Cebrâil: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 12.59, 4 Ekim 2020 tarihindeki hâli

İbrahimî dinlerde Cebrâil (Arapça: جبرائيل, Jibrāʾīl) veya Gabriel,^[a] Tanrı'nın mesaj ve emirlerini vahiy yoluyla peygamberlere ulaştıran ve ilk olarak Tanah'da tanımlanmış bir baş-melek. gücü) , İbrahimî dinlerde Tanrı'nın vahiylerini peygamberlere ulaştıran melektir.

Etimoloji

M.Ö. 2000’lerde Kenan panteonunda “El” ya da “İl” her şeye kadir, ezeli ve ebedi, yer ile gökteki her şeyin tek hakimi, her şeyi yaratan, yaratıcı, antlaşma yapan ahit tanrısı vs. gibi niteliklere sahip bir baştanrı idi. El tanrısı Aramiceye Eloh veya Elaha ve İbraniceye Eloah olarak geçmiş, Yeni Ahit’te “Eli” ve “Elohi” tanrı anlamında kullanılmıştır. İl veya El sonu el veya il ile biten isimlerde görülmeye devam etmektedir. Gabri-el (Kur’a’nda Cibril), Mika-el (Mikail) ile İsrail, Azrail ve İsrafil, Yişmael (İsmail), Emanuel vb.^[1] İslam öncesi Arapça yazıtlarda Hristiyanların MS 6. yüzyılda El ve Eloha kelimelerini kullandıkları bilinmektedir.^[2] İsmin diğer bileşeni olan Gebr ise güç ve kuvvet anlamına gelmektedir.

Yahudilik ve Hristiyanlıkta

Gabriel Kitab-ı Mukaddes’te Tanrıʼnın gücü eşliğinde Tanrıʼnın işlerini insanlara bildirip elçilik görevi yapan insanımsı (veya insan görünümlü) bir melektir: Eski Ahit’te Cennetin gözetmeni, birinci semanın hakimi, Tanrı ile insan arasındaki en önemli aracı, tabiat güçlerini yöneten, adalet ilkesi vs. olandır.^[3]

İslam'da

İslam’a göre peygamberlere vahiy getirmek, Allah'ın emir ve yasaklarını bildirmekle vazifeli melektir. Cebrâil'in isminin Kur’ân'da Rûh-ul-Emîn ve Ruhu'l-Kudüs diye de zikredildiğine inanılır. Cebrâil’e ayrıca Nâmûs-ı Ekber de denilmiştir. Cebrâil, Muhammed'e Mekke yakınındaki Nur Dağı'nda ibâdet ve tefekkürle meşgul iken gelerek ilk vahyi getirmiştir: "Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı "alak"dan yarattı. Oku! Senin Rabbin en cömert olandır. O, kalemle yazmayı öğretendir, insana bilmediğini öğretendir." (Alâk 96/1-5 )

Cebrâil değişik şekillere girebildiğine, Muhammed'e aslî şekliyle, biri Nur Dağı'ndaki Hira Mağarası'nda ve diğeri Miraç esnâsında Sidret-ül-müntehâda olmak üzere iki defâ göründüğüne inanılır. Cebrâil’in Muhammed'e çoğunlukla Dıhye-i Kelbî sûretinde geldiği anlatılır.

"De ki: Cebrail’e kim düşman olabilir? Kendinden öncekileri onaylayan, doğru yolu gösteren ve inananlar için müjdeci olan bu Kur’an’ı senin kalbine o, Allah’ın izni ile indirmiştir.” (Bakara 2/97).

“Onu güvenilir Ruh (Cebrail) indirmiştir. O Kur’ân, elbette âlemlerin Rabbi tarafından indirilmiştir.” (Şuara 26/193-194)

“Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkasından konuşur; yahut bir elçi gönderip izniyle ona tercih ettiğini vahyeder. O yücedir ve hakimdir.” (Şûrâ 42/51)

Görevi ve özellikleri

İsminin etimolojisinden de anlaşıldığı gibi İslam dininde Cebrail'in çok kuvvetli bir melek olduğuna inanılır. Cebrail'in görevi vahiy getirmektir, yani Allah'tan peygamberlere haber ve bilgi taşır. İslam’a göre bütün peygamberlere vahiy getiren Cebrail’dir. Kur'an'da Cebrail'in Allah yanında önemli bir yeri olduğu belirtilir.^[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Genel

A. Saim Kılavuz, "Anahatlarıyla İslam Akaidi ve Kelam'a Giriş", Ensar Neşriyat.
Kur'an-ı Kerim

Özel

^ https://www.mutlakbilim.com/islamiyet/#dipnot-115
^ http://ozhanozturk.com/2017/09/20/islami-terimler-sozlugu-a/
^ https://www.mutlakbilim.com/islamiyet/#dipnot-115
^ Kur'an, 81. sure, 19-20. ayetler.

