Orhan Gencebay

Orhan Gencebay
Orhan Gencebay
Genel bilgiler
Doğum	Orhan Kencebay; 4 Ağustos 1944 (80 yaşında); Samsun, Türkiye
Tarzlar	Gencebay müziği; Serbest Türk müziği; Etkilenimler: Arabesk müzik, Türk halk müziği, Klasik Türk müziği, Klasik Batı müziği, Caz, Rock, Yunan folk müziği, İspanyol folk müziği, Laiko, Amerikan folk müziği, Progresif folk, Hint folk müziği, World füzyon
Meslekler	şarkıcı, besteci, şair, söz yazarı, aranjör, müzik yönetmeni, müzik yapımcısı, oyuncu
Çalgılar	bağlama, divane, tambur, yaylı tambur, ud, cümbüş, buzuki, gitar, sitar, piyano, klavye, ney, keman
Etkin yıllar	1961-günümüz
Müzik şirketi	Columbia Records (1961-1962) ; Ergaş Plak (1966) ; Türkofon Plak (1967-1968) ; Moda Plak (1968) ; Topkapı Plak (1968) ; İstanbul Plak (1969-1972) ; Kervan Plakçılık (1972-günümüz)
Resmî site	orhangencebay.com.tr
Önemli çalgılar
	Bağlama, elektrobağlama, sitar, gitar, buzuki, tanbur, ud, tenor saksofon

Sayfanın 14 Ocak 2021 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

Orhan Gencebay ya da gerçek adıyla Orhan Kencebay (4 Ağustos 1944, Samsun) Türk besteci, ses sanatçısı, şair, enstrümanist, aranjör, müzik yapımcısı, müzik direktörü ve oyuncu.

Arabesk müzik olarak adlandırılan, fakat kendisinin bu terimi "yanlıştır ve eksiktir" gerekçesiyle reddedip Serbest Türk müziği, özgür Türk müziği, serbest çalışmalar ve Gencebay müziği gibi kavramlarla adlandırdığı, 1960'larda yayılan Türk müziği tarzının yaratıcı ve öncülerindendir. Gencebay, 33. Türkiye Hükûmeti'nde Kültür Bakanlığı'nın tavsiyesiyle verilmeye başlanan Devlet Sanatçısı unvanına^[9] 1998'de layık görüldü.

Yaşamı

İlk yılları

Orhan Gencebay , 4 Ağustos 1944'te ailesinin üçüncü çocuğu olarak Samsun'da doğdu. Müziğe 6 yaşında, Rus konservatuvarı mezunu ve aslen Kırım göçmeni eski bir opera sanatçısı olan klasik batı müzisyeni Emin Tarakçı'dan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. 7 yaşında bağlama ve Türk halk müziği dersleri almaya başladı. 10 yaşında ilk beste çalışması olan Kara Kaşlı Esmerdi Kim Bilir Kimi Sevdi isimli eseri yaptı. 13 yaşında Türk Sanat Müziği ve tambur eğitimi almaya başladı. Ortaokul ve lise yıllarında Samsun, Edirne ve İstanbul musiki cemiyetlerinde yaylı tambur, THM cemiyetlerinde ise bağlama çaldı. Samsun ve İstanbul'da halk evlerinin kuruculuğunu yaptı. Kendi açtığı müzik dershanelerinde öğretmenlik yaptı. Çocukluk yıllarında en çok etkilendiği kişi zamanının bağlama üstadı Bayram Aracı'ydı. Gencebay'a o yıllarda bu nedenle küçük Bayram diyorlardı.^[10]

İlk profesyonel bestesi "Ruhumda Titreyen Sonsuz Bir Alevsin"i 14 yaşında yapan Orhan Gencebay, 16 yaşından itibaren caz ve Rock müziği ile ilgilenmeye başladı, batı nefesli sazlardan oluşan orkestralarda tenor saksofon çaldı. İstanbul'a gelerek, Türkiye'nin ilk konservatuvarı ve eski adı Dârülelhan olan İstanbul Belediye Konservatuvarı'na girdi, bir süre icra heyetinde bulundu.

