Beşiktaş JK

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Beşiktaş JK
Tam adBeşiktaş Jimnastik Kulübü
Renkler         Siyah-Beyaz
Kuruluş3 Mart 1903 (121 yıl, 15 gün önce)
Onursal başkanTürkiye Hakkı Yeten
Türkiye Süleyman Seba
BaşkanTürkiye Hasan Arat
Teknik direktörPortekiz Fernando Santos
Resmî sitebjk.com.tr
Beşiktaş Jimnastik Kulübü şubeleri

Erkek Futbol

Kadın Futbol

Erkek Basketbol

Kadın Basketbol

Erkek Voleybol

Kadın Voleybol

Erkek Hentbol

Tekerlekli Basketbol

Atletizm

Güreş

Boks

Jimnastik

Masa Tenisi

Kürek

Satranç

e-Spor

Kick Boks

Tekvando
1925 tarihli Beşiktaş Jimnastik Kulübü Nizamnamesi

Beşiktaş Jimnastik Kulübü, 1903 yılında İstanbul'da kurulan spor kulübüdür. Bereket Jimnastik Kulübü (Asıl Çerkesçe ismi Berekhetiqo olup bazı kurucuların mensup olduğu Çerkes sülalesinden gelmektedir, Türkçeye Bereket olarak çevirilmiştir.[1][2][3]) adıyla kurulan kulüp, 26 Ocak 1911 tarihinde Beyoğlu Mutasarrıfı Muhittin Bey'in teşvikiyle Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü, adıyla tescil edilen ilk Türk spor kulübü oldu.[4] Daha çok futbol şubesiyle tanınan kulüp, Türkiye futbolunda 1959'dan sonra şampiyon olma başarısı gösteren 6 kulüpten birisidir. Ayrıca futbol takımı armasında ay-yıldız olanb 4 Türk takımından biridir. Kulübün yönetim kurulu başkanı Hasan Arat'tır.

Beşiktaş, güncel olarak futbol (erkekler ve kadınlar), basketbol (erkekler, kadınlar ve engelliler), hentbol (erkekler) ve voleybol (kadınlar) dallarında birinci lig düzeyinde temsil edilmektedir. Bu dalların yanında atletizm, kick boks, boks, tekvando, güreş, jimnastik, kürek, masa tenisi, satranç ve elektronik spor dallarında faaliyetlerini sürdürmektedir. Armasında Türk bayrağı amblemi taşıma hakkını elde etmiş az sayıda takımdan biridir.

Beşiktaş basketbol takımı, kurulduğu 1933 yılından bu yana Türkiye Basketbol Ligi'nde toplam 2 defa şampiyon olmuştur. Bunun dışında birer kez 2. Lig, Türkiye Kupası ve Cumhurbaşkanlığı Kupası'nı kazanan takım, 2011-12 sezonunda EuroChallenge'ı kazanarak tarihinde ilk kez bir Avrupa şampiyonluğu elde etmiştir. Beşiktaş (kadın basketbol takımı), Kadınlar Basketbol Süper Ligi'ni toplamda 3 defa müzesine götürürken, 1 kez de Kadınlar Cumhurbaşkanlığı Kupası'nda mutlu sona ulaşmıştır. 2003 yılında kurulan Beşiktaş (tekerlekli sandalye basketbol takımı) ise 2 kez Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Lig'i kazanma başarısı gösterirken, 1 kez Andre Vergauwen Kupası ve 1 kez de Willi Brinkmann Kupası'nda şampiyonluk elde etmiştir. Faaliyetlerine 1961 yılında başlayan Beşiktaş (kadın voleybol takımı), birer kez Türkiye Bayanlar Voleybol Şampiyonası, Federasyon Kupası'nda şampiyon olmuştur. Kadınlar Voleybol Balkan Kupası'nda ise toplam 4 kez şampiyon olmuştur. 2013-14 sezonunda CEV Challenge Kupası'nda final oynama başarısı göstermiştir. 1986 yılında kurulan Beşiktaş (erkek voleybol takımı) ise İstanbul Erkekler Voleybol Ligi ve Federasyon Kupası'nda birer kez şampiyon olmuştur. 1986 yılında kurulan Beşiktaş Erkek Hentbol Takımı, 16 kez ile Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi'ni en çok kazanan takımdır. Bunun dışında 15 kez Türkiye Kupası ve 9 kez de Süper Kupa'da şampiyon olmuştur.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş sporcularından bir grup, spor hocaları Ahmet Fetgeri Aşeni ile birlikte, 1915.
Hüseyin Bereket, Beşiktaş'ın kurucu üyesi.

1902 yılında, 22 kişiden oluşan grup o zamanların Medine Muhafızı Şhaplı Osman Ferit Paşa'nın Beşiktaş'ın Serencebey Semti'nde bulunan konağının bahçesinde, haftanın belirli günlerinde bir araya gelip çeşitli jimnastik hareketleri yapmaktaydılar. Şhaplı Osman Ferit Paşa'nın oğulları Mehmet Şamil Şhaplı ve Hüseyin Bereket ile mahalledeki birkaç genç, aletli ve aletsiz jimnastik, barfiks, boks, güreş, halter gibi spor dallarına ilgiliydiler.[5] O yıllarda siyasi nedenlerden ötürü toplanma olaylarına karşı, şehrin birçok yerinde hafiyeler kol gezmekteydi. Serencebey'de bir araya gelen bu 22 kişilik grup, hafiyelerin yaptığı bir baskın sonucu karakola düşmüştür. Ancak, II. Abdülhamid'in başyaveri Mehmet Paşa ve kuşçubaşı Behçet Bey'in de aralarında bulunduğu saray erkânından kişiler, yeni kurulan bu kulübün aletli jimnastik, güreş, boks ve halter gibi insan sağlığına faydalı sporlarla uğraşan bir mektep olduğuna padişahı inandırmaları, o dönemde hoş karşılanmayan ve dini yönden haram olarak kabul edilen futbol oyununu oynamamaları ve sadece beden hareketi yapmaları sebebiyle herhangi bir ceza almamışlardır.[6][7] Daha sonra isimlerini Osmanlı Beşiktaş Terbiye-i Bedeniye Mektebiç olarak değiştirmişlerdir. II. Abdülhamit ise kulübün belirtilen spor dalları ile uğraşmaları için özel bir ferman çıkararak faaliyetlerine izin vermiştir.[7] O zamanların boksör ve güreşçilerinden Kenan Bey de, sporculara güreş ve boks antrenmanları yaptırmıştır.[5]

1903 yılının Mart ayında özel izinle Beşiktaş Bereket Jimnastik Kulübü kurulmuştur.[5] Mehmet Şamil Şhaplı, kulübün ilk başkanı, Hüseyin Bereket ise ilk genel sekreteri olarak seçilmiştir.[8] Kulüp ismini ise Şhaplı Osman Ferit Paşa'nın dedesi olan Mirzaiko Bereket Bey ve babası Bereketiko Hasan Bey'den almıştır. Şhaplı Osman Ferit Paşa, 1870'lerin sonunda Beşiktaş Serencebey yokuşundaki konağını satın almış ve kulüp bu konakta kurulmuştur.[9][10]

Beşiktaş atletizm takımının 1916 yılına ait bir fotoğrafı.

1908'deki İkinci Meşrutiyet ile birlikte sportif faaliyetlere biraz daha serbestlik tanınmıştır. Edirne'de bulunan Fuat Balkan ve Mazhar Kazancı, 31 Mart 1909 tarihinde İstanbul'da yaşanan 31 Mart İsyanı sebebiyle Hareket Ordusu ile birlikte İstanbul'a gelmiştir. Siyasi olayların yatışmasının ardından, eskrim hocası olan Fuat Balkan ile güreş ve halter sporu başta olmak üzere çeşitli spor dalları ile uğraşan Mazhar Kazancı, Serencebey'de jimnastik yapan grupla birlikte spor faaliyetlerini icra etmeye başlamışlardır. Fuat Balkan'ın Ihlamur'da bulunan evinin alt kısım kulüp binası yapılarak; kulübün adı Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü olarak değiştirilmiştir.[11] 13 Ocak 1910 tarihinde Beyoğlu Mutasarrıfı Muhittin Bey Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü'nü tescil ettirmiştir. Böylece Beşiktaş, tescil edilen ilk Türk spor kulübü olmuştur.[11] Ancak o dönemde Osmanlı Devletinde herhangi bir Cemiyetler (dernekler) Yasası bulunmadığı için kulüp özel bir izinle tescil edilebilmiş ve bu tescil günümüzde hâlâ muğlaklığını korumaktadır.[12][13] Bahis olan Cemiyetler Yasası 1912 de meclisten geçmiştir. Bu nedenle Galatasaray ve Fenerbahçenin tescilleri ile ilgili böyle bir muğlaklık söz konusu değildir. Kulübün tescil edilmesinden sonra semtte yaşayan gençlerin de katılmasıyla beraber kulübün sporcu sayısı 150'ye yükselmiştir.[14] Daha sonra, Ihlamur'da bir evin alt kısmında yer alan kulüp merkezi de Akaretler'deki 49 numaralı binaya, sonradan ise 84 numaralı binaya taşınmıştır.[14] Bu binanın arkasında bulunan bahçe ise 600 altın harcanarak spor sahasına dönüştürülmüştür. Böylelikle kulüp, düzenli bir lokale, tesise ve sporculara sahip olmuştur.[6][11]

Kurucular[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Jimnastik Kulübü, büyük çoğunluğu Kafkasya, özellikle Çerkes kökenli olan[1][7] 22 kişi tarafından kurulmuştur.[15] Ahmet ve Mehmet Ali Fetgeri kardeşler, Batum bölgesinden göç etmiş bir soydan, Mehmet Şamil ve Hüseyin Bereket ise Dağıstanlı Şeyh Şamil'in soyundan gelmektedir.[7]

Renkleri ve arması[değiştir | kaynağı değiştir]

1930'larda Beşiktaş Gençlik Kulübü adını kullandığı döneme ait logo
Beşiktaş'ın üç yıldızlı arması
Beşiktaş'ın kartal figürlü arması
Beşiktaş Müzesi'nde yer alan tarihi bir derginin alt kısmında şöyle yazmaktadır: Karakartallar gibi mânileri yen; Aş! Lâyık bu vasıflar sana, ey şanlı Beşiktaş !...

Uzun yıllardır yapılan araştırmalar ve çeşitli kaynaklardan toplanan bulgular neticesinde; bilindiği üzere Beşiktaş'ın ilk renklerinin kırmızı beyaz şeklinde olduğu, ancak Balkan Savaşı'nın kaybedilmesinden sonra şehit düşen, yaralanan veya esir edilen 340.000'den fazla askerin yasını tutmak amacıyla renklerin karartılıp siyah beyaz olarak değiştirildiği yazılmaktadır. Ancak Beşiktaş Yönetimi; 100. yılını anlatan belgesel için yaptığı çalışmalara dayanarak Beşiktaş'ın kırmızı rengi hiç kullanmadığını, kuruluşundan itibaren siyah beyaz renkleri kullandığını iddia etmektedir.[17] İlk zamanlar ferdî sporlar yapılması sebebiyle kulüp için herhangi bir forma rengine ihtiyaç duyulmamıştır. Fakat, kulübün sporcu sayısının gittikçe artması sebebiyle, Mehmet Şamil Bey kurucular heyetini toplamış ve okul zamanlarında kullandığı ve okulunun renklerini taşıyan bir rozeti heyete göstererek, buna benzer bir rozet yaptırılması gerektiği fikrini kabul ettirmiştir. Bu toplantıda kulübün renkleri de sonradan değiştirilmiş renklere sadık kalınarak siyah ve beyaz olarak belirlenmiştir.[17] [18] Beşiktaş'ın ilk rozetine, Fransız mektebinin rozetinden esinlenilerek miladi yıl olarak 1903, üst bölüme Eski Türkçe (Osmanlıca) بشكطاش (Beşiktaş) yazılırken, sağ tarafa ژ(j), sol tarafa da ق(k) harfleri koyulmuştur. Rozetin arka kısmında İstanbul'da yapıldığı yazmakta, iç kısmında ise rozeti yapan kişinin mührü bulunmaktadır. Rozetteki armada yer alan yıldız altı köşeli olarak tasarlanmıştır. 1908 yılındaki İkinci Meşrutiyet'e kadar altı köşeli bu yıldız kullanılmıştır. Bu rozet, İskender Yakak tarafından kulübün onursal başkanı Süleyman Seba'ya hediye edilmiştir.[17]

Beşiktaş'ın armasında yer alan ilk beyaz çizgi 1'i; 3 siyah çizgi 3'ü; ve ikinci beyaz çizgi de 1'i temsil etmektedir. Amblem 9 bölümden meydana gelmiştir. Yukarı kısımda yer alan dört numara yan yana yazıldığında, rumi takvimde kulübün kuruluş yılı olan 1903 sayısına denk gelen ١٣١٩(1319) sayısı ortaya çıkmaktadır.[17][19] Beşiktaş, ilk tescil edilen kulüp olması sebebiyle, armasında Türk bayrağını taşıma hakkı kazanmıştır.[20] Haziran 2013 tarihinde kulübün tüzüğünde yapılan değişiklikle birlikte,[21] kartal figürlü resmî bir arması daha olmuştur.[18]

Kara Kartal sembolü[değiştir | kaynağı değiştir]

19 Ocak 1941 tarihinde, Şeref Stadı'nda Beşiktaş'ın Süleymaniye takımıyla oynadığı bir maçta, Beşiktaş takımının hücum ettiği tribünde bulunan Mehmet Galin isminde bir taraftarın "Haydi Kara Kartallar, Hücum edin Kara Kartallar"... şeklinde tezahürat yapmıştır.[22] Beşiktaş'ın maçta üstün oynaması ve art arda ataklar yapması da, taraftarların bu tezahüratı benimsemesini sağlamıştır. Beşiktaş o karşılaşmayı, Şeref Görkey'in voleyle attığı 3 gol, kaptan Hakkı Yeten, Şakir ve Şükrü'nün birer golüyle 6-0 galibiyetle bitirmiştir.[22] Bu maçtan sonra, Kara Kartal Beşiktaş'ın sembolü olarak kabul edilmiştir.[22]

Başkanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluşundan bugüne kadar Beşiktaş kulübünde başkanlık yapmış kişiler aşağıda gösterilmiştir.

