Er Ryan'ı Kurtarmak
Saving Private Ryan | |
Yönetmen | Steven Spielberg |
---|---|
Yapımcı | Steven Spielberg Ian Bryce Mark Gordon Gary Levinsohn |
Senarist | Robert Rodat |
Oyuncular | Tom Hanks Edward Burns Tom Sizemore Barry Pepper Adam Goldberg Giovanni Ribisi Matt Damon Vin Diesel Jeremy Davies |
Dağıtıcı | DreamWorks (ABD ve Kanada) Paramount Pictures (ABD ve Kanada dışı) |
Cinsi | Sinema filmi |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | 1998, ABD |
Çıkış tarih(ler)i | 24 Temmuz 1998 (ABD) |
Süre | 169 dk. |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 70 milyon $ |
Hasılat | 481.840.909 $ |
Er Ryan'ı Kurtarmak (İngilizce: Saving Private Ryan), Steven Spielberg tarafından yönetilerek, Robert Rodat tarafından yazılan, II. Dünya Savaşı konulu bir epik savaş filmidir.
Film, Yüzbaşı John H. Miller (Tom Hanks) ve yanında bulunan askerlerin (Tom Sizemore, Edward Burns, Barry Pepper, Vin Diesel, Giovanni Ribisi, ve Adam Goldberg), diğer üç kardeşi savaş sırasında farklı cephelerde ölen, bunun sonucunda eve dönüş vizesi alan James Francis Ryan isimli askeri bulmaya çalışırken başlarından geçenleri konu almaktadır.
Film, DreamWorks Pictures, Paramount Pictures, Amblin Entertainment ve Mutual Film Company arasında bir ortak yapımdı ve DreamWorks filmi Kuzey Amerika'da dağıtırken Paramount filmi uluslararası olarak gösterime soktu.
Filmin ana çekimleri Haziran 1997'de başladı ve iki ay sürdü. Filmin Normandiya çıkarması sahneleri, İrlanda'nın Wexford kentinde, Curracloe'nin hemen doğusundaki Ballinesker Plajı, Curracloe Kıyısı ve Ballinesker'da çekildi ve İrlanda Ordusuna bağlı askerler Normandiya çıkarması sahnesinde piyade olarak kullandılar.
24 Temmuz 1998'de vizyona giren Er Ryan'ı Kurtarmak, performansları (özellikle Tom Hanks'tan), gerçekçilik, sinematografi, müzik, senaryo ve Spielberg'in yönetmenliği ile eleştirmenler ve izleyicilerden beğeni topladı ve birçok film eleştirmeninin 1998'in ilk on listesinde yer aldı. Aynı zamanda yurt içinde 216,8 milyon dolar ile ABD'de 1998'in en yüksek hasılat yapan filmi ve dünya çapında 481,8 milyon dolar ile 1998'in en yüksek hasılat yapan ikinci filmi oldu. Ek olarak, Mayıs 1999'da ev videosunda gösterilmesinden 44 milyon dolar hasılat elde etti. Film, Altın Küre'de En İyi Film ve Yönetmen, Amerika Yapımcılar Birliği, Amerika Yönetmenler Birliği ve Eleştirmenlerin Seçimi Ödülleri dahil olmak üzere birçok ödül kazandı. Film, 71. Akademi Ödülleri'nde on bir Akademi Ödülü'ne aday gösterildi ve beş ödül kazandı: En İyi Yönetmen (Spielberg'in ikincisi), En İyi Film Kurgusu, En İyi Görüntü Yönetmeni, En İyi Ses ve En İyi Ses Efekti Kurgusu. Ancak tartışmalı bir Oscar'da En İyi Film Oscar'ını Aşık Shakespeare filmine kaptırdı.
Er Ryan'ı Kurtarmak yayınlanmasından bu yana tüm zamanların en iyi filmlerinden biri olarak kabul edildi ve savaş filmi türünde etkili olduğu için övgü aldı.[1][2][3] 2007'de, Amerikan Film Enstitüsü, Er Ryan'ı Kurtarmak filmini AFI'nin 100 Yılında 71'inci en büyük Amerikan filmi seçti ... 100 Filmler (10th Anniversary Edition) ve 2014'te, Film, Ulusal Film Arşivinde, Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihsel veya estetik açıdan önemli" olarak korunmak üzere seçildi.[4]
Filmin ilk 20 dakikasındaki Normandiya Çıkarması sahnelerinin, dünya sinema tarihindeki yeri ayrıdır. Film eleştirmenleri bu sahneleri aşırı gerçekçi olarak nitelendirmiştir. Bununla beraber yapıldığı yılın en iyi film Oscar'ını alamaması film eleştirmenleri tarafından Oscar tarihinin ayıpları listesinde yer alır. IMDb internet sitesinde sinema tarihinin en iyi 250 filmi listesinde 8.6 puan ile 34. sırada bulunmaktadır.
