12 Mart

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tatiller ve özel günler[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Mart, Miladi takvime göre yılın 71. (artık yıllarda 72.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 294 gün vardır.

Tuz Yürüyüşü sırasında Gandi.

Seyß-Inquart, Hitler, Himmler ve Heydrich (Viyana, 1938)

1664 - New Jersey, İngiltere Krallığının bir kolonisi oldu.
1881 - Tunus, Fransa tarafından işgal edildi.
1894 - Coca-Cola, ilk kez şişede satılmaya başlandı.
1913 - Avustralya'nın gelecekteki başkenti resmen Canberra oldu. Melbourne, geçici olarak 1927'ye kadar başkent olarak kaldı.
1918 - Moskova, Rusya'nın başkenti oldu. Sankt-Peterburg başkent statüsünü son 215 yıldır sürdürüyordu.
1921 - Londra Konferansı sona erdi. İtilaf Devletleri barış önerdi.
1921 - Türk Milleti'nin İstiklâl Marşı, TBMM'de kabul edildi.
1925 - Çinli lider Sun Yat-sen öldü, yerine General Çan Kay Şek getirildi.
1928 - Kaliforniya'da St. Francis Barajı yıkıldı; 400 kişi öldü.
1930 - Hindistan'da Mahatma Gandi, tuz üretimindeki Hükûmet tekeline karşı çıkmak amacıyla, Ahmetabat'tan denize 300 millik "Tuz Yürüyüşüne" (Salt Satyagraha) başladı.
1938 - Almanya askerî birlikleri Avusturya topraklarına girdi ve ertesi gün Avusturya'yı resmen ilhak etti.
1947 - Harry Truman, ABD Kongresi'nden, Türkiye ve Yunanistan'a Sovyetler Birliği baskısından kurtarılmaları için toplam 400 milyon dolarlık bir yardımda bulunulması ve bu Devletlerin sivil ve askeri personeline, ABD'de eğitim verilmesi için yetki istedi.
1958 - 3. Eurovision Şarkı Yarışması gerçekleştirildi. Fransa, André Claveau'nun "Dors Mon Amour" şarkısıyla 1. oldu. 1956 yılındaki gibi bu yıl da İngilizce şarkı yoktu.
1967 - Suharto, Endonezya Devlet Başkanlığı görevini Sukarno'dan devraldı.
1971 - Türk Silahlı Kuvvetleri, 12 Mart Muhtırası'nı verdi. Başbakan Süleyman Demirel, bu gelişme üzerine istifa etti. Muhtıra; Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler, Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Celal Eyiceoğlu'nun imzasını taşıyordu.
1977 - Komünizm ve Kürtçülük propagandası yaptığı iddiasıyla 9 yıl hapse mahkûm olan Taner Akçam cezaevinden kaçtı.
1979 - Pakistan, CENTO'dan ayrıldığını açıkladı. Bir gün sonra da İran'ın ayrılmasıyla, CENTO'nun varlığı sona erdi.
1979 - Aydın'da Hüseyin Üye adlı bir kişi, kan güttüğü ailenin evini yaktı. Bir kadın ve dört çocuğu yanarak öldü. Üye, 12 Eylül döneminde idam edildi.
1985 - Sovyetler Birliği ile ABD arasında, Cenevre'de Stratejik Nükleer Kuvvetler, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler, Uzay ve Savunma Sistemleri ile ilgili "Yeni Silahların Kontrolü Görüşmeleri" başladı.
1985 - Türkiye'nin Ottawa Büyükelçiliği'ne silahlı Ermeni militanlarca saldırı düzenlendi. Bir Kanadalı polis öldü. Büyükelçi Coşkun Kırca, yaralı olarak kurtuldu.
1987 - Les Misérables müzikali, Broadway'de gösterime girdi.
1989 - Sir Tim Berners-Lee bir bilgi yönetim sistemi hakkındaki teklifini CERN'e sunar, bu sonradan World Wide Web'e dönüşür.
1993 - Bombay'daki bombalı araba saldırısında 300 kişi öldü.
1995 - Gazi Mahallesi'nde Alevilere ait üç kahvehane gece otomatik silahlarla tarandı; 1 kişi öldü, 20 kişi de yaralandı. Takip eden olaylarda, çok sayıda can ve mal kaybı oluştu.
1999 - Varşova Paktı'nın eski üyeleri; Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya, NATO'ya katıldı.
2000 - Papa II. John Paul, Kilise'nin geçmişte Yahudilere, muhaliflere, kadınlara ve yerlilere karşı işlediği günahlardan ötürü af diledi.
2003 - Sırbistan Başbakanı Zoran Đinđić, Belgrad'da öldürüldü.
2004 - Suriye'de, Kamışlı Olayları patlak verdi.
2011 - Fukuşima I. Nükleer Santrali'nde patlama meydana gelir ve sonucunda 2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi'nden bir gün sonra atmosfere radyasyon yayar.
2019 - Asrın projesi Marmaray'ın ikinci etabı açıldı. İkinci etap Halkalı - Kazlıçeşme ile Ayrılıkçesmesi - Gebze arasındaki istasyonlar açıldı.
2020 - Türkiye'de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından koronavirüs nedeniyle eğitim öğretime ara verildi.

