Elektrikli araç
| ||||
Dünyadan çeşitli elektrikli araçlar (en üst soldan başlayarak):
|
Sürdürülebilir enerji |
---|
Genel |
Enerji tasarrufu |
Yenilenebilir enerji |
Sürdürülebilir ulaşım |
Elektrikli araç veya elektronik taşıt tahrik için bir veya daha fazla elektrik motoru kullanan bir araçtır. Araç dışı kaynaklardan elektrikle bir toplayıcı sistemle çalıştırılabilir veya bir pille bağımsız olarak çalıştırılabilir. Bazen güneş panelleri tarafından yakıt hücreleri veya bir jeneratör kullanılarak yakıtın elektriğe dönüştürülmesiyle de olabilir.[1] EV'ler arasında, bunlarla sınırlı olmamak üzere, karayolu ve demiryolu araçları, yüzey ve su altı araçları, elektrikli uçaklar ve elektrikli uzay araçları yer alır. Otonom sürüş, bağlantılı araçlar ve paylaşımlı mobilite gibi gelişmekte olan diğer otomotiv teknolojileriyle birlikte karayolu araçları için Connected, Autonomous, Shared ve Electric (CASE) Mobility adlı geleceğin mobilite vizyonunu oluşturur.[2]
Endüstriyel araçlar için kullanılan bir elektrikli araç aküsü (EVB), bir akülü elektrikli aracın (BEV'ler) tahrik sistemine güç sağlamak için kullanılan pillerdir. Elektrikli araç şarj istasyonu veya evde şarjolunabilir.
Elektrikli araç tarihi ilk olarak 19. yüzyılın sonlarından başladı. İçten yanmalı motorlar, yaklaşık 100 yıl boyunca otomobiller ve kamyonlar için baskın tahrik yöntemiydi, ancak elektrik gücü, trenler ve her türden diğer araç türlerinde yaygın olarak kullanılmaya devam etti.
Kabulü artırmak için devlet teşvikleri ilk kez 2000'lerin sonlarında, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği de dahil olmak üzere tanıtıldı ve 2010'larda büyüyen bir araç pazarına yol açtı.[3] COVID-19 salgınından sonra yapısal teşviklerin elektrikli araç pazarını büyük ölçüde artırması bekleniyor. COVID-19 salgını sırasında sokağa çıkma yasakları, benzinli veya dizel araçlardaki sera gazı sayısını azalttı.[4] Uluslararası Enerji Ajansı, 2021'de hükûmetlerin ağır elektrikli araçlara yönelik politikalar da dahil olmak üzere iklim hedeflerine ulaşmak için daha fazlasını yapması gerektiğini söyledi. Elektrikli araç satışları, 2016'daki küresel payın %2'sinden 2030'a kadar %30'a çıkabilir. Temmuz 2022 itibarıyla küresel EV pazarının büyüklüğü 280 milyar dolardı ve 2026'ya kadar 1 trilyon dolara çıkması bekleniyor.[5] Bu büyümenin çoğu Kuzey Amerika, Avrupa ve Çin gibi pazarlarda bekleniyor; 2020'de yapılan bir literatür incelemesi, elektrikli 4 tekerlekli araçların kullanımındaki artışın gelişmekte olan ekonomilerde ekonomik olarak pek olası görünmediğini gösterdi. Ancak elektrikli 2 tekerlekli araçların büyümesi muhtemeldir.[6]
Elektrik kaynakları
[değiştir | kaynağı değiştir]Elektrik üretmenin, değişen maliyetler, verimlilik ve ekolojik arzu edilen birçok yolu vardır.
- Jeneratör tesislerine bağlantı
- Elektrikli lokomotifler, tramvaylar, troleybüsler ve tramvay kamyonu arasında yaygın olan üretim tesislerine doğrudan bağlantı (Katener, üçüncü ray, kanal akımı koleksiyonu)
Çevrimiçi elektrikli araç, elektromanyetik indüksiyon yoluyla yol yüzeyinin altına gömülü elektrik prizlerinden güç toplar
- Çevrimiçi elektrikli araç, elektromanyetik indüksiyon yoluyla yol yüzeyinin altına gömülü elektrik prizlerinden güç toplar
- Yerleşik jeneratörler ve hibrit araçlar
- Yerleşik bir dizel motor kullanılarak üretilir: dizel-elektrikli lokomotif ve dizel-elektrik çoklu birim (DEMU)
- Bir yakıt hücresi kullanılarak gemide üretilir: yakıt hücreli araç
- Gemide nükleer enerji kullanılarak üretilir: nükleer denizaltılar ve uçak gemileri
- Güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklar: güneş aracı
Batarya ve Enerji
[değiştir | kaynağı değiştir]Elektrikli araçları şarj etme yöntemleri seviye 1, seviye 2 ve seviye 3 olmak üzere üç seviyeye ayrılır. 1.Evlerde veya iş yerlerinde park halinde bulunan araçları sarj etmek için kullanılabilecek bir yöntem. 5-12 saat arasında değişebilir. 2.kamu alanlarında orta düzeyde şarj için kullanılabilecek yöntem. 1-4 saat arasında sarj olabilir. 3.seviye kısa sürede hızlı şarj etmek için kullanılabilir yöntem. 15 - 30 dakika arasında şarj olur.[7]
Teknoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]elektrikli araçlarda kullanılan Pilot modu,akıllı sensörler ve benzeri teknolojilerle birlikte elektrikli araçlar kazaların önüne geçebilir.