Konusu
Günümüzde yaşlı bir adam, ailesiyle birlikte Normandiya Mezarlığı'nı ziyaret eder. Bir mezar taşının başında acı içinde dizlerinin üzerine çöker.
6 Haziran 1944 sabahı, Amerikan askerleri Overlord Harekâtı'nın bir parçası olarak Omaha Sahili'ne çıktı. Güçlendirilmiş Alman savunma pozisyonlarına saldırırken ağır kayıplar yaşadılar. 2. Korucu Taburu'ndan Yüzbaşı John H. Miller, sahilden çıkışa öncülük etmektedir. Sahilin başka bir yerinde, ölü bir asker kanlı tahtada yüzüstü yatmaktadır; Washington, D.C.'de Savaş Bakanlığı'nda görev yapan General George C. Marshall, Ryan ailesinin dört oğlundan üçünün kısa bir süre içinde çatışmada öldürüldüğünü öğrenir; D-Day'den kısa bir süre önce Yeni Gine'de Daniel Ryan, Omaha Salihi'nde Sean Ryan ve Utah Plajı'nda Peter Ryan hayatlarını kaybetmiştir; dördüncü oğul, James Francis Ryan, Normandiya'da bir yerlerde 101. Hava İndirme Tümeni'nde görevlidir. Başkan Abraham Lincoln'ün Bixby mektubunu yüksek sesle okuyan Marshall, Ryan'ın bulunup eve getirilmesini emreder.
D-Day'den üç gün sonra Yüzbaşı Miller, Ryan'ı bulup geri getirme emri alır. Bölüğünden yedi adam seçer: T/Çavuş Mike Horvath, Kıdemli Er Richard Reiben ve Adrian Caparzo, Er Stanley Mellish ve Daniel Jackson, T/4 doktoru Irwin Wade - ayrıca 29. Piyade Tümeni'nden bir tercüman olan T/5 Timothy Upham bu göreve seçilen askerlerdir.
Düşmana karşı savaşan 101'inci müfreze Neuville'e taşınırlar. Caparzo, daha sonra Jackson tarafından öldürülen bir Alman keskin nişancı tarafından öldürülür. Er James Ryan'ı bulurlar, ancak onun James Frederick Ryan olduğunu öğrenirler. Miller, yanından geçen askerlerden Ryan'ın Ramelle'deki önemli bir köprüyü savunduğunu öğrenir.
Miller, Ramelle yakınlarında, adamlarının endişelerine rağmen terk edilmiş bir radar istasyonundaki bir Alman makineli tüfek konumunu etkisiz hale getirmeye karar verir. Wade çatışmada öldürülür. Upham'ın ısrarıyla Miller, hayatta kalan bir Alman esirini serbest bırakır. Miller'ın liderliğine olan güvenini kaybeden Reiben, onları terk etmek ister ve Horvath ile yüzleşmesine yol açar. Miller, sivildeyken bir lisede İngilizce öğretmeni olduğunu söyler; Reiben kalmaya karar verir.
Ramelle'de Er Ryan'ı yakın bir Alman saldırısına karşı kilit köprüyü savunmaya hazırlanan küçük bir paraşütçü grubu arasında bulurlar. Miller, Ryan'a kardeşlerinin öldüğünü ve onu eve getirmesinin emredildiğini söyler. Ryan, buna rağmen görevinden ayrılmaya isteksizdir. Miller, köprünün savunması için birimini paraşütçülerle birleştirir. Düşmanı 30 kalibrelik iki makineli tüfek, Molotof kokteylleri, tanksavar mayınları ile pusuya düşürmek için bir plan tasarlar.
