Eşek
| Eşek | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_at_Disney%27s_Animal_Kingdom_(16-01-2005).jpg) | ||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Equus asinus
Linnaeus, 1758 |
Eşek (Equus asinus), atgiller (Equidae) familyasının evcilleştirilmiş türlerinden biridir. Eşekler, ilk kez MÖ 3000 civarında Mezopotamya veya Mısır'da evcilleştirilmiş ve dünyaya yayılmıştır.[1][2]
Genel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Eşeklerin inatçı olduklarına dair oluşan fikir, kimi zaman sahiplerinin bu hayvanların oldukça gelişmiş "kendini koruma dürtülerini" yanlış algılamalarından kaynaklanmaktadır.[kaynak belirtilmeli] Bir eşeğe, onu zorlayarak ya da korkutarak, kendi yararına olmadığına güdülendiği bir işi yaptırmaya çalışmak oldukça zordur.
Eşeklerin davranış ve bilişleri üzerine yapılan ciddi çalışmalar sonucunda, bu hayvanların oldukça zeki, dikkatli, arkadaş canlısı, oyuncu ve öğrenmeye meraklı gibi görülmektedir.
2006 yılında Fransa'da yapılan araştırmalara göre eşek sütünün protein bakımından en zengin süt olduğu kanıtlanmıştır. Eşekler, atların aksine daha küçük boyutlarda ve daha kalın kemikli yapıya sahiptirler. Yine de, eşekler oldukça güçlü ve dayanıklı hayvanlardır. Doğal olarak, yavaş ve dikkatli bir şekilde hareket ederler, ancak uzun süre yük taşıma ve çalışma konusunda çok dayanıklıdırlar. Eşeklerin kılları genellikle sert ve kalındır, bu da onları sıcak ve soğuktan korur.
Eşeklerin beslenmesi, ot ve yapraklarla beslenmekten oluşur. Genellikle çöl ve yarı kurak bölgelerde bulunurlar, bu nedenle suya ihtiyaçları azdır. Eşekler, sıcak ve kurak ortamlarda yaşayabilme yetenekleri nedeniyle insanlar tarafından yüzyıllardır kullanılmışlardır.
Eşeklerin çiftlik hayvanı olarak kullanımı, genellikle yük taşıma, tarlada iş yapma ve yol inşaatında kullanılmaları nedeniyle yaygındır. Ayrıca, eşek sütü ve eti de bazı kültürlerde tüketilir.[kaynak belirtilmeli]
Son yıllarda, eşeklerin terapötik etkilerinden yararlanılmış ve terapi hayvanları olarak kullanılmıştır. Eşeklerin sessiz, sakin doğası ve sevecen kişilikleri, özellikle otizm, depresyon ve diğer zihinsel sağlık sorunları olan kişiler için faydalı olabilir.
- Özellikleri: Kulakları uzun, yelesi dik ve kısa tüylü, kuyruğu kısa, ince püsküllüdür.
- Ömrü: 25-35 yıldır.[3]
- Çeşitleri: Evcil eşek, Afrika yaban eşeği, Asya yaban eşeği, Somali yaban eşeği, çizgili yaban eşeği (zebra), Moğol yaban eşeği (kulan)
Kültürel etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarım toplumlarında çalışkanlığı nedeniyle takdir edilen bir hayvandır. Türk toplumunda ise hakaret edilen ve hor görülen bir hayvandır.
ABD'de Demokrat Parti'nin sembolü eşektir.
Napoli takımın maskotu eşektir ve kulüp yayınlarında eşek figürü sıklıkla kullanılmaktadır. Başka bir İtalyan takımı olan Chievo Verona takımının lakabı uçan eşeklerdir.
Winnie-the-Pooh ve Shrek yapımları başta olmak üzere birçok animasyon filminde eşek karakteri kullanılmaktadır.
Katalonya bölgesine özgü Katalan Eşeği bölge halkı tarafından bölgenin sembollerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Kolombiya'da Festival del Burro adı verilen geleneksel eşek festivali bulunmaktadır. Bu festival eşekleri onurlandırmak için yapılmaktadır.
Fotoğraf galerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
3 haftalık bir sıpa. -
İtalya eşeği -
İtalya eşeği -
Yük taşıyan eşekler -
_-_TIMEA.jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nowak, Ronald M. (1999). Walker's Mammals of the World (6. bas.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-5789-8.
- ^ Rossel S, Marshall F et al. "Domestication of the donkey: Timing, processes, and indicators." PNAS 105(10):3715-3720. March 11, 2008. Abstract 7 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Ömrü 25-35 yıl arasında değişmektedir". 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2014.
