II. Mustafa: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği
66. satır: 66. satır:
#Afife Kadın<ref name=":3" />
#Afife Kadın<ref name=":3" />
#Hümaşah Kadın<ref name=":3" />
#Hümaşah Kadın<ref name=":3" />
#Saliha Sultan<ref name=":3" />
#[[Saliha Sultan]]<ref name=":3" />
#Şehsuvar Sultan<ref name=":3" />
#[[Şehsuvar Sultan]]<ref name=":3" />
#Hatice Kadın<ref name=":3" />
#Hatice Kadın<ref name=":3" />
#Hanife Hatun (İkbali)<ref name=":3" />
#Hanife Hatun (İkbali)<ref name=":3" />

Sayfanın 06.48, 3 Temmuz 2017 tarihindeki hâli

II. Mustafa
İslâm Halifesi
İki Kutsal Caminin Hizmetkârı
Gazi Sultan II. Mustafa Han
22. Osmanlı Padişahı
Hüküm süresi6 Şubat 1695 – 22 Ağustos 1703
Önce gelenII. Ahmed
Sonra gelenIII. Ahmed
Doğum6 Şubat 1664(1664-02-06)
Edirne, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm29 Aralık 1703 (39 yaşında)
Edirne /Osmanlı İmparatorluğu
Defin29 Aralık 1703
Yeni Camii Türbesi
Eş(ler)iSaliha Sultan
Şehsuvar Sultan
Hafize Hanım
Çocuk(lar)ıI. Mahmud
III. Osman
HanedanOsmanlı Hanedanı
BabasıIV. Mehmed
AnnesiEmetullah Râbi'a Gülnûş Sultan
DiniSünni İslam
MeslekHattat

II. Mustafa (Osmanlı Türkçesi: مصطفى ثانى Muṣṭafā-yi sānī; d. 6 Şubat 1664, İstanbul – ö. 29 Aralık 1703), lâkabı Gazi, Divan Edebiyatı'ndaki adıyla İkbâlî; 22. Osmanlı padişahı ve 101. İslam halifesidir. Babası Sultan IV. Mehmed, annesi Emetullah Râbi'a Gülnûş Sultan'dır. Kuvvetli bir ilim tahsili yaptı. Osmanlı padişahları arasında sefere çıkan son padişahtır.

Avusturya seferleri

II. Mustafa döneminde Avusturya üzerine Sultan'ın katıldığı üç büyük sefer düzenlenmiştir. Tahta geçtiği zaman Osmanlı Devleti, Avusturya ile karada ve Venedik'le deniz ve karada savaşa devam etmekteydi. Tahta geçtiğinin üçüncü günü yapacağı işleri anlatan bir hatt-ı hümayun yayınladı. Yazısında: "Zevk, sefa ve rahatı kendimize haram eylemişizdir." diyordu. Lehistan ve Rusya ile anlaşmazlık çok ciddileşmişti. Sultan II. Mustafa, Balkanlarda savaş için askerî merkez olan Edirne'de kalarak savaş işleri ile uğraşmak zorunda kaldı.

II. Mustafa, birinci Avusturya Seferi'ne tahta geçmesinin beşinci ayında 30 Haziran 1695'de Edirne'den hareketle başladı. Ordu Belgrad'a geldiği zaman o zamana kadar orada ikamet etmekte olan Orta Macar (Kurs) Kralı Tökeli İmre bir şayka ile Tuna Nehri üzerinden İstanbul'a gönderildi. Sonra Avusturya ordusuna karşı Lugos Muharebesi'ni kazandı.[1] Bu nedenle II. Mustafa Gazi unvanı aldı. Sonra II. Mustafa İstanbul'a döndü ve 14 Kasım 1695'de Davutpaşa ordugahına indi ve 4 gün sonra büyük bir alayla İstanbul'a gelip Topkapı Sarayı'na yerleşti.

