Ferîdüddin Attâr

Ferîdûddin Attâr (Alevî-Türkmen şeyhi)
Doğum	1142-45 Nişabur
Ölüm	1221 Nişabur
Din	İslam Alevî-Câferî
Kariyeri
Etkilendikleri	Hacı Bektâş-ı Velî, Hakim Senaî
Etkiledikleri	Mevlana, Şeyh Galip

Ferîdûddin Attâr veya tam adıyla Ebu Hamid Ferîdûddin Muhammed bin İbrahim Nişaburî (Farsça: فرید الدین عطار‎; d. (1142-45), Nişabur - ö. 1221, Nişabur), İranlı Alevî-Türkmen şeyhi ve derviş bir şair. Hekim ve eczacı olmasından dolayı Attâr (aktar) olarak anılır.

Mevlânâ Celâleddîn-i Belhî, Şeyh Galip ve diğer Alevî-Türkmen şeyhleri olan mutasavvıflarca yüceltilen Ferîdûddin Attâr, çoğu günümüze dek ulaşan pek çok eser bıraktı.

Hayatı

Attâr küçüklüğünde Nişabur civarındaki Şadyah'ta babasının attar dükkanına devam ediyor, bir yandan baba mesleği attarlığı öbür yandan ilim ve irfan öğreniyordu. Attâr'ın eserlerine bakıldığında iyi derecede Arapça, tefsir, hadis, kelam, fıkıh gibi dini ilimler öğrenimi gördüğünü; hikmet, felsefe, ilm-i nücum, eczacılık gibi akli ve tecrübi ilimlerden anladığı görülür. Ancak bu ilimleri nereden ve kimden öğrendiği hakkında tarihi kaynaklarda yeterli bir bilgi bulunmamaktadır.

Bazı tarihçiler Ferîdûddin Attâr'ın tasavvufta adet olduğu üzere seyahatler yaptığından, Mekke'ye gidip Kabe'yi ziyaret ettiğinden, hatta Şam, Mısır, ve Hindistan'a kadar gittiğinden söz ederlerse de bunlar ispatlanmamış rivayetlerdir. Hayatının sonuna doğru yazdığı Esrarname 'de Kabe'yi görme arzusu içinde olması Hicaz'a gitmediğinin delilidir. 1221 yılında Moğollar tarafından öldürülmüştür.

Eserleri

Muhtarnâme ile Hüsrevnâme önsözünde, Attâr kaleme aldığı eserlerin isimlerini şöyle sıralar:

• Dîvân
• Esrârnâme : Alevî-Türkmen şeyhi bir tasavvufî düşünce konulu, bu eserinin bir nüshasını, Mevlânâ Celâleddîn-i Belhî ailesi ile birlikte genç yaşında Nişabur'da konakladığı sırada ona verdi.
• Mantıku't-Tayr: 1187 yılında yazmış olduğu 4724 beyitten oluşan eseridir.
• Musîbetnâme
• İlâhînâme
  • 
    Mantıku't-Tayr adlı eserinden bir minyatür.
  • 
    Mimarı Ali Şîr Nevaî olan Ferîdûddin Attâr'ın Nişabur'daki türbesi.
  Cevâhirnâme
  • Şerhu'l-Kalb
  • Tezkiretü'l-Evliyâ: İslamiyetin önderlerinin yaşam öykülerini anlatır.

  Keşf-i Esrar ve Marifetü'n-Nefs eserlerinin ona ait olup olmadığı konusunda ihtilaf vardır..

  Galeri

  Kaynakça

  Dış bağlantılar

  • İslam Düşünce Atlası'nda Ferîdüddin Attâr