Ankara Garı

Koordinatlar: 39°56′9.596″K 32°50′36.683″D / 39.93599889°K 32.84352306°D / 39.93599889; 32.84352306
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı ve YHT Garı (Ankara metrosu) ile karıştırılmamalıdır.
Ankara Garı
TCDD Taşımacılık istasyonu
Başkentray istasyonu
Ankara asv2021-10 img19 Railway station.jpg
Ankara Garı (Ön Cephe)
Konum Anafartalar Mahallesi, Hipodrom Caddesi, 06050, Ulus
Altındağ, Ankara
Türkiye
Koordinatlar 39°56′9.596″K 32°50′36.683″D / 39.93599889°K 32.84352306°D / 39.93599889; 32.84352306
Sahip TCDD
İşletmeci TCDD Taşımacılık
Hat(lar) Başkentray (Sincan - Kayaş) Banliyö Treni
Uzaklık 25,209 kilometre (15,664 mi) (Sincan)
12,263 kilometre (7,620 mi) (Kayaş)
Platformlar 1 kenar platform
2 ada platformu
Raylar 7
Tren işletmecileri TCDD Taşımacılık
Otobüs güzergâhları
Bağlantılar Yüksek Hızlı Tren (YHT) (Ankara YHT Garı)・M4 (Kızılay - Şehitler) Metro Hattı (YHT Garı)・Ankaray logo.svg (Maltepe)
Yapı
Yapı türü Hemzemin
Otopark Hayır
Bisiklet altyapısı Evet
Engelli erişimi Evet
Mimar Şekip Akalın
Mimari tarz Art deco
Diğer bilgiler
Durum İşletmede
Ücret bölgesi 2. Bölge
Tarihçe
Açılış 31 Aralık 1892 (Demiryolu hattı ve ilk gar - CFOA)
30 Ekim 1937 (Mevcut gar - TCDD)
1972 (Sincan - Kayaş Banliyö Treni)
12 Nisan 2018 (Başkentray)
Elektriklendirme 25 kV AA Katener (1972)
Hizmetler
Demiryolu ulaşımı
Toplu ulaşım
Harita
Sembol açıklamaları
Kayaş ↑
↑ Yenişehir
Gar
Sincan ↓
↓ Hipodrom

Ankara Garı, Türkiye'nin başkenti Ankara'nın Altındağ ilçesi Ulus semti Anafartalar Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

Günümüzde TCDD 2. Bölge Müdürlüğü'ne ev sahipliği yapan ve İstanbul-Haydarpaşa - Ankara demiryolu'nun bitiş ve Ankara - Kars demiryolu'nun başlangıç noktası olan garın ilk binası, Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi tarafından Osmanlı Anadolu Demiryolları için inşa edilerek 31 Aralık 1892'de hizmete girmiştir.[1][2]

CFOA Şirketi, 1924'te ilk devlet demiryolu şirketi olan Chemins de fer d'Anatolie Baghdad / Anadolu-Bağdat Demiryolları (CFAB) Şirketi tarafından idare edilmeye başlanmış, 1927'de CFAB Şirketi devletleştirilmiş ve şirketin işlettiği hatlar ve tren istasyonları Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresi (DDYL)'nin denetimine girmiştir. DDYL ise 1929'da yerini -o sıralar adı Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü olan- TCDD'ye bırakmıştır.[3][4]

Ankara'nın başkent olmasıyla birlikte giderek yetersiz kalan ilk gar binasının yerine TCDD tarafından inşa edilen yeni gar binası 30 Ekim 1937'de hizmete girmiştir[1][3][4] ve hâlâ hizmet vermektedir.

