Ali ibn Ahmed el-Nesevî
| cinsiyeti | erkek  |
|---|---|
| ana dilindeki ismi | أبو الحسن علي بن أحمد النسوي |
| doğum adı | أبو الحسن علي بن أحمد النسوي |
| ön adı | Ali |
| doğum tarihi | 1010 |
| doğum yeri | Nisa, Türkmenistan |
| ölüm tarihi | 1075 |
| ölüm yeri | Bağdat |
| mesleği | matematikçi, astronom |
| çalışma alanı | astronomi |
| doktora danışmanı | Kûşyâr bin Lebbân |
| Vikiproje kontrolü | Vikiproje:Matematik |
Ali ibn Ahmed el-Nesevî (yaklaşık 1011, muhtemelen Horasan - yaklaşık 1075, Bağdat) İran'ın Horasan kentinde yaşamış Fars[1] bir matematikçidir. MS 1029-30'da ölen Büveyhî sultanı Mecdüddevle ve onun halefi döneminde gelişmiştir. Aritmetik üzerine Farsça ve ardından Arapça olarak "Hindu Hesaplama Üzerine Tatmin Edici (veya İkna Edici)" (al-muqni fi-l-hisab al Hindi) başlıklı bir kitap yazdı. Ayrıca Arşimet'in Lemmalar Kitabı ve Menelaos'un teoremi (Kitab al-ishba ya da "satiation") üzerine de yazmış, Sabit ibn Kurra tarafından Arapçaya çevrilen ve son olarak Nasirüddin Tusi tarafından gözden geçirilen Lemmalar Kitabında düzeltmeler yapmıştır.
Nesevî'nin aritmetiği kesirlerin bölünmesini ve kare ve kübik köklerin çıkarılmasını (57,342'nin karekökü; 3, 652, 296'nın kübik kökü) neredeyse modern bir şekilde açıklar. Nesevî, altmışlık kesirler yerine ondalık kesirler kullanır.
El-Nesevî önceki yazarları eleştirir, ancak çoğu durumda yanlıştır. Çalışmaları orijinal değildir ve bazen anlamadığı konular hakkında yazar, örneğin çıkarma işleminde "ödünç alma".[2]
Ragep ve Kennedy ayrıca 12. yüzyıl ortalarında Nesefî tarafından Öklid"in Elementler'inin bir özetinin bulunduğu bir elyazmasının analizine de yer vermektedir.
Diğer okumalar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Suter, H. "Die Mathematiker und Astronomen der Araber (96, 1900) Uber das Rechenbuch des Ali ben Ahmed el-Nasawi" (Bibliotheca Mathematica, vol. 7, 113-119, 1906).
- J. Ragep and E. S. Kennedy. "A description of Zahiriyya (Damascus) MS 4871 : a philosophical and scientific collection", J. Hist. Arabic Sci. 5 (1-2) (1981), 85-108.
- "Ali ibn Ahmed el-Nesevî". Dictionary of Scientific Biography. New York: Charles Scribner's Sons. 1970–1980. ISBN 978-0-684-10114-9.
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Frye, R.N., (Ed.) (1975). The Cambridge history of Iran. Repr. Londra: Cambridge U.P. s. 405. ISBN 978-0-521-20093-6.
- ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Abu l'Hasan Ali ibn Ahmad Al-Nasawi", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yazdi, Hamid-Reza Giahi (2007). "Nasawī: Abū al-Ḥasan ʿAlī ibn Aḥmad al-Nasawī". Thomas Hockey (Ed.). The Biographical Encyclopedia of Astronomers. New York: Springer. ss. 820-1. ISBN 978-0-387-31022-0. (PDF version)
