İçeriğe atla

MFÖ

Vikipedi, özgür ansiklopedi
MFÖ
Mazhar-Fuat-Özkan
Genel bilgiler
Başladığı yerTürkiye Türkiye
TarzlarPop, rock
Etkin yıllar1980-2023
İlişkili hareketlerKaygısızlar, Mazhar - Fuat, İpucu Beşlisi
Resmî sitemfo.com.tr
Eski üyelerMazhar Alanson (1980-2023)
Fuat Güner (1980-2023)
Özkan Uğur (1980-2023)

Mazhar Fuat Özkan, kısaca MFÖ, Türk pop ve rock müzik grubu. Mazhar Alanson, Fuat Güner ve Özkan Uğur'dan oluşmaktadır. 1984 yılında çıkardıkları Ele Güne Karşı Yapayalnız ile müzik hayatlarına başlayan grup; bu albümdeki "Ele Güne Karşı", "Güllerin İçinden", "Bu Sabah Yağmur Var İstanbul'da", "Yalnızlık Ömür Boyu" gibi şarkılarla dikkat çekti. 1985 ve 1988 yıllarında sırasıyla "Diday Diday Day" ve "Sufi" şarkılarıyla Türkiye'yi Eurovision şarkı yarışmasında temsil ettiler.

Öncesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana maddeler: Kaygısızlar (müzik grubu), Mazhar ve Fuat ve İpucu Beşlisi

1965 yılında Fuat Güner'in elindeki The Beatles plağını gören Mazhar Alanson plağı beraber dinleme teklifi etti ve Mazhar ve Fuat'ın tanışması böyle gerçekleşti. İkili, öncelikle Kaygısızlar grubunda çalıştı. Kadrosunda Ali Serdar, Semih Oksay ve Fikret Kızılok gibi isimleri barındırdılar. Daha sonra Barış Manço ile çalışmaya başladılar. Bu arada da grubun bir diğer ismi Özkan Uğur, Mazhar ve Fuat ile 1971'de tanıştı ve kısa bir süre Kaygısızlar'ın bir elemanı olduktan sonra grubun dağılması ile Kurtalan Ekspres, Erkin Koray, Ersen ve Dadaşlar gibi isimlerle çalıştı.

Kaygısızlar'dan sonra Mazhar ve Fuat beraber müzik yapmaya başladı. Mazhar - Fuat'ın tek albümü Türküz Türkü Çağırırız 1973'te çıktı. Ancak, "Güllerin İçinden"'in ilk halinin de bulunduğu bu albüm çok fazla ilgi görmedi. Albümden birkaç 45'lik çıktı. Mazhar ve Fuat, yanlarına Özkan Uğur, Ayhan Sicimoğlu ve Galip Boransu'yu alarak 1976'da İpucu Beşlisi'ni kurdu. Grup bir 45'lik çıkardı. "Heyecanlı" şarkılarına İzzet Öz tarafından da bir klip çekildi. Bu klip Türkiye'nin ilk klibi sayılmaktadır.

Grubun ayrılmasından sonra grup üyeleri ayrı ayrı müzikal çalışmalara başladılar. Fuat Güner ve Özkan Uğur, Ferhan Şensoy'un Şahları da Vururlar oyunu için beste yaptılar ve bu müzikal oyunda sahneye çıkıp söylediler. Ferhan Şensoy'la ortaklıkları "Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı" oyunuyla devam etti. Mazhar ve Fuat, "Merhaba Müzik" müzikalinde yer aldılar. Özkan Uğur 1978-79 arasında Galip Boransu ve Cengiz Teoman ile Grup Karma'yı kurdu. 1978 Eurovision Şarkı Yarışması Türkiye Finali'ne "İmkansız" şarkılarıyla katılıp dördüncü oldular.

Kuruluş

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrı geçen bir süreden sonra Özkan Uğur, Mazhar ve Fuat'a katıldı ve 1980'de "Mazhar Fuat Özkan" doğdu. Grubun ilk çalışması 1980 yazında bir kez daha düzenlenen "Merhaba Müzik" müzikali oldu. Bunu Nükhet Duru'nun başrolünde olduğu "Nükhet Duru ile 10 Yıl Geçti" müzikali takip etti. Grup, ilk olarak Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye'yi temsil etmek için çalışmalara başladı. Grup, 1981 Eurovision Şarkı Yarışması ön elemesinde Nükhet Duru ile "İstanbul İstanbul" şarkısını yorumladı ancak jüri şarkının Ayşegül Aldinç yorumunu Türkiye finallerine seçti.[1] Bir sene sonra ise Mazhar Fuat Özkan, Şenay'a "Müzikle Yaşam" şarkısında eşlik etti ve şarkı 1982 Eurovision Şarkı Yarışması Türkiye finallerine kaldı. Ancak, grup üyeleri kayıtların Eurovision için yapıldığını bilmedikleri için bu karara itiraz etti ve şarkı finallerden çekilmek zorunda kaldı. Aynı sene grup, Onno Tunç'un düzenlemesini yaptığı Alanson bestesi "Doldum Doldum" ile yarışmaya katıldı ancak ön elemeleri geçemediler. Şarkının klibi 1982 yılında TRT'nin "Teleskop" programında yayınlandı. Grubun adı daha sonraki Eurovision elemelerinde de anılsa da 1985 yılına kadar grup, elemelere katılmadı.