Profesyonel geçişi

1964 yılında TRT Ankara Radyosu sınavına girdi ve yüksek başarıyla kazandı. Fakat, sınavda usulsüzlük olduğu gerekçesiyle sınav iptal edilince, müzik çalışmalarına ara vererek askerlik sebebiyle İstanbul'a gitti. Vatani görevini Heybeliada'da bahriyeli olarak sürdürdüğü yıllarda merasim bölüğü bandosunda saksafon çalmaya devam etti. 1966'da TRT İstanbul Radyosu sınavlarına girdi ve iftiharla kazandı. Aynı yıl, Türkiye çapında yapılan bağlama çalma yarışmasında Arif Sağ ve Cinuçen Tanrıkorur ile birlikte derece aldı. TRT İstanbul Radyosu'nda 10 ay bağlama sanatçılığı yaptı. Kurumun müzikal anlayışının ilerlemeye elverişli ve özgür olmadığı gerekçesiyle 1967 yılında kendi isteği ile ayrıldı.^[11]

TRT'den ayrıldıktan sonra, Arif Sağ ile birlikte 1966-1968 arası dönemde Muzaffer Akgün, Yıldız Tezcan,Gülden Karaböcek, Ahmet Sezgin, Şükran Ay, Sabahat Akkiraz, Nuri Sesigüzel gibi birçok sanatçıya bağlama çaldı. Bu dönem içinde Kızılırmak Karakoyun, Ana, Kuyu gibi Türk filmlerinin müzik direktörlüğünü yaptı. İstanbul'daki halk evlerinde Abdullah Nail Bayşu, İsmet Sıral, Burhan Tonguç, Erkin Koray, Ömer Faruk Tekbilek, Vedat Yıldırımbora, Özer Şenay, Neşet Ertaş gibi sanatçılarla sık sık bir araya gelip müzik yaparak gelecekte kendi ortaya koyacağı müziksel sentezin ilk meyvelerini verdi. Ağlıyorum Yana Yana, Gönül bağları, Yıldız Akşamdan Doğarsın, Neredesin Leylâ'm gibi türkü plakları çıkardı. Sevemedim Karagözlüm, Sabır Taşı, Goca Dünya gibi besteleri çeşitli sanatçılar tarafından okunmaya, sanat dünyasında adı besteci ve bağlama virtüözü olarak duyulmaya başlandı.

Kariyerinde hızlı yükselişi

Türkü plâklarından sonra, 1968 yılında ilk serbest çalışmalar plâğı Sensiz Bahar Geçmiyor-Başa Gelen Çekilirmiş'i çıkardı. Bundan sonra Topkapı Plak ve İstanbul Plak'tan seri olarak plaklar çıkarmaya devam etti. 1969 yılında çıkardığı Bir Teselli Ver-Yorgun Gözler 45'liği ile Türkiye çapında ün yaptı. Bestekâr ve enstrümanist kimliğinin yanı sıra, yorumcu kimliği ile ön plana çıkmaya başladı. Ben Eski Halimle Daha Mesuttum, Hor Görme Garibi, Severek Ayrılalım, Ümit Şarkısı, Sevenler Mesut Olmaz gibi plaklara imza attı. 1971 yılında ise İstanbul Plak'a ortak oldu. 1972 yılında Yaşar Kekeva ile birlikte Kervan Plak şirketini kurdu, şirketin yöneticisi oldu. Kervan Plak, Türkiye'nin ilk yerli sermayeli plak şirketiydi. Bünyesine Erkin Koray, Ajda Pekkan, Muazzez Abacı, Mustafa Sağyaşar, Ahmet Özhan, Kamuran Akkor, Semiha Yankı, Samime Sanay, Neşe Karaböcek, Bedia Akartürk, Nil Burak, Ziya Taşkent, Semiramis Pekkan, Ferdi Özbeğen, Gönül Yazar, Sezen Aksu gibi starları alan Kervan Plak, dönemin plak piyasasının en güçlü şirketlerinden biri oldu.

Orhan Gencebay, bugüne kadar 35 (31 sinema, 4 televizyon) filminde^[12] başrol oynadı, 90'a yakın filmde müzik direktörlüğü yaptı. 1000'den fazla^[8] bestesi bulunan Orhan Gencebay, bunların 300'e yakınını kendisi seslendirdi.

Orhan Gencebay'ın yaptığı çalışmalara TRT denetleme kurulunca arabesk dendiyse de, Orhan Gencebay bu değerlendirmeyi "yanlıştır ve eksiktir" diyerek kabul etmedi.^{[not 1]}

Yasal olarak 67 milyon civarı plak ve kaset tirajı olan Orhan Gencebay'ın, korsan üretimlerin yasal üretimlerden 2 kat fazla olduğu düşünülürse, yasal olmayan üretimlerle birlikte 200 milyon civarı tirajı olduğu tahmin ediliyor. Bu da, dünyanın sayılı tiraj rakamlarındandır.^[13]^[14]^[15]^{[not 2]}

Beyaz Kelebekler grubununda eski solisti olan ses sanatçısı Azize Gencebay'dan boşanan Orhan Gencebay'ın Sevim Emre ile 30 yılı aşkın bir süredir resmî birlikteliği devam etmektedir. Oğlu Altan Gencebay hâlen Kervan Plak prodüktörlüğünü yürütmektedir.