Alman 2. SS Panzer Tümeni'nin askerleri, tümü piyade tarafından korunan iki Tiger tankı ve iki Marder tank avcısı ile gelirler. Almanlara ağır hasar vermelerine rağmen, Jackson, Mellish ve Horvath ile birlikte neredeyse tüm paraşütçüler öldürülür; Upham korkudan hareketsiz kalır. Miller köprüyü yok etmeye çalışır, ancak Alman askerlerine yeniden katılan radar istasyonundan hayatını bağışlayıp serbest bıraktıkları Alman askeri tarafından vurulur. Miller köprü patlatıcısını almak için sürünür ve yaklaşmakta olan bir Alman tankına tabancasıyla etkisiz ama meydan okurcasına ateş eder. Tank köprüye ulaştığında, bir Amerikan P-51 Mustang tepesinde uçar ve tankı yok eder, ardından Amerikan zırhlı birimleri kalan Almanları bozguna uğratmak için gelirler. Almanlar tamamen geri çekilirken, Upham saklandığı yerden çıkar ve Miller'ı vurduğuna tanık olduğu Alman askerini vurarak öldürür, ancak diğer Alman askerlerinin kaçmasına izin verir.
Miller, Ryan'a yaralarından ölmeden önce "bunu hak etmesini" söyler. Sahne günümüze geçerken, mezarlığı ziyaret eden yaşlı adamın Er Ryan olduğu ortaya çıkar ve Miller'ın mezarının önünde, Miller ve ekibinin geçmişte yaptığı fedakarlıklar için minnettarlığını ifade eder. Ryan karısına böyle bir fedakarlığa layık olup olmadığını sorar ve buna layık olduğu cevabını alır. Son sahnede, Ryan'ın Miller'in mezarını selamladığını ve esintiyle hafifçe dalgalanan Amerikan bayrağına dönüştüğünü gösterir.
Oyuncular
- Tom Hanks - Yüzbaşı John H. Miller
- Tom Sizemore - Teknik Çavuş Mike Horvath
- Edward Burns - Kıdemli Er Richard Reiben, otomatik tüfekli er
- Barry Pepper - Er Daniel Jackson, bir keskin nişancı
- Adam Goldberg - Er Stanley, bir avcı eri
- Vin Diesel - Kıdemli Er Adrian Caparzo
- Giovanni Ribisi - Dördüncü Sınıf Teknisyen Irwin Wade, bir Tıpçı
- Jeremy Davies - Dördüncü Sınıf Teknisyen Timothy E. Upham, bir haritacı
- Matt Damon - Kıdemli Er James Francis Ryan, bir paraşütçü
- Ted Danson - Yüzbaşı Fred Hamill, bir yol gösterici
- Paul Giamatti - Kıdemli Başçavuş William Hill, bir paraşütçü
- Dennis Farina - Yarbay Walter Anderson
- Harrison Young - James Francis Ryan, günümüz
- Harve Presnell - General George C. Marshall, ABD Kara Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı
- Leland Orser - Teğmen DeWindt, düşen bir planör pilotu
- Bryan Cranston - Albay I. W. Bryce, Savaş Bakanlığı'nda bir subay
- Dale Dye - Savaş Bakanlığı'nda bir subay
- Nathan Fillion - Er James Frederick Ryan
- Max Martini - Onbaşı Fred Henderson, Ramelle'de dereceye giren Astsubay paraşütçü
- Demetri Goritsas - Er Parker, bir paraşütçü
- Joerg Stadler - "Steamboat Willie", yakalanan Alman asker.
