Moravya

Morava
Morava
	Bayrak Arma
Yüzölçümü
• Toplam	22.348,87 (1935 yılında, Moravya yerleşim bölgeleri olmadan) km2

Moravya (Çekçe: Morava, Almanca: Mähren), Çekya'da bir eyâlet; Bohemya ve Silezya ile birlikte Çek Cumhuriyeti içindeki tarihi bölgelerden birisi.^[3] Moravya adı bölgenin kuzeybatısından doğan nehirden alır. Moravya'nın eski başkent Brünn'dür. (1641 yılında Brünn Moravya eyâletinin başkenti oldu.)

Moravyalılar Bohemyaca'nın değişik ağızlarını konuşan Slav bir topluluktur. Bazı Moravyalılar kendini etnik olarak ayrı bir grup olarak görse de kimileri kendilerini Çek olarak tanımlar.

Ayrıca Antik Moravya kültürüne hala itaat eden Doğu Moravya kilisesine üye olan Moravyalılar da vardır.

Moravya 2008 yapımı Wanted filmi ile de adından söz ettirmiştir. Çünkü filmdeki suikastçı çetesinin doğuş yeri Doğu Moravya Kilisesidir. Filmle kilise ve Moravya Halkı tekrar gündeme gelmiştir.

1918'e kadar Moravya eyâleti Avusturya İmparatorluğu'na aitti.

Bağımsızlık talebi

Resmi statüsü 1949 yılında kaldırılmış olsa da, hâlâ kendi kimliği olan bir bölge olarak algılanıyor.^[3] Parlamentoda bulunmayan Moravane adlı küçük bir parti, kendi kaderini tayin ve bağımsızlık talebiyle 2005 yılından bu yana destek toplamaya çalışıyor.^[3]

Büyük şehirler

En kalabalık şehirler

Brno - 380 681
Ostrava - 289.128 (Moravya ve Silezya arasındaki tarihi sınırın her iki tarafında yer alan, 177.506'sı Moravya, Moravya Ostrava ve diğer bölgelerde olmak üzere, Ostrava nüfusunun yaklaşık %61,4'ü)
Olomouc - 100 523
Zlín - 74 997
Jihlava - 50 845 (başlangıçta sadece Moravya'da bulunuyordu, bugün tarihi Çek-Moravya il sınırının her iki tarafında da bulunuyor)
Prostějov - 43 680
Přerov - 43 186
Třebíč - 35 691
Znojmo - 33 780
Kroměříž - 28 360

Diğer büyük şehirler

Tarihi açıdan önemli diğer kasabalar arasında Austerlitz Savaşı'na sahne olan Slavkov, Haná Atina olarak bilinen Kroměříž bulunmaktadır, Kurucu meclisin (Reichstag) 1848'de toplandığı ve şehrin birkaç ay boyunca Avusturya monarşisinin en önemli yeri haline geldiği yer, Hodonín ve Břeclav. Uherské Hradiště o zamanlar önemli bir Büyük Moravya arkeolojik alanı ile Moravya Slovakya'sının merkeziydi. Nový Jičín]]'de 1790 yılında 18. yüzyılın en büyük askeri liderlerinden biri olan Ernst Gideon von Laudon öldü.

Moravya şehirleri ayrıca, birkaç UNESCO Dünya Mirası Alanı (Brno, Kroměříž, Olomouc, Telč, Třebíč, Valtice, Žďár nad Sázavou) dahil olmak üzere çok sayıda önemli anıtla övünmektedir.

