Çekya: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
k r2.5.2) (Bot değişikliği Ekleniyor: ckb:چیک |
k r2.5.1) (Bot değişikliği Kaldırılıyor: ps:د چیک جمهوریت |
||
378. satır: | 378. satır: | ||
[[pnb:چیک]] |
[[pnb:چیک]] |
||
[[pnt:Τσεχία]] |
[[pnt:Τσεχία]] |
||
[[ps:د چیک جمهوریت]] |
|||
[[pt:República Checa]] |
[[pt:República Checa]] |
||
[[qu:Chiksuyu]] |
[[qu:Chiksuyu]] |
Sayfanın 07.33, 28 Aralık 2010 tarihindeki hâli
Çek Cumhuriyeti Çekçe: Česká republika | |||||
---|---|---|---|---|---|
Başkent ve | Prag | ||||
Resmî dil(ler) | Çekçe (de facto)1 | ||||
Hükûmet | Cumhuriyet | ||||
| |||||
Tarihçe | |||||
| |||||
• Su (%) | 2.0 | ||||
Nüfus | |||||
• 2001 sayımı | 10,230,060 | ||||
GSYİH (SAGP) | 2006 IMF tahminî | ||||
• Toplam | $236.536 milyar (42nd2.) | ||||
• Kişi başına | $23,100 (33..) | ||||
GSYİH (nominal) | 2006 IMF tahminî | ||||
• Toplam | $141.801 milyar (41st2.) | ||||
• Kişi başına | $13,848 (42.3.) | ||||
Gini (1996) | 25.4 düşük · 5.. | ||||
İGE | 0.885 Hata: Geçersiz İGE değeri · 2004. | ||||
Para birimi | Çek Korunası (CZK) | ||||
Zaman dilimi | UTC+1 (CET) | ||||
• Yaz (YSU) | UTC+2 (CEST) | ||||
Telefon kodu | 4205 | ||||
İnternet alan adı | .cz4 | ||||
|
Çek Cumhuriyeti (Çekçe: Česká republika (yardım·bilgi)), ya da Çekya (Çekçe: Česko), Orta Avrupa'da bir ülkedir. Kuzeyinde Polonya, batı ve kuzeybatısında Almanya, güneyinde Avusturya ve doğusunda Slovakya ile komşudur.
Tarihi Prag kenti, ülkenin başkenti ve en büyük kenti olmasının yanı sıra, çok ilgi çeken bir turizm merkezidir. Ülke, Bohemya ve Moravya bölgelerinden oluşur ve daha büyük Silezya bölgesinin bir parçasıdır. Çek Cumhuriyeti 1 Mayıs 2004'te Avrupa Birliği'nin üyesi olmuştur.
Ülkenin dünya çapında tanınan ürünleri kristal ve cam işlemeleri ve granattir. Bunun yanında bira gerek üretim ve gerek kültür olarak ülkenin en önemli sembollerindendir. Türkiye dahil olmak üzere pek çok ülkede yerel bira üreticileri, isim haklarını, başta Bohemya bölgesine bağli Pilsen şehri olmak üzere bu ülkeden almıştır.
Tarih
Günümüzdeki Çeklerin ataları 5. yüzyılda Karadeniz ve Karpat dağlarından kalkarak Orta Avrupa'ya göç etmiş Slavlardır. 8. yüzyılda bölgede Büyük Moravya Prensliği kuruldu. 874 yılında Çek kökenli I. Bořivoj Hristiyanlığı kabul ederek Büyük Moravya Prensliği'nden bağımsızlığını ilan etti ve böylece ilk Bohemya devleti ortaya çıktı. I. Bořivoj'un kurduğu Přemyslovců Hanedanı Bohemya'yı Orta Çağ'ın sonuna kadar yönetti. Orta Avrupa'nın en güçlü devletlerinden biri olan Bohemya Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.