Günümüz

Orhan Gencebay, 29 Kasım 2009 tarihinde Milliyet Gazetesi'nden Olcay Ünal Sert'e verdiği röportajda "Batsın Bu Dünya, Türkiye'nin ağıtıdır. Şu bir gerçek, 70'li yıllar çok kötü yıllardı. Günde 100 - 150 kişi öldürülüyordu. 1975’te böyle bir Türkiye’de yaptım ‘Batsın Bu Dünya’yı. O, Türkiye’nin ağıtıdır, ağlanacak parçasıdır." demiştir.^[16]

17 Eylül 2012'de Orhan Gencebay'a saygı için Poll Production'dan yayınlanan Orhan Gencebay ile Bir Ömür albümünde Türkiye'nin önde gelen sanatçıları yer alarak Gencebay'ın bestelerini seslendirmiştir.

Diskografi

Kervan Plakçılık

Batsın Bu Dünya (1975)
Hatasız Kul Olmaz (1976)
Sarhoşun Biri (1976)
Benim Dertlerim (1978)
Yarabbim (1979)
Aşkı Ben Yaratmadım (1980)
Ben Topraktan Bir Canım (1981)
Kördüğüm (1981)
Bir Damla Mutluluk (1982)
Leyla ile Mecnun (1983)
Dil Yarası (1984)
Beni Biraz Anlasaydın (1985)
Cennet Gözlüm (1986)
Akma Gözlerimden (1987)
Emrin Olur (1988)
Süper Yıldızlar Kervanı (1988)
Ya Evde Yoksan / Seni Arıyorum (1989)
Utan / Dokunma (1990)
Hasret Rüzgarı (1991)
Sende Haklısın (1992)
Hayat Devam Ediyor (1993)
Yalnız Değilsin (1994)
Gönül Dostu (1995)
Kiralık Dünya (1996)
Klasikleri Sizin Seçtikleriniz (1998)
Cevap Ver (1999)
Klasikleri Sizin Seçtikleriniz 2 (2001)
İdeal Aşk / Batsın Bu Dünya (Remix)(2002)
Yürekten Olsun (2004)
İstanbul Hatırası / Köprüyü Geçmek (2005)
Yargısız İnfaz (2006)
Orhan Gencebay Film Müzikleri (2007)
Berhudar Ol (2010)
Orhan Gencebay ile Bir Ömür (2012)
Bedensiz Aşk (2013)