Adlarını yavaş yavaş duyurmaya başlayan grubun üyeleri bir yandan da Sezen Aksu, Ajda Pekkan ve Seyyal Taner gibi isimlerin arkasında çaldı. Bu dönemle ilgili bir Mazhar Alanson anısı şöyledir:

“ Ajda Pekkan ile bir gün Bebek Belediye Gazinosu'nda sahneye çıktık, çalıyoruz. Bir şarkının başında Ajda şarkının sözlerini unutmaz mı? Herkesin eli ayağı birbirine dolaştı. Ajda büyük bir ustalık göstererek bize döndü "Gördünüz mü, bensiz olmuyor" dedi. Sahnede öyle kalakaldık. Seyircilere döndü, o malum girizgâh "bir iki üç" dedi ve parçaya girdi. Ama bu sefer de biz çalmıyoruz. O anda verilen spontane bir karar. Ajda şaşkına döndü. Arkasında müzik yok. Biz de dedik ki "Demek bizsiz de olmuyormuş." Tabii bu ilişki hemen sona erdi. Çünkü o bir stardı.[2] „

Ajda Pekkan ile çalışmalarından kazandıkları parayı Fuat Güner stüdyoya yatırdı ve müzik çalışmalarına hız verdiler. 1981'de besteleri "Ele Güne Karşı"yı Seyyal Taner'e sundular ancak sanatçı TRT'den boykot yediği için albümü çıkaramadı. Böylece şarkı MFÖ'ye kaldı ve 3 sene sonra bu şarkı ile grup patlama yaptı.

1980'ler

[değiştir | kaynağı değiştir]

1984'te grup uzun yıllar boyunca üzerinde çalıştıkları ilk albümleri Ele Güne Karşı Yapayalnız'ı çıkardılar. Buradaki birçok beste "Şahları da Vururlar" oyunu için bestelenmiş, daha sonra sözleri değiştirilerek Alanson tarafından yeni sözler yazılmıştı. Bu albümle Mazhar Alanson söz yazarlığındaki başarısı ile dikkat çekti. Albüme Erkan Oğur, Garo Mafyan, Onno Tunç, Taner Öngür, Asım Ekren gibi ünlü müzisyenler gruba eşlik etti. Albüm, büyük bir başarı kazandı ve listelerde 26 hafta boyunca kendine yer buldu.[3] Grup, bir sonraki sene Türkiye Eurovision elemelerine katılıp, "Aşık Oldum" besteleri ile birinci olarak şöhretini perçinledi. 1985 Eurovision Şarkı Yarışması'na Diday Diday Day ismini alan şarkılarıyla katılan grup yarışmada 14. oldu. Bu yarışmada sunucunun Mazhar–Fuat–Özkan'ı kısaltıp "MFÖ" demesi grubun bu kısaltmayı kullanmasına neden oldu. Yarışma sonrası çıkan ikinci albüm Peki Peki Anladık'ın düzenlemelerini Hollandalı Peter Schön yapmıştı ve grup 80'li yıllarda popüler olan new wave tarzına yönelmişti. Bu albümdeki "Buselik Makamına", Mazhar Alanson'un daha sonra daha sıkça eğileceği tasavvuf konulu ilk bestesiydi. Hollanda'da kaydedilen bu albümün ikinci yüzü tamamen İngilizce şarkılardan oluşmaktaydı. Ancak MFÖ'nün yurtdışına açılma hayalleri gerçekleşemedi.

