Yüksek Hızlı Tren

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(YHT sayfasından yönlendirildi)
Bu madde Türkiye'de işletimde olan yüksek hızlı tren hatları hakkındadır. Türkiye'de yüksek hızlı demiryolu altyapısı için Türkiye'de yüksek hızlı demiryolu sayfasına bakınız.
"YHT" buraya yönlendirilmektedir. Birleşik Krallık'ta "Yüksek Hızlı Tren" ile ilgili madde için InterCity 125 sayfasına bakınız.
Yüksek Hızlı Tren
Yüksek Hızlı Tren logo.svg
HT80101.jpg
Ankara - Konya YHT ve Ankara - Eskişehir YHT hatlarında hizmet veren bir HT 80000 yüksek hızlı tren seti
Genel
Sahibi TCDD
Hizmet alanı Ankara, Eskişehir, Bilecik, Sakarya, Kocaeli, İstanbul, Konya, Karaman, Afyonkarahisar, Uşak, Manisa, İzmir, Kırıkkale, Yozgat, Sivas, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Bursa, Kayseri
Bölge Marmara Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi
Taşıma türü Yüksek hızlı demiryolu
Hat sayısı 6 (işletmede)
Merkez Etimesgut Yüksek Hızlı Tren Ana Bakım Deposu
Web sitesi Yüksek Hızlı Tren Resmî Web Sayfası
Hizmet
Hizmete giriş 13 Mart 2009 (Ankara - Eskişehir)[1]
İşletmeci(ler) TCDD Taşımacılık
Teknik
Sistem uzunluğu 1213 km (753,72 mi)
Hat açıklığı Standart (1435 mm)
Elektriklendirme 25 kV AA Katener
Ortalama hız 200 - 300 km/sa
En yüksek hız 200 - 300 km/sa

Yüksek Hızlı Tren ya da kısaca YHT, Türkiye'de TCDD'ye ait yüksek hızlı demiryolu hatları üzerinde TCDD Taşımacılık tarafından işletilen yüksek hızlı tren setleri ile sunulan yüksek hızlı demiryolu hizmetidir.

Tarihçe

İlk hizmete giren YHT hattı olan Ankara - Eskişehir YHT'nin ilk seferi 13 Mart 2009'da saat 09.40'ta Ankara Garı'ndan Eskişehir Garı'na içinde dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da bulunduğu bir trenle yapmıştır. Bu sefer ile Türkiye, Avrupa'da 6. ve dünyada 8. yüksek hızlı tren kullanan ülke olmuştur.[2] İlk YHT hattını takiben 13 Haziran 2011'de Ankara - Konya YHT hattının ticarî sefer denemesi yapılmıştır. Trenin bu denemede 287 km/sa hıza ulaştığı ve Ankara-Konya arasını dönemin parasıyla 500 TL'lik bir enerji masrafıyla kat ettiği kaydedilmiştir.[3] Hat, 23 Ağustos 2011'de hizmete girmiştir. Peşinden 25 Temmuz 2014'te Ankara - İstanbul YHT ve İstanbul - Konya YHT hatları (Pendik'e kadar) hizmete girmiştir.[4] 12 Mart 2019 tarihinde ise Marmaray projesi kapsamında Gebze - Halkalı arasındaki demiryolu hattının tamamlanması ile YHT seferleri İstanbul Boğazı'nın altından geçerek Halkalı'ya kadar yapılmaya başlanmıştır.[5]

TCDD hızlı tren servisinin adını belirlemek bir için anket yapmış, ankette yüksek oy alan "Türk Yıldızı", "Turkuaz", "Kardelen", "Yüksek Hızlı Tren", "Çelik Kanat", "Yıldırım" gibi isimler arasından Yüksek Hızlı Tren adında karar kılındığını açıklamıştır.[6]

Hatlar

Ankara - Eskişehir Yüksek Hızlı Treni

Ana madde: Ankara-Eskişehir Yüksek Hızlı Treni
Ankara - Eskişehir YHT hattında kullanılan iki adet yüksek hızlı tren bileti

Ankara - Eskişehir Yüksek Hızlı Treni (Ankara - Eskişehir YHT), Ankara YHT Garı - Eskişehir Garı arasında yer alan 282,429 kilometre (175,493 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen YHT hattıdır.

