Pavia
Pavia | |
---|---|
Città di Pavia | |
Ülke | İtalya |
Bölge | Lombardiya |
İl | Pavia ili (PV) |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Fabrizio Fracassi (Kuzey Ligi) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 62 km² |
Rakım | 77 m |
Nüfus (30 Kasım 2016) | |
• Toplam | 73.086 |
• Yoğunluk | 1,200/km² |
Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
Posta kodu | 27100 |
Alan kodu | 0382 |
Resmî site www.comune.pavia.it |
Pavia, kuzeybatı İtalya'daki Lombardiya bölgesinin ve Pavia ili'nin merkezi olan şehir ve yerel idare bakımından bir komün.
Antik Romalılar döneminde "Ticinum" adı ile bilinen şehri 568-774 döneminde "Lombard Krallığı" başkentliği yapmıştır. Tarihsel gelişmeler Pavia'da çok önemli artistik ve sosyal miraslar bırakmışlardır.
Pavia bir şeref unvanı olarak İtalyan yerleşimlerine verilen "Şehir (Citta)" unvanını Avusturya İmparatorluğu tarafından 1836'da "Città Regie della Lombardia nel Regno Lombardo-Veneto (Lombardo Veneto Krallığı'nın Lombardiya Krallık Şehri)" olarak almıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Pavia yerleşimi antik Romalılardan önceye kadar gider. Yaşlı Pliny'ye göre "Laevi" ve "Marici" adlı Ligüryen kabileler tarafından kurulmuştur. Batlamyusa göre ise şehri kuranlar "Insubres" kabilesidir.
Antik Roma döneminde şehrin ismi Ticinum olarak bilinmekteydi ve bir "municipium" olarak önemliydi. Roma İmparatorluğu çağlarında önemli bir askeri merkez "castrum" idi. Antik Roma için "Ticinum"'un stratejik önemi "Arminum (Rimini)" den Po Nehriin takip edip "Augusta Taurinorum (Torino)" 'ya giden, "Via Aemilia" eyolu üzerinde önemli bir menzil olmasıydı. 476'da Odoacer rakibi olan "Falvius Orestes"'i Pavia'ya kuşattı ve şehri ele geçirdi. Bundan sonra Odoacer şehri yağmalayıp tümüyle yıktı. Orestes Piacenza'ya kaçtı. Odoaer onu takip etti ve öldürdü ve Orontes'in Batı Roma İmparatoru olan Romulus Augustus'da imparatorluk tahtından indirdi. Bu olay tarihçilerce Batı Roma İmparatorluğu'nun sonu olarak kabul edilir.
Sonradan şehrin Latince ismi (olasılıkla Papa'ya atıfla) Papia oldu. Bazen her iki antik ad kullanılarak 'Ticinum Papia olarak anılmıştır. Yıllar geçtikçe "Papia" şehrin şimdiki adı olan Paviaya değişmiştir.
Gotlar idaresi altındayken Pavia onların en önemli müstahkem kalesi idi. I. Justinianus'un İtalya'yı tekrar eline geçirmek için İtalya'ya gönderdiği Belisarius karşısında Gotların son direnme noktası Pavia kalesi oldu.
Lombardlar İtalya'ya girip İtalyan topraklarını ellerine geçirmeye başlayınca kurdukları "Lombard Krallığı" için 568-774 dönemine başkentleri Pavia olmuştur. Bu krallık zayıflayıp Dükler tarafından idare edilmeye başlanınca Pavia "Zaban" adlı Lombard dükün merkezi oldu ama aynı zamanda çok zayıf Lombard Krallığı'nın idari başkenti olarak görev yaptı.
"Desiderius" adlı zayıf Lombard Kralı hükümdarlığı sırasında yıllarca tamir görmeyen Pavia kalesinin savunma gücü çok azalmıştı. Haziran 774'te Frankların Kralı Şarlman Pavia kalesini kısa süren bir kuşatmadan sonra eline geçirdi ve kendini Lombardlar Kralı ilan etti. Pavia İtalyan Krallığı başkenti ve İtalya Krallarını taç giyme törenlerinin yapıldığı şehir olarak görevine 12. yüzyıla kadar devam etti. 1004'te II. Heinrich (Kutsal Roma İmparatoru'na karşı onun İtalya Krallığı olarak taç giymesine Pavia halkı itiraz edip isyan etti ve imparator bu isyanı pek kanlı olarak bastırdı.