Futbol şubesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluşu ve ilk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Dosya:Tesis11.jpg
Fuat Balkan (soldaki) ve büyük kardeşi Fethi Balkan askeri üniforma ile

Türkiye'de kurulan kulüplerin hemen hepsi spor kulübü olarak kurulmuşken Beşiktaş ise bir jimnastik kulübü olarak faaliyetlerine başlamıştır.[23] Beşiktaş'ta futbol o dönemlerde bu spor dalına kötü gözle bakılması sebebiyle önemsenmemiştir. Beşiktaşlı sporcuların, Valideçeşme'den Taşkışla'daki bir yangının alevlerini fark edip o bölgeye gitmeleri sonucunda Beşiktaş futbolla tanışmış oldu. Yangının olduğu yerde futbol oynayan İngiliz gençlerini görüp seyretmeye başlayan sporculardan Katip Tevfik, önlerine düşen futbol topunu kaçırmıştır. Beşiktaşlı sporcular İngilizlerden kaçırdıkları bu topu Valideçeşme'de Refik Osman'ın evinin bahçesine saklamışlardır. Bu top, Beşiktaş kulübünün ilk futbol topu olmuştur.[6] Ancak bu olay tam anlamıyla Beşiktaş'ta futbolun başlamasına vesile olmamıştır. Beşiktaş'ta ilk futbol faaliyetleri, İkinci Meşrutiyet'in ilanından kısa bir süre sonra, 1911 yılının Ağustos ayında başlamıştır.[24][25] O yıllarda kulüp bünyesindeki atlet ve jimnastikçilerin futbola olan ilgileri artmış ve aralarında futbol maçları yapmaya başlamışlardır.[26] Beşiktaş'ın yakınlarında Valideçeşme ve Basiret adında iki farklı futbol takımı kurulmuştur. Valideçeşme takımının kurucusu ve başkanı olan Ahmet Şerafettin Bey, Beşiktaş semtinde kurulan bu farklı takımların tek bir çatı altında birleşmesini istemekteydi.[26] Bu sebeple, 1911 yılının Ağustos ayında kurduğu Valideçeşme kulübündeki futbolcularıyla birlikte Beşiktaş kulübüne katılmıştır. Daha sonra, Ahmet Şerafettin Bey'in girişimleriyle Basiret takımı da Beşiktaş'a dâhil olmuş ve böylece Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün futbol şubesi resmî olarak faaliyete başlamıştır.[26] Beşiktaş'ın ilk futbol takımı, Resul, Rıdvan, Behzat, Dr. Sabri, Kâzım, Sadi, Dr. Mehmet, Asım, Şeref, Dr. Ali ve Fahri'den oluşmuştur. Bu ilk takımın malzemeleri ise İpekçi İhsan adında bir sporsever tarafından karşılanmıştır.[6] Beşiktaş'ta yeni kurulan futbol dalı çok sevilmiş ve ikinci, üçüncü takımlar kurulmuştur. Ancak bu yeni dalın kulüpteki diğer dalların önüne geçmesi sebebiyle, kulüpte huzursuzluk çıkmıştır. Ahmet Şerafettin Bey bu huzursuzluk sebebiyle Beşiktaş'tan ayrılarak kendisiyle beraber gelen bazı futbolcularla birlikte Sebat Kulübü isminde yeni bir takım kurmuştur.[6] Bir süre sonra eski Beşiktaşlıların kurduğu bu kulüp, Beşiktaş ile karşılaşmış ve 3-2 galip gelmiştir. Bu maçın ardından Beşiktaşlı yöneticiler Ahmet Şerafettin Bey'i tekrar Beşiktaş'a dönmeye ikna etmişlerdir.[6] Beşiktaş'ın futbol faaliyetlerine başlamasından kısa bir süre sonra Balkan Savaşı ve ardından I. Dünya Savaşı'nın başlaması nedeniyle kulüp bünyesindeki sporcular orduya katılmışlardır. İlk önce Ahmet Şerafettin Bey yedek subay olarak Romanya'ya gitmiştir. Savaş döneminde Beşiktaş kadrosundan 8 oyuncu ölmüştür.[6] Bu dönemde kulüpteki spor faaliyetleri durma noktasına gelmiştir.[26] I. Dünya Savaşı'nın bitmesinin ardından, savaşta sağ kalan sporcular tekrar kulübe dönerek spor faaliyetlerine devam etmişlerdir. Ancak o dönem de İstanbul, yabancı kuvvetlerin hakimiyeti altında olduğundan birçok olumsuzluklar mevcuttu. Kulüp bir dönem Köyiçi'ndeki bir Rum kilisesinin karşısındaki binaya taşınmıştır. 1918 yılındaki Mondros Mütarekesi ile birlikte kulüp bir grup azınlık tarafından yağmalanmıştır. O güne kadar kazanılan birçok madalya ve şilt bu yağmalama sonucu kaybolmuştur.[6] Mütakere ile birlikte Romanya'daki görevinden dönen Ahmet Şerafettin Bey, durma noktasına gelen futbol faaliyetlerini tekrar güçlendirmeye başlamıştır.[27]

Profesyonellik öncesi (1911-1951)[değiştir | kaynağı değiştir]

1919 yılında Beşiktaş ve birkaç takım daha Cuma Ligi'ne katılmak için başvuruda bulunmuşlardır. Ancak Lig Tertip Komitesi tarafından lige katılma isteği kabul görmemiştir.[28] Bunun üzerine Ahmet Şerafettin Bey, Cuma Ligi'ne kabul edilmeyen diğer takımların idarecileriyle birlikte İstanbul Türk İdman Birliği Ligi isminde yeni bir lig kurmuştur.[29]

1923-24 İstanbul Futbol Ligi'ni şampiyon olarak tamamlayan Beşiktaş'ın kadrosu.

Beşiktaş, 10 takımın yer aldığı ligin ilk sezonunda, Hilal, Kumkapı, Altınörs ve Türkgücü takımlarıyla birlikte A grubunda yer almıştır.[28] B grubunda ise Darüşşafaka, Vefa, Üsküdar, Beylerbeyi ve Haliç takımları yer almıştır.[28] Beşiktaş, A grubunu 12 puanla lider bitirmiş ve B grubunu aynı puanla lider bitiren Darüşşafaka ile 23 Temmuz 1920 tarihinde final maçında karşı karşıya gelmiştir. Maçı 2-1 kazanan Beşiktaş, tarihindeki ilk şampiyonluğunu elde etmiştir.[30] Bir sonraki sezonda, 3 yeni takımın daha lige katılımıyla tek grupta 13 takım mücadele etmiştir. Beşiktaş, önceki sezon olduğu gibi bu sezonda da 12 puan toplamış ve ligi şampiyon olarak tamamlamıştır.[31][32][33]

Beşiktaş, 1920'de azınlık takımlardan oluşan Pazar Ligi'ne de ilk defa katılmıştır. Bu ligde yalnızca iki Türk takımı Beşiktaş ve İttihatspor vardı. İlk sezonda İttihatspor şampiyon olurken, Beşiktaş'ta ikinci olmuştur.[32] Sonraki sezon, İttihatspor kadrosundaki oyuncuları Galatasaray'a kaptırınca ligde başarı elde edememiştir. Beşiktaş ise 14 maçta 10 galibiyet 4 beraberlik elde ederek şampiyonluğa ulaşmıştır.[6][32][34] Türkiye'de düzenlenen ilk resmî lig olan İstanbul Futbol Ligi'nin ilk sezonuna Beşiktaş takımıda katılmıştır. Türkiye Futbol Şampiyonası'nda İstanbul bölgesini temsil edecek takımın belirlenmesi amacıyla 24 Temmuz 1924 tarihinde bir toplantı düzenlenmiştir. Toplantıya katılan 18 kulüp maçların eliminasyon sistemiyle, 31 Temmuz'da başlayıp, 17 Ağustos 1924'te bitirilmesine karar vererek fikstürü belirlemiştir. 22 Ağustos günü oynanan final maçında Galatasaray ile karşılaşan Beşiktaş, karşılaşmayı 2-0 kazanarak lig şampiyonu olmuştur.[35] Böylece ilk resmî İstanbul şampiyonluğunu Beşiktaş kazanmıştır.[6] Bu şampiyonluktan sonra, 1924 yılında Türkiye Futbol Şampiyonası'na katılma hakkı kazanmıştır. İlk maçında Eskişehir Demirspor'u 6-2 ile geçen Beşiktaş, ikinci maçta Harbiye'ye 2-0 yenilerek elenmiştir.[36] Beşiktaş, 1928-29, 1929-30 ve 1930-31 sezonlarında ligde 3. sırayı almıştır. 1933 yılında Beşiktaş'ın futbol şubesini kuran Ahmet Şerafettin Bey ölmüştür.[37] Çırağan Sarayı'nın bir bahçesi olan ve Beşiktaş tarafından Millî Emlak'tan kiralanan[38] ve daha sonra tamamlanarak 1933 yılında hizmete açılan Şeref Stadyumu'na Ahmet Şerafettin Bey'in ismi verilmiştir. Beşiktaş, on birinci İstanbul Futbol Ligi'nde sezonu şampiyon olarak tamamlamış ve uzun bir aradan sonra tekrar şampiyonluğa ulaşmıştır.[39] Bu şampiyonlukla birlikte 1934 yılında düzenlenen Türkiye Futbol Şampiyonası'na katılma hakkı kazanmıştır. Altay takımını 3-1 mağlup ederek tarihinde ilk kez Türkiye Futbol Şampiyonası'nı kazanmıştır.[36]

16 Mart 1934'teki Galatasaray-Beşiktaş maçından bir görünüm.

İstanbul Ligi'nin 12. kez düzenlendiğid 1935-36 sezonu Beşiktaş'ta iç karışıklıklarla başlamıştır. Bu dönemde kulüp içerisindeki iç çekişmeler sebebiyle dağılma noktasına gelen Beşiktaş takımı, eski başbakanlardan Recep Peker'in kulübe fahri başkan olmasıyla tekrar toparlanmıştır.[6] Sezonu ise şampiyon olan Fenerbahçe ve 2. Galatasaray'ın ardından 3. sırada tamamlayabilmiştir.[40] Beşiktaş, 1937-38 İstanbul Futbol Ligi'nin sonunda Güneş ve Fenerbahçe takımlarıyla birlikte ligi 24 puanla bitirmiştir. Bu dönemde acele ile toplanan Futbol Heyeti, ligde ilk kez atılan golün yenilen gole bölünmesi esasına dayanan averaj hesaplamasına başvurmuştur. Yapılan hesaplamada Güneş 4.25, Fenerbahçe 4 ve Beşiktaş ise 3.66'lık averaja sahip olunca lig şampiyonu Güneş takımı olmuştur. Ancak Beşiktaş bu karara itiraz ederek, 1934-35 sezonunda olduğu gibi şampiyonu belirlemek için maç oynatılmasını talep etmiştir. Ancak karar değişmemiş ve Güneş takımı şampiyon, Fenerbahçe 2. ve Beşiktaş ise 3. olarak ilân edilmiştir.[6][41] 1938-39 İstanbul Futbol Ligi'nde, bir önceki sezonun şampiyonu Güneş takımı dağılmaya yüz tutmuş ve maçlara çıkamamıştır. 10 takım arasında çift devreli lig usulüne göre oynanan ligi Beşiktaş namağlup olarak şampiyon bitirmiş ve 3. kez lig şampiyonluğunu kazanmıştır.[6] Elde edilen bu şampiyonlukla birlikte, 1939-40, 1940-41, 1941-42 ve 1942-43 sezonlarında da şampiyon olan Beşiktaş, üst üste 5 kez ligi kazanmıştır. 1943-44 sezonunda şampiyonluğu Fenerbahçe'ye kaptırdıktan sonra 1944-45 ve 1945-46 sezonlarında da ligi kazanan siyah beyazlı takım, 8 yılda 7 kez şampiyon olma başarısı göstermiştir.[41] 1949-50 ve 1950-51 sezonlarını da şampiyon olarak tamamlayan Beşiktaş, böylece profesyonelliğin kabulünden önce oynanan ligin son şampiyonu olmuştur.[6][42] Ayrıca 1937 yılından itibaren Ankara, İstanbul ve İzmir liglerinde mücadele eden takımların katılımıyla organize edilmeye başlanan Millî Küme'de 1941, 1944 ve 1947 yıllarında,[43] Başbakanlık Kupası'nda da 1944 ve 1947 yıllarında şampiyon olmuştur.[44]