4 istasyonu bulunan YHT hattında her gün karşılıklı olarak 3 sefer düzenlenmektedir. Ortalama sefer süresi Ankara - Eskişehir arasında 1 saat 26 dakika, Eskişehir - Ankara arasında ise 1 saat 29 dakikadır.[7][8]

Ankara - Konya Yüksek Hızlı Treni

Ana madde: Ankara-Konya Yüksek Hızlı Treni
Ankara YHT Garı'nda bekleyen bir TCDD HT65000 hızlı tren seti
300 km/sa azami operasyon hızlı HT 80000 hızlı tren seti

Ankara - Konya Yüksek Hızlı Treni (Ankara - Konya YHT), Ankara YHT Garı - Konya Garı arasındaki 317,267 kilometre (197,141 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen bir YHT hattıdır.

4 istasyonu bulunan YHT hattında her gün karşılıklı olarak 3 sefer düzenlenmektedir. Ortalama sefer süresi Ankara - Konya arasında 1 saat 50 dakika, Konya - Ankara arasında ise 1 saat 49 dakikadır.[7][9]

Ankara - İstanbul Yüksek Hızlı Treni

Ana madde: Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Treni

Ankara - İstanbul Yüksek Hızlı Treni (Ankara - İstanbul YHT), Ankara YHT Garı - Halkalı arasındaki 623,894 kilometre (387,670 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen bir YHT hattıdır.

14 istasyonu bulunan YHT hattında her gün karşılıklı olarak 10 sefer düzenlenmektedir. Ortalama sefer süresi Ankara - Söğütlüçeşme arasında 4 saat 30 dakika, Ankara - Halkalı arasında 5 saat 24 dakika, Söğütlüçeşme - Ankara arasında 4 saat 25 dakika ve Halkalı - Ankara arasında ise 5 saat 29 dakikadır.[7][10]

İstanbul - Konya Yüksek Hızlı Treni

Ana madde: İstanbul-Konya Yüksek Hızlı Treni

İstanbul - Konya Yüksek Hızlı Treni (İstanbul - Konya YHT), Halkalı - Konya Garı arasındaki 673,021 kilometre (418,196 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen bir YHT hattıdır.

13 istasyonu bulunan YHT hattında her gün karşılıklı olarak 3 sefer düzenlenmektedir. Ortalama sefer süresi Söğütlüçeşme - Konya arasında 5 saat, Halkalı - Konya arasında 5 saat 46 dakika, Konya - Söğütlüçeşme arasında 5 saat 6 dakika ve Konya - Halkalı arasında ise 5 saat 47 dakikadır.[7][11]

Ankara - Karaman Yüksek Hızlı Treni

Ana madde: Ankara-Karaman Yüksek Hızlı Treni

Ankara - Karaman Yüksek Hızlı Treni (Ankara - Karaman YHT), Ankara YHT Garı - Karaman Garı arasındaki 419,532 kilometre (260,685 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen bir YHT hattıdır.

7 istasyonu bulunan YHT hattında her gün karşılıklı olarak 2 sefer düzenlenmektedir. Ortalama sefer süresi Ankara - Karaman arasında 2 saat 50 dakika, Karaman - Ankara arasında ise 2 saat 45 dakikadır.[7][12]

İstanbul - Karaman Yüksek Hızlı Treni

Ana madde: İstanbul-Karaman Yüksek Hızlı Treni

İstanbul - Karaman Yüksek Hızlı Treni (İstanbul - Karaman YHT), Söğütlüçeşme Tren İstasyonu - Karaman Garı arasındaki 775,316 kilometre (481,759 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen bir YHT hattıdır.