1986'da Vak The Rock çıktı. Yine Hollanda'da kaydedilen albümün bir de animasyon klibi vardı. Bu da Türk müzik tarihinde bir ilkti. 1987 Eurovision Şarkı Yarışması Türkiye Finali'ne bu sefer "No Problem" şarkısıyla katıldılar ancak yarışmaya katılım şansını kazanamadılar. 1987'de yine önceki albümlerinin tarzını devam ettiren No Problem çıktı. 1988'de Mazhar Alanson Arkadaşım Şeytan filminde oynadı. Özkan Uğur ve İpucu Beşlisi'nden Ayhan Sicimoğlu'un da rol aldığı filmin müziklerini MFÖ yaptı. No Problem albümünden "Tam Ortasındayım", albümdekinden farklı olarak Yaprak Özdemiroğlu ile düet olan "Muhabbetler Sana Doğru", daha önce hiçbir albümde yer almamış "Doldum Doldum" ve daha sonraki albümlerinden Dönmem Yolumdan'da yer alacak "Hep Böyle Sev" bu filmde kullanıldı. Aynı yıl MFÖ, üçüncü kez Eurovision'a katılmak için başvuru yaptı ve 1988 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Sufi ile Türkiye'yi ikinci kez temsil etti. Ancak bu sefer de 15. oldular. 1989'da grubun ilk toplaması The Best of MFÖ çıktı. Aynı yıl dördüncü kez Eurovision elemelerine katılan grup Naim Süleymanoğlu hakkındaki "Adı Naim" adlı şarkılarıyla Türkiye elemelerini geçemediler. Şarkıyı ise hiçbir albümlerine koymadılar ve Türkiye'yi Eurovision'da üçüncü kez temsil edemediler.

1990'lar

[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'da Geldiler albümü çıktı. Albüm, diğer MFÖ albümlerine göre farklılıklar içeriyordu. Dünyada rap'in popüler hale gelmesiyle MFÖ, bunun Türkiye'de ilk örneklerini "Ali Desidero" ve "Anında Görüntü" şarkılarıyla yaptı. Albümde Fahir Atakoğlu'yla çalışan grup daha sonra Özkan Uğur ile özdeşleşecek anlamsız sözlerden oluşan iki şarkı, "Sude" ve "İk Ben", bir ilahi olan "Ateş-i Aşka" şarkılarıyla da dikkat çekti. Ayrıca Edip Cansever'in bir şiiri olan "Geçiniz"i albümlerine alarak ilk kez bir şairin şiirini yorumladılar.

1992'de iki albümü birden farklı firmalarla çıkardılar. Agannaga Rüşvet eleştirel şarkılarıyla dikkat çekti. Gazelhan Sami Özer'in de iki şarkıda vokal yaptığı albümde, "Belediye Nerede", "Rüşvet", "Patlamalar" gibi mizahi eleştirilerin yanında Fuat ve Özkan'ın başlarına iç açmasından korktukları "Deneylere Doğru" gibi politik şarkılar yer almaktaydı.[4] Aynı yıl çıkan diğer albüm Fahir Atakoğlu ile çalışılan Dönmem Yolumdan, goth rock grubu Bauhaus vokalisti Peter Murphy ile Don't Wanna See It cover'ını bulunduruyordu. Ancak bu iki albüm de önceki albümlerin başarısına ulaşamadı. Aynı dönem televizyona da önem veren MFÖ, Show TV'de "Köşe Dönmece" adlı bir yarışma programı sundu. TRT'de ise "Müzikli Hatıralar" programını hazırlayıp dönemin sanatçıları ile buluştular.

1995 tarihli Mazeretim Var Asabiyim Ben rock tarzının kullanıldığı, Erdal Kızılçay ile çalışılmış bir albümdü. Özellikle klip şarkıları "Mazeretim Var Asabiyim Ben" ve eski dostları Fikret Kızılok'un sözlerini yazdığı "Sakın Gelme" şarkılarıyla yeni bir jenerasyon da MFÖ ile tanışmıştı. Gruba konserlerde ünlü gitarist Yavuz Çetin eşlik etti. Bu albümden sonra Mazhar Alanson sinemaya ağırlık verdi ve 1998'de Her Şey Çok Güzel Olacak filminin müziklerini yaptıktan sonra 2002 yılında ilk solo albümü Türk Lokumuyla Tatlı Rüyalar'ı çıkardı. Fuat Güner, 1999'da Aziz Fuat Güner adlı solo albümünü yayınladı ve birçok sanatçıya destek oldu. Özkan Uğur ise sinema ve televizyona odaklandı. Üçlünün kişisel işleriyle uğraşmaları sonucunda grup müziğe bir süre ara verdi.

