Arnavutça

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Arnavutça
shqip
BölgeBalkanlar
EtnisiteArnavutlar
Konuşan sayısı7.5 milyon  (2018)[1]
Dil ailesi
Diyalektler
Arbanasi
İstirya
Yazı sistemiLatin (Arnavut Alfabesi)
Resmî durumu
Resmî dil Arnavutluk
 Kosova
 Kuzey Makedonya
Tanınmış azınlık dili İtalya
 Karadağ
 Bulgaristan
 Romanya
 Sırbistan
Dil kodları
ISO 639-1sq
ISO 639-2alb (B)
sqi (T)
ISO 639-3sqikapsayıcı kod
Bireysel kodlar:
aae – Arbereşçe
aat – Arvanitika
aln – Gheg
als – Tosk
Arnavutça'nın diyalektleri
Arnavutça'nın konuşulduğu bölgeler.

Arnavutça (gjuha shqipe, gûha şçîpe veya cuha şçipe), başta Balkanlar'daki Arnavutlar olmak üzere Avrupa, Türkiye, Amerika ve Okyanusya'daki Arnavut diasporası tarafından konuşulan bir Hint-Avrupa dilidir.[2] Dünyada yaklaşık 7.5 milyon insan tarafından konuşulan Arnavutça, Hint-Avrupa dil ailesinin özgün bir koludur ve hemen hemen hiçbir dille yakından akraba değildir.[3]

Roma'nın 5. yüzyılda Gotlarca yıkılması sonrasındaki İllirya bölgesindeki Slav işgali sonucu Slav dilleri ile yakınlaşan Arnavutçaya 1000 yıldan fazla Doğu Roma (Bizans) yönetimi sonucu Yunanca ve ayrıca 432 yıl süren Osmanlı yönetimi sonucu Türkçe ve Arapça kelimeler de girmiştir. Ancak en çok etkilendiği dil Orta Çağ boyunca yönetiminde bulunduğu Venedik sebebiyle Latincedir.Arnavutça'nın fonetik yapısı, Almanca, İtalyanca, Rusça, Fransızca ve Yunanca'nın karışımından oluşan bir yapıya sahiptir.

Günümüz modern Arnavutçasında Latince kökenli sözcüklerin sayısı giderek artmaktadır. Modern Arnavutça, ulusal Arnavut eğitim politikası gereğince Osmanlı döneminde Türkçe ve Arapçadan geçen sözcüklerden neredeyse tamamen arındırılmıştır.

Alfabe[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük harfler
A B C Ç D Dh E Ë F G Gj H I J K L Ll M N Nj O P Q R Rr S Sh T Th U V X Xh Y Z Zh
Küçük harfler
a b c ç d dh e ë f g gj h i j k l ll m n nj o p q r rr s sh t th u v x xh y z zh

Birkaç Arnavutça kelime ve cümle[değiştir | kaynağı değiştir]

Arnavutça konuşulan bölgeler


Arnavutça Türkçe
Shqipëri, Shqipëria Arnavutluk
shqiptar Arnavut (Kartalın Oğlu)
shqip Arnavutça
shqipe, shqiponjë Kartal (Arnavut bayrağına verilen isim)
zemër Kalp
Si quheni? Adınız ne?
Si jeni? Nasılsınız?
Kush jeni ju? Kimsiniz?
Ku je ti? Neredesin?
Si shkojnë punët? İşleriniz nasıl?
Sa është ora? Saat kaç?
Sa vjeç jeni? Kaç yaşındasınız?
nuse gelin
dhëndër damat
dua seviyorum
kërkoj arıyorum
ujë su
bukë ekmek
faleminderit teşekkürler
të lutem lütfen
nënë anne
djalë erkek evlat
motër kız kardeş
vëlla erkek kardeş
mish et
shkollë okul
shumë mirë çok iyi
mirëdita iyi günler
mirëmbrëma iyi akşamlar
natën e mirë iyi geceler
A je mirë? İyi misin?
Ku po shkon? Nereye gidiyorsun?
shpejt çabuk
shi yağmur
sayılar (1–10, 100, 1000)
një bir
dy iki
tre üç
katër dört
pesë beş
gjashtë altı
shtatë yedi
tetë sekiz
nëntë dokuz
dhjetë on
njëqind yüz
njëmijë bin

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]