13 istasyonu bulunan YHT hattında her gün karşılıklı olarak 1 sefer düzenlenmektedir. Ortalama sefer süresi İstanbul - Karaman arasında 6 saat, Karaman - İstanbul arasında ise 5 saat 58 dakikadır.[7][13]

Tren setleri

Ana maddeler: TCDD HT65000 ve TCDD HT80000
Ankara - İstanbul YHT ve İstanbul - Konya YHT hattında hizmet veren bir HT 65000 yüksek hızlı tren seti
Ankara - Konya YHT ve Ankara - Eskişehir YHT hattında hizmet veren bir HT 80000 yüksek hızlı tren seti

Şu anda, YHT servisinde çalışan toplam 19 adet olmak üzere iki tip yüksek hızlı tren seti vardır:

13 Nisan 2018'de on adet Velaro tren seti alımı için Siemens ile sözleşme imzalandı. Bu sözleşme ile Türk Velaro filosu 17 sete çıkacaktır.[15]

Ayrıca Eskişehir - Ankara hattında test amaçlı kullanılmak üzere İtalya'dan iki adet ETR 500 Y2 tipi tren seti kiralanmıştır. Operasyon hızı 300 km/sa olan [16] setler ile 14 Eylül 2007'deki test sürüşleri sırasında 303 km/sa hız yapılarak Türkiye rekoru oluşturulmuştur.[17]

Özellikleri

Her sette, önde ve arkada kontrol kabinli vagonlar, ekonomi sınıfı ve business sınıfı yolcu vagonları bulunur. Oturma düzenleri business sınıfta arka arkaya 3 koltuk (bir tarafta 1, diğer tarafta 2) ve ekonomi sınıfında arka arkaya 4 koltuk (her iki tarafta 2) şeklindedir. Toplamda 419 yolcu kapasiteli olan setlerde 55 business, 354 ekonomi sınıf , 8 kafeterya ve 2 tekerlekli sandalye bölümü bulunmaktadır. Ayrıca, bazı HT80000 setlerinde 4 koltuklu business class vagonları vardır.[2][18]

Otomatik kayar kapılar, vagonlar arasında geçiş sağlar. Bagaj, koltukların üstündeki üst kısımlara, vagon girişlerindeki özel bölümlere veya koltukların altına yerleştirilebilir. Birinci sınıf vagonlarda, Wi-Fi hizmeti ve dizüstü bilgisayar için güç girişleri mevcuttur. Tüm setlere tekerlekli sandalyeyle erişilebilir (yalnızca ekonomi sınıfında özel yer vardır). Ekonomi sınıfında koltuklar kumaş kaplıdır ve ses konnektörleri ve katlanabilir masalara sahiptir. Business sınıfta deri kaplı koltuklar ve 4 farklı kanalda en az 4 saat yayın yapabilen görsel ve işitsel yayın sistemi, tüm vagonlarda tavanda yol bilgisi ve reklam yayını yapan LCD ekranlar bulunmaktadır. Setlerde bulunan tuvaletler engelli yolcuların da ihtiyacının giderilmesini sağlayacak şekilde özel tasarlanmıştır. Tren ve platformlar, engellilerin rahat bir şekilde seyahat edebilecekleri şekilde tasarlanmıştır. Setler, yolculuk esnasında dışarıdan düşük gürültü gelmesini sağlayacak ses yalıtımına ve yolcuların olası kulak rahatsızlıklarının önlenmesi için basınç dengeleme sistemine sahiptir.[2][18]

Güvenlik açısından, hız ve mesafe kontrol sinyal ekipmanları ve olası kazalarda vagonların üst üste tırmanmalarını önleyen dizayna sahiptirler. 1 tane makinistlerin bulunduğu bölümde 4 tane de tren dışı olmak üzere toplam 16 kameranın bulunduğu trende, uçaklardakine benzer şekilde "hadise kaydedici" de vardır. Ayrıca, makinistlerin ani bayılması ya da ani ölümlere karşı treni durduran 'Totman' cihazı ve arızaları anında tespit eden SICAS bilgisayarı mevcuttur. Tren hareket ettikten sonra giriş kapılarının otomatik olarak kilitleyen sistem, kızaklama önleme sistemi, acil durum freni, arıza ve bilgi aktarımı için GPRS modülü, giriş kapılarında sıkışmayı önleyen engel tespit sistemi ve yangın tespit sistemi de trenlerdeki diğer güvenlik sistemleridir.[2][19]