II. Mustafa, ikinci Avusturya Seferi için 8 Nisan 1696'da Davutpaşa ordugahında kurulan Sultan Otağına çıktı ve oradan ordu ile 22 Nisan 1696'da Macaristan'a doğru yola çıktı. 27 Ağustos 1696'da Osmanlı ordusu Avusturya ordusu ile Temeşvar yakınında Ulaş Muharebesi'ne girişti ve II. Mustafa komutası altındaki Osmanlı ordusu galip geldi. Avusturya ve Macar kaynaklarında bu muharebenin adı Olaschin olarak geçer. 26 Ekim 1696'da II. Mustafa ordu ile İstanbul'a döndü.

II. Mustafa Han

II. Mustafa, üçüncü Avusturya Seferi için, 20 Mayıs 1697'da Edirne'de otağa çıktı. Ancak 11 Eylül 1697'de Savoylu Prens Eugene komutasındaki Avusturya ordusuna karşı yapılan Zenta muharebesi sonucu Osmanlı Devleti için büyük bir bozgun ve bir facia oldu. Tisza Irmağını geçemeyen Veziriazam Elmas Mehmet Paşa ile dört divan veziri, birçok eyalet beyi, 30 kadar yeniçeri ağası, ordunun 30.000 asker ve subayı düşman çemberinde kalıp imha edildi veya Tisza Irmağı'nı geçerken boğuldular. Bu yenilgide Osmanlı Devleti bir anda savunmasız kaldı.

Bu arada Venedikliler, Mora ve Dalmaçya'ya; Lehistan ise Boğdan'a saldırdı. Aynı dönemde Rusya'nın başına Deli Petro geçmişti. Deli Petro ordusunu modernize etmiş, boğazlardan Akdeniz'e inme ve Karadeniz'e egemen olma çabalarına girişmişti.

Rusya 1695'deki saldırıda başarısız olmuş, fakat bir yıl sonra Azak Kalesi'ni ele geçirmişti (6 Ağustos 1696). Uzun süren savaşlar sonunda Osmanlı Devleti yorgun düşmüştü.

Karlofça Antlaşması

Ana madde: Karlofça Antlaşması
Karlofça Antlaşması'na göre Osmanlı sınırları
II. Mustafa zırhı ile birlikte

Son Avusturya seferindeki Zenta yenilgisi bir facia olmuştu. Yeni Sadrazam Amcazade Hüseyin Paşa'nın girişimleriyle, özellikle İngiliz hükûmetinin elçisi Lord Paget ile Hollanda elçisi Jacob Colyer araya girmesi sonucunda Sultan II. Mustafa barışa razı oldu. İmzalanan Karlofça Antlaşması'yla Banat ve Temeşvar hariç, bütün Macaristan ve Erdel Prensliği Avusturya'ya, Ukrayna ve Podolya Lehistan'a, Mora Ayamavrave Dalmaçya kıyıları Venediklilere bırakıldı (26 Ocak 1699).

Karlofça Antlaşması Osmanlı Devleti'nin büyük ölçüde toprak kaybettiği ilk antlaşmadır. Bu tarihten sonra Osmanlı Devleti'nin gerileme dönemi başlar. Ayrıca bir yıl sonra Rusya ile de bir antlaşma yapıldı. 14 Temmuz 1700 tarihinde imzalanan İstanbul Antlaşması ile Azak Kalesi Rusya'ya bırakıldı.

Edirne Vakası ve tahttan indirilmesi

Ana madde: Edirne Vakası
Sultan Mustafa Han-ı Sani

Tarih 1703 yılına gelmiş, Osmanlı Devleti'nin kötü gidişine dur denilememişti. Padişah tahta çıktığında söylediklerini unutmuş gibiydi. "Zevk ve sefa bana haram olsun" dediği halde, av partileri düzenliyor, aylarca av peşinde dolaşıyordu. Devlet işlerini sadrazamlarına ve eski hocası olan sonradan Şeyhülislam yaptığı Feyzullah Efendi'ye bırakmıştı. Bu durum ordu içinde hoşnutsuzluğa yol açtı.