Filmografi

Sinema
Yıl	Başlık	Rolü	Diğer Başrol Oyuncular	Notlar
1971	Bir Teselli Ver	Orhan	Tülin Örsek (Nermin)	Orhan Gencebay'ın ilk filmidir ve ilk oyunculuk deneyimidir.^[17]
1972	Sev Dedi Gözlerim	Orhan	Perihan Savaş (Meral) • Selma Güneri (Serap)	Orhan Gencebay'ın tek sinemakop filmidir. 16:9
1973	Ben Doğarken Ölmüşüm	Orhan	Necla Nazır (Sevim)
1974	Dertler Benim Olsun	Sebahattin	Perihan Savaş (Ayşe)
1975	Batsın Bu Dünya	Orhan	Müjde Ar (Seher)
1975	Bir Araya Gelemeyiz	Orhan	Hülya Koçyiğit (Füsun)
1976	Bıktım Her Gün Ölmekten	Orhan	Necla Nazır (Meral)
1976	Şoför	Haydar	Hülya Koçyiğit (Zehra)
1977	Hatasız Kul Olmaz	Orhan Akman	Fatma Girik (Cennet)
1978	Derdim Dünyadan Büyük	Orhan	İnci Engin (İpek)
	Çilekeş	Orhan Gencebay	Perihan Savaş (Gül)
	Aşkı Ben Mi Yarattım	Orhan Gencebay	Müjde Ar (Mehtap, Zeliha)
1979	Yarabbim	Orhan	Perihan Savaş (Gülcan)
1980	Kır Gönlünün Zincirini	Orhan Gencebay	Müjde Ar (Ebru)
	Vazgeç Gönlüm	Orhan	Canan Perver (Pınar)
	Ben Topraktan Bir Canım	Orhan	Necla Nazır (Pınar)
1981	Feryada Gücüm Yok	Orhan Gencebay	Müjde Ar (Müge)
1982	Kördüğüm	Orhan	Gülşen Bubikoğlu (Gülşen)
	Bir Yudum Mutluluk	Orhan	Necla Nazır (Zehra)
	Leyla İle Mecnun	Kadir	Gülşen Bubikoğlu (Leyla)
1983	Zulüm	Orhan	Güngör Bayrak (Zeynep)
1983	Kahır	Orhan	Hülya Avşar (Hülya)
1984	Kaptan	Orhan	Hülya Avşar (Melike)
	Dil Yarası	Orhan	Yaprak Özdemiroğlu (Hülya)
	Aşkım Günahımdır	Orhan Gencebay	Oya Aydoğan (Oya) • Güzin Doğan (İpek)
1985	Doruk	Orhan	Cüneyt Arkın (Cemil) • Müge Akyamaç (Çiğdem)
1987	Cennet Gözlüm	Orhan	Perihan Savaş (Handan)
1988	Küçüksün Yavrum	Orhan	Melike Zobu (Zehra)
1989	Sensiz Yaşıyorum	Orhan Gencebay	Nilgün Akçaoğlu
1989	Kan Çiçeği	Orhan	Meral Oğuz (Ayşe)
1990	Utan	Orhan	Oya Aydoğan (Selma)	Orhan Gencebay'ın son sinema filmidir.

Sinema (Film Müziği)

Kızılırmak-Karakoyun, 1967 ^[18]
Kozanoğlu, 1967 ^[19]
Ana, 1967 ^[20]
Kuyu, 1968 ^[21]
Kara Gözlüm, 1970 ^[22]

Tv-Şov

Orhan Abi Halk Show, sunucu, TGRT, 1996-1997
Popstar Alaturka, jüri üyesi, Star TV, 2006-2008
Popstar 2013, jüri üyesi, Star TV, 2013

Belgesel

Aynalar, Can Dündar, Show TV, 1996
Bir Yudum İnsan, Nebil Özgentürk, Atv, 1998
İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek, 2004

Reklâm

Dışbank, İdeal Kart, 2002
Vodafone Türkiye, 2010

Ödüller

1968-1976 arası her 45'liği için Altın Plak ödülleri
1976 Ses dergisi Yılın Türk Müziği Sanatçısı ödülü
1970: İstanbul Plak tarafından, yüksek tiraj başarısından olayı verilen Altın Taç Ödülü.
1984: Tercüman gazetesi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü.
1984: Merhaba dergisi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü.
1985: Ses dergisi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü.
1990: MÜYAP tarafından Dokunma adlı albümünün göstermiş olduğu yüksek satış başarısından dolayı verilen Yüksek Tiraj Ödülü.
1990: ABD-Mısır-İsrail'in önde gelen üniversiteleriyle, Hacettepe Üniversitesi'nin ortaklaşa vermiş olduğu Montu Merit Doktorası (Fahri Müzik Doktoru) Ödülü.
1995: Mehmetçik Vakfı tarafından verilen Altın Madalya Ödülü.
1998: İntermedia ekonomi dergisi tarafından verilen Ekonomide Yılın Yıldızları Ödülü.
1998: Kültür Bakanlığı'nca verilen Devlet Sanatçısı unvanı.
2009: Cumhurbaşkanlığı tarafından, Türk Milli Eğitimine katkılarından dolayı verilen Onur Ödülü.
2011: Kral Tv Müzik Ödülleri Onur Ödülü.
2013: Müyap Fiziki Satış Ödülü
2013: Kral Tv Müzik Ödülleri En İyi Proje Ödülü.
2015: T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü.^[23]

Ek okuma

Özbek, Meral (Eylül 2008) [Aralık 1994]. Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski (8. bas.). İstanbul: İletişim Yayınları. ISBN 975-470-195-4. 6 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007.
Coşkun, Ahmet Hakan (2001). Ne Olur Sev Beni. İstanbul: Birey Yayıncılık. ISBN 975-8257-95-1. 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2008.
Stokes, Martin (Mayıs 1998). The Arabesk Debate / Türkiye'de Arabesk Olayı. İstanbul: İletişim Yayınları. ISBN 975-470-649-2. 6 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007.
Güngör, Nazife (1993) [Mayıs 1990]. Arabesk / Sosyokültürel Açıdan Arabesk Müzik (2.basım bas.). Ankara: Bilgi Yayınevi. ISBN 975-494-153-X. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.

