Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/Ağustos 2018
- 31. Hafta
Sait Faik Abasıyanık, (18 Kasım 1906 - 11 Mayıs 1954), Türk öykü ve roman yazarı, şair. Türk hikâyeciliğinin önde gelen yazarlarından olan Abasıyanık, çağdaş hikâyeciliğe yaptığı katkılarla Türk edebiyatında bir dönüm noktası sayılır. Modern Türk hikâyeciliğinin öncülerinden olan Abasıyanık, getirdiği yeniliklerle "kökü kendisinde olan" bir yazar olarak kabul edilir. Klasik öykü tekniğini yıkarak doğayı ve insanları basit, samimi, hem iyi hem kötü taraflarıyla oldukları gibi fakat şiirsel ve usta bir dille anlattı. Bunu yaparken diğer çoğu Cumhuriyet sonrası sanatçısı gibi Batı'daki gelişmelere bağlı kalmadı, hiçbir edebî anlayışın etkisinde hareket etmedi ve belli bir tarzın takipçisi olmadı. Toplumun problemlerine değil bireyin toplum içindeki sorunlarına yönelen yazar, öykülerinde çoğunlukla kendisinden yola çıkıp bireyler hakkında yazarak insan gerçeğini anlamaya çalıştı. Çoğunlukla şehirli alt sınıfın hayatını yazan Abasıyanık, balıkçı, işsiz, kıraathane sahibi gibi karakterleri anlattı. İnsanların yaşama biçimlerini, isteklerini, tasalarını, korkularını ve sevinçlerini irdeleyerek toplum meselelerinden çok "insanı ele alan sanatçılar" sınıfında yer aldı. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 32. Hafta
Lale çılgınlığı, Hollanda Altın Çağı'nda lale soğanlarının fiyatlarının aniden aşırı derecede yükselip çöküşe geçtiği döneme verilen addır. Şubat 1637'de Lale Çılgınlığı'nın doruk noktasında laleye dayalı sözleşmeler yetenekli bir zanaatkârın yıllık gelirinin on katına satılmıştır. Bu olay genelde tarihteki ilk spekülatif balon olarak bilinir. Lale çılgınlığı terimi günümüzde varlık fiyatlarının gerçek fiyatlarından sapmasını ifade eden bir benzetme olarak kullanılmaktadır. Olay, 1841 yılında İngiliz gazeteci Charles Mackay'ın Olağanüstü Kitlesel Yanılgılar ve Kalabalıkların Çılgınlığı adlı kitabıyla popülerleştirilmiştir. Mackay'a göre bir noktada tek bir Semper Augustus soğanı için 5 hektar arazi teklif edilmiştir. Mackay, fiyatlardaki ani düşüşten dolayı bu tür yatırımcıların battığını ve Hollanda piyasalarının ciddi bir sarsıntı geçirdiğini iddia etmektedir. Mackay'ın kitabı bugün çokça basımı yapılan bir klasik olsa da iddiaları itirazlarla karşılaşmıştır. Çoğu bilim adamı çılgınlığın Mackay tarafından bahsedildiği kadar sıra dışı olmadığını, fiyat değişikliğinin balona sebep olmadığını iddia etmektedir. Lale çılgınlığı üzerindeki araştırmalar 1630'lardan kalan kısıtlı ve yanlı kaynaklardan gelen veriler nedeniyle zordur. Her ne kadar genel kabul görmese de bazı çağdaş iktisatçılar fiyatlardaki artış ve azalışlar için spekülatif bir çılgınlıktan ziyade bazı rasyonel açıklamalar getirmişlerdir. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 33. Hafta
_(cropped_2).jpg)