Mezhep kavgalarından dolayı çıkan 15. yüzyıldaki Hussit Savaşları ve 17. yüzyıldaki Otuz Yıl Savaşları Bohemya halkına büyük zararlar verdi. 16. yüzyıldan itibaren bölge Habsburgların yönetimi altına girdi. Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu zayıfladıkça Bohemya önce Avusturya İmparatorluğu sonra da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu I. Dünya Savaşı sonunda yıkılınca 1918 yılında Slovakya, Bohemya, Moravya, Silezya, ve Karpat Rutenya birleşerek Çekoslavakya adında bir ülke haline geldiler. II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Slovakya Nazi Almanyası'yla anlaşarak Çekoslovakya'dan ayrıldı. Nihayet 9 Mayıs 1945 tarihinde Sovyet ve Amerikan birlikleri ülkeye girerek Alman işgaline son verdiler. Çekoslovakya tekrar birleşti. 1948 yılında yönetim komünistlerin eline geçti. Bu tarihten sonra 41 yıl boyunca Çekoslovakya Doğu Bloku'nda yer aldı.
5 Ocak 1968 tarihinde iktidara gelen Alexander Dubček siyasi bir liberalleşme dönemi başlattı. Ancak Prag Baharı adı verilen bu dönem aynı yılın 20 Ağustosunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin (Romanya hariç) ülkeyi işgal etmesi ile sona erdi. Kasım 1989'da Çekoslovakya Kadife Devrimi adı verilen kansız bir devrimle kapitalizme dönüş yaptı. 1 Ocak 1993 tarihinde ülke barışçı bir biçimde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olmak üzere iki ülkeye ayrıldı. Her iki ülkede geniş çaplı ekonomik reformlar yapıldı. Çek Cumhuriyeti 12 Mart 1999 tarihinde NATO'ya 1 Mayıs 2004 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katıldı. 21 Aralık 2007 Tarihi itibari ile Avrupa Vize Birliği'ne dahil edilmiştir.
Nüfus
Demografi
Çek Cumhuriyeti nüfusunun %94.2 si Çekler'den oluşur. Küçük azınlıklar olarak Slovak (%1.9) ve Alman'lar(%0.4) vardır.Ayrıca ülkede bir miktar Leh de yaşar. Nüfusun büyük çoğunluğu şehirlerde yaşar. Nüfusun en yoğun olduğu yerler başkent Prag ile Pilsen, Brno ve Ostrava'dır.
Çek Cumhuriyeti Nüfusu[1] | |||||
---|---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam | Artış | Yıl | Toplam | Artış |
1857 | 7,016,531 | - | 1930 | 10,674,386 | 6.6% |
1869 | 7,617,230 | 8.6% | 1950 | 8,896,133 | -16.7%54t45t |
1880 | 8,222,013 | 7.9% | 1961 | 9,571,531 | 7.6% |
1890 | 8,665,421 | 5.4% | 1970 | 9,807,697 | 2.5% |
1900 | 9,372,214 | 8.2% | 1980 | 10,291,927 | 4.9% |
1910 | 10,078,637 | 7.5% | 1991 | 10,302,215 | 0.1% |
1921 | 10,009,587 | -0.7% | 2001 | 10,230,060 | -0.7% |
Din
Çek Cumhuriyeti AB'de Estonya'dan sonra en büyük ateist nüfusu barındıran ülkedir. Nüfusun %60'ının dini inancı yoktur. Günümüzde kullanılmayan birçok kilise konser salonu, müze olarak hizmet vermektedir.
Askeri bilgiler
Çek Cumhuriyeti 12 Mart 1999 yılından beri NATO üyesidir. Ülke GDP sinin %1.8 ini Askeri harcamalara ayırmaktadır.
Galeri
-
Prag, Çek Cumhuriyeti başkenti
-
Prag Kalesi
-
Karlštejn Şatosu "Merkezi Bohemya Bölgesi"nde 1348'de V. Charles tarafından kurulmuş
-
Tábor, "Güney Bohemya Bölgesi"'nde bir kasaba, 1420'de "Hussite"lar tarafından kurulmuş
-
Český Krumlov
-
Děvičky Şatosu harabeleri Nové Mlýny Baraj gölü yakınlarında
-
Sněžka, Çek Cumhuriyeti'nin en yüksek dağı
-
Kutná Hora'da St. Barbara Kilisesi
-
Çek Cumhuriyeti'nin eski Moravya bölgesinde Vlčnov'da folklorik halk giysileri
-
Telč, güney Moravya'da bir kasaba
-
Český Šternberk Kalesi
-
Třeboň - Masaryk Meydanı
-
Červená Lhota şatosu
-
Çek Askerleri
Dış Bağlantılar
Kaynaklar
Şablon:Slav halklarının bulunduğu ülke ve bölgeler
Şablon:Çek Cumhuriyeti'nin idari yapılanması
Çekya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |