Cebrâil

Cebrail
Cebrail
	Detail of Beşaret, Leonardo da Vinci, 1472–1476
Başmelek, Tanrısal Elçi, Vahiy Meleği
Kutsayanlar	Azizlere hürmet gösteren bütün Hristiyan mezhepleri; Samaritanlık; Yahudilik; İslam; ve diğer;
Yortu	29 Eylül melekler Mikail ve Rafael ile birlikte (Katolik Kilisesi) (1969'dan sonra); 24 Mart (Batı Riti Ortodoksluk ve 1969 önce Genel Roma Takvimi); 26 Mart, 13 Temmuz (Doğu Ortodoks Kiisesi); 13 Paoni, 22 Koiak ve 26 Paoni (Kıpti Kilisesi); 28 Aralık (Tahsas 19) ve 26 Temmuz (Hamle 19) Etiyopya takvimi;
Simge	Zambak, trompet,Şablon:Kaynak needed yanan bir lamba,Şablon:Kaynak needed parşömen, ve bir asa.
Koruyucu aziz	Telekomünikasyon işçileri, Radyo yayıncıları, haberciler, postal workers, din adamları, diplomatlar, pul koleksiyoncuları, Portekiz, Santander, Cebu, elçiler

Cebrâil^[a] (Arapça: جبرائيل, Jibrāʾīl) veya Gabriel, İbrahimî dinlerde Tanrı'nın mesaj ve emirlerini vahiy yoluyla peygamberlere ulaştıran ve ilk olarak Tanah'da tanımlanmış bir başmelektir.

Etimoloji

MÖ 2000'lerde Kenan panteonunda “El” ya da “İl” her şeye kadir, ezeli ve ebedi, yer ile gökteki her şeyin tek hakimi, her şeyi yaratan, yaratıcı, antlaşma yapan ahit tanrısı vs. gibi niteliklere sahip bir baştanrı idi. El tanrısı Aramiceye Eloh veya Elaha ve İbraniceye Eloah olarak geçmiş, Yeni Ahit'te “Eli” ve “Elohi” tanrı anlamında kullanılmıştır. İl veya El sonu el veya il ile biten isimlerde görülmeye devam etmektedir. Gabri-el (Kur'a'nda Cibril), Mika-el (Mikail) ile İsrail, Azrail ve İsrafil, Yişmael (İsmail), Emanuel vb.^[4] İslam öncesi Arapça yazıtlarda Hristiyanların MS 6. yüzyılda El ve Eloha kelimelerini kullandıkları bilinmektedir.^[5] İsmin diğer bileşeni olan Gebr ise güç ve kuvvet anlamına gelmektedir.

Yahudilik ve Hristiyanlıkta

Gabriel, Kitab-ı Mukaddes'te Tanrıʼnın gücü eşliğinde Tanrıʼnın işlerini insanlara bildirip elçilik görevi yapan insanımsı (veya insan görünümlü) bir melektir: Eski Ahit'te Cennetin gözetmeni, birinci semanın hakimi, Tanrı ile insan arasındaki en önemli aracı, tabiat güçlerini yöneten, adalet ilkesi vs. olandır.^[4]

İslam'da

İslam'a göre peygamberlere vahiy getirmek, Allah'ın emir ve yasaklarını bildirmekle vazifeli melektir. Cebrâil'in ismi Kur'ân'da Rûh-ul-Emîn ve Ruhu'l-Kudüs diye zikredilir. Cebrâil'e ayrıca Nâmûs-ı Ekber de denilmiştir. Cebrâil, Muhammed'e Mekke yakınındaki Nur Dağı'nda ibâdet ve tefekkürle meşgul iken gelerek ilk vahyi getirmiştir: "Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı "alak"dan yarattı. Oku! Senin Rabbin en cömert olandır. O, kalemle yazmayı öğretendir, insana bilmediğini öğretendir." (Alâk 96/1-5)

Cebrâil değişik şekillere girebildiğine, Muhammed'e aslî şekliyle, biri Nur Dağı'ndaki Hira Mağarası'nda ve diğeri Miraç esnâsında Sidret-ül-müntehâda olmak üzere iki defâ göründüğüne inanılır. Cebrâil'in Muhammed'e çoğunlukla Dıhye-i Kelbî sûretinde geldiği anlatılır.