Yapım
Yapım öncesi
Gordon ve yardımcı yapımcı Gary Levinsohn, Tom Hanks'ın filmde Yüzbaşı Miller olarak görünmesini istiyorlardı. Gordon, "Tom bu konuda son derece heyecanlıydı ve" Steven ve ben her zaman birlikte çalışmak istedik "dedi.[5] Harrison Ford ve Mel Gibson başlangıçta Yüzbaşı Miller rolü için düşünülüyordu.[6]
Çekimler başlamadan önce, Edward Burns, Tom Sizemore, Barry Pepper, Vin Diesel, Adam Goldberg, Giovanni Ribisi ve Tom Hanks dahil olmak üzere filmin yıldızlarından bazıları, deniz subayı Dale Dye ve Warriors liderliğindeki on gün süren ve oyuncuları gerçekçi askeri tasvirler için eğitme konusunda uzmanlaşmış bir California şirketi "eğitim kampı"na gittiler.[7] Matt Damon ayrı olarak eğitildi. Spielberg, oyuncuları eğitim kampına gitmeye zorlamaktaki asıl amacının doğru teknikleri öğrenmek değil, "asker olmanın nasıl bir şey olduğuna saygı duymalarını istediğim için" olduğunu belirtmişti.[kaynak belirtilmeli] Çekimler sırasında Sizemore uyuşturucu bağımlılığıyla savaşıyordu ve Spielberg her gün uyuşturucu testi yaptırmasını istedi. Eğer bir testi geçemezse işten alınacak ve tüm sahneleri farklı bir oyuncuyla yeniden çekilecekti.[8]
Filmin ikinci sahnesi, Normandiya sahillerine inişi anlatan 20'den fazla dakikalık bir sekans. Spielberg, "seyirciyi benimle sahneye çıkarmak" için bu özellikle şiddetli sekansı dahil etmeyi seçti ve özellikle "seyircilerin seyirci olmasını" istemediğini, bunun yerine "onlardan bunlarla katılımcı olmalarını talep etmek istediğini belirtti."[kaynak belirtilmeli]
Çekimler
Çekimler 27 Haziran 1997'de başladı ve iki ay sürdü.[9][10][11] Spielberg, film için Omaha Sahili manzarasının neredeyse tam bir kopyasını istedi; kum ve Alman kuvvetlerinin konuşlandırıldığı yere benzer bir blöf ve Curracloe, County'nin hemen doğusunda Ballinesker Beach, Curracloe Strand, Ballinesker'da yakın bir eşleşme bulundu.[12][13][14] Omaha Sahili çıkarmalarını tasvir eden dizinin prodüksiyonu 12 milyon dolara mal oldu ve bazıları İrlanda Yedek Savunma Kuvvetleri'nin üyesi olan 1.500'e kadar figüran içeriyordu. İkinci Savaş Grubu gibi yerel canlandırma gruplarının üyeleri, Alman askerlerini oynamak için figüranlar olarak rol aldı.[15] Ek olarak, çıkarma sırasında sakat kalan Amerikan askerlerini tasvir etmek için yirmi ila otuz gerçek ampute kullanıldı.[16]
Colleville-sur-Mer ve Calvados'taki Normandiya Amerikan Mezarlığı ve Anıtı için Normandiya'da bazı çekimler yapıldı. Hatfield, Hertfordshire, Thame Park, Oxfordshire ve Wiltshire'daki eski bir İngiliz Havacılık ve Uzay fabrikası gibi diğer sahneler İngiltere'de çekildi. Prodüksiyon Seaham, County Durham'da da gerçekleşecekti, ancak hükümet kısıtlamaları buna izin vermedi.[17] Hem Gordon hem de Levinsohn'a göre, Spielberg filmin tam yaratıcı kontrolüne emanet edildiği için yapımcılar prodüksiyona pek dahil olmadılar. Filmin her iki yapımcısı yalnızca dış finansmanın artırılması ve uluslararası dağıtımın idaresi ile ilgiliydi. Ancak Gordon, Spielberg'in "kapsayıcı ve zarif ve senaryonun gelişimi açısından son derece istekli" olduğunu söyledi.[18]
Tarihin tasviri
Film yapımcıları, askerlerin sudaki kurşunlarla vurulmasını daha iyi göstermek için su altı kameraları kullandı. Kanın deniz suyundaki etkisini simüle etmek için kırk varil sahte kan kullanıldı.[16] İkinci Dünya Savaşı Alman zırhlı araçlarını tasvir ederken bu derece gerçekçiliği elde etmek daha zordu, çünkü birkaç örnek çalışma durumunda hayatta kaldı. Filmdeki Tiger I tankları, eski ama işlevsel Sovyet T-34 tanklarının şasisi üzerine inşa edilmiş kopyalardı.[19] Filmde Panzer olarak tanımlanan iki aracın, Marder III tank avcılarını tasvir etmesi amaçlanmıştır. Biri, orijinal Marder III'ün yapımına benzer bir Çek yapımı Panzer 38(t) tankının[20] şasisi kullanılarak film için yaratıldı; Diğeri ise 38 (t) şasiyi de kullanan kozmetik olarak modifiye edilmiş bir İsveç SAV m/43 saldırı silahıydı.[21]
Kaynakça
- ^ Maslin, Janet (24 Temmuz 1998). "FILM REVIEW; Panoramic and Personal Visions of War's Anguish". The New York Times (İngilizce). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2018.