1613 - André Le Nôtre, Kral Louis XIV'in peyzaj ve bahçe mimarı (ö. 1700)
1685 - George Berkeley, İngiliz düşünür (ö. 1753)
1710 - Thomas Arne, İngiliz besteci (ö. 1778)
1790 - John Frederic Daniell, İngiliz kimyacı ve fizikçi (ö. 1845)
1815 - Louis-Jules Trochu, Fransız askeri lider ve politikacı (ö. 1896)
1821 - John Joseph Caldwell Abbott, Kanada Başbakanı (ö. 1893)
1824 - Gustav Kirchhoff, Alman fizikçi (ö. 1887)
1835 - Simon Newcomb, Kanadalı-Amerikalı astronom ve matematikçi (ö. 1909)
1838 - William Henry Perkin, İngiliz kimyager ve mucit (ö. 1907)
1843 - Gabriel Tarde, Fransız yazar. sosyolog, kriminolojist ve sosyal psikolog (ö. 1904)
1859 - Ernesto Cesàro, İtalyan matematikçi (ö. 1906)
1860 - Bernát Munkácsi, Macar Türkolog (ö. 1937)
1863 - Gabriele D'Annunzio, İtalyan yazar, savaş kahramanı ve politikacı (ö. 1938)
1863 - Vladimir Vernadski, Ukraynalı mineralojist ve jeokimyacı (ö. 1945)
1869 - George Forbes, Yeni Zelanda Başbakanı (ö. 1947)
1877 - Wilhelm Frick, Nazi Almanyası İçişleri Bakanı (ö. 1946)
1878 - Musa Ćazim Ćatić, Bosnalı şair (ö. 1915)
1881 - Väinö Tanner, Finlandiya Başbakanı (ö. 1966)
1889 - Vaclav Nijinski, Polonyalı balet (ö. 1950)
1890 - I. İdris, Libya Kralı (ö. 1983)
1891 - Yevgeniy Polivanov, Sovyet dilbilimci (ö. 1938)
1905 - Takashi Shimura, Japon oyuncu (Yedi Samuray) (ö. 1982)
1910 - Masayoshi Ōhira, Japon siyasetçi (ö. 1980)
1912 - Fethi Çelikbaş, Türk siyasetçi (ö. 2009)
1922 - Jack Kerouac, Amerikalı yazar (ö. 1969)
1927 - Raúl Alfonsín, Arjantinli avukat ve siyasetçi (ö. 2009)
1928 - Edward Albee, Amerikalı tiyatro yazarı (ö. 2016)
1930 - Ann Emery, İngiliz oyuncu (ö. 2016)
1931 - Herb Kelleher, Amerikalı girişimci, iş insanı ve yönetici (ö. 2019)
1938 - Patricia Carli, İtalyan asıllı Fransız pop şarkıcısı, besteci ve şarkı sözü yazarı
1943 - Ratko Mladiç, Yugoslav asker
1944 - Nursu Marmara, Türk klinik psikolog
1946 - Liza Minnelli, Amerikalı şarkıcı
1947 - Mitt Romney, Amerikalı politikacı
1948 - James Taylor, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve gitarist
1950 - Javier Clemente, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
1952 - Hulusi Akar, Türk asker, Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanı
1952 - Yasuhiko Okudera, eski Japon millî futbolcudur
1953 - Ron Jeremy, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1954 - Anish Kapoor, İngiliz-Hint heykeltıraştır
1956 - Steve Harris, İngiliz rock müzisyeni
1956 - Lesley Manville, İngiliz oyuncu
1956 - Tim Verbeek, Hollandalı futbolcu ve teknik direktördür (ö. 2019)
1957 - Patrick Battiston, Fransız eski futbolcudur
1957 - Marlon Jackson, Michael Jackson'ın kardeşi ve Jacksons 5 üyesi Amerikalı şarkıcı
1958 - Dileita Mohamed Dileita, Cibutili siyasetçi
1959 - Milorad Dodik, Sırp siyasetçi
1960 - Şenol Korkmaz, Türk yönetmen ve prodüktör
1960 - Courtney B. Vance, bir Amerikalı oyuncudur
1962 - Julia Campbell, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusudur
1962 - Andreas Köpke, Alman futbolcu
1962 - Lütfi Elvan, Türk siyasetçi
1963 - Kemal Yeni, Türk asker, Ege Ordusu Komutanı
1963 - John Andretti, Amerikalı otomobil yarışçısıdır (ö. 2020)
1963 - Ferdi Eğilmez, Türk sinema yönetmeni ve yapımcısı
1965 - Liza Umarova, Çeçen şarkıcı ve oyuncu
1967 - Uğur Çavuşoğlu, Türk oyuncu
1968 - Aaron Eckhart, Amerikalı oyuncu
1969 - Graham Coxon, İngiliz müzisyen
1969 - Beyazıt Öztürk, Türk komedyen
1971 - Ogün Sanlısoy, Türk müzisyen
1972 - Lisa Werlinder, İsveçli caz müzisyeni ve aktris
1975 - Edgaras Jankauskas, Litvanyalı millî futbolcu ve teknik direktördür
1975 - Srđan Pecelj, Bosnalı millî futbolcudur
1976 - Gökhan Üçoklar, Türk basketbolcu
1976 - Zhao Wei, Çinli dizi ve sinema oyuncusu ve pop müzik şarkıcısıdır
1977 - Amdy Faye, Senegalli millî futbolcudur
1977 - Abdulhamit Gül, Türk hukukçu ve siyasetçi
1978 - Arina Tanemura, shōjo manga sanatçısıdır
1979 - Gerard López, İspanyol eski futbolcu
1979 - Armand Deumi Tchani, Kamerunlu futbolcu
1981 - Hideo Itami, Japon profesyonel güreşçi
1982 - Samm Levine, Amerikalı aktör, komedyen ve podcast yayıncısı
1982 - Hisato Sato, Japon millî futbolcudur
1983 - Atif Aslam, Pakistanlı pop ve rock şarkıcısı, gitarist ve oyuncu
1984 - Jaimie Alexander, Amerikalı oyuncu
1984 - Shreya Ghoshal, Hint bir playback sanatçısıdır
1985 - Edward Clancy, İngiliz profesyonel pist ve yol bisikleti yarışçısı
1985 - Binnaz Uslu, Türk sporcu
1985 - Stromae, Belçikalı şarkıcı
1986 - František Rajtoral, Çek millî futbolcudur (ö. 2017)
1987 - Teymur Recebov, Azerbaycanlı satranç büyükustası
1988 - Sebastian Brendel, Alman kanocu
1988 - Kostas Mitroğlu, Aris ve Yunanistan futbolcudur
1988 - Titi, Brezilyalı futbolcudur
1989 - Jordan Adéoti, Beninli millî futbolcudur
1991 - Felix Kroos, Alman futbolcu
1992 - Daniele Baselli, İtalyan futbolcudur
1992 - Jiří Skalák, Çek futbolcudur
1993 - Shehu Abdullahi, Nijeryalı millî futbolcudur
1994 - Christina Grimmie, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı (ö. 2016)
1996 - Kerim Hafız, Mısırlı millî futbolcudur
1994 - Katie Archibald, bir İskoç ve İngiliz yarış bisikletçisidir
1994 - Jerami Grant, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1997 - Dean Henderson, İngiliz millî futbolcudur
1997 - Allan Irénée Saint-Maximin, Fransız futbolcudur