Moravya'dan önemli kişiler

Valentim Fernandes (14?? - Lizbon, 1518 veya 1519), matbaacı ve çevirmen
Comenius (1592-1670), modern didaktiğin kurucusu
Rochus Schüch (1788-1844), Peter II'nin Brezilya'daki şampiyonu
Gregor Mendel (1822-1884), genetiğin kurucusu
Sigmund Freud (1856-1939), psikanalizin kurucusu
Ernst Mach (1838-1916), fizikçi ve filozof
Edmund Husserl (1959-1938), fenomenolojinin kurucusu
Alfons Mucha (1860-1939), Art Nouveau akımının önde gelen isimlerinden ressam ve grafik sanatçısı
Joseph Schumpeter (1883-1950), 20. yüzyılın en önemli ekonomistlerinden biri
Kurt Gödel (1906-1978), matematikçi, tüm zamanların en büyük mantıkçılarından biri olarak kabul edilir
Ivan Lendl (1960), profesyonel tenis oyuncusu
Petra Kvitová (1990), profesyonel tenis oyuncusu
Tomáš Berdych (1985), profesyonel tenis oyuncusu
Valentin Stansel (1621-1705), astronom ve Cizvit rahibi
Oskar Schindler (Svitavy, 1908 - Hildesheim, 1974), Holokost sırasında 1200 Yahudi'yi ölümden kurtaran sanayici
Leoš Janáček (1854-1928), besteci, müzik teorisyeni, folklorist, yayıncı ve öğretmen
Otto Wichterle (1913-1998), esas olarak makromoleküler organik kimya alanında çalışan bilim adamı ve mucit (kontakt lens, silo)
Adolf Loos (1870-1933), mimar ve mimarlık kuramcısı; modern mimarinin bir klasiği ve mimari pürizmin önde gelen temsilcilerinden biri
Tomáš Baťa (1876-1932), ayakkabı üreticisi
George Placzek (1905-1955), Manhattan Projesi'nde yer alan fizikçi
Tomáš Garrigue Masaryk (1850-1937), filozof ve siyasetçi, Çekoslovakya'nın ilk cumhurbaşkanı
Zdeněk Burian (1905-1981), ressam, kitap illüstratörü, paleontolojik rekonstrüktör
Milan Kundera (1929-2023), yazar

Vikipedi'nin kardeş projelerinden hakkında daha fazla bilgi edinin
	Vikisözlük'te tanımlar
	Commons'ta dosyalar
	Vikihaber'de haberler
	Vikisöz'de alıntılar
	Meta-Wiki'de tartışma

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Svoboda, Zbyšek; Fojtík, Pavel; Exner, Petr; Martykán, Jaroslav (2013). "Odborné vexilologické stanovisko k moravské vlajce" (PDF). Vexilologie. Zpravodaj České vexilologické společnosti, o.s. č. 169. Brno: Česká vexilologická společnost. ss. 3319, 3320. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Pícha, František (2013). "Znaky a prapory v kronice Ottokara Štýrského" (PDF). Vexilologie. Zpravodaj České vexilologické společnosti, o.s. č. 169. Brno: Česká vexilologická společnost. ss. 3320-3324. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b ^c Katalonya ve ötesi: Avrupa'daki özerklik ve bağımsızlık hareketleri 31 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. bbc.com, 27 Ekim 2017
^ "Sochu Jošta v Brně ozdobil moravský znak, připomíná význam Moravy (Brno'daki Jošt heykeli, Moravya'nın önemini anımsatan Moravya amblemiyle süslendi)". 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.

Çekya'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Svoboda, Zbyšek; Fojtík, Pavel; Exner, Petr; Martykán, Jaroslav (2013). "Odborné vexilologické stanovisko k moravské vlajce" (PDF). Vexilologie. Zpravodaj České vexilologické společnosti, o.s. č. 169. Brno: Česká vexilologická společnost. ss. 3319, 3320. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] Pícha, František (2013). "Znaky a prapory v kronice Ottokara Štýrského" (PDF). Vexilologie. Zpravodaj České vexilologické společnosti, o.s. č. 169. Brno: Česká vexilologická společnost. ss. 3320-3324. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[bbc.com-3] Katalonya ve ötesi: Avrupa'daki özerklik ve bağımsızlık hareketleri 31 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. bbc.com, 27 Ekim 2017

[4] "Sochu Jošta v Brně ozdobil moravský znak, připomíná význam Moravy (Brno'daki Jošt heykeli, Moravya'nın önemini anımsatan Moravya amblemiyle süslendi)". 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]