12. yüzyılda İtalya Krallığı otoritesi hemen zayıflayıp hiçe inmişti. Pavia 12. yüzyılda kendi kendini bir belediye meclis ile bağımsız olarak idare etme imtiyazı alıp bir bağımsız şehir konumuna girdi. İtalyan Orta Çağ tarihinin önemli Guelfolar ve Ghibellinolar arasındaki politik ayrılıklar ve savaşlar sırasında Pavia genellikle Ghibellinolar İmparatorluk taraftarı idi. Buna başlıca neden, Pavia'nın Milano şehri ile olan rakipliği idi. İmparator aleyhine kurulan Lombard Ligi ittifakına Pavia katılmadı. Papaya karşı İtalya'da imparatorluğun egemenliğini korumak için Friedrich Barbarossa 1158-1177 döneminde 5 adet İtalya seferi yaptı; Pavia tarafından desteklendi ama bu seferler bir sonuç ortaya çıkarmadı.
Bundan sonraki yüzyıllarda Pavia önemli ve İtalya tarihi için aktif bir şehir olma niteliğini sürdürdü.
1329'da IV. Ludwig (Kutsal Roma İmparatoru) İtalya'da bulunmaktayken Kardeşi Rudolf'un oğulları II. Rudolf ve I.Ruprecht ve mirasçılarına "Ren Palatın Kontuluğu"nu bağışladı.
Pavia Milano'nun üstünlüğüne karşı yüzyıllarca direnmişti. Fakat 1359'da Milano'da hüküm süren Visconti Hanedanı'ndan II. Galeazzo Visconti şehri eline geçirdi. Kardeşi Matteo Visconti ile Visconti idaresindeki toprakları bölüşüp batı Lombardiya'yı idareye başladı. 1262'de sarayını Pavia'ya nakledip 1378'de orada ölene kadar hükümdarlık yaptı. Visconti idaresi altında Pavia bir artistik ve entelektüel merkez oldu. 1361'de eski bir hukuk okulu yerine Pavia Üniversitesi kuruldu ve çok geçmeden bu üniversite çok büyük isim yaparak Avrupa'nın her ülkesinden öğrenci çekmeye başladı.
Valois hanedanı ile Habsburg hanedanı arasındaki 1494-1559 dönemindeki İtalya Savaşları sırasında Pavia imparator taraftarı idi. 1525'te Fransa Kralı I. François ile kutsal Roma Germen İmparatoru ve İspanya Kralı olan V. Karl orduları arasında yapılan Pavia Savaşı'nda Fransa Kralı yenilip esir düştü.
Bu savaş Pavia şehri için bir dönüm noktası oldu. Bu savaştan sonra Pavia devamlı İspanyol-imparatorluk idaresi altında kaldı. Bu dönemde şehirde eskisi gibi imparator ve papalık taraftarları arasındaki siyasi çatışmalar Fransa taraftarları ve imparator taraftarları arasındaki siyasi çatışmalara dönüştü. Pavia'nın İspanyollar tarafından idaresi 1713'e kadar sürdü.
1713'te İspanya Veraset Savaşı (1700-1715) sırasında Pavia Avusturya tarafından işgal edildi. Pavia'nın Avusturya tarafından idaresi 1796'ya kadar devam etti. Avusturya idaresi altına iken İmparatoriçe Maria Theresia tarafından Pavia Üniversitesinin desteklenmesi ile şehrin entelektüel hayatı yeniden canlandırıldı ve dönemin hümanistleri ve bilim adamları çalışmak için Pavia'yı seçmeye başladılar.
1796'da Napolyon Bonapart emrinde bulunan Fransız ordusu İtalya'ya hücuma ve istilaya geçti. Pavia Fransız idaresi altına, Fransız uydusu olan "Tranpadana Cumhuriyeti" (796-1797), sonra "Ticino" departmanı olarak "Cisalpine Cumhuriyeti" (1792-1802) ve "Olona departmanı"nın bir komünü olarak "İtalyan Cumhuriyeti" (1802-1805) tarafından idare edildi ve sonunda Fransız İmparatorluğu'nun bir parçası oldu.
