Çekya: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ebrambot (mesaj | katkılar)
k r2.5.2) (Bot değişikliği Ekleniyor: ckb:چیک
VolkovBot (mesaj | katkılar)
k r2.5.1) (Bot değişikliği Kaldırılıyor: ps:د چیک جمهوریت
378. satır: 378. satır:
[[pnb:چیک]]
[[pnb:چیک]]
[[pnt:Τσεχία]]
[[pnt:Τσεχία]]
[[ps:د چیک جمهوریت]]
[[pt:República Checa]]
[[pt:República Checa]]
[[qu:Chiksuyu]]
[[qu:Chiksuyu]]

Sayfanın 07.33, 28 Aralık 2010 tarihindeki hâli

Çek Cumhuriyeti
ÇekçeČeská republika
Slogan
Çekçe"Pravda vítězí"  (Czech)
"Hakikat hüküm sürüyor"
Çek Cumhuriyeti haritadaki konumu
Başkent
ve
Prag
Resmî dil(ler)Çekçe (de facto)1
HükûmetCumhuriyet
• Başkan
Václav Klaus
• Başbakan
Petr Nečas
Tarihçe 
28 Ekim 1918
1 Ocak 1993
• Su (%)
2.0
Nüfus
• 2001 sayımı
10,230,060
GSYİH (SAGP)2006 IMF tahminî
• Toplam
$236.536 milyar (42nd2.)
• Kişi başına
$23,100 (33..)
GSYİH (nominal)2006 IMF tahminî
• Toplam
$141.801 milyar (41st2.)
• Kişi başına
$13,848 (42.3.)
Gini (1996)25.4
düşük · 5..
İGEartış 0.885
Hata: Geçersiz İGE değeri · 2004.
Para birimiÇek Korunası (CZK)
Zaman dilimiUTC+1 (CET)
• Yaz (YSU)
UTC+2 (CEST)
Telefon kodu4205
İnternet alan adı.cz4
  1. While Czech language isn't codified as official language it is required by law in some situations and is spoken by great majority of Czech population. Slovak and Polish languages are officially recognized as minority languages in regions with significant minorities. Slovak language is officially accepted as an alternative to Czech without the need of translation.
  2. 31 December 2006 (See Population in year 2006).
  3. Rank based on 2005 IMF data.
  4. Also .eu, shared with other European Union member states.
  5. Shared code 42 with Slovakia until 1997.

Çek Cumhuriyeti (Çekçe: Bu ses hakkındaČeská republika ), ya da Çekya (Çekçe: Česko), Orta Avrupa'da bir ülkedir. Kuzeyinde Polonya, batı ve kuzeybatısında Almanya, güneyinde Avusturya ve doğusunda Slovakya ile komşudur.

Tarihi Prag kenti, ülkenin başkenti ve en büyük kenti olmasının yanı sıra, çok ilgi çeken bir turizm merkezidir. Ülke, Bohemya ve Moravya bölgelerinden oluşur ve daha büyük Silezya bölgesinin bir parçasıdır. Çek Cumhuriyeti 1 Mayıs 2004'te Avrupa Birliği'nin üyesi olmuştur.

Ülkenin dünya çapında tanınan ürünleri kristal ve cam işlemeleri ve granattir. Bunun yanında bira gerek üretim ve gerek kültür olarak ülkenin en önemli sembollerindendir. Türkiye dahil olmak üzere pek çok ülkede yerel bira üreticileri, isim haklarını, başta Bohemya bölgesine bağli Pilsen şehri olmak üzere bu ülkeden almıştır.

Tarih

Karlštejn Şatosu (14. yüzyıl)

Günümüzdeki Çeklerin ataları 5. yüzyılda Karadeniz ve Karpat dağlarından kalkarak Orta Avrupa'ya göç etmiş Slavlardır. 8. yüzyılda bölgede Büyük Moravya Prensliği kuruldu. 874 yılında Çek kökenli I. Bořivoj Hristiyanlığı kabul ederek Büyük Moravya Prensliği'nden bağımsızlığını ilan etti ve böylece ilk Bohemya devleti ortaya çıktı. I. Bořivoj'un kurduğu Přemyslovců Hanedanı Bohemya'yı Orta Çağ'ın sonuna kadar yönetti. Orta Avrupa'nın en güçlü devletlerinden biri olan Bohemya Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.