Servis ve operasyonlar

YHT yolcuları için Ankara Garı'ndaki bir güvenlik kontrol noktası

YHT tren ve otobüs bağlantıları

TCDD Taşımacılık tarafından Konya Garı ve Eskişehir Garı kalkış ve varışlı olarak çeşitli illere YHT saatleri ile uyumlu bağlantı tren ve otobüs seferleri düzenlenmektedir. Bunlar şu şekildedir:[20]

  • Eskişehir - Kütahya - Afyonkarahisar arasında tren bağlantısı
  • Eskişehir - Bursa arasında otobüs bağlantısı
  • Konya - Karaman arasında otobüs ve tren bağlantısı
  • Konya - Antalya - Alanya arasında otobüs bağlantısı

Hız sınırlamaları

YHT, Ankara - İstanbul YHD hattında azami 250 km/sa, Polatlı - Konya YHD hattında azami 300 km/sa hızda çalışmaktadır. Ancak YHT, Ankara - İstanbul arasında yüksek hızlı demiryolunun henüz tamamlanmamış, Pamukova - Arifiye arası gibi bazı kesimlerinde 160 km/sa hız ile çalışmaktadır.[21] Bunun yanı sıra, özellikle Ankara ve İstanbul'da olmak üzere merkez istasyona yaklaşılırken ve bazı kentsel bölümlerde de hız kısıtlamaları uygulanmakta ve yolculuk süreleri artmaktadır. Aynı zamanda, operasyonel olarak Ankara'da Başkentray ve İstanbul'da Marmaray ile ortak raylar kullanılabilmekte ve dolayısıyla yolculuk süresi artabilmektedir.[22]

Personel, işletme ve güvenlik

YHT hizmetinde genellikle 1 tren mühendisi (bazı trenlerde 2), bir tren yöneticisi (bazı seyahatlerde yoktur), iki tren görevlisi ve bir kafe görevlisi vardır. Birinci sınıf yolculara, biletlerini alırken satın almaları durumunda koltuklarında yemek ikram edilir. Trenlere erişirken, yolcular havaalanlarında olduğu gibi bir güvenlik kontrolünden geçmelidir.[23]

Bakım ve Onarım

Ana madde: Etimesgut Yüksek Hızlı Tren Ana Bakım Deposu

Setlerin bakımı Ankara Eryaman YHT Garı'nın bitişiğinde bulunan Etimesgut Yüksek Hızlı Tren Ana Bakım Deposu'nda yapılmaktadır.[24] Tesis, 2017 yılında faaliyete geçmiş, 50 bin metrekaresi kapalı 300 bin metrekare alana kurulmuştur. YHT setlerine, rutin dışı bir durum gelişmezse, plan dahilinde 3 veya 4 gün arayla bakım yapılmaktadır.[24]

