Hattâbiyye: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
k olarak ta → olarak da
Yazım hataları düzeltildi. Ayn ya da hemze harfine karşılık gelmeyen, sadece kesre ile yapılan i sesinin transliterasyonunda ya da transkripsiyonunda oraya kesme işareti konulmaz. Örneğin Sinbâdiyye kelimesinde d harfinden hemen sonra gelen i harfi sadece kesre (esre) ile yapılan bir i sesidir. Ayn ya da hemze değildir, o yüzden de kesme işareti yazım hatasıdır.
3. satır: 3. satır:


== Ghulat-i Şîʿa'nın hulûl i'tikadının oluştuğu mezhep: “Hattâb’îyye” ==
== Ghulat-i Şîʿa'nın hulûl i'tikadının oluştuğu mezhep: “Hattâb’îyye” ==
{{ana|ʿAbd Allâh İbn-i Sebe|Sebe’îyye|Ghulat-i Şîʿa|Ebû’l-Hattâb el-Esedî|hulûl}}
{{ana|Abdullah İbn-i Sebe|Sebeiyye|Ghulat-i Şîʿa|Ebû’l-Hattâb el-Esedî|hulûl}}
''“Ebû’l-Hattâb el-Esedî”'' tarafından tüm haramların helâl olarak kabul edilmesi fikri olan [[İbahiyye]] i’tikadının yayılmasına hizmet etmek amacıyla, ilk defa [[ʿAbd Allâh İbn-i Sebe]]’nin ortaya atmış olduğu “[[Ali]]’nin ulûhuyeti ilkesi” ile “[[Allah]]’ın [[Ali]]’in zâtında tecelli ettiği [[hulûl|hulûl’îyye]] [[i'tikad]]ı” üzerine inşa edilen, ve daha sonraları Bezîg’ıyye, Muammer’îyye, Umeyr’îyye, Mufaddal’îyye, Muhammise mezheblerinin de [[i'tikad]]î alt yapılarını oluşturan Hattâb’îyye Mezhebi’ne göre [[Allah]] önce İslâm peygamberi [[Muhammed Mustafa]]’nın zâtında tecelli etmiş olup, daha sonra da sırasıyla altı büyük imâm olan [[Ali el-Mûrtezâ]], [[Hasan el-Mûctebâ]], [[Hüseyin bin Ali|Hüseyin Seyyid eş-Şühedâ]], [[Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn]], [[Muhammed el-Bakır]], [[Câʿfer-i Sâdık]]’a ve en son olarak da [[Ebû’l-Hattâb el-Esedî]]’nin vücutlarına [[hulûl]] etmiştir.
''“Ebû’l-Hattâb el-Esedî”'' tarafından tüm haramların helâl olarak kabul edilmesi fikri olan [[İbahiyye]] i’tikadının yayılmasına hizmet etmek amacıyla, ilk defa [[ʿAbd Allâh İbn-i Sebe]]’nin ortaya atmış olduğu “[[Ali]]’nin ulûhuyeti ilkesi” ile “[[Allah]]’ın [[Ali]]’in zâtında tecelli ettiği [[hulûl|hulûliyye]] [[i'tikad]]ı” üzerine inşa edilen, ve daha sonraları Bezîgıyye, Muammeriyye, Umeyriyye, Mufaddaliyye, Muhammise mezheblerinin de [[i'tikad]]î alt yapılarını oluşturan Hattâbiyye Mezhebi’ne göre [[Allah]] önce İslâm peygamberi [[Muhammed Mustafa]]’nın zâtında tecelli etmiş olup, daha sonra da sırasıyla altı büyük imâm olan [[Ali el-Mûrtezâ]], [[Hasan el-Mûctebâ]], [[Hüseyin bin Ali|Hüseyin Seyyid eş-Şühedâ]], [[Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn]], [[Muhammed el-Bakır]], [[Câʿfer-i Sâdık]]’a ve en son olarak da [[Ebû’l-Hattâb el-Esedî]]’nin vücutlarına [[hulûl]] etmiştir.