2000'ler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Grup, 2000'li yılların başında Doğan Music Company ile anlaştı ve uzun bir aradan sonra Haziran 2003'te MFÖ single'ını çıkardı. "Ele Güne Karşı" ve "Yalnızlar Garı" şarkılarının yeni düzenlemelerinin bulunduğu bu single'dan sonra Collection best of'u çıktı. Yeni şarkı olan "Enayi Miyim Ben?"in bulunduğu bu albümde "Ele Güne Karşı" ve "Gözyaşlarımızı Bitti Mi Sandın?" dışında ilk toplama albümlerinde bulunmayan ve daha az bilinen şarkılarının yeni düzenlemelerinden oluşmuştu. 11 Nisan 2006'da ise, 11 yıllık aradan sonra yeni şarkıların bulunduğu ve isim babasının Cem Yılmaz olduğu AGU piyasaya sürüldü. Daha önce solo şarkılar olarak çıkmış "Ne Bileyim Ben", "Olduramadım" şarkılarının yanında klip şarkıları "Sarı Laleler" ve "Vurgun Yedim" ile listelere girdiler.

2010-2020'ler

[değiştir | kaynağı değiştir]

5 yıllık bir aradan sonra 2011 yılında Ve MFÖ albümü yayınlandı. "Hep Yaşın 19" ve "Masal" adlı şarkılara klip çekildi.

Grup üyelerinden Özkan Uğur 2013 yılında lenf kanserini yendi fakat bu yüzden konserlere bir süre katılamadı.[5]

Yine uzun bir sessizlik döneminden sonra 2017 yılında Kendi Kendine albümü ile müzik dünyasına geri dönüş yaptılar. Albüm, AGU ve Ve MFÖ'ye kıyasla daha akustik bir anlayışla kaydedildi.

2020 yılında Özkan Uğur tekrar kanser tedavisi görmeye başladı. Bu yüzden COVID-19 pandemisi sürecinde grup arkadaşlarının düzenlediği konsere katılamadı. Pandemi döneminde maske takmanın önemine dikkat çekmek için "Maske Tak" adlı bir şarkı da yaptılar.[6]

Grup üyelerinden Özkan Uğur daha önce iki kez yendiği kanserin üçüncü kez nüksetmesi nedeniyle 8 Temmuz 2023 tarihinde tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.[7] Uğur'un hayatını kaybetmesinin ardından topluluk dağıldı. Uğur'un hayatını kaybetmesinin ardından, Ocak 2024'te Mazhar Alanson ve Fuat Güner, 16 Mart 2024'te ilk kez sahneye çıkacaklarını belirtti.[8]

Saygınlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Blue Jean dergisinin yaptığı "En iyi 50 Türk rock şarkısı" listesinde MFÖ, "Mazeretim Var Asabiyim Ben" ve "Ele Güne Karşı" şarkılarıyla yer aldı.[9] Aynı dergi tarafından "Tüm Zamanların En İyi 5 Klasik Rock Albümü" listesinde Ele Güne Karşı Yapayalnız ile 1 numaraya yerleştiler.[10] 2003 Kral TV Video Müzik Ödüllerinde "En İyi Grup" ödülünü kazandı. 2017'de Hürriyet Gazetesi'nin düzenlediği "Türkiye'nin en iyi 100 albümü" listesinde Ele Güne Karşı Yapayalnız, 1 numarada yer aldı. Mazeretim Var Asabiyim Ben aynı listede 64., Peki Peki Anladık ise 74. sırada yer aldı.

MFÖ birçok yardım kampanyasında da yer aldı. Son dönemlerde özellikle sokak hayvanları,[11] eğitim,[12] omurilik felçlileri[13] konusunda yardım etkinliklerine katıldı.

Sertab Erener, Gülben Ergen, Gripin, Hümeyra, Feridun Düzağaç, Sezen Aksu gibi sanatçılar albümlerinde ya da konserlerinde MFÖ şarkıları yorumlamışlardır. Peter Murphy, "Buselik Makamına" adlı şarkıyı "Big Love of a Tiny Fool" olarak İngilizceye çevirmiş ve bir stüdyo albümüne, bir de konser albümüne koymuştur.

Grup imajı

[değiştir | kaynağı değiştir]

MFÖ yıllardır kendilerine has özelliklere sahip olmuşlardır. Konserlerde solda Fuat Güner ortada Mazhar Alanson sağda Özkan Uğur olarak süregelen sabit bir düzenleri vardır. Konserlerde çok enerjik olan Özkan Uğur için Fuat Güner: "Özkan'dan başka çalarken şarkı söyleyip dans eden başka bir bas gitarist tanımıyorum." demiştir.[14]