Kazalar

Ana madde: Marşandiz hızlı tren kazası

13 Aralık 2018[25] tarihinde saat 06.30'da Ankara YHT Garı'ndan kalkan Konya yönüne doğru hareket eden yüksek hızlı trenin Ankara'nın Yenimahalle ve Etimesgut ilçelerinin arasında yer alan Marşandiz Tren İstasyonu'nda yol kontrolü yapan kılavuz lokomotifle çarpışması sonucu Marşandiz hızlı tren kazası meydana gelmiştir.[26][27] 206 yolcunun bulunduğu trende 47 kişi yaralanmış, 9 kişi de yaşamını yitirmiştir.[28][29][30]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ YHT Tanıtım Kitabi (YHT Reference Book), published by TCDD and Turkish Ministry of Transport.
  2. ^ a b c d "Hızlı tren seferlerine başladı". cnnturk.com. cnnturk. 15 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Ankara-Konya 90 Dakika" (PDF). Ulaştırma Dünyası, 521. 13 Haziran 2011. s. 7. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ocak 2021. 
  4. ^ Pektaş, İlhami. "Yüksek Hızlı Tren Dünü, Bugünü ve Yarını" (PDF). www.anadoluraylisistemler.org/. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020. 
  5. ^ "Ankara'dan kalkan Yüksek Hızlı Tren Halkalı'ya ulaşacak". www.haberturk.com. haberturk. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. 
  6. ^ "Hızlı Trenin İsmi Belirlendi". TRT. 1 Mart 2009. 8 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2009. 
  7. ^ a b c d e f "Yüksek Hızlı Tren". TCDD Taşımacılık. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022. 
  8. ^ "Ankara - Eskişehir Yüksek Hızlı Treni". TCDD Taşımacılık. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022. 
  9. ^ "Ankara - Konya Yüksek Hızlı Treni". TCDD Taşımacılık. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022. 
  10. ^ "Ankara - İstanbul Yüksek Hızlı Treni". TCDD Taşımacılık. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022. 
  11. ^ "İstanbul - Konya Yüksek Hızlı Treni". TCDD Taşımacılık. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022. 
  12. ^ "Ankara - Karaman Yüksek Hızlı Treni". TCDD Taşımacılık. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022. 
  13. ^ "İstanbul - Karaman Yüksek Hızlı Treni". TCDD Taşımacılık. Erişim tarihi: 14 Ocak 2022. 
  14. ^ Milliyet: 400 kilometre hız yapan trenler Türkiye'ye geliyor
  15. ^ "Turkish State Railways signed contract for ten high-speed trains". press.siemens.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020. 
  16. ^ "Hürriyet: Hızlı tren artık raylarda". 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2009. 
  17. ^ Karakaş, İsmail. "Türkiye'de demiryolları ve hız tutkunu olduğum doğrudur". turkishpress.co.uk. Turkish Press. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020. 
  18. ^ a b "Yüksek Hızlı Tren ilk seferini yaptı". Cnnturk.com. 12 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2020. 
  19. ^ "Velaro Turkey High-Speed Train for TCDD" (PDF). assets.new.siemens.com. Siemens. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. 
  20. ^ "YHT otobüs ve tren bağlantı saatleri" (PDF). www.tcddtasimacilik.gov.tr. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  21. ^ "Doğançay Ripajı ile Ankara - İstanbul YHT Seyahat Süresi Kısalıyor". tcddtasimacilik.gov.tr. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. 
  22. ^ "Lütfi Elvan: YHT'de güvenlik riski yok!". emlakkulisi.com. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. 
  23. ^ "YHT'lerle "Güvenli" Yolculuklar…". raillife.com.tr. raillife. 27 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. 
  24. ^ a b "Avrupa'nın en büyük YHT Bakım Merkezi kapılarını açtı". hurriyet.com.tr. hurriyet.com.tr. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020. 
  25. ^ "Turkey train crash: At least nine dead in Ankara". BBC News. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018. 
  26. ^ "Ankara'da Yüksek Hızlı Tren kazası: 7 kişi hayatını kaybetti, 46 yaralı var". Hürriyet. 13 Aralık 2018. 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018. 
  27. ^ "High-speed train crashes in Turkey, killing 9". CNN (İngilizce). 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018. 
  28. ^ "Three train workers detained after high-speed crash in Ankara leaves nine dead". Independent Television News (İngilizce). 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018. 
  29. ^ "Ankara'daki tren kazasının görüntüleri ortaya çıktı!". Haberturk.com. 14 Aralık 2018. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2018. 
  30. ^ Karabayat, Ayşe (17 Aralık 2018). "Ankara crash: Train workers boycotted track opening over safety issues". Middle East Eye. 19 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2018. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yüksek_Hızlı_Tren&oldid=28226638" sayfasından alınmıştır