"De ki: Cebrail’e kim düşman olabilir? Kendinden öncekileri onaylayan, doğru yolu gösteren ve inananlar için müjdeci olan bu Kur’an’ı senin kalbine o, Allah’ın izni ile indirmiştir.” (Bakara 2/97).

“Onu güvenilir Ruh (Cebrail) indirmiştir. O Kur’ân, elbette âlemlerin Rabbi tarafından indirilmiştir.” (Şuara 26/193-194)

“Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkasından konuşur; yahut bir elçi gönderip izniyle ona tercih ettiğini vahyeder. O yücedir ve hakimdir.” (Şûrâ 42/51)

Görevi ve özellikleri

İsminin etimolojisinden de anlaşıldığı gibi birçok İbrahimi dinde Cebrail'in çok kuvvetli bir melek olduğuna inanılır. Cebrail'in görevi vahiy getirmektir, yani Tanrı'dan peygamberlere haber ve bilgi taşır.

Notlar

^ İbranice: גַּבְרִיאֵל, romanize: Gaḇrīʾēl, lit. "Yahveh benim gücümdür"; Grekçe: Γαβριήλ, Gabriḗl; Kıptîce: Ⲅⲁⲃⲣⲓⲏⲗ, Gabriêl; Amharca: ገብርኤል, Gabrəʾel; Aramice: ܓ݁ܰܒ݂ܪܺܝܐܝܶܠ, Gaḇrīʾēl

Ayrıca bakınız

Notlar

^ Including, but not limited to: Yazidism, Mormonism, Rastafari, Bábism, and the Baháʼí Faith.

Kaynakça

Genel

A. Saim Kılavuz, "Anahatlarıyla İslam Akaidi ve Kelam'a Giriş", Ensar Neşriyat.
Kur'an-ı Kerim 15 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Özel

^ ^a ^b ^c Ronner, John (March 1993). Know Your Angels: The Angel Almanac with Biographies of 100 Prominent Angels in Legend & Folklore-and Much More!. Murfreesboro, TN: Mamre Press. ss. 70-72, 73. ISBN 9780932945402. LCCN 93020336. OCLC 27726648. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013. Artists like to show Gabriel carrying a lily, a scroll and a scepter.
^ Catholic Online. "St. Gabriel, the Archangel". Catholic.org. 12 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Guiley2004p140 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.

Wikimedia Commons'ta Cebrâil ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

[5] İbranice: גַּבְרִיאֵל, romanize: Gaḇrīʾēl, lit. "Yahveh benim gücümdür"; Grekçe: Γαβριήλ, Gabriḗl; Kıptîce: Ⲅⲁⲃⲣⲓⲏⲗ, Gabriêl; Amharca: ገብርኤል, Gabrəʾel; Aramice: ܓ݁ܰܒ݂ܪܺܝܐܝܶܠ, Gaḇrīʾēl

[1] Including, but not limited to: Yazidism, Mormonism, Rastafari, Bábism, and the Baháʼí Faith.

[Ronner1993-2] Ronner, John (March 1993). Know Your Angels: The Angel Almanac with Biographies of 100 Prominent Angels in Legend & Folklore-and Much More!. Murfreesboro, TN: Mamre Press. ss. 70-72, 73. ISBN 9780932945402. LCCN 93020336. OCLC 27726648. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013. Artists like to show Gabriel carrying a lily, a scroll and a scepter.

[3] Catholic Online. "St. Gabriel, the Archangel". Catholic.org. 12 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013.

[Guiley2004p140-4] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Guiley2004p140 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[mutlakbilim.com-6] "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.

[7] "Arşivlenmiş kopya". 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.

[N 1]

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]