Şablon:İslam'da dört büyük melek

Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[2] ttps://www.mutlakbilim.com/islamiyet/#dipnot-115

[3] ttp://ozhanozturk.com/2017/09/20/islami-terimler-sozlugu-a/

[4] ttps://www.mutlakbilim.com/islamiyet/#dipnot-115

[5] Kur'an, 81. sure, 19-20. ayetler.

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
-{{diğer anlamı2|Cebrail}}
+{{Diğer anlamı2|Cebrail}}
-'''Cebrâil''' veya Hristiyanlarca kullanılan ismiyle '''Gabriel''' ({{dil|ar|yazı='''جبرائيل'''}} Cebrâ'îl veya '''جبريل''' Cibrîl, {{dil|he|yazı='''גַּבְרִיאֵל'''}})  (Tanrı'nın cebr-i gücü) , [[İbrahimî dinler]]de Tanrı'nın [[vahiy]]lerini [[peygamber]]lere ulaştıran [[melek]]tir.
 [[Dosya:Gabriel from Vysotsky chin (14c, Tretyakov gallery).jpg|thumb|[[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] Cebrail ikonu 1387–1395 (Tretyakov Galerisi)]]
+[[İbrahimî dinler]]de '''Cebrâil''' ({{Dil|ar|جبرائيل}}, ''Jibrāʾīl'') veya '''Gabriel''',{{efn|{{Dil-he-n|גַּבְרִיאֵל|transl=Gaḇrīʾēl|lit=[[Yahveh]] benim gücümdür}}; {{Dil|grc|Γαβριήλ}}, ''Gabriḗl''; {{Dil|cop|Ⲅⲁⲃⲣⲓⲏⲗ}}, ''Gabriêl''; {{Dil|am|ገብርኤል}}, ''Gabrəʾel''; {{Dil|arc|ܓ݁ܰܒ݂ܪܺܝܐܝܶܠ}}, ''Gaḇrīʾēl''}} [[Tanrı]]'nın mesaj ve emirlerini [[vahiy]] yoluyla [[peygamber]]lere ulaştıran ve ilk olarak [[Tanah]]'da tanımlanmış bir [[Büyük melekler|baş-melek]]. gücü) , [[İbrahimî dinler]]de Tanrı'nın [[vahiy]]lerini [[peygamber]]lere ulaştıran [[melek]]tir.
 ==Etimoloji==
 M.Ö. 2000’lerde [[Kenan]] [[panteon]]unda “[[El (tanrı)|El]]” ya da “İl” her şeye kadir, ezeli ve ebedi, yer ile gökteki her şeyin tek hakimi, her şeyi yaratan, yaratıcı, antlaşma yapan ahit tanrısı vs. gibi niteliklere sahip bir baştanrı idi. El tanrısı Aramiceye Eloh veya Elaha ve İbraniceye Eloah olarak geçmiş, Yeni Ahit’te “Eli” ve “Elohi” tanrı anlamında kullanılmıştır. İl veya El sonu el veya il ile biten isimlerde görülmeye devam etmektedir. Gabri-el (Kur’a’nda Cibril), Mika-el (Mikail) ile İsrail, Azrail ve İsrafil, Yişmael (İsmail), Emanuel vb.<ref>https://www.mutlakbilim.com/islamiyet/#dipnot-115</ref> İslam öncesi Arapça yazıtlarda Hristiyanların MS 6. yüzyılda El ve Eloha kelimelerini kullandıkları bilinmektedir.<ref>http://ozhanozturk.com/2017/09/20/islami-terimler-sozlugu-a/</ref> İsmin diğer bileşeni olan Gebr ise güç ve kuvvet anlamına gelmektedir.
+==Yahudilik ve Hristiyanlıkta==
-==Kitab-ı Mukaddes'te==
 Gabriel Kitab-ı Mukaddes’te Tanrıʼnın gücü eşliğinde Tanrıʼnın işlerini insanlara bildirip elçilik görevi yapan insanımsı (veya insan görünümlü) bir melektir: Eski Ahit’te Cennetin gözetmeni, birinci semanın hakimi, Tanrı ile insan arasındaki en önemli aracı, tabiat güçlerini yöneten, adalet ilkesi vs. olandır.<ref>https://www.mutlakbilim.com/islamiyet/#dipnot-115</ref>
-== İslam'da Cebrail ==
+==İslam'da==
 [[Dosya:Mohammed receiving revelation from the angel Gabriel.jpg|thumb|sol|200px|[[Cebrâîl]] ile geldiğine inanılan ilk vahyin, [[İlhanlılar]] dönemi eserlerden ''[[Câmi'ut-Tevârîh]]''{{'}}teki betimlemesi]]
+İslam’a göre peygamberlere vahiy getirmek, Allah'ın emir ve yasaklarını bildirmekle vazifeli melektir. Cebrâil'in isminin Kur’ân'da Rûh-ul-Emîn ve Ruhu'l-Kudüs diye de zikredildiğine inanılır. Cebrâil’e ayrıca Nâmûs-ı Ekber de denilmiştir. Cebrâil, [[Muhammed bin Abdullah|Muhammed]]'e Mekke yakınındaki Nur Dağı'nda ibâdet ve tefekkürle meşgul iken gelerek ilk vahyi getirmiştir: "'''Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı "alak"dan yarattı. Oku! Senin Rabbin en cömert olandır. O, kalemle yazmayı öğretendir, insana bilmediğini öğretendir."''' (Alâk 96/1-5 )
-İslam’a göre peygamberlere vahiy getirmek, Allah'ın emir ve yasaklarını bildirmekle vazifeli melektir.
-Cebrâil'in isminin Kur’ân'da Rûh-ul-Emîn ve Ruhu'l-Kudüs diye de zikredildiğine inanılır. Cebrâil’e ayrıca Nâmûs-ı Ekber de denilmiştir.
-Cebrâil, [[Muhammed bin Abdullah|Muhammed]]'e Mekke yakınındaki Nur Dağı'nda ibâdet ve tefekkürle meşgul iken gelerek ilk vahyi getirmiştir: "'''Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı "alak"dan yarattı. Oku! Senin Rabbin en cömert olandır. O, kalemle yazmayı öğretendir, insana bilmediğini öğretendir."''' (Alâk 96/1-5 )
 Cebrâil değişik şekillere girebildiğine, Muhammed'e  aslî şekliyle, biri Nur Dağı'ndaki [[Hira mağarası|Hira Mağarası]]'nda ve diğeri [[Miraç]] esnâsında [[Sidret-ül-müntehâ]]da olmak üzere iki defâ göründüğüne inanılır. Cebrâil’in Muhammed'e çoğunlukla [[Dihye bin Halife|Dıhye-i Kelbî]] sûretinde geldiği anlatılır.
@@ 26. satır: / 23. satır: @@
 “Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkasından konuşur; yahut bir elçi gönderip izniyle ona tercih ettiğini vahyeder. O yücedir ve hakimdir.” (Şûrâ 42/51)
-== Görevi ve özellikleri ==
+==Görevi ve özellikleri==
 İsminin [[etimoloji]]sinden de anlaşıldığı gibi [[İslam]] dininde Cebrail'in çok kuvvetli bir melek olduğuna inanılır. Cebrail'in görevi vahiy getirmektir, yani Allah'tan [[peygamber]]lere haber ve bilgi taşır. İslam’a göre bütün [[peygamber]]lere vahiy getiren Cebrail’dir. [[Kur'an]]'da Cebrail'in Allah yanında önemli bir yeri olduğu belirtilir.<ref>Kur'an, 81. sure, 19-20. ayetler.</ref>
@@ 35. satır: / 32. satır: @@
 *[[Vahiy]]
-== Kaynakça ==
+==Kaynakça==
+;Genel
-{{Commons kategori|Gabriel}}
+* A. Saim Kılavuz, "''Anahatlarıyla İslam Akaidi ve Kelam'a Giriş''", Ensar Neşriyat.
+* [http://www.kuranikerim.com/dini_sozluk/indexda.htm Kur'an-ı Kerim]
+;Özel
 {{kaynakça}}
-:* A. Saim Kılavuz, "''Anahatlarıyla İslam Akaidi ve Kelam'a Giriş''", Ensar Neşriyat.
-:* [http://www.kuranikerim.com/dini_sozluk/indexda.htm Kur'an-ı Kerim]
+{{Commons kategori|Gabriel}}
 {{Kur'an'da isim ve karakterler}}
 {{İslam'da dört büyük melek}}
@@ 46. satır: / 45. satır: @@
 {{Yeni Ahit'teki kişiler}}
-[[Kategori:Cebrail| ]]
+[[Kategori:Cebrail]]
 [[Kategori:Hristiyanlıkta melekler]]
 [[Kategori:İslam'da dört büyük melek]]