Ayrıca bakınız

Notlar

^ Orhan Gencebay, kendi müziği için yapılan "arabesk" tanımlamasını reddetmiş olsa da, bu tanımlamanın yerine önerdiği Gencebay Müziği, Serbest Türk Müziği, Serbest Çalışmalar gibi kavramların literatürdeki yeri müzik otoritelerince hâlâ tartışılmaktadır. Aslında tartışmanın odak noktası arabeskin ne olup olmadığıdır. Gencebay'ın bu konudaki daha fazla görüşü için Kaynakça ve Ek Okumalar incelenebilir.
^ Bkz. Albümleri en çok satan sanatçılar listesi#50-75 milyon

Kaynakça

^ Akbaş, Zafer (18 Mayıs 2005). "Şartlarım Oluşmazsa Konser Konusu Kapanır". Sabah. 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Ben arabeskçi değilim, Gencebay Müziği yapıyorum.
^ Ertuğrul, İnci (16 Ocak 2005). "Batsın Bu Dünya 70li Yılların Ağıdıdır". Türkiye. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Arabesk değil, Gencebay tarzı.
^ Akın, Esra (4 Ocak 2003). "Bağlama Küsmesin Baba!". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Benim yaptığım Serbest Türk Müziği çalışmaları.
^ Balıkçıoğlu, Tuğba (18 Nisan 2004). "Arabesk Deyimi Beni Tanımlamaya Yetmez". Sabah. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Ben serbest Türk müziği çalışmaları yaptım.
^ Akpınar, Hakan (26 Nisan 2005). "Orhan Baba Efsanesi 2". Tercüman. 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Müziğime arabesk denmesi çok saçma.
^ Balıkçıoğlu, Tuğba (18 Nisan 2004). "Arabesk Deyimi Beni Tanımlamaya Yetmez". Sabah. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Arabesk çok kısıtlayıcı bir deyim, benim anlattığımı da anlatmaya müsait değildir.
^ Güler, Soner (17 Ekim 2006). "Gencebay'ın İlgilendiği Enstrümanlar". Gencebayforum.Com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007.
^ ^a ^b Berköz, Elif (30 Aralık 2005). "Ne Sazımın Yaşlanmaya Niyeti Var Ne de Benim". Milliyet. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Toplamda 1000'in üzerinde beste yaptım.
^ Evin Doğu (19 Temmuz 2000). "Sanatçılar unvansız kaldı". NTV-MSNBC. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2013.
^ "Biyografi". www.orhangencebay.com.tr. 1 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.
^ Çıkıt, Feride (18 Mart 2003). "Zaman Beni Haklı Çıkardı". Akşam. 19 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2008. TRT'nin ilkeleri çok tutucuydu. Benim ufkum genişti, yapmak istediğim çok şey vardı. Arzularımı gerçekleştirmek ve hayal ettiğim işlere imza atabilmem için özgür olmam gerekirdi. Bu nedenle TRT'den ayrıldım.
^ "SinemaTürk - Orhan Gencebay". Sinematurk.Com. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007.
^ "MESAM Yönetim Kurulu". MESAM - Türkiye Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Birliği. 21 Nisan 2001. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2010. 1968 yılında kendi sesiyle yorumladığı ilk 45’lik plaktan bugüne kadar yasal olarak yaklaşık 60 milyon plak ve kaset tirajı olan Gencebay'ın yasal olmayan korsan yapımlarla beraber 150 milyon tirajı olduğu tahmin edilmektedir.
^ Akpınar, Hakan (27 Nisan 2005). "Orhan Baba Efsanesi". Tercüman. 19 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2010. Yasal olarak 60 milyonun üstünde sattı albümlerim, 65-70 milyon arası galiba.
^ "65 milyon albüm sattı". Akşam. 14 Nisan 2006. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2010. Çıkardığım albümlerin resmî satış rakamı 65 milyon.
^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2016.
^ "Birçok kez kafayı çektiğimiz oldu". Anti Gazete. 1 Mayıs 2011. 2 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2012.
^ "Sinematurk.com - "Kızılırmak-Karakoyun"". 4 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008.
^ "Sinematurk.com - "Kozanoğlu"". 27 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008.
^ "Sinematurk.com - "Ana"". 24 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008.
^ "Sinematurk.com - "Kuyu"". 20 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008.
^ "Sinematurk.com - "Kara Gözlüm"". 17 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2008.
^ Türkiye Cumhurbaşkanı. "Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödüllerinin Sahipleri Belli Oldu". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.