Mezhep kavgalarından dolayı çıkan 15. yüzyıldaki Hussit Savaşları ve 17. yüzyıldaki Otuz Yıl Savaşları Bohemya halkına büyük zararlar verdi. 16. yüzyıldan itibaren bölge Habsburgların yönetimi altına girdi. Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu zayıfladıkça Bohemya önce Avusturya İmparatorluğu sonra da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu I. Dünya Savaşı sonunda yıkılınca 1918 yılında Slovakya, Bohemya, Moravya, Silezya, ve Karpat Rutenya birleşerek Çekoslavakya adında bir ülke haline geldiler. II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Slovakya Nazi Almanyası'yla anlaşarak Çekoslovakya'dan ayrıldı. Nihayet 9 Mayıs 1945 tarihinde Sovyet ve Amerikan birlikleri ülkeye girerek Alman işgaline son verdiler. Çekoslovakya tekrar birleşti. 1948 yılında yönetim komünistlerin eline geçti. Bu tarihten sonra 41 yıl boyunca Çekoslovakya Doğu Bloku'nda yer aldı.

Kadife Devrimi (1989)

5 Ocak 1968 tarihinde iktidara gelen Alexander Dubček siyasi bir liberalleşme dönemi başlattı. Ancak Prag Baharı adı verilen bu dönem aynı yılın 20 Ağustosunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin (Romanya hariç) ülkeyi işgal etmesi ile sona erdi. Kasım 1989'da Çekoslovakya Kadife Devrimi adı verilen kansız bir devrimle kapitalizme dönüş yaptı. 1 Ocak 1993 tarihinde ülke barışçı bir biçimde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olmak üzere iki ülkeye ayrıldı. Her iki ülkede geniş çaplı ekonomik reformlar yapıldı. Çek Cumhuriyeti 12 Mart 1999 tarihinde NATO'ya 1 Mayıs 2004 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katıldı. 21 Aralık 2007 Tarihi itibari ile Avrupa Vize Birliği'ne dahil edilmiştir.

Nüfus

Demografi

Çek Cumhuriyeti siyasi haritası

Çek Cumhuriyeti nüfusunun %94.2 si Çekler'den oluşur. Küçük azınlıklar olarak Slovak (%1.9) ve Alman'lar(%0.4) vardır.Ayrıca ülkede bir miktar Leh de yaşar. Nüfusun büyük çoğunluğu şehirlerde yaşar. Nüfusun en yoğun olduğu yerler başkent Prag ile Pilsen, Brno ve Ostrava'dır.

Çek Cumhuriyeti Nüfusu[1]
Yıl Toplam Artış Yıl Toplam Artış
1857 7,016,531 - 1930 10,674,386 6.6%
1869 7,617,230 8.6% 1950 8,896,133 -16.7%54t45t
1880 8,222,013 7.9% 1961 9,571,531 7.6%
1890 8,665,421 5.4% 1970 9,807,697 2.5%
1900 9,372,214 8.2% 1980 10,291,927 4.9%
1910 10,078,637 7.5% 1991 10,302,215 0.1%
1921 10,009,587 -0.7% 2001 10,230,060 -0.7%

Din

Çek Cumhuriyeti AB'de Estonya'dan sonra en büyük ateist nüfusu barındıran ülkedir. Nüfusun %60'ının dini inancı yoktur. Günümüzde kullanılmayan birçok kilise konser salonu, müze olarak hizmet vermektedir.

Askeri bilgiler

Çek Cumhuriyeti 12 Mart 1999 yılından beri NATO üyesidir. Ülke GDP sinin %1.8 ini Askeri harcamalara ayırmaktadır.


Galeri

Dış Bağlantılar

Kaynaklar

Şablon:Slav halklarının bulunduğu ülke ve bölgeler

Şablon:Çek Cumhuriyeti'nin idari yapılanması

Şablon:Link SM Şablon:Link SM