Elektrifikasyon altyapısıyla yenilenerek 1972'de tekrar hizmete giren istasyon, 1972 - 2016 yılları arasında Sincan - Kayaş Banliyö Treni'ne hizmet vermiş, Başkentray projesinin inşası kapsamında 11 Temmuz 2016'da -banliyö kısmı- kapatılmış ve yeniden inşa edilerek 12 Nisan 2018'de tekrar hizmete girmiştir.[5]

Yedi raylı bir demiryolu hattı içinde beş raya hizmet veren iki ada platformu ve bir kenar platformdan oluşan istasyonun, güneyde yer alan iki raylı ada platformu B1 (Sincan - Kayaş) Banliyö Trenleri'ne hizmet vermektedir.[6] Başkentray'a ayrılan platform ve raylar haricinde, kuzeyde yer alan iki raylı ada platformu ve bir raylı kenar platform İzmir Mavi Treni, 4 Eylül Mavi Treni, Ankara Ekspresi, Doğu Ekspresi, Güney Kurtalan Ekspresi, Turistik Doğu Ekspresi ve Van Gölü Ekspresi Anahat Trenleri'ne[7] ve Ankara - Polatlı Bölgesel Trenleri'ne[8] hizmet vermektedir. Ayrıca Yük Trenleri ve ekipman ulaşımı için iki ada platform arasında yer alan ve platformlara hizmet vermeyen iki ray daha bulunmaktadır.

İstasyon, 29 Ekim 2016'da -bitişiğinde yer alan- Ankara YHT Garı hizmete girinceye kadar (2009 - 2016 yılları arasında) Yüksek Hızlı Tren istasyonu olarak da hizmet vermiştir.

Hatlar[değiştir | kaynağı değiştir]

TCDD

Hizmetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Platform yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kayaş ↑ Yenişehir ↑
1 ⇌ | | ⇌ 2 3 ⇌ | | | | ⇌ 4 5 ⇌ |
↓ Sincan ↓ Hipodrom
1 - 3 Batı yönü Anahat Trenleri
Bölgesel Trenler 		İstanbul-Halkalı・İzmir-Basmane için
Doğu yönü Kars・Malatya・Kurtalan・Tatvan için
4 Batı yönü Başkentray (Sincan - Kayaş) Banliyö Treni Eryaman YHT・Sincan・(Akçaören) için
5 Doğu yönü Yenişehir・Kurtuluş・Kayaş için

Güzergâh[değiştir | kaynağı değiştir]

TCDD
TCDD Taşımacılık
Önceki İstasyon Anahat Trenleri[7] Sonraki İstasyon Sefer Sayısı
Sincan
İzmir-Basmane yönünde 		İzmir Mavi Treni Bitiş Her gün karşılıklı 1 sefer
Başlangıç 4 Eylül Mavi Treni Kayaş
Malatya yönünde
Ankara Ekspresi Sincan
İstanbul-Halkalı yönünde
Doğu Ekspresi Kayaş
Kars yönünde
Güney Kurtalan Ekspresi Kayaş
Kurtalan yönünde 		Pazartesi, Çarşamba, Perşembe, Cuma ve Cumartesi Ankara kalkışlı 1 sefer
---
Pazartesi, Çarşamba, Cuma, Cumartesi ve Pazar Kurtalan kalkışlı 1 sefer
Turistik Doğu Ekspresi Kayaş
Kars yönünde 		Çarşamba ve Cuma Ankara kalkışlı 1 sefer
---
Cuma ve Pazar Kars kalkışlı kalkışlı 1 sefer
Van Gölü Ekspresi Kayaş
Tatvan yönünde 		Salı ve Pazar Ankara kalkışlı 1 sefer
---
Salı ve Perşembe Tatvan kalkışlı 1 sefer
Önceki İstasyon Bölgesel Trenler[8] Sonraki İstasyon Sefer Sayısı
Başlangıç B21
Ankara - Polatlı Bölgesel Treni 		Sincan
Polatlı yönünde 		Her gün karşılıklı 3 sefer
Önceki İstasyon Banliyö Trenleri Sonraki İstasyon Sefer Sıklığı
Hipodrom
Sincan yönünde 		Başkentray (Sincan - Kayaş) Banliyö Treni
(Sincan - Kayaş) 		Yenişehir
Kayaş yönünde 		06.00 - 21.00 arasında 15 dakikada 1 sefer, 21.00 - 23.00 arasında 30 dakikada 1 sefer[6]
İptal Edilen Hizmet
TCDD
Önceki İstasyon Banliyö Trenleri Sonraki İstasyon Sefer Sıklığı
Hipodrom
Sincan yönünde 		Sincan - Kayaş Banliyö Treni Yenişehir
Kayaş yönünde 		İptal edildi

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara'daki demiryolu ulaşımının ana arteri olan Ankara Garı'nın tarihi Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanır. O yıllarda İstanbul-Haydarpaşa - Ankara demiryolu'nun Ankara ayağını oluşturan garın ilk hizmet binası Fransız Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi tarafından inşa edilerek 31 Aralık 1892'de hizmete girdi. Fakat Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte hızla gelişen Ankara'nın yolcu trafiğini kaldıramaz hale gelen bu eski gar binası yerini 1935-37 yılları arasında inşa edilen ve halen kullanımda olan günümüzdeki yapıya bıraktı.