Dış bağlantılar

Vikipedi'nin kardeş projelerinden Orhan Gencebay hakkında daha fazla bilgi edinin
	Commons'ta dosyalar
	Vikisöz'de alıntılar

Resmî site
BBC Türkçe ile 1983 yılında yapılan röportaj11 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[13] Orhan Gencebay, kendi müziği için yapılan "arabesk" tanımlamasını reddetmiş olsa da, bu tanımlamanın yerine önerdiği Gencebay Müziği, Serbest Türk Müziği, Serbest Çalışmalar gibi kavramların literatürdeki yeri müzik otoritelerince hâlâ tartışılmaktadır. Aslında tartışmanın odak noktası arabeskin ne olup olmadığıdır. Gencebay'ın bu konudaki daha fazla görüşü için Kaynakça ve Ek Okumalar incelenebilir.

[17] Bkz. Albümleri en çok satan sanatçılar listesi#50-75 milyon

[1] Akbaş, Zafer (18 Mayıs 2005). "Şartlarım Oluşmazsa Konser Konusu Kapanır". Sabah. 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Ben arabeskçi değilim, Gencebay Müziği yapıyorum.

[2] Ertuğrul, İnci (16 Ocak 2005). "Batsın Bu Dünya 70li Yılların Ağıdıdır". Türkiye. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Arabesk değil, Gencebay tarzı.

[3] Akın, Esra (4 Ocak 2003). "Bağlama Küsmesin Baba!". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Benim yaptığım Serbest Türk Müziği çalışmaları.

[4] Balıkçıoğlu, Tuğba (18 Nisan 2004). "Arabesk Deyimi Beni Tanımlamaya Yetmez". Sabah. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Ben serbest Türk müziği çalışmaları yaptım.

[5] Akpınar, Hakan (26 Nisan 2005). "Orhan Baba Efsanesi 2". Tercüman. 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Müziğime arabesk denmesi çok saçma.

[6] Balıkçıoğlu, Tuğba (18 Nisan 2004). "Arabesk Deyimi Beni Tanımlamaya Yetmez". Sabah. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Arabesk çok kısıtlayıcı bir deyim, benim anlattığımı da anlatmaya müsait değildir.

[7] Güler, Soner (17 Ekim 2006). "Gencebay'ın İlgilendiği Enstrümanlar". Gencebayforum.Com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007.

[bin-8] Berköz, Elif (30 Aralık 2005). "Ne Sazımın Yaşlanmaya Niyeti Var Ne de Benim". Milliyet. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007. Toplamda 1000'in üzerinde beste yaptım.

[9] Evin Doğu (19 Temmuz 2000). "Sanatçılar unvansız kaldı". NTV-MSNBC. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2013.

[10] "Biyografi". www.orhangencebay.com.tr. 1 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016.

[11] Çıkıt, Feride (18 Mart 2003). "Zaman Beni Haklı Çıkardı". Akşam. 19 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2008. TRT'nin ilkeleri çok tutucuydu. Benim ufkum genişti, yapmak istediğim çok şey vardı. Arzularımı gerçekleştirmek ve hayal ettiğim işlere imza atabilmem için özgür olmam gerekirdi. Bu nedenle TRT'den ayrıldım.

[12] "SinemaTürk - Orhan Gencebay". Sinematurk.Com. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2007.

[14] "MESAM Yönetim Kurulu". MESAM - Türkiye Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Birliği. 21 Nisan 2001. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2010. 1968 yılında kendi sesiyle yorumladığı ilk 45’lik plaktan bugüne kadar yasal olarak yaklaşık 60 milyon plak ve kaset tirajı olan Gencebay'ın yasal olmayan korsan yapımlarla beraber 150 milyon tirajı olduğu tahmin edilmektedir.

[15] Akpınar, Hakan (27 Nisan 2005). "Orhan Baba Efsanesi". Tercüman. 19 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2010. Yasal olarak 60 milyonun üstünde sattı albümlerim, 65-70 milyon arası galiba.

[16] "65 milyon albüm sattı". Akşam. 14 Nisan 2006. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2010. Çıkardığım albümlerin resmî satış rakamı 65 milyon.