Profesyonelliğin kabulü ve sonrası (1951-günümüz)[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Eylül 1951 tarihinde Futbol Profesyonel Talimnamesinin yürürlüğe girmesiyle birlikte futbol resmî olarak profesyonelleşmiş ve 1952 yılında Türkiye'nin ilk profesyonel ligi olan İstanbul Profesyonel Ligi kurulmuştur.[45] 1952'de düzenlenen ilk profesyonel lig, 8 takımın katılımıyla çift devreli lig usulüne göre oynanmış ve Beşiktaş oynadığı 14 karşılaşmada yenilgi almadan ilk profesyonel ligin şampiyonu olmuştur.[34][46] Bu şampiyonluktan sonra 1953-54[46] ve 1955-56[46] sezonlarında da şampiyonluğa ulaşmıştır. Ayrıca Türkiye Futbol Federasyonu tarafından Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılacak takımı belirlemek amacıyla 1956-57 ve 1957-58 sezonlarında Federasyon Kupası ismiyle düzenlenen organizasyonda da şampiyon olmuştur. Böylece Beşiktaş takımı, 1958-59 Şampiyon Kulüpler Kupası ile beraber ilk kez Avrupa'da mücadele etmiştir.e Beşiktaş, 8 kez organize edilen İstanbul Profesyonel Futbol Ligi'nde, toplam 2 kez şampiyon olmuştur. 1959 yılında, Millî Lig isminde kırmızı ve beyaz olmak üzere iki gruba ayrılan yeni bir lig kurulmuştur.[47] Beşiktaş, ilk sezonda 8 takımın yer aldığı beyaz grupta mücadele etmiş ve ligi 2. sırada tamamlamıştır.[48] Beşiktaş, ligdeki 3.şampiyonluğunu 1959-60 sezonunda elde etmiştir. 20 takımın mücadele ettiği ligde, Beşiktaş 5 puan farkla şampiyon olmuştur.[49] Siyah beyazlılar, 5 sene sonra 1965-66 sezonunda Türkiye 1. Futbol Ligi'nde Yugoslav teknik direktör Ljubiša Spajić yönetiminde 4. kez şampiyon olmuştur.[50] Bir sonraki sezonda aynı teknik direktörler ligde şampiyonluğa ulaşan Beşiktaş,[51] 14 sezon boyunca şampiyon olamamıştır. Beşiktaş, Spajić yönetiminde 1967 Cumhurbaşkanlığı Kupası'nda, Altay'ı 1-0 mağlup ederek ilk kez şampiyon olmuştur.[52] 1962-63 sezonundan itibaren düzenlenmeye başlanan Türkiye Kupası'nda da, 1974-75 sezonunda iki maç üzerinden oynanan final maçında Trabzonspor'u toplamda 3-0 mağlup ederek ilk kez şampiyon olmuştur.[53][54] 1981-82 sezonunda Yugoslav teknik direktör Đorđe Milić yönetiminde 6. kez lig şampiyonluğunu kazanmıştır.[55] 1985-86 sezonunda Bosnalı teknik direktör Branko Stanković yönetiminde, ligi Galatasaray ile birlikte 56 puanda bitirmiştir. Siyah beyazlılar averajla ile ligde 7. kez şampiyon olmuştur.[34] Beşiktaş İngiliz teknik direktör Gordon Milne yönetiminde, Türkiye Kupası'nın 1988-89 sezonunda Fenerbahçe'yi iki maç sonucunda 3-1 mağlup ederek 2. kez şampiyon olmuştur.[56] 1989 Cumhurbaşkanlığı Kupası'nda da yine Fenerbahçe'yi 1-0 mağlup ederek 4. kez şampiyonluğa ulaşmıştır.[57] 90'lı yıllar Beşiktaş'ın ligde en fazla şampiyonluk yaşadığı yıl olmuştur. Beşiktaşlılar tarafından efsane olarak kabul edilen[58][59][60] Metin Tekin, Ali Gültiken ve Feyyaz Uçar'dan oluşan ileri üçlü de bu yıllarda ünlenmiştir. Beşiktaş 1989-90 sezonunda, ligin 6. haftasında karşılaştığı Adana Demirspor'u Metin, Ali ve Feyyaz'ın golleriyle 10-0 yenerek Türkiye Ligi'nin en farklı galibiyet rekorunu kırmıştır.[61][62] Beşiktaş aynı sezonda ligde 8. şampiyonluğuna ulaşırken, Türkiye Kupası'nda da finalde Trabzonspor'u 2-0 mağlup ederek 3. kez şampiyon olmuştur.[63] Beşiktaşlı Feyyaz Uçar ise 28 gol ile ligde en çok gol atan futbolcu olmuştur.[64] 1990-91 sezonunda da Milne yönetiminde ligi şampiyon olarak tamamlayan Beşiktaş, bir sonraki sezon ise oynadığı toplam 30 maçta yenilgi almadan şampiyonluğa ulaşmış ve Türkiye 1. Ligi'nde namağlup şampiyon olan ilk takım olmuştur.[65][66] İngiliz teknik direktör Milne, Beşiktaş'ta görev yaptığı 1987-1994 yılları arasında toplam 12 kupa kazanmıştır.[67] Beşiktaş, 1993-94 sezonunda Alman teknik direktör Christoph Daum yönetiminde 4. kez Türkiye Kupası şampiyonu olmuştur.[68] Ayrıca 1994-95 sezonunda ligde de 11. şampiyonluğunu elde ederken,[69] 1994 Cumhurbaşkanlığı Kupası'nda da Galatasaray'ı 3-1 mağlup ederek 6. kez şampiyon olmuştur.[70] 2002 yılında Rumen Mircea Lucescu'nun Beşiktaş'ın teknik direktörlüğüne gelmesinden sonra, Beşiktaş 2002-03 sezonunda ligdeki 12. şampiyonluğunu elde etmiştir.[71] Daha sonra Fransız Jean Tigana Beşiktaş'ın yeni teknik direktörü olmuştur. Beşiktaş, Tigana yönetiminde ligde şampiyon olamazken, 2006 Türkiye Süper Kupası'nda Galatasaray'ı 1-0 mağlup ederek 8. kez şampiyon olmuştur.[72] 2005-06 ve 2006-07 sezonlarında Türkiye Kupası'nda üst üste iki kez şampiyonluğa ulaşmıştır.[73] 2008 yılında teknik direktörlüğe Mustafa Denizli getirilmiştir. Onun yönetiminde, 2008-09 sezonunda Beşiktaş Süper Lig'deki 13. şampiyonluğunu kazanmıştır.[74] Ayrıca 2008-09 Türkiye Kupası'nda da şampiyon olmuştur.[75] Beşiktaş, Tayfur Havutçu yönetiminde 2010-11 Türkiye Kupası'nda da şampiyonluğa ulaşarak, Türkiye Kupası'nı toplamda 9. kez müzesine götürmüştür.[76] Beşiktaş 2011 yılındaki şike davasında, 2 maç sonucunu etkilemek suçundan, dönemin Beşiktaş Futbol Komitesi Başkanı Serdal Adalı, teknik direktör Tayfur Havutçu ve Futbol A Takımı Güvenlik Müdürü Ahmet Ateş ise 11 Mayıs 2011 günü oynanan Beşiktaş - İBB maçının sonucunu etkilemekten dolayı Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu'na sevk edilmiştir. Fakat herhangi bir ceza almamışlardır.[77] Beşiktaş, 2013 yılında ise Avrupa Ligi'ne katılım hakkı elde etmiştir. Ancak UEFA şike soruşturmasında adının geçmesi sebebiyle Beşiktaş'ı 1 sezonluğuna UEFA turnuvalarından men etmiştir. Bu kararın ardından Beşiktaş, Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi'ne (CAS) başvurmuştur.[78] CAS, 18 Temmuz 2013 tarihinde UEFA'nın verdiği kararın yürütmesini durdurmuş ve Beşiktaş'ın CAS'taki yargılama bitene kadar turnuvalarda oynamasını kararlaştırmıştır.[79] CAS, 30 Ağustos 2013 tarihinde aldığı karar ile Beşiktaş'ın itirazını reddederek; UEFA Temyiz Kurulu'nun verdiği cezaları onamıştır.[80] Bu kararın ardından Beşiktaş'ın yerine, play-off turunda elediği Tromsø takımı gruplara alınmıştır.[80] Şike soruşturması kapsamında yapılan II. dalga operasyonundan sonra, Beşiktaş Futbol Komitesi Başkanı Serdal Adalı ve Beşiktaş Teknik Direktörü Tayfur Havutçu 1 yıl 3 ay hapis cezası alsalar da[81] daha sonra yapılan tekrar yargılamalarda bu cezalar haksız bulunarak ikisi de diğer tüm sanıklarla birlikte beraat etmişlerdir.[82] 29 Mayıs 2022 tarihinde gerçekleşen olağan seçimli genel kurul toplantısında mevcut başkan Ahmet Nur Çebi ve Fuat Çimen Beşiktaşın başkanı olmak için yarıştı. 4 bin 523 oyun kullanıldığı seçimde, 3 bin 965 oy geçerli oyun 2 bin 777'ini alan Ahmet Nur Çebi tekrar başkanlığa seçildi. Fuat Çimen oyların bin 190'ını aldı. Çebi'nin yönetim kurulun asıl listesinde Engin Baltacı, Emre Kocadağ, Mehtap Mutluşan Ferah, Celal Aral, Serhan Çetinsaya, Murat Kılıç, Umut Tahir Güneş ve Ali Bayrak yer alırken, yedek üyeler ise Bilgihan Cenk Sürmen, İbrahim Kemal, Barış Dillioğlu, Seyit Ateş, Umut Şenol, Melih Arslan olduğu açıklandı.[83]

Başarıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Lig Derece Yıllar
Süper Lig Şampiyon (14) 1960, 1966, 1967, 1982, 1986, 1990, 1991, 1992, 1995, 2003, 2009, 2016, 2017, 2021
İkinci (14) 1959, 1963, 1964, 1965, 1974, 1985, 1987, 1988, 1989, 1993, 1997, 1999, 2000, 2007
Federasyon Kupası Şampiyon (2) 1957 [*], 1958 [*]
Millî Küme Şampiyon (3) 1941, 1944, 1947
İkinci (3) 1938, 1945, 1946
Türkiye Futbol Birinciliği Şampiyon (2) 1934, 1951
İkinci (2) 1941, 1946
Türkiye Kupası Şampiyon (10) 1975, 1989, 1990, 1994, 1998, 2006, 2007, 2009, 2011, 2021
Finalist (6) 1966, 1977, 1984, 1993, 1999, 2002
Türkiye Süper Kupası
(eski adı Cumhurbaşkanlığı Kupası)
Şampiyon (9) 1967, 1974, 1986, 1989, 1992, 1994, 1998, 2006, 2021
Finalist (12) 1966, 1975, 1977, 1982, 1990, 1991, 1993, 1995, 2007, 2009, 2016, 2017
Atatürk Kupası Şampiyon (1) 2000
Başbakanlık Kupası Şampiyon (6) 1944, 1947, 1974, 1977, 1988, 1997
Finalist (2) 1987, 1996
Spor Toto Kupası Şampiyon (4) 1966, 1968, 1969, 1970
Finalist (2) 1965, 1967
İstanbul Profesyonel Ligi Şampiyon (2) 1952, 1954
İkinci (2) 1953, 1955
İstanbul Ligi Şampiyon (11) 1924, 1934, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1945, 1946, 1950, 1951
İkinci (6) 1933, 1944, 1948, 1949, 1953, 1955
İstanbul Türk İdman Birliği Ligi Şampiyon (2) 1920, 1921
Pazar Ligi Şampiyon (1) 1922
İkinci (1) 1921

[*] Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu'nun 09.05.2002 tarih, 2002/52E ve 2002/68K sayılı kararı gereğince, 1956-57 ve 1957-58 sezonlarında Federasyon Kupası'nı kazanan Beşiktaş'ın Süper Lig şampiyonu olduğuna ve bu şampiyonlukların yıldız kriterine dahil edileceğine karar verildi.[84][85] Bu karar sebebiyle ligde elde edilen şampiyonluk sayısı, lig sezonu sayısından iki fazladır.

Avrupa Kupaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Futbol Takımı, 2 Aralık 2010 tarihinde ÇSKA Sofya ile oynanan Avrupa Ligi maçı öncesinde.

Beşiktaş, Federasyon Kupası (Türkiye) şampiyonu olarak Türkiye'yi Şampiyon Kulüpler Kupası'nda temsil etme hakkı kazanmıştır. Ancak o dönemde Türkiye Futbol Federasyonu'nun Beşiktaş'ın ismini UEFA'ya geç bildirmesi sebebiyle Avrupa kupalarına katılım hakkını yitirmiştir.[86] Federasyon Kupası (Türkiye)'nda da şampiyonluğa ulaşan Beşiktaş, bir kez daha 1958-59 Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılım hakkını kazanmıştır. 3 Temmuz 1958 tarihinde çekilen kurada Yunan takımı Olympiakos ile eşleşmiştir. Ancak çıkan diplomatik sorunlar sebebiyle Olympiakos takımı turnuvadan çekilince; Beşiktaş ilk Avrupa kupası maçını oynamadan hükmen galip olarak tamamlayarak bir üst tura yükselmiştir.[87] Daha sonra ilk turda İspanyol takımlarından Real Madrid ile eşleşen Beşiktaş, ilk maçta deplasmanda 2-0 yenilmiştir. Bu maçın rövanşında ise rakibiyle 1-1 berabere kalarak elenmiştir. Avrupa kupaları tarihinde Beşiktaş'ın ilk golü de bu maçta Kaya Köstepen'den gelmiştir.[88] Beşiktaş Avrupa kupalarında en farklı galibiyetini, 3 Ekim 2002 tarihinde 2002-03 UEFA Kupası rövanş maçında Sarajevo takımına karşı 5-0'lık skorla elde etmiştir. En farklı mağlubiyetini ise 6 Kasım 2007 tarihinde 2007-08 Şampiyonlar Ligi grup maçında Liverpool'a karşı 8-0'lık skorla almıştır. İbrahim Üzülmez 63 kez ile UEFA turnuvalarında Beşiktaş formasıyla en fazla maça çıkan futbolcudur. Oktay Derelioğlu ise Beşiktaş formasıyla attığı toplam 14 gol ile Beşiktaş'ın Avrupa kupalarında en çok gol atan oyuncusudur.[86]