Şehirlerarası ulaşımın yanı sıra 1972'den 2016 yılına kadar Sincan - Kayaş Banliyö Treni'nde hizmet veren Ankara Garı; Başkentray projesi kapsamında 11 Temmuz 2016'da kısmen kapatıldı ve gerekli altyapı çalışmalarının ardından yenilenerek 12 Nisan 2018'de tekrar hizmete girdi. Ayrıca; Ankara YHT Garı'nın inşası tamamlanana kadar Yüksek Hızlı Tren hatları da Ankara Garı'ndan işletildi. Ankara Garı 2005 yılında, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından yayımlanan 50. Yılda 50 Eser listesine dahil edildi.

2015 Ankara saldırısı anıtı
2015 Ankara saldırısı anıtı

10 Ekim 2015 tarihinde garın önünde gerçekleştirilen bir bombalı saldırıda 109 kişi hayatını kaybetmiştir.

Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet tarihinin en önemli ve prestijli mimari eserlerinden biri olarak kabul edilen Ankara Garı, Şekip Akalın tarafından tasarlandı. Akalın burayı sadece bir tren istasyonu olarak değil; gar gazinosu, lojmanlar ve idari binalarıyla birlikte oldukça büyük bir gar kompleksi olarak kurguladı. Temeli 4 Mart 1935 tarihinde atılan yapı, dönemin Bayındırlık Bakanlığı ve Demiryolları Umum Müdürlüğü'nün de katkılarıyla 30 Ekim 1937'de tamamlanarak hizmete açıldı. İstasyon Caddesi üzerinde yer alan Ankara Palas, Gençlik Parkı, 19 Mayıs Stadyumu ve Hipodrom gibi sosyal mekanlara komşu olan bir noktada konumlanan garın inşasıyla birlikte şehir içinde Ankara Kalesi'nden başlayarak bu yeni gar binasına kadar uzanan bir kültür koridoru da oluşturulmuş oldu. Zaman içerisinde modernleşmenin sembolü ve çağdaş yaşama açılan bir kapı olarak görülmeye başlanan Ankara Garı'nın öncü olduğu bu kültür aksı o kadar benimsendi ki, benzer projeler Eskişehir ve Balıkesir gibi diğer Türk kentlerinde de uygulandı.[9]

Çevre alanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Ankara railway station" [Ankara Garı]. Trains of Turkey. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022. 
  2. ^ "CFOA History" [CFOA'nın Tarihçesi]. Trains of Turkey. 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  3. ^ a b "A Short History of Turkish Railways" [Türk Demiryollarının Kısa Tarihi]. Trains of Turkey. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2022. 
  4. ^ a b "TCDD History" [TCDD Tarihi]. Trains of Turkey. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2022. 
  5. ^ "Başkentray, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katıldığı törenle hizmete açıldı". Star. 12 Nisan 2018. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019. 
  6. ^ a b "Başkentray Banliyö Treni". TCDD Taşımacılık. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  7. ^ a b "Anahat Trenleri". TCDD Taşımacılık. 30 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  8. ^ a b "Bölgesel Trenler". TCDD Taşımacılık. 8 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  9. ^ Tektaş, Elif; Akalın, Aysu (Nisan 2020). "Değişen ve Dönüşen Bir Kentte Eski-Yeni Çelişkisi: Ankara Tren Garı-Ankara YHT Garı" (PDF). Mimarlık. 57 (412). Ankara: Mimarlar Odası. ss. 68-72. ISSN 1300-4212. 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ankara_Garı&oldid=28882716" sayfasından alınmıştır