[18] "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2016.

[19] "Birçok kez kafayı çektiğimiz oldu". Anti Gazete. 1 Mayıs 2011. 2 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2012.

[20] "Sinematurk.com - "Kızılırmak-Karakoyun"". 4 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008.

[21] "Sinematurk.com - "Kozanoğlu"". 27 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008.

[22] "Sinematurk.com - "Ana"". 24 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008.

[23] "Sinematurk.com - "Kuyu"". 20 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2008.

[24] "Sinematurk.com - "Kara Gözlüm"". 17 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2008.

[25] Türkiye Cumhurbaşkanı. "Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödüllerinin Sahipleri Belli Oldu". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[not 1]

[13]

[14]

[15]

[not 2]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

g t d Orhan Gencebay

Albümler	Batsın Bu Dünya (1973) · Hatasız Kul Olmaz (1974) · Sarhoşun Biri (1976) · Benim Dertlerim (1978) · Yarabbim (1979) · Aşkı Ben Yaratmadım (1980) · Ben Topraktan Bir Canım (1981) · Kördüğüm (1982) · Bir Damla Mutluluk (1983) · Leyla ile Mecnun (1983) · Dil Yarası (1984) · Beni Biraz Anlasaydın (1985) · Cennet Gözlüm (1986) · Akma Gözlerimden (1987) · Emrin Olur (1988) · Ya Evde Yoksan (1989) · Utan - Dokunma (1990) · Hasret Rüzgarı (1991) · Sende Haklısın (1992) · Hayat Devam Ediyor (1993) · Yalnız Değilsin (1994) · Gönül Dostu (1995) · Kiralık Dünya (1996) · Cevap Ver (1998) · Yürekten Olsun (2004) · Yargısız İnfaz (2006) · Berhudar Ol (2010)
En iyiler & Toplama albümler	Orhan Gencebay Klasikleri (1997) · Orhan Gencebay Klasikleri 2 (2001) · Orhan Gencebay Film Müzikleri (2007)
Tekli	İdeal Aşk (2002)
Diğer	Kervan Plak · Diskografi · Filmografi · Orhan Gencebay ile Bir Ömür (2012)

g t d Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı devlet sanatçıları
1970–1979	Adnan Saygun Necil Akses Ulvi Cemal Erkin Mithat Fenmen İlhan Usmanbaş Gülay Uğurata İdil Biret Suna Kan Ayla Erduran Ayşegül Sarıca Verda Erman (1971)
1980–1989	Nevit Kodallı Cemal Reşit Rey Hikmet Şimşek Gürer Aykal İsmail Aşan Tunç Ünver Cüneyt Gökçer Yıldız Kenter Meriç Sümen Suna Korat (1981) Nevzad Atlığ Ayhan Baran Vasfi Rıza Zobu Bedia Muvahhit Mükerrem Berk Gülsin Onay Ayten Gökçer (1987) Aydın Gün Leyla Gencer (1988)
1990-1999	Necdet Yaşar İsmail Baha Sürelsan Alâeddin Yavaşca Zeki Müren Teoman Önaldı Yesari Asım Arsoy Sâdi Yâver Ataman Nida Tüfekçi Mustafa Geceyatmaz Mustafa Turan Barış Manço Hüseyin Sermet Güher Pekinel Süher Pekinel Okan Demiriş Mete Uğur Macide Tanır Bozkurt Kuruç Osman F. Seden Türkan Şoray Hülya Koçyiğit Orhan Şaik Gökyay Tarık Buğra Attilâ İlhan Ali Avni Çelebi Sabri Berkel Turan Erol Devrim Erbil Hüseyin Anka Özkan Sadi Diren (1991) Müzeyyen Senar Mehveş Emeç Şefika Kutluer Tekin Akmansoy Muazzez Abacı Metin Akpınar İzzet Altınmeşe Selmi Andak Avni Anıl Nezihe Araz Muzaffer Arıkan Orhan Asena Semih Balcıoğlu Recep Bilginer Ali Can Koral Çalgan İnci Çayırlı Merih Çimenciler Ali Doğan Haldun Dormen Armağan Elçi Erol Erdinç Özdemir Erdoğan Musa Eroğlu Muazzez Ersoy Semiha Berksoy Zeki Alasya Mengü Ertel Orhan Gencebay Nurşen Girginkoç Rengim Gökmen Ruşen Güneş Fahrettin Güven Nedret Güvenç Fikret Hakan Selahattin İçli Selim İleri Çolpan İlhan Yekta Kara Cemil Karababa Müşfik Kenter Kayıhan Keskinok Levent Kırca Atilla Manizade Yusuf Nalkesen Tankut Öktem Gazanfer Özcan Ahmet Özhan Münir Özkul Sezen Cumhur Önal Kutlu Payaslı Ajda Pekkan Ali Poyrazoğlu Ozan Sağdıç Mustafa Sağyaşar Samime Sanay Emel Sayın Timur Selçuk Nedret Selçuker Nesrin Sipahi Ferit Sıdal Kâmil Sönmez Muammer Sun Gülriz Sururi Dinçer Sümer Şener Şen Ziya Taşkent Orhan Taylan Okay Temiz Zekai Tunca Neriman Altındağ Tüfekçi Dilek Türker Nejat Uygur Necdet Varol Gönül Yazar Jale Yılmabaşar Nilüfer Yumlu Metin Yurdanur Gülşen Tatu (1999)