Altyapı ve diğer takımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş A2 takımı, Beşiktaş'ı A2 Ligi'nde temsil eden ve A takımdan bir önceki seviyedeki futbol takımıdır. Takım kadrosunda 23 yaşında ve büyük kaleci dahil 3 futbolcu bulunur. Ayrıca en az üç yıldır Türkiye'de bulunan 23 yaş altındaki yabancı futbolcuları da kadrosunda bulundurabilmektedir. Beşiktaş A2 takımı daha önce 1999-2000 ve 2002-03 sezonlarında A2 Ligi'nde şampiyonluğa ulaşmıştır.[89] Bunun yanında Beşiktaş U-19 Akademi, Beşiktaş U-17 Akademi, Beşiktaş U-16 Akademi, Beşiktaş U-15 Akademi, Beşiktaş U-14 Akademi, Beşiktaş U-13 Minik, Beşiktaş U-12 ve Beşiktaş Kız takımları Beşiktaş'ın özkaynak düzeninde yer alan diğer takımlardır.[90] Beşiktaş'ın TFF Plaj Futbolu Ligi'nde mücadele eden bir plaj futbolu takımı mevcuttur. 2012 yılında kurulan plaj futbolu takımı, aynı yıl ligi şampiyon olarak tamamlamıştır.[91][92] 2014-15 sezonundan itibaren ise Beşiktaş (kadın futbol takımı) kurulmuş ve Bayanlar 3. Ligi'nde mücadele etmeye başlamıştır. Beşiktaş, 2013 yılının Aralık ayında Dikilitaşspor ve Sefaköy Kartalspor ile pilot kulüp anlaşması imzalamıştır.[93] Ayrıca Beşiktaş 2014 yılında Belçika takımlarından KSV Roeselare ile pilot kulüp olarak anlaşmıştır.[94][95] Beşiktaş'ın Adana, Ankara, Antalya, Balıkesir, Batman, Bursa, Çanakkale, Diyarbakır, Elazığ, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mardin, Malatya, Mersin, Muğla, Muş, Rize, Sakarya, Siirt, Şanlıurfa, Tunceli, Tekirdağ ve Van'da futbol okulları bulunmaktadır. Yurt dışında ise Almanya, Avustralya, Azerbaycan, Hollanda, Kırgızistan ve Moğolistan'da futbol okulları mevcuttur.[96]

Basketbol şubesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş'ın basketbol şubesi 1933 yılında kurulmuştur.[97] Erkek basketbol takımı faaliyetlerine 1933 yılında başlarken, kadın basketbol takımı ise 1966 yılında kurulmuştur. Her iki takım da maçlarını BJK Akatlar Arena'da oynamaktadır. Erkek basketbol takımı Türkiye Basketbol Ligi'nde, Kadın Basketbol Takımı ise Kadınlar Basketbol Süper Ligi'nde mücadele etmektedir. Kulübün basketbol şubesi bünyesinde, Beşiktaş Genç Kız, Beşiktaş Genç Erkek, Beşiktaş Küçük Erkek, Beşiktaş Küçük Kız, Beşiktaş Yıldız Erkek, Beşiktaş Yıldız Kız ve Beşiktaş Minik Erkek takımları faaliyet göstermektedir.[98] Bunlar dışında İstanbul'un çeşitli semtlerinde ve Muğla'nın Bodrum ilçesinde basketbol okulları bulunmaktadır.[99]

Erkekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş erkek basketbol takımı 1933 yılında kurulmuştur.[97] Kurulduktan sonraki ilk maçını Galatasaray'a karşı 10 Mart 1933 tarihinde oynamış ve karşılaşmayı 27-28 kaybetmiştir.[100][101] 1936 yılında düzenlenen Berlin Olimpiyatları'ndan sonra basketbol takımının dağılması sebebiyle şube faaliyetlerine 1940 yılına kadar ara verilmiştir.[101] 1940'ta Yahudi takımı Barkhoba'nın faaliyetlerine son vermesi ve bu takımda bulunan oyuncuların Beşiktaş bünyesine geçmesiyle beraber Beşiktaş Erkek Basketbol takımı ikinci kez kurulmuş oldu.[102] 1949 yılına kadar Beşiktaş'a oyuncu desteği veren Yüksek Denizcilik Okulu'nun yöneticilerinin ilgisizliği sebebiyle oyuncu desteğinin sona ermesiyle birlikte basketbol takımı büyük güç kaybetmiş ve 1950-1955 yılları arasında basketbol takımının faaliyetleri durma noktasına gelmiştir.[103] 1955-56 sezonunda basketbol takımı tekrar kurulmuş ve İstanbul 2. Küme'de şampiyon olarak 1. Küme'ye yükselmiştir.[103] 16 Mart 1957 tarihinde Beşiktaş'ın Karagücü ile oynadığı ve 110-46 kazandığı maçta, Beşiktaş kaptanı Hüdai Budanur takımının bütün sayılarını (110 sayı) atarak, bir devrede en çok sayı atan oyuncu ve bir maçta en çok sayı atan oyuncu olmuştur.g[103][104][105]

Yeni lig ve sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

1966-67'de Deplasmanlı Basketbol Ligi kurulmuştur. Ancak Beşiktaş, statü gereği bir önceki sezonun klasmanlarına göre ilk önce İstanbul Ligi'nde oynamak zorunda kalmış ve yeni kurulan bu ligin ilk sezonunda mücadele edememiştir.[106] Daha sonra İstanbul Basketbol Ligi'nde şampiyonluğa ulaşan Beşiktaş, 1967-68 sezonunda Türkiye Ligi'nde oynama hakkı kazanmıştır.[106][107] Beşiktaş ligde mücadele etmeye başladığı 1967 ile 1977 yılları arasındaki 10 yıllık sürede, Türkiye Basketbol Ligi'nde üç defa 2. olurken, Türkiye Kupası'nda da 2 defa final oynamıştır.[106] 1974-75 sezonunda ise Türkiye Basketbol Ligi'nde ilk defa şampiyon olmuştur.[106] Beşiktaş, 1987-88 sezonunda Türkiye Basketbol Ligi'nde son sıradaki Hilalspor ile ligi aynı puanda 11. sırada bitirerek 20 sene aranın ardından 2. Lig'e düşmüştür.[108] Beşiktaş, müteakip sezon 2. Lig'i şampiyon olarak tamamlamış ve Türkiye Basketbol Ligi'ne terfi etmiştir.[109] Beşiktaş basketbol takımı 1996-97 sezonunda (play-out sonucunda) bir kez daha küme düşmüşse de,[110] maddi nedenlerle 1. Lige yükselme hakkından feragat eden Samo Yıldırımspor'un yerine yeninden ligde kaldı[111]

2011-12 sezonu takım tarihinin en başarılı sezonu oldu. Beşiktaş, NBA'de yaşanan lokavt sebebiyle New Jersey Nets takımının oyuncusu Deron Williams'ı lokavt sonuna kadar transfer etmiştir.[112] Türkiye Kupası'nın 2011-2012 sezonunda tarihinde 4. kez mücadele ettiği finalde Banvit'i mağlup ederek tarihinde ilk kez Türkiye Kupası'nda şampiyon olmuştur.[113] 2011-12 ULEB Eurocup eleme turunda Belfius Mons-Hainaut takımına elenerek yoluna EuroChallenge'da devam etmiştir.[114] Organizasyonda finale yükselen Beşiktaş, Fransız takımı Elan Chalon ile karşılaştı ve maçı 91-86 kazanarak şampiyon olmuştur. Böylece erkek basketbolunda ilk defa bir Avrupa kupası şampiyonluğunu elde etmiştir.[115][116] Ligde ise 2011-12 sezonunda normal sezonu 4. sırada bitiren Beşiktaş,[117] play-off çeyrek finalinde Fenerbahçe ile eşleşmiştir.[118] Seriyi 2-0 kazanan siyah beyazlılar yarı finalde Galatasaray'ın rakibi olmuştur. Yarı final serisini 3-1 kazanan Beşiktaş finale yükselmiştir.[119] Final serisinde Anadolu Efes'i 4-2 mağlup eden Beşiktaş, 37 yıl aradan sonra 2. kez Türkiye Basketbol Ligi'nde şampiyonluğa ulaşmıştır.[120] Beşiktaş 2010-11 sezonunda, mücadele ettiği organizasyonların hepsinde de şampiyonluğa ulaşmıştır.[121]

Kadınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş kız basketbol takımı oyuncularından Zülal Gök'e ait 1972 tarihli eşofman üstü.

Beşiktaş Kadın Basketbol Takımı 1956 yılında kurulmuştur. Mücadele ettiği ilk sezonda Fenerbahçe'nin ardından İstanbul ve Türkiye ikincisi olmuştur.[122] Ancak takım 1967-68 sezonunda tekrar kurulana dek faaliyetlerini durdurmuştur. Beşiktaş, 1955 ile 1980 yılları arasında düzenlenen İstanbul Kadınlar Basketbol Ligi'nde, 1969-70, 1970-71, 1971-72, 1972-73, 1973-74, 1974-75 sezonlarında art arda 6 defa ve 1976-77 ile 1979-80 sezonlarında da 2 defa olmak üzere toplam 8 defa şampiyon olmuştur.[123] Beşiktaş, Kadınlar Basketbol Süper Ligi'nde 1983-84 ve 1984-85 sezonlarında şampiyon olmuştur. Bu iki şampiyonluktan 20 yıl sonra 2004-05 sezonunda ligde 3. kez şampiyonluğa ulaşmıştır.[123][124]

Voleybol şubesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş'ın erkek voleybol takımı 1923, kadın voleybol takımı ise (kalıcı olarak) 1960 yılında kurulmuş olup, 2019-20 sezonundan beri sadece kadın voleybol takımı mücadelesini sürdürmektedir. Kadın takımı Türkiye Bayanlar Voleybol Ligi'nde mücadele etmekte olup, iç saha maçlarını BJK Akatlar Arena'da oynamaktadır. Bunun yanında kulübün voleybol şubesi bünyesinde genç kız, yıldız kız ve küçük kız takımları da faaliyet göstermektedir.[125] İstanbul'un Ataşehir, Beşiktaş, Beykoz ve Kadıköy ilçelerinde de voleybol okulu bulunmaktadır.[126]

Erkekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Erkek takımı, Türkiye'de 1921 ile 1970 yılları arasında düzenlenen İstanbul Erkekler Voleybol Ligi'ni 1926 yılında kazanma başarısı göstermiştir. 1984 yılında ise Federasyon Kupası'nda şampiyonluğa ulaşmıştır. Beşiktaş yönetimi 2012 yılında mali kriz nedeniyle erkek voleybol takımının faaliyetlerini durdurma kararı almıştır.[127] 2013-14 sezonunda ise Türkiye Erkekler Voleybol İkinci Ligi'e katılarak faaliyetlerine tekrar başlayan takım, 2014-15 sezonunda tekrar Türkiye Erkekler Voleybol Ligi'nde mücadele etme hakkını elde ettiyse de,[128] Beşiktaş yönetimi 3 Temmuz 2019'da erkek takımının faaliyetlerini tamamen durdurmuştur.[129]

Kadınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş (kadın voleybol takımı), Tülin Uygur'un girişimleriyle 1960 yılında kurulmuştur.[130] 1960-61 sezonunda ilk kez İstanbul Bayanlar Voleybol Ligi'nde mücadele etmiştir. 19-25 Nisan 1965 tarihlerinde Manisa'da organize edilen Türkiye Bayanlar Voleybol Şampiyonası'nda kulübün voleybol tarihindeki tek Türkiye şampiyonluğunu elde etmiştir.[131] 1970'lerin ortalarına doğru kadın takımının spor faaliyetleri durmuştur. 1986 yılında tekrar kurulan takım, 1992-93 sezonunda ilk kez Türkiye Bayanlar Voleybol Ligi'ne yükselmiştir. 1998 yılında Avrupa Bayanlar CEV Kupası'nda final four oynayan takım turnuvayı 4. olarak tamamlamıştır.[132] 1999-00 sezonunda ligi üçüncü sırada bitiren takım, 2000-01 sezonunda Avrupa Bayanlar CEV Challenge Kupası'nda final four oynamış ve turnuvada 4.lüğü elde etmiştir.[132][133] 2003-04 sezonunda ligde 2.liği elde eden takım, bir sonraki sezon Avrupa Bayanlar Voleybol Şampiyonlar Ligi'ne katılma hakkını kazanmıştır. 2008[134][135] ve 2009 Balkan Kupası'nda[136][137] üst üste 2 kez şampiyon olurken, organizasyonu 2013 senesinde bir kez daha müzesine götürme başarısı göstermiştir.[138] Beşiktaş, 2013-14 sezonunda Avrupa Bayanlar CEV Challenge Kupası'nda finale yükselmiştir. Finalde Zareçye Odintsovo takımı ile karşılaşan siyah beyazlı takım, ilk maçı deplasmanda 3-2 kaybetmiştir.[139] Rövanş mücadelesinde de rakibine 3-1 yenilmiş ve turnuvayı 2. olarak tamamlamıştır.[140] Kosova’nın Gjilan kentinde bulunan Bashkim Selishta-Petriti’de oynanan mücadelede finaldeki rakibi CSM Lugoj’u 25-13, 25-19 ve 25-19‘luk setlerle 3-0 mağlup eden Beşiktaş, Balkan Kupası'nı 2018'de kazanarak toplamda 4. kez şampiyon olmuştur.

Hentbol şubesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Erkek Hentbol Takımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Erkek Hentbol Takımı, kazanılan kupa ile birlikte BJK İnönü Stadyumu'nda...