Sultan II. Mustafa, Azak Kırımlılarına saldırmasının ardından İstanbul yerine Edirne'de oturmaya başladı. Mart 1700'den sonra İstanbul'a dönmedi. İstanbul'daki askerler bu duruma isyan edip, Edirne üstüne yürüdüler. Sultan II. Mustafa, Edirne'de bulunan askerleri teşkilatlandırıp yolları tutturdu ama Edirne ordusunun komutanları kardeş kanı dökmemek için geri çekildiler. İstanbul'dan gelen ordu Edirne'ye girdi ve Şeyhülislam Feyzullah Efendi onlar tarafından öldürüldü.

Sultan II. Mustafa tahttan indirildi. Yerine kardeşi Sultan III. Ahmed tahta çıkarıldı (22 Ağustos 1703). Sultan II. Mustafa tahttan indirildikten sonra fazla yaşamadı ve 29 Aralık 1703'te öldü. Cenazesi İstanbul'a getirilip, Turhan Sultan türbesinde babası Sultan IV. Mehmed'in yanına gömülmüştür.

Mimarî çalışmalar

2. Mustafa

Sultan II. Mustafa döneminde yapılan mimari çalışmalar şunlardır; Saraçhanebaşı Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi, Anadolu Hisarı üzerinde Meşruta Yalısı, Fatih semtinde Millet Kütüphanesi, Erzurum Kurşunlu Camii.

Ailesi

Eşleri

  1. Âlicenâb Kadın[2]
  2. Afife Kadın[2]
  3. Hümaşah Kadın[2]
  4. Saliha Sultan[2]
  5. Şehsuvar Sultan[2]
  6. Hatice Kadın[2]
  7. Hanife Hatun (İkbali)[2]
  8. Hafsa Sultan (İkbali)[2]

Erkek çocukları

  1. I. Mahmut
  2. Şehzade Mehmed
  3. Şehzade Selim
  4. Şehzade Murat
  5. Şehzade Ahmed
  6. III. Osman
  7. Şehzade Hasan
  8. Şehzade Hüseyin
  9. Şehzade Ahmed

Kız çocukları

  1. Atike Sultan
  2. Büyük Ayşe Sultan: Kocaları sırayla Köprülü Numan Paşa, Tezkereci İbrahim Paşa, Koca Mustafa Paşa.
  3. Emine Sultan: Kocaları sırayla Çorlulu Ali Paşa, Receb Paşa, İbrahim Paşa, Abdullah Paşa.
  4. Safiye Sultan: Kocaları sırayla Maktulzade Ali Paşa, Mirza Mehmed Paşa, Kara Mustafa Paşa, Ebubekir Paşa
  5. Büyük Rukiye Sultan
  6. Hatice Sultan
  7. Fatma Sultan
  8. Esma Sultan
  9. Küçük Rukiye Sultan
  10. Ümmügülsüm Sultan
  11. Zeynep Sultan
  12. Emetullah Sultan: Kocası Sirke Osman Paşa
  13. Küçük Ayşe Sultan
  14. Sultan II. Mustafa
    Sultan II. Mustafa
  15. II. Mustafa
    II. Mustafa
  16. II. Mustafa Han
    II. Mustafa Han
  17. II. Mustafa ait tuğra
    II. Mustafa ait tuğra

    18. Ayrıca bakınız

    Kaynakça

    1. ^ Muhabere meydanı şimdi Romanya'da bulunan Lugoj isimli şehir yakınlarındadır.
    2. ^ a b c d e f g h M. Çağatay Uluçay, Padişahların Kadınları ve Kızları, Ötüken Yayınları, s. 116-7

    Dış bağlantılar

    • Orhonlu, Cengiz, "II. Mustafa", İslam Ansiklopedisi, (1940 ve sonrası), T.C. Maarif Bakanlığı:Ankara İstanbul
    II. Mustafa
    Doğumu: 6 Şubat 1664 Ölümü: 28 Aralık 1703
    Resmî unvanlar
    Önce gelen
    II. Ahmed
    Osmanlı Sultanı
    6 Şubat 1695 - 22 Ağustos 1703     		Sonra gelen
    III. Ahmed
    Sünni İslam unvanları
    Önce gelen
    II. Ahmed     		İslam Halifesi
    6 Şubat 1695 - 22 Ağustos 1703     		Sonra gelen
    III. Ahmed
    "https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=II._Mustafa&oldid=18834531" sayfasından alınmıştır