g t d Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahipleri
1995-2009	Adalet Ağaoğlu, Burhan Doğançay, Şefika Kutluer (1995) Yekta Kara, Cahit Külebi, Arif Sağ (1996) Lütfi Ömer Akad, Hayrettin Karaca, Turhan Selçuk (1997) İstanbul Kültür Sanat Vakfı, Yıldız Kenter, Fikret Otyam (1998) Nevzad Atlığ, Turgut Özakman, Rengim Gökmen (1999) Halil İnalcık, Oktay Akbal, Ferruh Başağa, Ara Güler, Sevda - Cenap And Müzik Vakfı (2005) Turgut Cansever, Yaşar Kemal, Alâeddin Yavaşca (2008) Uğur Derman, Nuri Bilge Ceylan, Sakıp Sabancı Müzesi (2009)
2010-2014	Cemal Kafadar, Ergin İnan & İstanbul Modern Sanat Müzesi (2010) Semavi Eyice, Sezai Karakoç, Doğan Hızlan, Hasan Çelebi (2011) Zeugma Antik Kenti ve Zeugma Mozaik Müzesi, Selim İleri, Şükrü Hanioğlu, Ahmet Hatipoğlu (2012) Fuat Sezgin, Daron Acemoğlu, İskender Pala, Bekir Karlığa, Tarihi Kentler Birliği, Ahmet Kaya (2013) Hülya Koçyiğit, Niyazi Sayın, Alev Alatlı, Engin Akarlı, TDV İslâm Ansiklopedisi (2014)
2015-2020	Münir Özkul, Rasim Özdenören, Orhan Gencebay, Mehmet Genç, Hüseyin Kutlu, Cemil Meriç (2015) Mustafa Kutlu, Kemal Karpat, Erol Parlak, Şener Şen, Feridun Özgören, Süheyl Ünver (2016) İlber Ortaylı, Göksel Baktagir, Yavuz Turgul, Ali Toy, Selahattin Kara, Nurettin Topçu (2017) Mehmet İpşirli, Türker İnanoğlu, Erol Sayan, İzzet Keribar, Mehmet Âkif Ersoy (2018) Nuri Pakdil, MFÖ, Mesut Uçakan, Devrim Erbil, Fuat Başar, Doğan Kuban, Ahmet Yaşar Ocak, Ahmet Halûk Dursun (2019) Mehmet Çebi, Necmeddin Okyay, Sadettin Ökten, İsmail Kara, İbrahim Tenekeci, Derviş Zaim, Özdemir Erdoğan (2020)
2021-günümüz	Teoman Duralı, İdil Biret, Alev Ebuzziya, Cüneyt Arkın, Gürbüz Azak, Etem Çalışkan, İbrahim Manav, Kemal Tahir (2021) Âşık Veysel, Ajda Pekkan, Süleyman Saim Tekcan, Yılmaz Erdoğan, Ayla Algan, Hayrettin Karaman, Yavuz Bülent Bâkiler, Varol Yaşaroğlu, Ömür & Yunus Emre Akkor, Tan Sağtürk, Hilmi Şenalp, Sevan Bıçakçı, Gülbün Mesara (2022) Süleyman Uludağ, Ali Birinci, Emel Sayın, İlhami Atalay, Hasan Aycın, Sami Şekeroğlu, Refik Anadol, Sinan Genim, Nazan Bekiroğlu, Attilâ İlhan, Sâmiha Ayverdi, Barış Manço, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Muhsin Ertuğrul (2023)