Beşiktaş Erkek Hentbol Takımı, Beşiktaş'ı Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi'nde temsil eden hentbol takımıdır. İç saha maçlarını Süleyman Seba Spor Salonu'nda oynamaktadır. Beşiktaş'ta Murat Ersin ve Fırat Drashan girişimleriyle 1978 yılında hentbol şubesi kurulmuş ve Beşiktaş Erkek Hentbol Takımı, Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi'nde 1980-81 ve 1981-82 sezonlarında olmak üzere üst üste 2 kez şampiyon olmuştur.[141] GSGM Kupası'nı 1980 ve 1981 yıllarında üst üste 2 defa kazanan Beşiktaş, 1985 yılında Deplasmanlı Lige Terfi Grubu Birincisi olmuş ve 1988'de Türkiye Kupası'nı finalde Çankaya Belediyesi'ne kaybetmiştir. 2008-09 sezonunda Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi ve Türkiye Kupası'nda şampiyonluğa ulaşarak sezonu çifte kupayla kapatmıştır.[142] Avrupa'da ise EHF Challenge Kupası'nda yarı finalde karşılaştığı UCM Sport Resita takımına elenmiştir.[143] 2010-11 sezonunda ilk kez düzenlenmeye başlanan Süper Kupa'yı kazanarak organizasyonun ilk şampiyonu olmuştur. Aynı sezonda Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi ve Türkiye Kupası'nda da şampiyonluğa ulaşmıştır.[142] Bir sonraki sezonda da Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi'nde[144] ve Türkiye Kupası'nda şampiyon olan[145] Beşiktaş sezonu 2 kupayla tamamlamıştır.[142] 2012 yılına Süper Kupa'yı kazanarak başlayan Beşiktaş, 2012-13 sezonunda ligde de şampiyon olmuştur.[146][147] Beşiktaş Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi'nde toplam da 10 kez ve Hentbol Erkekler Türkiye Kupası'nda ise toplamda 9 kez ile en çok şampiyon olan takım konumundadır. Ayrıca ligde 2008-09, 2009-10, 2010-11, 2011-12, 2012-13 ve 2013-14, 2014-2015 sezonlarında elde ettiği 7 şampiyonlukla birlikte, üst üste en çok şampiyon olan takım unvanını kazanmıştır.[141][142]

Başarılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Konu hakkında ayrıntılı bilgi için Beşiktaş Erkek Hentbol Takımı sezonları listesi maddesine bakınız.

BJK Hentbol takımı (48 Kupa)[148][149]
  • Türkiye Hentbol Süper Ligi (16): 1980, 1981, 2005, 2007, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019,2022 (2020 Yılında pandemi nedeniyle şampiyon belirlenmemiştir.)
  • Türkiye Hentbol Türkiye Kupası (15): 1999, 2001, 2005, 2006, 2009, 2010, 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2023 / Finalist (2): 1988, 2007
  • Türkiye Hentbol Süper Kupa (17): 1980, 1981,1996, 1997, 2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019,2023 / Finalist (1): 2013
  • Federasyon Kupası (1) : 1989
  • Türkiye Türkiye Gruplar (2): 1980, 1981
  • Avrupa Birliği EHF Challenge Cup Yarı Final (1): 2009[150] Çeyrek Final (1): 2003[151]

Engelli sporları[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK Bedensel Engelliler Spor Şubesi, 1 Ağustos 2003 tarihinde Beşiktaş Onursal Başkanı Süleyman Seba'nın girişimleriyle kurulmuştur. Engelliler Şubesi'nde, günümüzde sadece basketbol branşında aktif faaliyet gösteren kulüp, daha önce atıcılık ve bilek güreşi branşlarında da faaliyet göstermiştir.[152]

Beşiktaş, Galatasaray ile bir maçta.

Tekerlekli Sandalye Takımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Tekerlekli Sandalye Basketbol Takımı, Beşiktaş'ı Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Lig'de temsil eden takımdır. 2003 yılında kurulan takım iç saha maçlarını Süleyman Seba Spor Salonu'nda oynamaktadır. Takım 2004-05 sezonunda ligde normal sezonu lider tamamlamıştır. Final serisinde karşılaştığı İzmir BB TSB takımına karşı 3-1 üstünlük sağlayarak tarihinde ilk defa Türkiye şampiyonluğunu kazanmıştır. Bir sonraki sezonda da play off serisinde İzmir BB TSB takımını yenen siyah beyazlılar üst üste 2. kez ligde şampiyonluğa ulaşmıştır. 2009-10 sezonunda Andre Vergauwen Kupası'nda finale yükselmiştir. Finalde CS Meaux takımına 65-56 yenilerek turnuvayı 2. tamamladı.[153] 2010-11 sezonunda da Andre Vergauwen Kupası'nda final oynayan siyah beyazlılar, Köln 99ers'i 71-62 mağlup ederek Avrupa Şampiyonu olmuştur.[154] 2011-12 sezonunda Willi Brinkmann Kupası final maçında Oldham Owls takımını 77-72 mağlup eden Beşiktaş kupada şampiyonluğa ulaşmıştır.[155]

Diğer şubeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha önce faaliyet gösteren şubeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kulüp bünyesinde daha önce bilardo, binicilik, briç,[166] bisiklet, eskrim, halat çekme, halter, hokey, judo, okçuluk ve su sporları şubeleri etkinlik göstermişlerdir. Ancak bu şubeler günümüzde faal değildir.[24]

Müze[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Müzesi,11 Kasım 2001 tarihinde spor müzesi olarak açılmıştır. 28 Haziran 2007 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı "Türkiye'nin ilk özel spor müzesi" unvanını kazanmıştır.[167] İçerisinde Beşiktaş'ın çeşitli şube takımlarının kazandığı kupalar sergilenmektedir. Ayrıca çeşitli fotoğraflar, belgeler, formalar ve kulübe gönderilen hediyeler de müzede sergilenmektedir.

Şirketler[değiştir | kaynağı değiştir]

Şirketler
Şirket Adı Sicil Nr. Kuruluşu Sahibi Kurucu Başkan Durumu
Beşiktaş Futbol A.Ş. 332944 18 Temmuz 1995 (28 yıl, 244 gün önce) Beşiktaş JK: %51, Halka Açık: %49 Süleyman Seba Aktif
Beşiktaş Sportif Ürünler A.Ş. 452247 18 Ocak 2001 (23 yıl, 60 gün önce) Beşiktaş Futbol A.Ş. %100 Serdar Bilgili Aktif
Beşiktaş Televizyon Yayıncılık A.Ş. 533619 23 Eylül 2004 (19 yıl, 179 gün önce) Beşiktaş Futbol A.Ş. %100 Yıldırım Demirören Aktif
Beşiktaş Basketbol A.Ş. 860272 20 Mart 2013 (10 yıl, 364 gün önce) Beşiktaş JK: %100 Fikret Orman Aktif
BJK Beşiktaş İnşaat A.Ş. 536892 4 Kasım 2004 (19 yıl, 135 gün önce) Beşiktaş JK: %100 Yıldırım Demirören Aktif
BJK Beşiktaş Eğlence A.Ş. 520999 15 Nisan 2004 (19 yıl, 338 gün önce) Beşiktaş JK: %100 Yıldırım Demirören Aktif
BJK Beşiktaş Turizm A.Ş. 503577 20 Ağustos 2003 (20 yıl, 211 gün önce) Beşiktaş JK: %100 Serdar Bilgili Kapandı

Son güncelleme: 2023
Kaynak: bjk.com.tr

Markalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Markalar
Şirket Adı Sahibi Durumu Web sitesi
Kartal Yuvası Beşiktaş Sportif Ürünler A.Ş. Aktif kartalyuvasi.com.tr
Beşiktaş Dergisi Beşiktaş Televizyon Yayıncılık A.Ş. Aktif BJKdergisi.com
Beşiktaş TV Beşiktaş Televizyon Yayıncılık A.Ş. Aktif BesiktasYoutube.com
Yavru Kartal Dergisi Beşiktaş Televizyon Yayıncılık A.Ş. Aktif
BJK Kredi Kartları Beşiktaş Sportif Ürünler A.Ş. Aktif BJKbonus.com.tr/
Aktif BJKdenizbank.com
Aktif BJKvakifbank.com.tr
Aktif BJKpapara.com
Payidar 1903 Beşiktaş Televizyon Yayıncılık A.Ş. Aktif payidar1903.com
Kartalcell Beşiktaş JK, Avea Kapandı kartalcell.com.tr
KartalNet Beşiktaş JK, TTNET Kapandı  kartalnet.com.tr

Son güncelleme: 2023
Kaynak: bjk.com.tr

Stadyum ve tesisler[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş futbol takımı 11 Nisan 2016 tarihinden itibaren o zamanki adıyla Vodafone Park olan Beşiktaş Park'nda iç saha maçlarını yapmaya başlamıştır. Diğer şubelerden Basketbol ve voleybol BJK Akatlar Arena'yı, hentbol ve engelli basketbol takımı ise Süleyman Seba Spor Salonunu kullanmaktadır. Futbol şubesinin altyapı takımlarının maçları ve antrenmanları Fulya Hakkı Yeten Tesisleri'nde yapılmaktadır. Bunun yanında diğer maçlar ve antrenmanlar içinde değişik tesisler bulunmaktadır.

Tesisler ve durumları[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün Kiralık Tesisleri
Yer / Arsa Tesis Adı Sahibi Durumu
Dolmabahçe Tesisleri Beşiktaş Park Spor Genel Müdürlüğü 1998 yılında Spor Genel Müdürlüğünden 49 yıllığına kiralandı
Ümraniye Tesisleri BJK Nevzat Demir Tesisleri Tarım ve Orman Bakanlığı 2002 yılında Tarım ve Orman Bakanlığından 49 yıllığına kiralandı
Pendik Tesisleri.[168] BJK Pendik Sosyal ve Sportif Tesisleri Maliye Hazinesi 1990 yılında Maliye Hazinesine ait ve Spor Genel Müdürlüğüne ne tahsisli araziyi 49 yıllığına kiralandı.
BJK Gazi Akınal No:1903 Sosyal Tesisler Kiraya verildi.
Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün Sahibi olduğu Tesisler
Yer Tesis Adı Sahibi Durumu
Beşiktaş Tesisleri BJK Plaza Beşiktaş JK
Fulya Tesisleri[169] BJK Fulya Şan Ökten Tesisleri Beşiktaş JK
BJK Süleyman Seba Spor Salonu Beşiktaş JK
BJK Fulya Süleyman Seba Kompleksi Alışveriş merkezi
Fulya Hastanesi Acıbadem Holding'e kiralandı.
Süleyman Seba Kültür ve Sanat Merkezi
Fulya Hakkı Yeten Tesisleri
BJK Şevket Belgin Spor Salonu
BJK Akaryakıt İstasyonu Kiraya verildi.
Akatlar Tesisleri Akatlar Spor Kompleksi Beşiktaş JK
Akatlar BJK Sosyal Tesisleri

Son güncelleme: 2023
Kaynak: bjk.com.tr

Dolmabahçe Tesisleri (49 yıllığına Kiralık)[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Park[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Stadyumu'ndan bir görünüm.

Beşiktaş Stadyumu, Beşiktaş ile Vodafone arasında 20 Ağustos 2013 tarihinde imzalanan 15 yıllık bir anlaşma ile Beşiktaş'ın eski stadı olan Dolmabahçe'deki BJK İnönü Stadyumu'nun yerinde inşa edilen yeni stadyumudur. Bu tarihe kadar Türk spor tarihinin en büyük sponsorluk anlaşması ile Vodafone, yeni yapılan stadyumun isim hakkını 15 yıllığına almıştır. Ayrıca aynı sözleşme ile birlikte Vodafone, 2014-15 sezonundan itibaren geçerli olmak üzere toplam 5 yıl süreyle Beşiktaş'ın ana sponsoru olmuş ve futbol takımının formasının göğüs kısmında logosunu bulundurma hakkını elde etmiştir. Vodafone ile Beşiktaş arasındaki bu sponsorluk anlaşması kapsamında, Beşiktaş toplam $145.000.000 gelir elde etmiştir.[170] Vodafone Park, Türkiye'nin ilk akıllı stadyumu olma özelliğini taşımaktadır. Stadyumda geniş bant mobil ve Wi-Fi ağı, HD monitörler ve interaktif ekranlar mevcuttur. Kompleks futbol stadyumunun yanı sıra eğlence merkezi, konser alanı ve sosyal alan olarak da hizmet verebilecek şekilde tasarlanmıştır. Stadyumda Kartal Yuvası ve Beşiktaş Müzesi'de yer almaktadır.[171] 42.590 seyirci kapasitesine sahip olan stadyumda toplam 147 adet loca bulunmaktadır. Localarda toplam 1.847, VIP tribününde ise 2.150 koltuk yer almaktadır. Stadyum C90 görüş açısına sahip olacak şekilde tasarlanmıştır.[171]

Ümraniye Tesisleri (49 yıllığına Kiralık)[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK Nevzat Demir Tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ümraniye Nevzat Demir Tesisleri, Beşiktaş (futbol takımı)'nın antrenmanlarını yaptığı tesislerdir.[172] Kullanım hakkı 49 yıllığına Beşiktaş'a verilen tesis Şile-Ümraniye otoyoluna cephelidir. Resmî açılışı 26 Temmuz 2002 tarihinde 10. Türkiye Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in katıldığı törenle yapılmıştır. Nevzat Demir tarafından tamamlanan tesis ismini de aynı kişiden almıştır.[172] 145 dönüm arazi üzerine kurulan tesislerde profesyonel takım ve alt yapı takımları için kamp binası, basın merkezleri, toplam alanı 30.000 m²'yi bulan 4 adet çim antrenman sahası ve rekreasyon alanları vardır.[172]

Pendik tesisler (49 yıllığına Kiralık)[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK Pendik Sosyal ve Sportif Tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK Pendik Tesisleri, 31 Temmuz 1990 tarihli protokol ile 49 yıllığına Beşiktaş'a tahsis edilen spor tesisidir. Arazi üzerinde yer alan bina ve eklentileri sadece Beşiktaş Kürek Takımı ile Beşiktaş üyeleri tarafından kullanılmak üzere işletmeye açılmıştır.[173]