Çevrecilik ve Eleştiriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Uluslararası kaynaklara göre, dünyadaki petrol rezervlerinin bilinen rezervlerle birlikte ömrünün yaklaşık 50 yıl olduğu öngörülmektedir Literatürde içten yanmalı motorların verimliliğini artırmak için birçok çalışma yapılmıştır ve verimlilik hala %40 seviyesine ulaşmamıştır. Elektrikli araç tarafında özellikle Lityum-iyon türü bataryalar en çok umut edilen bataryalardır.[8]
Uygulamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Avrupa'da elektrikli otomobil ve kamyonet alımı 2020'de önemli ölçüde arttı. Yıl için elektrikli otomobil kayıtları 2019'daki 550.000 adetten 1.325.000 adede yükseldi. Bu, toplam yeni araba kayıtlarının sadece %3,5'ten %11'ine bir artışı temsil ediyor. 1 yıl. Elektrikli kamyonetlerin alımı da 2019'daki toplam yeni kayıtların %1,4'ünden 2020'de %2,2'ye yükseldi. 2020'de otomobiller ve kamyonetler için elektrikli araç kayıtlarının çoğunluğunu plug-in hibritlerden ziyade pilli elektrikli araçlar oluşturdu.[9] Avrupa Yeşil Anlaşması'nın bir parçası olarak, Avrupa İklim Yasası ile AB kendisine 2050 yılına kadar iklim tarafsızlığına ulaşmak için bağlayıcı bir hedef belirlemiştir. Bu, mevcut sera gazı emisyon seviyelerinin önümüzdeki on yıllarda önemli ölçüde düşmesini gerektiriyor. İklim tarafsızlığına yönelik bir ara adım olarak AB, 2030 yılına kadar emisyonları en az %55 oranında azaltmayı taahhüt ederek 2030 iklim hedefini yükseltti.[10]
İlgili ulaşım araçları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Alternatif yakıtlı araç
- Yakıt hücreli otomobil
- Elektrikli bisiklet
- Pedelec
- Yakıt hücreli elektrikli araç
- Güneş enerjisiyle çalışan araç
- Güneş arabası
- Güneş enerjili otobüs
- Elektrikli uçak
- Elektrikli tekne
- Basınçlı hava arabası
- Basınçlı hava aracı
- Akülü-elektrikli lokomotif
- Elektrikli tekne
- Elektrikli otobüs
- Hibrit elektrikli otobüs
- Akülü elektrikli otobüs
- Elektrikli araba
- Elektrikli kamyon
- Elektrikli platformlu kamyon
- Elektrikli otomobil
- Pilli elektrikli araç
- Elektrikli motosikletler ve scooterlar
- Motorlu trotinet
- Yakıt hücreli otomobil
- Hibrit elektrikli araç
- Hibrit tren
- Mahalle Elektrikli Aracı
- Şarjlı elektrikli araç
- Plug-in hibrit elektrikli araç
- Güneş enerjisiyle çalışan araç
- Güneş arabası
- Güneş enerjili otobüs
- Esnek yakıtlı araç
- Yakıt hücreli otomobil
- Hidromobil
- Segway
- İki tekerli kişisel vasıta
- Elektrikli tekteker
- Hidrojen içten yanmalı motorlu araç
- Bi-yakıtlı araç
- Esnek yakıtlı araç
- Hibrit elektrikli araç
- Hibrid otomobil
- Plug-in hibrit
- Güneş arabası
- Güneş enerjili otobüs
- Rüzgar gücüyle çalışan araç
- Sıfır emisyonlu araç
Şarj türleri ve standartları
[değiştir | kaynağı değiştir]- GB/T 20234
- IEC 61851
- IEC 62196
- IEC 63110
- ISO 15118
- SAE J1772
- SAE J3068
- SAE J3105
- SAE J3271
- AC:
- SAE J1772 Tip 1 (Yazaki)
- Tip 2 konektör Tip 2 (Mennekes)
- Tip 3 konektör Tip 3 (Scame)
- DC:
- CHAdeMO
- GB/T şarj standardı
- ChaoJi
- Kombine Şarj Sistemi EE/FF (CCS Combo 1/2)
- Megawatt Şarj Sistemi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ https://intellipaat.com/blog/what-is-electric-vehicle/?US [yalın URL]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
- ^ Kerem, A. (2014). Elektrikli araç teknolojisinin gelişimi ve gelecek beklentileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 1-13.
- ^ Özbay, H., Közkurt, C., Dalcalı, A. & Tektaş, M. (2020). Geleceğin Ulaşım Tercihi: Elektrikli Araçlar . Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, 3 (1), 34-50 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jitsa/issue/53369/712337 4 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021.
Konu
[değiştir | kaynağı değiştir]- http://repositories.cdlib.org/itsdavis/UCD-ITS-REP-01-26/ 16 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.arb.ca.gov/msprog/zevprog/zevprog.htm 3 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.whokilledtheelectriccar.com/ 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sürdürülebilir ulaşım
- Çevre teknolojisi
- Paris Anlaşması
- Süper kapasitör
- Apple elektrikli otomobil
- Otonom araba
- Biyoyakıt
Taşıtlar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |