirketi'nin sahibi olan Georges Nagelmackers'a satılmıştır. 16 Temmuz 1893 tarihinde ise mevcut demiryolu hattını işletmek ve yeni demiryolu hatları inşa etmek için Fransız Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements (SCP) Şirketi kurulmuştur.
Bu sırada 1893 yılında Osmanlı hükûmeti, Eskişehir'den Konya'ya bir demiryolu hattı inşa edilmesi için daha önceden Osmanlı Anadolu Demiryolları hattının bir parçası olarak "İzmit - Ankara" kısmını inşa eden Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie (CFOA) Şirketi'ne imtiyaz vermiştir. Demiryolu hattının inşası aynı yıl başlamış ve hattın "Eskişehir - Afyonkahisar" kısmı, Afyonkarahisar Şehir Garı ile birlikte, Ağustos 1895'te, "Afyonkarahisar - Konya" kısmı ise Haziran 1896'da hizmete girmiştir.
SCP Şirketi'ne ise mevcut demiryolu hattını doğuda Afyonkarahisar'a uzatmak için yeni bir imtiyaz verilmiştir. Ancak Afyonkarahisar bölgesindeki demiryollarını inşa etme ve işletme hakkı Alman CFOA Şirketi'ne ait olduğu için, CFOA ile SCP şirketleri arasında bir anlaşma imzalanmış ve "Alaşehir - Afyonkarahisar" hattı 1899 yılında hizmete girmiştir.
1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Yeni Türk hükûmeti demiryollarını millileştirme kararı almış ve demiryolu hattını işleten CFOA Şirketini 1927'de, SCP Şirketini 1934 yılında satın alarak feshetmiş ve daha sonrasında TCDD'ye bağlamıştır.
Günümüz[değiştir | kaynağı değiştir]
SCR&SCP Şirketi'nin işlettiği demiryolu hattı günümüzde İzmir-Basmane - Manisa - Afyonkarahisar demiryolu adıyla bilinmektedir. Demiryolu hattının sahibi TCDD, sorumlusu TCDD 3. ve 7. Bölge Müdürlükleri ve işleticisi ise TCDD Taşımacılık'tır.
Saat kulesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Binanın çatısından yükselen kare prizma şeklindeki kulenin iki cephesinde Roma rakamlarından ve akrep ile yelkovandan müteşekkil bir saat bulunmaktadır. Mekanik mekanizmalı saat hâlen çalışmaktadır.[1]
Hatlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Hizmetler[değiştir | kaynağı değiştir]
| TCDD | |||
|---|---|---|---|
| TCDD Taşımacılık | |||
| Önceki İstasyon | Anahat Trenleri | Sonraki İstasyon | Sefer Sayısı |
İzmir-Basmane yönünde |
Konya yönünde |
||
Denizli yönünde |
Eskişehir yönünde | ||
| Önceki İstasyon | Bölgesel Trenler | Sonraki İstasyon | Sefer Sayısı |
Eskişehir yönünde |
|||
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Cansever, Meltem (Haziran 2009), Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Saat Kulesi, İstanbul: NTV Yayınları, s. 24, ISBN 9786055813239