1985'teki Eurovision yarışmasında ve sonrasında grup üyeleri fötr şapkalarını bir süre çıkarmadılar. Özellikle Alanson'un Biricik Suden ile evlenmesinden sonra tasarımcı Suden'in de etkisiyle Mazhar Alanson sahneye dikenli punk saçı, ağza yapıştırılan bant, demir maske, dikenli pantolon gibi sıra dışı aksesuarlarla çıktı. Ancak Fuat Güner'in "Açıkhava Tiyatrosu’nda bir konser veriyorsun. 5 bin kişi izlemeye geliyor. Ertesi gün bir tane gazetede bile grubun haberi yer almıyor. Yer alan haberler Mazhar Alanson’un kostümü. 35 yıllık grup böyle mi yansıtılır?" diyerek tepki göstermesinden sonra Alanson kıyafetlerle ön plana çıkmadı.[15]

Grup içinde zaman zaman çok sert kavgalar yaşanmıştı. Daha önce TİM'de verilen bir konserde Mazhar ve Özkan Mazhar'ın "Viagra şakası" yüzünden yumruklaşmış,[16] AGU albümünün kapağı yüzünden de kavga etmiş ve siyah kapağa sadece AGU yazılarak yetinilmişti.[17]

Tartışmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

MFÖ'nün sıkça şarkılarını reklamlarda kullanması tartışma konusu oldu. 1990'ların başında Alanson'un okuldan arkadaşı olan Bülent Ortaçgil "Adaam Sen de" şarkısında "Gemiler yürümüyor kaptan, bütün köşeler bizi bekler, neden Mazhar?" sözlerini yazdı ve bir röportajında "Dünya seviyesinde vokal yapan insanlar. Çok başarılı şarkıları var. Çok sevdiğim, yaşatılması gereken bir grup... Onları, Köşe Dönmece programında görmek hiç hoşuma gitmemişti doğrusu" yorumunu yapmıştı.[18] Fuat Güner ise bu eleştirilere "N'apalım? Bunlar senin gençliğinin şarkısı diye biz Don Kişot'luk mu yapacağız yani... Para veriliyor almayalım mı, kazanmayalım mı? (..) Şimdi ben Bülent Ortaçgil'e desem ki 'Kardeşim sana 500 milyar veriyorum, seni reklam filminde oynatacağım', 24 takla atıp gelmezse n'olayım... Kaç paraya kadar direnebilirsin? 10 milyara 'Hayır' dersin, 100 milyara 'Hayır' dersin, 'Bir milyon dolar' derim, yutkunursun abi... Ve hayatta yapmayacağın şeyi yaparsın." diyerek cevap verdi. Can Dündar da "Yalnızlık Ömür Boyu", "Güllerin İçinden" gibi şarkıların reklamlara verilmesini eleştirdi.[19]

Albümleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Stüdyo albümleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Konser Albümleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 2007: MFÖ Senfonik Konser[20]

45'likler ve Single'lar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplama albümler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Katıldıkları Albümler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2017. 
  2. ^ "Fas'ta Bir Sarı Lale". 15 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017. 
  4. ^ "Asabi rollere cuk oturan adam". 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2009. 
  5. ^ "Özkan Uğur hastalığıyla ilgili ilk kez konuştu". 4 Nisan 2013. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Son dakika haberleri: Özkan Uğur sosyal medyadan açıkladı: Maalesef beni gene öldürdüler". 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Özkan Uğur: MFÖ üyesi müzisyen hayatını kaybetti". BBC News Türkçe. 8 Temmuz 2023. 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2023. 
  8. ^ "Mazhar Alanson ile Fuat Güner sahnelere dönüyor: Kaderde bu da varmış". NTV. 27 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024. 
  9. ^ "En iyi 50 Türkçe rock şarkısı". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2009. 
  10. ^ "Billboard ve Blue Jean dergilerinin en iyi rock albümü listeleri..." 10 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2009. 
  11. ^ Ünlüler can dostları için poz verdi[ölü/kırık bağlantı]
  12. ^ İlk konser MFÖ'den[ölü/kırık bağlantı]
  13. ^ MFÖ'den yardım konseri[ölü/kırık bağlantı]
  14. ^ MFÖ olarak feci bastıracağız[ölü/kırık bağlantı]
  15. ^ Mazhar’ın şovları yüzünden bitiyoruz[ölü/kırık bağlantı]
  16. ^ MFÖ kulisinde yumruklu kavga[ölü/kırık bağlantı]
  17. ^ MFÖ'de sinirler gergin
  18. ^ "Kentli Olmanın Milliyeti Yok..." 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2009. 
  19. ^ "Kaçaydı bu şarkı?". 1 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2009. 
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2016. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta MFÖ ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=MFÖ&oldid=34163411" sayfasından alınmıştır