=== “Hattâb’îyyet-ûl Mutlâka” mezhebi ===
=== “Hattâbiyyetû'l-Mutlâka” mezhebi ===
{{Batıniyye|collapsed=1}}
{{Batıniyye|collapsed=1}}
[[Ebû’l-Hattâb el-Esedî]]’nin mezhebinin fikirleri daha sonra ortaya çıkan “[[Bâtınîlik|Bâtın’îyye]]” ve “[[İsmâilîyye|İsmâ‘il’îyye]]” mezheplerinin [[i'tikat]]ları üzerine de kuvvetle tesir etmiştir. Ebû’l-Hattâb el-Esedî’nin son peygamber olduğuna inanan takipçilerinin kurduğu “Hattâb’îyyet-ûl Mutlâka” mezhebi ne göre ise, “[[Ebû’l-Hattâb el-Esedî]]” en son imâm olup kendisinden sonra başka bir peygamber ya da imâm gelmeyecektir. [[hulûl|Hulûl’îyye]] [[i'tikad]]ı ve [[Ali]]’nin ulûhuyyeti tüm [[Ghulat-i Şîʿa]] mezheplerinde, [[İbahiyye]] [[i'tikad]]ı ise “[[Haricîlik]]” ve “[[Şîʿa-i Bâtın’îyye]]” mezheplerinin çoğu kollarında mevcuttur.
[[Ebû’l-Hattâb el-Esedî]]’nin mezhebinin fikirleri daha sonra ortaya çıkan “[[Bâtınîlik|Bâtıniyye]]” ve “[[İsmâilîyye|İsmâ‘iliyye]]” mezheplerinin [[i'tikat]]ları üzerine de kuvvetle tesir etmiştir. Ebû’l-Hattâb el-Esedî’nin son peygamber olduğuna inanan takipçilerinin kurduğu “Hattâbiyyetû'l-Mutlâka” mezhebi ne göre ise, “[[Ebû’l-Hattâb el-Esedî]]” en son imâm olup kendisinden sonra başka bir peygamber ya da imâm gelmeyecektir. [[hulûl|Hulûl’îyye]] [[i'tikad]]ı ve [[Ali]]’nin ulûhuyyeti tüm [[Ghulat-i Şîʿa]] mezheplerinde, [[İbahiyye]] [[i'tikad]]ı ise “[[Haricîlik]]” ve “[[Şîʿa-i Bâtıniyye]]” mezheplerinin çoğu kollarında mevcuttur.
{{Ayrıca bakınız|İbahiyye|Haricîlik|Şîʿa-i Bâtın’îyye|İsmâilîyye|İmâmet (İsmâilî i'tikadı)}}
{{Ayrıca bakınız|İbahiyye|Haricîlik|Şîʿa-i Bâtıniyye|İsmâilîyye|İmâmet (İsmâilî i'tikadı)}}
{{Şiilik|collapsed=1}}
{{Şiilik|collapsed=1}}
== Dış bağlantılar ==
== Dış bağlantılar ==

Sayfanın 16.23, 13 Şubat 2020 tarihindeki hâli


Hattâb’îyye, İslâmiyet'e ilk defa hulûl bâtıl i'tikadının girmesine vesile olan "Cifr İlmî" mûcidi Ebû’l-Hattâb el-Esedî tarafından kurulan bir Ghulat-i Şîʿa fırkasıdır.[1]

Ghulat-i Şîʿa'nın hulûl i'tikadının oluştuğu mezhep: “Hattâb’îyye”

“Ebû’l-Hattâb el-Esedî” tarafından tüm haramların helâl olarak kabul edilmesi fikri olan İbahiyye i’tikadının yayılmasına hizmet etmek amacıyla, ilk defa ʿAbd Allâh İbn-i Sebe’nin ortaya atmış olduğu “Ali’nin ulûhuyeti ilkesi” ile “Allah’ın Ali’in zâtında tecelli ettiği hulûliyye i'tikadı” üzerine inşa edilen, ve daha sonraları Bezîgıyye, Muammeriyye, Umeyriyye, Mufaddaliyye, Muhammise mezheblerinin de i'tikadî alt yapılarını oluşturan Hattâbiyye Mezhebi’ne göre Allah önce İslâm peygamberi Muhammed Mustafa’nın zâtında tecelli etmiş olup, daha sonra da sırasıyla altı büyük imâm olan Ali el-Mûrtezâ, Hasan el-Mûctebâ, Hüseyin Seyyid eş-Şühedâ, Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn, Muhammed el-Bakır, Câʿfer-i Sâdık’a ve en son olarak da Ebû’l-Hattâb el-Esedî’nin vücutlarına hulûl etmiştir.

“Hattâbiyyetû'l-Mutlâka” mezhebi

Ebû’l-Hattâb el-Esedî’nin mezhebinin fikirleri daha sonra ortaya çıkan “Bâtıniyye” ve “İsmâ‘iliyye” mezheplerinin i'tikatları üzerine de kuvvetle tesir etmiştir. Ebû’l-Hattâb el-Esedî’nin son peygamber olduğuna inanan takipçilerinin kurduğu “Hattâbiyyetû'l-Mutlâka” mezhebi ne göre ise, “Ebû’l-Hattâb el-Esedî” en son imâm olup kendisinden sonra başka bir peygamber ya da imâm gelmeyecektir. Hulûl’îyye i'tikadı ve Ali’nin ulûhuyyeti tüm Ghulat-i Şîʿa mezheplerinde, İbahiyye i'tikadı ise “Haricîlik” ve “Şîʿa-i Bâtıniyye” mezheplerinin çoğu kollarında mevcuttur.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Balcıoğlu, Tahir Harimi, Türk tarihinde mezhep cereyanları – Türkler arasında İslâmiyet’in intişarı ve Şiîlik cereyanları: İlm’û-Cifr’in icâdı, Sayfa: 42, Kanaat Yayınları, Ahmet Sait baskısı, 1940.