- ^ Rubin, Steven Jay (24 Temmuz 2018). "'Saving Private Ryan' at 20: How Spielberg's vivid D-Day story changed war movies forever". Los Angeles Times. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2018.
- ^ "Top ten war films: Saving Private Ryan claims No 1 spot". The Telegraph. 19 Ağustos 2009. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2018.
- ^ Grow, Kory (17 Aralık 2014). "'Big Lebowski,' 'Ferris Bueller's Day Off' Added to National Film Registry". Rolling Stone.
- ^ ELLER, CLAUDIA (24 Temmuz 1998). "Producing Partners Step Aside for Spielberg With 'Saving' Grace". Los Angeles Times (İngilizce). ISSN 0458-3035. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018.
- ^ PM, Sean Billings On 7/23/18 at 4:09 (23 Temmuz 2018). "Here are five things you probably didn't know about 'Saving Private Ryan'". Newsweek (İngilizce). 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018.
- ^ "Boot Camp". Behind the Scenes. 2 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ "Facts to blow your mind about Saving Private Ryan". NewsComAu. Erişim tarihi: 2 Eylül 2018.
- ^ "Private Ryan' expo". Wexford People. 6 Haziran 2007. 20 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ "Ryan's slaughter". Independent. 3 Ağustos 1998. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ "Saving Private Ryan". Britannia Film Archives. 26 Haziran 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ "Omaha Beach". Saving Private Ryan Online Encyclopedia. 16 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ "Dog One". Saving Private Ryan Online Encyclopedia. 4 Şubat 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ "Saving Private Ryan". The Irish Film & Television Network. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ "Roaring back to the forties". Matlock Mercury. 6 Ağustos 2008. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ a b "How we made the best movie battle scene ever". Independent. 7 Haziran 2006. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ "Saving Private Ryan". Sunderland Echo. 2 Kasım 1999.
- ^ ELLER, CLAUDIA (24 Temmuz 1998). "Producing Partners Step Aside for Spielberg With 'Saving' Grace". 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2018 – LA Times vasıtasıyla.
- ^ "Ryan Tigers". Second Battle Group. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ "Marders". Second Battle Group. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2008.
- ^ Reproductions of Panzers based on modern Tanks.shadock.free.fr. Last update: March 9, 2010
Dış bağlantılar
- Vikisöz 'de Er Ryan'ı Kurtarmak ile ilgili özlü sözler bulunur.
Şablon:Çevrim içi Film Eleştirmenleri Topluluğu En İyi Film Ödülü
- 1998 çıkışlı dramatik filmler
- 1990'larda dramatik aksiyon filmleri
- 1990'larda dramatik savaş filmleri
- 1990'larda İngilizce filmler
- Epik savaş filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri dramatik savaş filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri epik filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi filmleri
- Overlord Harekâtı ile ilgili filmler
- Steven Spielberg'in yapımcısı olduğu filmler
- Steven Spielberg'in yönettiği filmler
- John Williams'ın müziğini yaptığı filmler
- Amblin Entertainment filmleri
- DreamWorks filmleri
- Mutual Film Company filmleri
- Paramount Pictures filmleri
- En İyi Ses Kurgusu Akademi Ödülü kazanan filmler
- En İyi Ses Miksajı Akademi Ödülü kazanan filmler
- En İyi Drama Filmi Altın Küre Ödülü sahipleri
- BAFTA Ödülü kazanan filmler
- Çek Aslanı Ödülü kazanan filmler
- En İyi Film Çevrimiçi Sinema Eleştirmenleri Topluluğu Ödülü sahipleri
- En İyi Film Los Angeles Sinema Eleştirmenleri Derneği Ödülü sahipleri
- Satürn Ödülü kazanan filmler
- Toronto Sinema Eleştirmenleri Derneği En İyi Film Ödülü sahipleri
- Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri ile ilgili filmler
- Hertfordshire'da çekilmiş filmler
- Oxfordshire'da çekilmiş filmler
- Wiltshire'da çekilmiş filmler
- İrlanda Cumhuriyeti'nde çekilmiş filmler
- Fransa'da çekilmiş filmler
- 1944'te geçen filmler
- 1998'de geçen filmler
- Konusu Fransa'da geçen filmler