Beşiktaş Tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK Plaza[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK Plaza, 1995 yılında inşaatı bitirilmiş ve B Blok'u Beşiktaş'a tahsis edilmiş plazadır. 13 katlı plazanın zemin katında dükkânlar, diğer katlarda ise ofisler mevcuttur. Plazanın B Blok 3. katında Beşiktaş'a ait kulüp binası yer almaktadır. Diğer dükkân ve ofisler ise Beşiktaş adına kiraya verilmiştir.[174] BJK Fulya Süleyman Seba Kompleksi, Beşiktaş'a ait olan ve 11 Şubat 2009 tarihinde açılışı yapılan komplekstir. İçerisinde rezidans, hastane, hipermarket ve kapalı otopark yer almaktadır.[175] BJK Akaryakıt İstasyonu, 2.749 m² arsa üzerinde yer alan ve 491 m²'si Beşiktaş'a ait olan akaryakıt istasyonudur. İstasyonda 6 adet pompa, iki katlı kafeterya binası ile tek katlı bir müdüriyet binası yer almaktadır. Ayrıca Beşiktaş'a ait 30 m²’lik bir mağaza da bulunmaktadır. İşletme 4 Mart 2000 tarihinde hizmete açılmıştır.[176] BJK Koleji ise Beşiktaş'a ait eğitim binasıdır. Bina içerisinde 21 Mayıs 2009 yılında Beşiktaş Koleji tarafından kurulan BJK Bilim Müzesi'de yer almaktadır.[177]

Fulya Tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK Fulya Şan Ökten Tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Fulya Şan Ökten Kamp Tesisleri, 21 Eylül 1984 tarihinden geçerli olmak üzere 49 yıl boyunca kullanım hakkı Beşiktaş'a ait olan spor tesisleridir. Tesis içerisinde 2 çim, 1 toprak saha bulunmaktadır. Ayrıca 1 halı saha ve kafeterya yer almaktadır. Tesiste futbol alt yapı, güreş şubesi ve tesisleri ile alt yapı yatakhanesi bulunmaktadır.[178]

Süleyman Seba Spor Salonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Süleyman Seba Spor Salonu, Beşiktaş ilçesinin Dikilitaş semtinde bulunan ve 1984 yılında Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü tarafından 49 yıllık intifa hakkı Beşiktaş'a verilen çok amaçlı spor salonudur. 2.669 m² alanda bulunan salon 17 Eylül 1999 tarihinde hizmete girmiştir.[179] 1500 seyirci kapasitesine sahip salon, Beşiktaş Erkek Hentbol Takımı ve Beşiktaş (tekerlekli sandalye basketbol takımı)'nın iç saha maçları için kullanılmaktadır. Salon ile aynı parsel üzerinde yer alan binada basketbol idari kadrosu yer almaktadır.[179]

Fulya Hakkı Yeten Tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Fulya Hakkı Yeten Tesisleri, Şişli ilçesinin Fulya semtinde bulunur ve kulübün altyapı takımlarının futbol maçlarına ve antrenmanlarına ev sahipliği yapması ile bilinir. Tesis 1990 yılında inşa edilmiştir.[180] 1.800 m² (19.000 ft2) kapalı alana sahiptir. 40 sporcuya ev sahipliği yapabilmektedir.[181]

BJK Şevket Belgin Spor Salonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Şevket Belgin Spor Salonu, Beşiktaş ilçesinin Dikilitaş semtinde yer alan 150 seyirci kapasitesine sahip spor salonudur. Beşiktaşlı eski futbolcu Şevket Belgin'in anısına yapılan salon, engelli basketbol, hentbol, hentbol altyapı, voleybol altyapı ve basketbol altyapı takımlarının antrenman ve iç saha maçlarına ev sahipliği yapmaktadır. Salon, 18 Şubat 2014 tarihinde hizmete açılmıştır.[182]

Akatlar Tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK Akatlar Arena[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK Akatlar Arena, Beşiktaş ilçesinin Akat mahallesinde yer alan ve Beşiktaş'ın basketbol ile voleybol takımlarının iç saha maçları için kullandıkları 3.200 seyirci kapasitesine sahip spor salonudur. 2004 yılında açılan salon 45 dönümlük arazi üzerinde yer almaktadır. Konser organizasyonlarında salonun seyirci kapasitesi 4.500'e kadar çıkabilmektedir.[183]

Eski tesisler[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Futbol takımı'na ilk önceleri Taksim Stadyumu ve Şeref Stadyumu ev sahipliği yapmıştır. 1947'den beri Futbol takımına ev sahipliği yapan İnönü Stadyumu 2013 yılında yıkılarak yerine Beşiktaş Park yapılmıştır. Beşiktaş Park 11 Nisan 2016 yılında açılmıştır.

İnönü Stadyumu[değiştir | kaynağı değiştir]

BJK İnönü Stadyumu'nda Antalyaspor ile oynanan karşılaşmadan bir görünüm, 30 Ekim 2008.

Beşiktaş ile Kabataş semtleri arasında, İstanbul Boğazı kıyısında yer almış olan ve Beşiktaş'ın yeni stadyumu Beşiktaş Park'nın yerinde olan eski stadyum. Şinasi Şahingiray, Vietti Violi ve Fazıl Aysu'nun mimarlığını yaptığı stadyum 19 Mayıs 1947 tarihinde açıldı.[184] 1950'li yıllarda stadyumun arka tarafında bulunan gazhane ve hava gazı fabrikası daha sonraki yıllarda yıkılarak yeni açık tribün inşa edilmiştir. Bu stadyumun açılış maçında Beşiktaş ile AIK takımları karşılaşmışlardır. Siyah beyazlılar maçı 3-2 kaybetmiştir. Stadyumda ilk golü Süleyman Seba atmıştır.[185] Stadyum açılışında İnönü Stadyumu ismini almışken 1952 yılındaki siyasi nedenlerle ismi Mithatpaşa Stadyumu olarak değiştirilmiştir. Mart 1974 tarihinde tekrar İnönü Stadyumu ismini almıştır.[186]

Açıldığı 1947 yılında 16.000 seyirci kapasitesine sahip olan stadyum, 1950'li yıllarda ayakta 40.000 seyirci alacak duruma getirilmiştir. 2003-2004 sezonunun tamamlanmasının ardından hemen başlayan çalışmalarla stadyumun zemini indirilmiştir. Bu sayede yüzde 50 artışla, toplam koltuk kapasitesi de 32,086'ya yükselmiştir. Stadyumun giriş ve çıkışlarını rahatlatmak için kapı sayısı da 36'dan 72'ye çıkartılmıştır. Beşiktaş TV için stadyum içerisinde bir bölüm yapılmıştır.[184] Stadyumda oynanan son maçta Beşiktaş ile Gençlerbirliği takımları karşılaşmıştır. Beşiktaş maçı 3-0 kazanırken,[187] stadyumdaki son golü Filip Hološko atmıştır.[188]

İstanbul'da yer alan Fenerbahçe ve Galatasaray takımları da belli dönemlerde bu stadyumu kullanmışlardır.[189] Stadyum birçok konsere ev sahipliği yaparken, futbol müsabakaları dışında 1959 Avrupa Basketbol Şampiyonası'na, uluslararası binicilik yarışmalarına ve Avrupa Profesyonel Boks şampiyonluğu unvan maçlarına da ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca önemli günlerdeki resmi kutlamalarda da kullanılmıştır.

Stadyumun bulunduğu alana Beşiktaş Park'nın yapılması için 2 Haziran 2013 tarihinde yıkımına başlanmıştır.[190]

Taraftar[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş taraftarları...

İnternet üzerinden yapılan bir araştırma sonucunda, Beşiktaş'ın Türkiye genelinde on dört milyon taraftarı bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu verilere göre Beşiktaş Türkiye'de %19'luk oranla en çok taraftara sahip 3. kulüp olmuştur.[191] Bir başka araştırma sonucunda ise Beşiktaş'ın Türkiye'de en çok kadın taraftara sahip olan 3. kulüp olduğu verisine ulaşılmıştır. A&G isimli araştırma şirketinin 2010 yılında Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinde, 165 ilçeye bağlı 201 mahalle ile köyde, 15 yaş ve üstü nüfusu temsil eden kesimle[192] yaptığı bir araştırma da ise; Beşiktaş %18.4 oran ile Türkiye'de en fazla taraftara sahip 3. kulüp olmuştur.[193] Aynı şirketin araştırmasına göre; Beşiktaş'ın Trabzonspor ile birlikte en yaşlı taraftara sahip kulüp olduğu belirlenmiştir. Beşiktaş, %2.7'lik oranla çevre baskısı ve diğer etmenler sonucunda Fenerbahçe ile birlikte taraftarlar tarafından en çok bırakılan takım olmuştur. Bunun yanında Türkiye'de diğer takım taraftarlarınca en sempati duyulan takımın Beşiktaş olduğu saptanmıştır.[194]

Çarşı, futbol maçlarının yanı sıra, diğer şube takımlarının maçlarına da ilgi göstermektedir.

Beşiktaş taraftarı, 2005-06 sezonunda Fenerbahçe ile oynanan lig maçında ve Liverpool ile oynanan Şampiyonlar Ligi maçında 132 desibellik ses düzeyine ulaşmıştır. Ancak bu ses rekoru denemesi esnasında Guinness hakem heyetinin olmaması sebebiyle siyah beyazlı taraftarların rekoru resmiyet kazanmamıştır.[195][196] Beşiktaş'ın 22 Eylül 2013 tarihinde Galatasaray ile oynadığı futbol maçını 76.127 siyah beyazlı taraftar izlemiş ve bu sayı hem Süper Lig'de hem de Türkiye'de (resmî maçlarda) tüm zamanların en fazla seyircili maçı olarak kaydedilmiştir.[197][198]

Çarşı[değiştir | kaynağı değiştir]

1982 yılında kurulan[199] Çarşı, Beşiktaş'ın en büyük taraftar grubudur.[200][201] Grup, futbol maçlarını İnönü Stadyumu yıkılana kadar kapalı tribünden takip etmiştir.[202] Çarşı, 27 Mayıs 2008 tarihinde grubun Beşiktaş'ın önüne geçtiği yönündeki eleştiriler ve bir takım spekülasyonlar sebebiyle kendini feshetme kararı almıştır.[203][204] Ancak birkaç ay sonra alınan bu karardan vazgeçilmiş ve Çarşı tekrar tribünlere dönmüştür.[200][201] Bunların yanında grup çeşitli sosyal projelerde de aktif olarak yer almıştır.[205][206][207] Grup, birçok televizyon programına ve televizyon dizilerine konu olmuştur. Bunun yanında 2007 yılında grubun kuruluşunun 25. yılı olması sebebiyle, Pancard Film tarafından bir belgesel filmi hazırlanmıştır.[208] Lig TV'de Çarşı'nın Yürüyüşü isminde bir belgesel filmi hazırlamış ve televizyonda yayınlamıştır.[209] Grup, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sporseverler tarafından yapılan oylamada, 2007 yılındaki Liverpool maçındaki gösterileri sebebiyle tüm zamanların en iyi taraftar grubu olarak seçilmiştir.[210] Beşiktaş taraftarının, İnönüdeki son maçta Gençlerbirliği mücadelesinde çıkardığı ses 141 desibel olarak ölçüldü. 141 desibel dünya rekoru, Guiness Türkiye temsilcilerince onaylandı.

Beşiktaş kulübünün 'Çarşı Kadın' adında bir kadın taraftar grubu vardır. Grup tribünlerdeki faaliyetlerinin yanı sıra birçok sosyal sorumluluk projesi yapmaktadır.[211]

Medya ve iletişim[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş TV[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş TV, 2004 yılının Eylül ayında yayın hayatına başlayan Beşiktaş'ın resmî televizyon kanalıdır.[212] Kanalda Beşiktaş ile ilgili haberler, programlar ve özel söyleşiler yayınlamaktadır. 2009 yılında lisans alınamaması sebebiyle bir süre yayın yapamayan kanal, 20 Ocak 2011 tarihinde yeniden açılmıştır.[212] Kanal, Turksat 4A, Eutelsat 7A ve Digiturk üzerinden izlenebilmektedir. Kanal 2019 tarihinde kapatılmıştır ve Beşiktaş JK, artık YouTube kanalı üzerinden yayın yapmaktadır.