1814 Viyana Kongresi tarafından kuzey İtalya şehirleri ve Pavia Regno "Lombardo–Veneto Krallığı" olarak Avusturya idaresi altına verildi. Pavia iki bölgeden oluşan bu krallığın Lombarde bölgesinde "Pavia ili" olarak idare edildi.
1859'da İkinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı'ndan sonra ve ertesi yıl ülke birleştirilip İtalya Krallığı ilan edilince Pavia İtalya Krallığının bir parçası oldu.
Pavia 1872'ye kadar bir askeri bir kale olarak etrafı surlar ve tabyalarla çevrili idi. O yıl tabyalar ve surların altları halka açıldı; bulvarlar ve parklar yapıldı; ama duvarlar 1901 kadar yıkılmadı. 1901'de duvarlar yıkılarak yerine şehre bir çevre yolu yapıldı.
Coğrafi konum
[değiştir | kaynağı değiştir]Pavia şehri kuzey İtalya'da Lombardiya'nın güneydoğusunda "Ticino Nehri" üzerinde bu nehrin Po Nehri'ne katılma mevkiinin 12 km yukarısında konumlanmıştır. Milano Pavia'nın 35 km kuzeyinde; Cenova 90 km güneyinde ve Torino 110 km batısında bulunurlar.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Pavia | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haz. | Tem. | Ağus. | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık |
En yüksek ısı (°C) | 3,9 | 7,7 | 13,4 | 18,4 | 23,3 | 27,2 | 29,8 | 28,6 | 24,6 | 17,6 | 10,0 | 4,9 |
En düşük ısı (°C) | -2,0 | -0,4 | 3,4 | 7,1 | 11,4 | 15,0 | 17,1 | 16,5 | 13,5 | 8,7 | 3,6 | -0,3 |
Toplam aylık yağış ortalaması (mm) |
57 | 56 | 69 | 74 | 74 | 60 | 48 | 52 | 59 | 88 | 81 | 64 |
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Pavia'nın nüfusu (30.6.2010 tahminleri itibarıyla) 71.345 kişi olup nüfus yoğunluğu 1.144 kişi/km² olur. 19. ve 20. yy/da şehir nüfusunun gelişimi şu gösterimde incelenebilir:[1]
Kişi
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Pavia ve etrafındaki araziler İtalya için çok önemli tarım alanları olup buralarda bağcılık, pirinç üretimi ve tahıl üretimi çok önemlidir. Hizmet sektörü şehirde çok önemlidir ve bu sektörde bulunan bazı kurumlar tüm İtalya'da tanınmaktadır. Bunların en başında en eski Avrupa üniversiteleri içinde bulunan tarihsel "Pavia Üniversitesi" ve "IRCSS Policlinico San Matteo" adli hastanesi gelmektedir.
Komşu komünler
[değiştir | kaynağı değiştir]Pavia komününün şu komünlerle ortak sınırları bulunur: Borgarello, Carbonara al Ticino, Certosa di Pavia, Cura Carpignano, Marcignago, San Genesio ed Uniti, San Martino Siccomario, Sant'Alessio con Vialone, Torre d'Isola, Travacò Siccomario, Valle Salimbene, Bereguardo
Kardeş şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]Pavia'nin şu kentlerle kardeş şehir bağlantıları bulunur:
Görülecek yerler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Yüksek eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Resimler
[değiştir | kaynağı değiştir]-
La Cupola Arnaboldi (1882)
-
Pavia - "San michele maggiore Katedrali"
-
Pavia - eski şehir surları dışında tarihsel gelişmiş olan Ticino adli semt
-
Pavia - "Ponte Coperto" Koprusu
-
Pavia - eski bir kopru yikintisi
-
Pavia - geceleyin Ponte Coperto
-
Pavia - Piazza Leonardo da Vincideki ortacaglaradan kalma kuleler
-
Pavia - "Ponte della Libertà Koprusu"
-
Pavia Üniversitesi "Aula Magna"
-
Pavia - Borromeo Koleji
-
Pavia - Kartuziyan Manastiri
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kaynak İtalyanca Wikipedia [1] 19 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve İspanyolca Wikipedia [2] 5 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pavia maddeleri
- Italyanca Wikipedia "Pavia" maddesi 19 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pavia Belediyesi resmi websitesi (İtalyanca)