417 - I. İnnocentius, 401'den 417'deki ölümüne kadar Katolik Kilisesi için papalık yapmıştır
604 - I. Gregorius, Papa (d. yaklaşık 540)
1289 - II. Demetre, Gürcü kralı (d. 1259)
1507 - Cesare Borgia, Rönesans İtalya'sının asker ve siyasetçisi (d. 1475)
1832 - Frederich Kuhlau, Alman piyanist (d. 1786)
1845 - Akif Paşa, Osmanlı devlet adamı, şair ve yazar (d. 1787)
1853 - Mathieu Orfila, İspanyol asıllı Fransız tıp eğitimcisi (d. 1787)
1872 - Zeng Guofan, Çinli devlet adamı ve askeri önder (d. 1811)
1898 - Zachris Topelius, Fin yazar (d. 1818)
1898 - Johann Jakob Balmer, İsviçreli matematikçi ve matematiksel fizikçi (d. 1825)
1914 - George Westinghouse, Amerikalı girişimci ve mühendis (d. 1846)
1925 - Arkadiy Timofeyeviç Averçenko, Rus mizah yazarı (d. 1881)
1925 - Sun Yat-sen, Çinli devrimci lider (d. 1866)
1929 - Asa Griggs Candler, Amerikalı meşrubat üreticisi (Coca-Cola)'yı geliştiren (d. 1851)
1930 - Alois Jirásek, Çek yazar (d. 1851)
1937 - Charles-Marie Widor, Fransız besteci ve orgcu (d. 1844)
1942 - Robert Bosch, Alman sanayici (d. 1861)
1942 - William Henry Bragg, İngiliz fizikçi (d. 1862)
1943 - Gustav Vigeland, Norveçli heykeltıraş (d. 1869)
1945 - Antonius Johannes Jurgens, Alman üretici (d. 1867)
1946 - Ferenc Szálasi, Macar faşist örgütlenme olan Ok Haç Partisi kurucusu ve lideriydi (d. 1897)
1954 - Mustafa Sabri Efendi, Osmanlı müderris ve Şeyhülislam (d. 1869)
1955 - Charlie Parker, Amerikalı caz saksafonisti (d. 1920)
1955 - Theodor Plievier, Alman yazar (d. 1892)
1956 - Bolesław Bierut, Polonyalı devlet adamı (d. 1892)
1957 - Josephine Hull, Amerikalı bir tiyatro ve sinema oyuncusuydu (d. 1877)
1964 - Abbas el-Akkad, Mısırlı gazeteci, şair ve edebiyat eleştirmeni (d. 1889)
1971 - Eugene Lindsay Opie, Amerikalı hekim ve patolog (d. 1873)
1978 - John Cazale, Amerikalı aktör (d. 1935)
1985 - Eugene Ormandy, Macar orkestra şefi (d. 1899)
1990 - Philippe Soupault, Fransız yazar, şair ve romancı (d. 1897)
1991 - Ragnar Granit, Finlandiyalı/İsveçli fizyolog (d. 1900)
1997 - Galip Erdem, Türk gazeteci ve yazar (d. 1930)
1999 - Yehudi Menuhin, Amerikalı kemancı (d. 1916)
2001 - Robert Ludlum, Amerikalı yazar (d. 1927)
2001 - Sidney Dillon Ripley, Amerikalı ornitolog ve doğal hayatı koruma gönüllüsü (d. 1913)
2002 - Spiros Kipriyanu, Kıbrıslı politikacı (d. 1932)
2002 - Jean-Paul Riopelle, Kanadalı ressam (d. 1923)
2003 - Zoran Đinđić, Sırbistan Başbakanı (suikast) (d. 1952)
2003 - Howard Fast, Amerikalı yazar (d. 1914)
2003 - Lynne Thigpen, Amerikalı oyuncudur (d. 1948)
2005 - Kemal Türkoğlu, Türk siyasetçi (d. 1911)
2006 - Jurij Brezan, Alman yazar (d. 1916)
2007 - Önder Baysoy, Türk iş insanı ve siyasetçi (Karşıyaka Spor Kulübü eski Başkanı) (d. 1946)
2010 - Miguel Delibes, İspanyol yazar ve gazeteci (d. 1920)
2011 - Nilla Pizzi, İtalyan şarkıcı (d. 1919)
2013 - Clive Burr, İngiliz davulcusuydu (d. 1957)
2013 - Dinçer Çekmez, Türk aktör (d. 1940)
2014 - Věra Chytilová, avangart Çek film yönetmeni (d. 1929)
2014 - Richard Coogan, Amerikalı western filmleri oyuncusudur (d. 1914)
2014 - René Llense, Fransız eski millî futbolcudur (d. 1913)
2014 - Jean Vallée, Belçikalı şarkıcıdır (d. 1941)
2015 - Erol Büyükburç, Türk pop müziği sanatçısı (d. 1936)
2015 - Michael Graves, Amerikalı mimar (d. 1934)
2015 - Terry Pratchett, İngiliz fantastik komedi yazarı (d. 1948)
2016 - Lloyd Shapley, Amerikalı matematikçi ve iktisatçıdır (d. 1923)
2017 - Anatoli Çernyayev, Rus tarihçi, siyasetçi ve yazardır (d. 1921)
2020 - Tonie Marshall, Amerikalı-Fransız oyuncu, senarist ve film yönetmeni (d. 1951)
2020 - Giovanni Battista Rabino, İtalyan siyasetçi (d. 1931)
2021 - Austen Angell, Avustralyalı kimyager (d. 1933)
2021 - Fatima Aziz, Afgan kadın fizikçi ve siyasetçi (d. 1973)
2021 - Irina Vasilevna Medvedeva, Sovyet-Rus tıp akademisyeni ve bilim insanı (d. 1958)
2022 - Traci Braxton, Amerikalı şarkıcı, televizyon yıldızı ve radyocu (d. 1971)
2022 - Vatsala Deshmukh, Hint aktris (d. 1930)

Şubat – Mart – Nisan

İstiklâl Marşı’nın Kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’u Anma Günü
Hüsum Fırtınası
Erzurum'dan Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Artvin'in Arhavi ilçesinden Gürcü birliklerinin geri çekilişi (1921)