Beşiktaş Dergisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Beşiktaş Dergisi, Beşiktaş'ın resmî yayın organıdır. Temmuz 2000 tarihinde yayın hayatına başlayan dergi, Türkiye'de yayınlanan ilk resmî spor kulübü dergisidir.[213] İçerisinde kulüp bünyesindeki şubelerle ilgili haberler, röportajlar ve poster hediyeleri yer almaktadır. 15 Ağustos 2004 tarihinde Beşiktaşlı çocuk taraftarlar için yayınlanmaya başlanan ve dünyanın ilk çocuk spor dergisi olan[213] Yavru Kartal Dergisi ise 1 Ağustos 2011 tarihinden bu yana Beşiktaş Dergisi ile birlikte satışa sunulmaya başlanmıştır. Beşiktaş Dergisi, iOS mobil işletim sistemini destekleyen cihazlar aracılığıyla da dijital ortamda ücretsiz olarak okunabilmektedir.[214] Beşiktaş Dergisi, Ocak 2015 tarihi itibarıyla 160.[215] Yavru Kartal Dergisi ise 124. sayısına ulaşmıştır.[216]

Kartal Yuvası[değiştir | kaynağı değiştir]

Kartal Yuvası, Beşiktaş'ın lisanslı ürünlerinin satışının yapıldığı mağazalar zinciri markasıdır. Faaliyete geçtiği 2001 yılından 2007 yılına kadar BJK Store ismiyle hizmet veren mağazalar, bu tarihten sonra isim değiştirmiş ve Kartal Yuvası olmuştur.[217] Türkiye'nin çeşitli illerinde 40'ın üzerinde mağazası bulunmaktadır. Ayrıca 3 mobil tır ile 2 adet internet satış mağazası vardır.[218]

Kartalcell ve KartalNet[değiştir | kaynağı değiştir]

Kartalcell, 12 Ağustos 2009 tarihinde faaliyete başlayan Beşiktaş'a ait sanal GSM ağıdır.[219] Avea alt yapısını kullanarak hizmet veren ağ, faaliyete geçtikten sonraki ilk iki haftada 4 bin 380 aboneye ulaşmıştır.[220] KartalNet ise TTNET ile Beşiktaş arasında yapılan işbirliği sonucunda ortaya çıkan, Beşiktaş'a ait özel internet hizmetidir.[221]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • ^a Beşiktaş, 1903 yılının Mart ayında kurulmasına rağmen, Cemiyetler Kanunu'nun çıkışıyla birlikte kuruluşu 13 Ocak 1910 tarihinde resmiyet kazandı.[6][222]
  • ^b Süper Lig'de şampiyon olan kulüpler, her 5 (beş) şampiyonlukta bir yıldız takma hakkı elde ederler. Bu yıldız veya yıldızlar kulüp arması üzerinde yer alır. Yıldızların boyu 2,5 cm çapındadır ve görünebilir bir renge sahiptir.[223]
  • ^c Türkiye'de faaliyet gösteren bahis sitesi Bilyoner.com'un 1 milyondan fazla üyesi baz alınarak hazırlanan "2013 Türkiye'nin taraftar haritası" verileri ile yine aynı sitenin 2011 yılında 1 milyon 400 bin üyesinin katılımıyla gerçekleştirdiği bir başka araştırma kullanılmıştır.
  • Beşiktaş Terbiyesi Bedeniye Mektebi olarak da bilinir.
  • ^d İstanbul Ligi'nde 1927-28 sezonu, Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe, Süleymaniye, Beykoz, Vefa, Harbiye ve İstanbulspor takımlarının katılımıyla başlatılmasına rağmen, Amsterdam'da düzenlenen 1928 Yaz Olimpiyatları sebebiyle tatil edilmiştir.[6]
  • ^eBeşiktaş, Federasyon Kupası'nda şampiyon olarak 1957-58 sezonunda Türkiye'yi Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda temsil etme hakkı elde etti fakat Türkiye Futbol Federasyonu'nun Beşiktaş'ın ismini UEFA'ya geç bildirmesi sebebiyle kupaya katılma şansını yitirdi. Avrupa kupalarına ilk kez bir sonraki sezon katıldı.[86]
  • ^fSüper Lig'in başlangıç tarihi TFF tarafından 1959 olarak kabul edilmektedir. Ancak TFF Tahkim Kurulu'nun 2002 yılında aldığı karar ile Beşiktaş'ın 1956-1957 ve 1957-1958 sezonlarında elde ettiği Türkiye Ligi şampiyonluklarını TFF Yıldız Kriterine dahil etmesi sebebiyle, Beşiktaş'ın toplam şampiyonluk sayısı, toplam lig sezonu sayısından 2 fazladır.[224]
  • ^gBu rekor, 1988 yılında Fenerbahçe formasıyla Hilalspor karşısında 153 sayı atan Erman Kunter tarafından kırıldı.[105][225]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Mahalle Takımlığından Asırlık Çınarlığa Beşiktaş". 24 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Bereketiko'dan Beşiktaş'a". 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Beşiktaş Kulübü ve Çerkezler". 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Beşiktaş JK. "KURULUŞ". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015. 
  5. ^ a b c "Kuruluş". bjk.com.tr. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  6. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p Spor Ansiklopedisi Tercüman Futbol (Tercüman Matbaası bas.). İstanbul: Tercüman. 1981. s. 144-214. 
  7. ^ a b c d "İşte Beşiktaş'ın kuruluş hikayesi". Sporx.com. 19 Mart 2012. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2014. 
  8. ^ Aydın Osman Erkan; Güniz Büyüktür (2009). Başımı Kafkasya'ya Çevir Osman Ferit Paşa'nın Hayatı. İstanbul: Çitlembik Yayınları. ISBN 9789944424653. 
  9. ^ a b "Bir Çerkez Kulübü". Cumhuriyet Gazetesi Spor Eki. 2 Ekim 2007. s. 5. 
  10. ^ "Fetgeri kardeşler ve "O MEKTUP"". Cumhuriyet Gazetesi Spor Eki. 9 Ekim 2007. s. 4. 
  11. ^ a b c "KURULUŞ". bjk.com.tr. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017. 
  13. ^ Galatasaray SK tarihi
  14. ^ a b "Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün Tarihçesi I.Kısım". Mackolik.com. 10 Mart 1903. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2014. 
  15. ^ "Beşiktaş'ın kurucuları". bjk.com.tr. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  16. ^ "Ahmet Fetgeri anıldı". 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2014. 
  17. ^ a b c d "Beşiktaş'ın renkleri ve ilk rozeti". bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  18. ^ a b "BEŞİKTAŞ JİMNASTİK KULÜBÜ DERNEĞİ TÜZÜĞÜ - Madde 4/4". bjk.com.tr. 1 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  19. ^ "Amblem". Milliyet.com.tr. 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014. 
  20. ^ "Kulüp Hakkında-Amblem". bjk.com.tr. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  21. ^ "Beşiktaş'ın tüzüğü değişti". Hürriyet. 5 Mayıs 2013. 1 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  22. ^ a b c "KARA KARTALLAR EFSANESİ". bjk.com.tr. 23 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  23. ^ Türk Futbol Tarihi 1 - 2 (1904 - 1991) (Grafik Sanatlar Matbaacılık bas.). İstanbul: Türkiye Futbol Federasyonu Yayınları. 1992. 
  24. ^ a b "Kulüp Hakkında". Bjk.com.tr. 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2014. 
  25. ^ "Tarihçe". Besiktasusa.org. 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  26. ^ a b c d "Beşiktaş ve Futbol". Bjk.com.tr. 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  27. ^ "Savaş yılları". Bjk.com.tr. 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  28. ^ a b c "Yeni ligin kuruluşu". Bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  29. ^ Mehmet Yüce. "Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün Tarihçesi II.Kısım". Mackolik.com. 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014. 
  30. ^ "İlk yılda ilk şampiyonluk". 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  31. ^ "Beşiktaş'ın futbol şeref tablosu". Bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  32. ^ a b c "Eski İstanbul ligleri". Turkfutbolu.net. 12 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  33. ^ "İlk şampiyonluktan son şampiyonluğa Beşiktaş" (PDF). Bakisarisakal.com. 25 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  34. ^ a b c "Tarihçe". Milliyet.com.tr. 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  35. ^ Erdoğan Arıpınar (Haziran 1992). Türk Futbol Tarihi (1904-1991). Türkiye Futbol Federasyonu Yayınları. ss. sf. 45. 
  36. ^ a b "Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası (Türkiye Futbol Birinciliği)". Turkfutbolu.net. 20 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  37. ^ "Şeref Bey kimdir?". Sabah.com.tr. 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  38. ^ "Şeref Bey kimdir?". Sabah.com.tr. 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  39. ^ "Türkiye İstanbul Ligi". Mackolik.com. 5 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  40. ^ "Türkiye İstanbul Ligi". Mackolik.com. 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2014. 
  41. ^ a b "Türkiye'de futbolun gelişimi - 4: İstanbul Futbol Ligi'nden ilginç notlar". Arsiv.ntvmsnbc.com. 11 Nisan 2006. 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2014. 
  42. ^ 1949-50 İstanbul Futbol Ligi: 1950-51 İstanbul Futbol Ligi:
  43. ^ Türkiye Millî Küme 1940-41 Türkiye Maarif Mükafatı 1943-44 Türkiye Millî Eğitim Kupası 1946-47
  44. ^ Türkiye Başbakanlık Kupası 1943/44 Türkiye Başbakanlık Kupası 1946/47
  45. ^ Özsoy, Selami (2011). "BASINA YANSIMALARIYLA "1952 AMATÖRLÜK OLAYI" VE TÜRK SPORUNDA AMATÖRLÜK" (PDF). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13 (2). ss. 97-119. ISSN 1302-3284. 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2014. 
  46. ^ a b c "İstanbul Profesyonel Ligi 1951-59 sezonları". Turkfutbolu.net. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014. 
  47. ^ "Süper Lig Tarihçe". Tff.org. 14 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014. 
  48. ^ "1959 Sezonu". Tff.org. 22 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014. 
  49. ^ "Türkiye Millî Ligi 1959-60". Mackolik.com. 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014. 
  50. ^ "Türkiye 1.Ligi 1959-60". Mackolik.com. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014. 
  51. ^ "Türkiye 1.Ligi 1966-67". Mackolik.com. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014. 
  52. ^ "Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kupası 1966/67". Mackolik.com. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014. 
  53. ^ "Ziraat Türkiye Kupası Tarihçe ve Arşiv". Tff.org. 14 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2011. 
  54. ^ "Türkiye Kupası - 1974/75 Maç sonuçları". mackolik.com. 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014. 
  55. ^ "Türkiye 1.Ligi 1981-82". Mackolik.com. 29 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014. 
  56. ^ "Türkiye Federasyon Kupası 1988/89". Mackolik.com. 11 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014. 
  57. ^ "Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kupası 1988/89". Mackolik.com. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014. 
  58. ^ "Maf üçlüsü bir başkaydı". Takvim.com.tr. 3 Haziran 2009. 25 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014. 
  59. ^ "Efsaneler". Besiktasusa.org. 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014. 
  60. ^ "Efsane MAF Not Defteri'nde". Ntv.com.tr. 31 Aralık 2009. 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014. 
  61. ^ "Seni çok özlemiştik". Hurarsiv.hurriyet.com.tr. 6 Ağustos 1999. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014. 
  62. ^ "Ligin rekorları ve ilkleri". Hurriyet.com.tr. 4 Ağustos 2009. 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014. 
  63. ^ "Türkiye Federasyon Kupası 1989/90". Mackolik.com. 11 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014. 
  64. ^ "1989-1990 Sezonu". Tff.org. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014. 
  65. ^ "Unutulmayanlar". Milliyet.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014. 
  66. ^ "Süper Lig'de 53 yılın istatistikleri". Goal.com. 10 Eylül 2011. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014. 
  67. ^ "Beşiktaş gibi Trabzonspor". Milliyet.com.tr. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  68. ^ "Türkiye Kupası 1993/94". Mackolik.com. 11 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  69. ^ "Türkiye 1.Ligi 1994/95". Mackolik.com. 10 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  70. ^ "Türkiye Süper Kupa 1993/94". Mackolik.com. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  71. ^ "Türkiye Süper Ligi 2002/03". Mackolik.com. 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2014. 
  72. ^ "Türkiye Süper Kupa 2006/2007". Mackolik.com. 11 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2014. 
  73. ^ Türkiye Kupası 2005-2006 Türkiye Kupası 2006-2007
  74. ^ "Süper Lig 2008/09". Mackolik.com. 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2014. 
  75. ^ "Türkiye Kupası 2008/2009". Mackolik.com. 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2014. 
  76. ^ "Türkiye Kupası 2010/11". Mackolik.com. 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2014. 
  77. ^ "PFDK Kararları - 06.05.2012". Tff.org. 6 Mayıs 2012. 14 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014. 
  78. ^ "Fenerbahçe ve Beşiktaş CAS'a başvurdu". Ntvspor.net. 17 Temmuz 2013. 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014. 
  79. ^ "BEŞİKTAŞ FUTBOL YATIRIMLARI SANAYİ VE TİCARET A.Ş. / BJKAS". Kap.gov.tr. 15 Temmuz 2013. 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014. 
  80. ^ a b "Tromsø replace excluded Beşiktaş" (İngilizce). UEFA.com. 30 Ağustos 2013. 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014. 
  81. ^ "İkisine de 1 yıl 3 ay hapis!". Ntvspor.net. 2 Temmuz 2012. 25 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2014. 
  82. ^ Şike Davası bitti! Hepsi beraat etti, 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 20 Kasım 2015 
  83. ^ "Ahmet Nur Çebi yeniden başkanlığa seçildi". TRT Haber. 29 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2022. 
  84. ^ "Süper Lig Şampiyonlukları". TFF. 3 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2015. 
  85. ^ "51. şampiyon Beşiktaş". NTV. 1 Haziran 2009. 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2015. 
  86. ^ a b c "History". Uefa.com. 30 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014. 
  87. ^ "Matches". Uefa.com. 25 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2014. 
  88. ^ "Beşiktaş, Avrupa'da 200. gol peşinde". Hurriyet.com.tr. 13 Şubat 2012. 25 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2014. 
  89. ^ "A2 ve PAF Lig Arşiv Sayfası". Tff.org. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014. 
  90. ^ "Futbol Özkaynaklar Kadrosu". Bjk.com.tr. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  91. ^ "Beşiktaş Plaj Futbol Takımı Kuruldu". Bjk.com.tr. 1 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  92. ^ "Garanti Plaj Futbolu Ligi şampiyonu Beşiktaş Magic Life". Tff.org. 3 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2013. 
  93. ^ "Dikilitaşspor ile İşbirliği Anlaşması". Bjk.com.tr. 25 Aralık 2013. 31 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014. 
  94. ^ "Beşiktaş, pilot takım olarak KSV Roeselare ile anlaştı". Milliyet.com.tr. 30 Mayıs 2014. 31 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014. 
  95. ^ "Beşiktaş'a Belçika'dan pilot takım". Ntvspor.net. 30 Mayıs 2014. 31 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014. 
  96. ^ "Spor Okulları". Bjk.com.tr. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  97. ^ a b "\"Basketbolu ve okulunuzu beraber yürütün\"". Bjk.com.tr. 15 Kasım 2010. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2014. 
  98. ^ "BRANŞLARIMIZ - Basketbol". 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  99. ^ "Spor Okulları". Bjk.com.tr. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  100. ^ Durupınar, Mehmet; sf (17)
  101. ^ a b Somalı, Vâlâ; sf (486)
  102. ^ Somalı, Vâlâ; sf (487)
  103. ^ a b c Somalı, Vâlâ; sf (488)
  104. ^ "Basketbolcu Hüdai rekorunu anlatıyor". Milliyet. 23 Mart 1957. s. 6. 
  105. ^ a b "En fazla sayı atan oyuncu Erman Kunter". hurriyet.com.tr. 15 Ekim 2010. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2014. 
  106. ^ a b c d Somalı, Vâlâ; sf (490)
  107. ^ Durupınar, Mehmet; sf (92)
  108. ^ Durupınar, Mehmet; sf (211)
  109. ^ Somalı, Vâlâ; sf (498)
  110. ^ "Milliyet, 16 Mayıs 1997". 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  111. ^ "Milliyet, 22 Temmuz 1997". 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  112. ^ "Deron Williams resmen Beşiktaş'ta". Sabah. 16 Temmuz 2011. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013. 
  113. ^ "Türkiye Kupası Beşiktaş Milangaz'ın". Hürriyet. 19 Şubat 2012. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013. 
  114. ^ "Beşiktaş Milangaz Eurocup'a veda etti". ntvspor.net. 4 Ekim 2011. 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013. 
  115. ^ "Beşiktaş Milangaz şampiyon!". Sabah. 29 Nisan 2012. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2013. 
  116. ^ "2012 YEAR IN REVIEW: EUROCHALLENGE" (İngilizce). fibaeurope.com. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013. 
  117. ^ "Avrupalı ligde kayıp". Milliyet. 3 Mayıs 2012. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2013. 
  118. ^ "Fener-Beşiktaş eşleşti". Fotomaç. 30 Nisan 2012. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2013. 
  119. ^ "Beşiktaş Milangaz ilk finalist oldu". Hürriyet. 23 Mayıs 2012. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2013. 
  120. ^ "Potanın kralı Beşiktaş Milangaz". Milliyet. 12 Haziran 2012. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2013. 
  121. ^ "Kara Kartal 3'te 3 yaptı!". Sabah. 11 Haziran 2012. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2013. 
  122. ^ "Fenerbahçe Şampiyon". Milliyet. 8 Mayıs 1955. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2014. 
  123. ^ a b "Basketbol Tarihçemiz". Besiktasbasket.com. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2014. 
  124. ^ "Lig Şampiyonları". Tbf.org.tr. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2014. 
  125. ^ "BRANŞLARIMIZ - Voleybol". 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  126. ^ a b c "Spor Okulları". Bjk.com.tr. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  127. ^ "Beşiktaş yönetiminden şok karar". Sporx.com. 16 Temmuz 2012. 1 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  128. ^ "Erkek Voleybol Takımımız Acıbadem Erkekler Voleybol Ligi'ne Yükseldi". Bjk.com.tr. 19 Nisan 2014. 1 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  129. ^ "Kartal Haber, 3 Temmuz 2019". 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021. 
  130. ^ Somalı,Vâlâ; "1895-1986" Türk-Dünya Voleybol Tarihi", İstanbul (1986), s. 275
  131. ^ "Kısa... Kısa... Kısa..." Milliyet. 26 Nisan 1965. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. TÜRKİYE Kızlar Voleybol Şampiyonası finalinde Rasimpaşa'yı 3-2 mağlûp eden Beşiktaş birinci olmuştur. 
  132. ^ a b "Voleybolda 8. Avrupa Şampiyonluğumuz". cnnturk.com. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2013. 
  133. ^ "Beşiktaş'ın gururu bayan voleybol takımı". ntvmsnbc.com. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013. 
  134. ^ "Bayanlarımız Balkan Şampiyonu". bjk.com.tr. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013. 
  135. ^ "Kartal filede Balkan şampiyonu". Hürriyet. 29 Eylül 2008. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013. 
  136. ^ "Balkan Şampiyonu Beşiktaş: 3-1". Fanatik. 20 Eylül 2009. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013. 
  137. ^ "Beşiktaşlı bayanlar Balkan şampiyonu". ntvmsnbc.com. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013. 
  138. ^ "Balkan Şampiyonu Beşiktaş". bjk.com.tr. 22 Eylül 2013. 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  139. ^ "Kartal, ilk maçta gülemedi!". haber1903.com. 13 Nisan 2014. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  140. ^ "Beşiktaş Avrupa ikincisi". Fotomac.com.tr. 4 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  141. ^ a b "Erkekler Lig Şampiyonları". Thf.gov.tr. 1 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  142. ^ a b c d "Süper şampiyon Kara Kartal". Spor.milliyet.com.tr. 14 Mayıs 2011. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  143. ^ "Besiktas JK". Eurohandball.com. 25 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  144. ^ "Şampiyon Beşiktaş". Tr.eurosport.com. 8 Mayıs 2012. 25 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  145. ^ Ercan Doğan (18 Nisan 2012). "Kupa canavarı Beşiktaş hentbol takımı". Spor.milliyet.com.tr. 1 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  146. ^ "Hentbol Süper Ligi şampiyonu Beşiktaş". Hurriyet.com.tr. 28 Mayıs 2013. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2013. 
  147. ^ "Şampiyon Beşiktaş Kupasını Aldı". Bjk.com.tr. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2013. 
  148. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2019. 
  149. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2019. 
  150. ^ "European Cup semi-finals drawn". 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2015. 
  151. ^ "Challenge Cup overview". 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2015. 
  152. ^ "Bedensel Engelliler". Bjk.com.tr. 24 Nisan 2011. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  153. ^ "Beşiktaş ikinci oldu". Hürriyet. 25 Nisan 2010. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013. 
  154. ^ "Avrupa Şampiyonu Beşiktaş". Ntvspor.net. 24 Nisan 2011. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  155. ^ "Tekerlekli Sandalye Takımımız Avrupa Şampiyonu". Bjk.com.tr. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013. 
  156. ^ Vâlâ Somalı (1996). 'Türk Sporunda Bir Asır: Beşiktaş Spor Tarihi (1903-1996). Flash Yayıcılık Ltd. Şti. ISBN 975-94899-0-2. 
  157. ^ "Boks". Bjk.com.tr. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  158. ^ "Güreş". Bjk.com.tr. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  159. ^ "Kürek". Bjk.com.tr. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  160. ^ "Jimnastik". Bjk.com.tr. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  161. ^ "Masa Tenisi". Bjk.com.tr. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  162. ^ "Satranç". Bjk.com.tr. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  163. ^ "Espor nedir? Bora Koçyiğit Fanatik'e anlattı!". 17 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2018. 
  164. ^ "Beşiktaş Esports". 20 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2023. 
  165. ^ "BJK Kick Boks Şubesini Açtı". bjk.com.tr. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  166. ^ "Briç". Bjk.com.tr. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  167. ^ "BJK Müzesi". Bjk.com.tr. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  168. ^ "Beşiktaş Resmi Sitesi - BJK Pendik Tesisleri". Beşiktaş resmi sitesi. 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2013. 
  169. ^ "BJK Fulya Şan Ökten Tesisleri". bjk.com.tr. 23 Kasım 2023. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2023. 
  170. ^ "Vodafone Türkiye ile Beşiktaş Arasında Toplam 145 milyon dolarlık dev imza". Vodafone.com.tr. 11 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2014. 
  171. ^ a b "Vodafone Arena Hakkında". Vodafonearena.com.tr. 9 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2014. 
  172. ^ a b c "Tesisler - BJK Nevzat Demir Tesisleri". Bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  173. ^ "BJK PENDİK TESİSLERİ". Bjk.com.tr. 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014. 
  174. ^ "BJK PLAZA ve KULÜP BİNASI". Bjk.com.tr. 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014. 
  175. ^ "BJK FULYA SÜLEYMAN SEBA KOMPLEKSİ". Bjk.com.tr. 4 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014. 
  176. ^ "Tesisler". Bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014. 
  177. ^ "BJK KOLEJİ". Bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014. 
  178. ^ "BJK FULYA ŞAN ÖKTEN TESİSLERİ". Bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014. 
  179. ^ a b "Tesisler - Bjk Süleyman Seba Spor Salonu". Bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  180. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; ise isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  181. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bjk isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  182. ^ "BJK Şevket Belgin Spor Salonu". Bjk.com.tr. 4 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014. 
  183. ^ "Tesisler - BJK Akatlar Arena". Bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  184. ^ a b "Tesisler - İnönü Stadı". Bjk.com.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014. 
  185. ^ "İnönü Stadı'nda son golü Seba atacak!". Sporx.com. 25 Haziran 2012. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  186. ^ "Mithatpaşa Stadının ismi "İnönü" olarak değiştirildi". Milliyet. 19 Mart 1974. s. 10. 
  187. ^ "İnönü'ye gollü veda". Spor.haberturk.com. 11 Mayıs 2013. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  188. ^ "Seba açtı, Holosko kapattı!". Aksam.com.tr. 11 Mayıs 2013. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  189. ^ "İnönü'de son santra". Spor.bugun.com.tr. 11 Mayıs 2013. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  190. ^ "Başbakan mesajı verdi İnönü'ye kazma vuruldu". Hurriyet.com.tr. 2 Haziran 2013. 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2014. 
  191. ^ "İşte Türkiye'nin taraftar haritası!". Ajansspor. 12 Mart 2012. 27 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016. 
  192. ^ "'En çok taraftar Galatasaray'da'". Ntv.com.tr. 13 Nisan 2010. 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015. 
  193. ^ "En çok taraftar hangi takımda? İŞTE CEVABI". Samanyoluhaber.com. 12 Nisan 2010. 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015. 
  194. ^ "İşte en çok taraftarı olan takım". Hurriyet.com.tr. 11 Nisan 2010. 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015. 
  195. ^ "Desibel rekoru kimin?". Sabah.com.tr. 19 Mart 2011. 30 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  196. ^ "Dünya rekoru G.Saray'ın!". Ligtv.com.tr. 30 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  197. ^ "Rekor 76 Bin 127". Milliyet.com.tr. 23 Eylül 2013. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  198. ^ "(Beşiktaş - Galatasaray) Acı Rekor: 76.127". Aksam.com.tr. 23 Eylül 2013. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  199. ^ "Çarşı kurucuları: Gezi'de aramıza marjinaller girdi". Radikal.com.tr. 23 Ağustos 2013. 29 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2015. 
  200. ^ a b "Çarşı geri döndü". Ligtv.com.tr. 29 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2015. 
  201. ^ a b "ÇARŞI geri döndü!". Sporx.com. 21 Ağustos 2008. 29 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2015. 
  202. ^ "Gezi'de Çarşı'yı kullanmak istediler". Turkiyegazetesi.com.tr. 22 Ağustos 2013. 29 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2015. 
  203. ^ "BJK'nin taraftar grubu 'Çarşı' kendini feshetti". Cnnturk.com. 28 Mayıs 2008. 19 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2015. 
  204. ^ "Taraftar grubu Çarşı kendini feshetti". Arsiv.ntv.com.tr. 28 Mayıs 2008. 29 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2015. 
  205. ^ "Çarşı'dan örnek proje". Fanatik.com.tr. 20 Kasım 2013. 30 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  206. ^ "Çarşı grubu yardım TIR'ı Irak sınırına ulaştı". Cumhuriyet.com.tr. 15 Ocak 2014. 30 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  207. ^ "Çarşı Grubu güneşin çocuklarını giydiriyor!". Medyafaresi.com. 28 Temmuz 2013. 30 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  208. ^ "Çarşı'nın 'Asi Ruh'u". Arsiv.sabah.com.tr. 26 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  209. ^ "Çarşı'nın kalbi burada atacak!". Ligtv.com.tr. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  210. ^ "ABD 'EN İYİ TARAFTAR' OLARAK ÇARŞI'YI SEÇTİ". Webtv.hurriyet.com.tr. 13 Ekim 2011. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  211. ^ "Çarşı Kadın'dan yeni pnoje". 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2017. 
  212. ^ a b "Beşiktaş TV". Bjk.com.tr. 19 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  213. ^ a b "Beşiktaş Dergisi'nden Büyük İşbirliği". Bjk.com.tr. 12 Temmuz 2012. 7 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  214. ^ "Kulübümüz Bir İlke Daha İmza Attı". Bjk.com.tr. 5 Ağustos 2011. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  215. ^ "Beşiktaş Dergisi". Bjk.com.tr. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  216. ^ "Yavru Kartal Dergisi". Bjk.com.tr. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  217. ^ "Başkanımız'a TDK'dan Onur Ödülü". Bjk.com.tr. 5 Nisan 2007. 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  218. ^ "Hakkımızda". Kartalyuvasi.com.tr. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  219. ^ "KARTALCELL'de hedef 200 bin abone". Fanatik.com.tr. 13 Ekim 2009. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  220. ^ "KARTALCELL, iki haftada 4 bin 380 aboneye ulaştı". Zaman.com.tr. 28 Ekim 2009. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  221. ^ "KARTALNET Nedir?". Kartalnet.com.tr. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  222. ^ bjkistanbul.com. "BJK Tarihi". 25 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2012. 
  223. ^ "2008 – 2009 Sezonu Turkcell Süper Lig Müsabakaları Statüsü" (Pdf). Tff.org. s. 7. 7 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Temmuz 2014. 
  224. ^ "TFF Spor Toto Süper Lig Şampiyonlukları". 3 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2010. 
  225. ^ "Türk basketbolunun 'ilk'leri". Arsiv.ntvmsnbc.com. 21 Ekim 2004. 27 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2014. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]