İçeriğe atla

Et

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Çeşitli etler
Soğuk etli salata
Türkiye'de bir kasap. Sığır, dana, koyun ve kuzu eti satılıyor.
Domuz eti paketleme süreci; Öldürme, Etleri Parçalama, Yağı Çıkarma, Tuzlama 1873 Viyana Dünya Fuarı'nda Cincinnati Pork Packers' Association tarafından sergilenen çizim (Kromolitografya, Ehrgott & Krebs, 1873)

Et, insanlarda ve hayvanlarda deri ile kemik arasındaki kas ve yağdan oluşan tabakaya, kasaplıkta ise hayvanlardan sağlanan kaslardan oluşmuş besin maddesine denir.[1]

Et, protein bakımından oldukça zengin olduğundan ve damak zevkine uyduğundan dünyada sıkça tüketilen bir besin kaynağıdır. Sığır eti ve Koyun eti en çok tüketilen et türü olsa da yavruları olan dana ve kuzu da oldukça rağbet görmektedir. Yine bu gruba giren Keçi, Deve ve Geyik gibi etler ise gerek ekonomik koşullar, gerekse geleneksel alışkanlıklar nedeniyle fazla tercih edilmez. Kırmızı et grubuna giren bu etler dışında tavuk ve balık eti tüketimi de oldukça yaygındır. Son yıllarda ülke çapında hindi, deve kuşu ve off-shore yetiştirilen kültür balıkları gibi alternatif beyaz et türevleri de ciddi anlamda pazar bulmaya başlamıştır.

Et üretimi hayvan kesimi ve hayvan avlanmasından başlar. Av hayvanı, çiftlik hayvanları ve kümes hayvanları'n, nadiren vahşi hayvanlar ve evcil hayvanlar'ın etleri yenir.

Et esas olarak su, protein ve yağdan oluşur. Çiğ olarak yenilebilir, ancak normalde çeşitli şekillerde pişirilip baharatlandıktan veya işlendikten sonra yenir. İşlenmemiş et, bakteri ve mantarlarla enfeksiyon ve bunların ayrışması sonucunda saatler veya günler içinde bozulur veya çürür.

Et, dünyadaki gıda endüstrisi, ekonomiler ve kültürler için önemlidir. Yine de tat tercihleri, etik, çevresel kaygılar, sağlık kaygıları veya dini beslenme kuralları gibi nedenlerle et (vejetaryenler) veya herhangi bir hayvansal ürünü (veganlar) yememeyi seçen insanlar var.

Et ürünleri, hem antik çağlarda ilkel şekilde tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanlar hem de modern toplum için en arzulanan besin maddelerinden olagelmiştir. Örneğin; Cömertlik ve misafirperverliğe çokça önem vermekle övünen eski Araplar, konuklarına et ikram etmeyi bir iftihar vesilesi olarak görmüşlerdir. Öyle ki ziyafetlerinde et ikram ediyor olmaları dolayısıyla diğer milletlere karşı övünmüşlerdir.[2] Eski Arapların et ikramı konusunda aşırıya kaçmasının, kimi zaman onları ekonomik açıdan sıkıntıya soktuğu da anlaşılmaktadır. Bu bağlamda, "Erkek milletini iki kırmızı helak etmiştir: Et ve şarap" şeklinde bir atasözünün dahi kullanıldığı gözlemlenmektedir. Eski Arapların eti helak olmaya yol açan bir olgu olarak değerlendirmelerinin nedeni ise aşırı et ikramının maddi açıdan insanları darboğaza sokmasıdır.[2]

İslam kültüründe et, ayrıcalıklı bir konuma sahip olan bir tüketim maddesidir. İslam Peygamberi Muhammed'in, eti "Dünya ve ahirette katıkların efendisi" şeklinde tanımlayarak yücelttiği rivayet edilmektedir.[2]

Bazı etlerin kalorileri
110 gramda (4 oz)
Et türü Kalori Protein Karbonhidratlar Yağ
balık 110–140 20–25 g 0 g 1–5 g
tavuk göğsü 160 28 g 0 g 7 g
kuzu eti 250 30 g 0 g 14 g
biftek 275 30 g 0 g 18 g
Kemik iliği 450 25 g 0 g 35 g

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ [1] 6 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TDK
  2. ^ a b c Esat Ayyıldız, “Klasik Arap Edebiyatında Et Motifi”, International Malatya Gastronomy Culture and Tourism Conference, ed. Aynur Ismayilova – Gunay Rzayeva (Malatya: IKSAD Publishing House, 2022), 20.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]