Madonna, (d. 16 Ağustos 1958), Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı, oyuncu ve iş kadını. 1980'lerden beri "Popun Kraliçesi" olarak anılır ve en önemli kültürel simgelerden biridir. Ana akım popüler müzikteki söz içeriğinin sınırlarını genişleterek büyük bir popülerlik elde etti ve video klip görüntüleriyle MTV'de bir fikstür oluşturdu. Müziği ile görünümünü sürekli yeniden keşfetmesi ve müzik endüstrisindeki özerklik standardını elinde tutmasıyla bilinir. Eleştirmenler kendisi hakkında farklı övgüler sundu, ayrıca yenilikçi müzik yapımlarıyla çeşitli tartışmalara neden oldu. Dünya genelinde çok sayıda sanatçı üzerinde etki bıraktı. Bay City, Michigan'da doğdu ve modern dans alanında kariyer yapmak üzere New York'a taşındı. Müzik grupları Breakfast Club ve Emmy'de performans sergiledikten sonra Sire Records ile 1982'de anlaşma imzalayarak 1983'te kendi adını verdiği çıkış albümünü yayımladı. Bu albümü, Grammy Ödülü kazanan Ray of Light (1998) ve Confessions on a Dance Floor (2005) dâhil olmak üzere ticari başarı yakalayan bir dizi albüm takip etti. Madonna, kariyeri boyunca şarkılarının birçoğunu yazıp besteledi; "Like a Virgin", "Into the Groove", "Papa Don't Preach", "Like a Prayer", "Vogue", "Frozen", "Music", "Hung Up" ve "4 Minutes" dâhil olmak üzere birçoğu müzik listelerinde bir numaraya yükselerek hit oldu. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 34. Hafta
1995 Japonya Grand Prix, 29 Ekim 1995 tarihinde Suzuka Pisti'nde gerçekleştirilmiş olan Formula 1 yarışıdır. Yarış, 1995 Formula 1 sezonunun 16. ve sondan bir önceki etkinliğidir. 53 tur üzerinden düzenlenen yarışı pol pozisyonundan başlayan Michael Schumacher kazanmıştır. McLaren'le yarışan Mika Häkkinen ikinci sırayı alırken üçüncülük Benetton'un ikinci pilotu Johnny Herbert'in olmuştur. Ferrari pilotu Jean Alesi yarışa ikinci sırada başlamış ancak aracının yarış başlamadan hareket ettiği gerekçesiyle 10 saniye dur-kalk cezası almıştır. Bunun ardından ikinci sıraya değin yükselen Alesi 25. turda yarışı terketmiştir. Schumacher'in Sürücüler Şampiyonası'ndaki rakibi Damon Hill ise Britanya medyasının sert eleştirileriyle yüz yüze kaldığı bir dönemde yarışa dördüncü sırada başlamış ve Alesi'nin yarış dışı kalmasının ardından ikinci sıraya yerleşmiş; ancak, bu konumunu 40. turda pist dışına çıkarak yitirmiştir. Sezonun dokuzuncu birinciliğine imza atan Schumacher 1992'den bu yana Nigel Mansell'a ait olan bir sezonda en fazla sayıda yarış kazanma rekorunu yinelemiştir. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 35. Hafta
Osmanlı Donanması, Osmanlı Devleti'nin Donanma-yı Humâyûn olarak da bilinen deniz kuvvetleriydi. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323'te Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Karamürsel Bey komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'de yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327'de Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı Donanması'nda hiyerarşik sisteme geçildi, ilk derya beyi (donanma komutanı) Karamürsel Bey oldu. 1337'de Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353'te gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu. İstanbul'un fethinde II. Mehmed, donanmadan yararlandı. Karadeniz'de ve Akdeniz'de etkisi artan Osmanlı Donanması, Mısır seferinde Osmanlı kuvvetlerine lojistik destek sağladı. 1538'de Preveze Deniz Muharebesi kazanıldı. Bundan sonra Cerbe Deniz Muharebesi de kazanıldı, Malta kuşatıldı ancak bir şey elde edilemedi. Osmanlı Donanması'nı büyütmek için birçok tersane kuruldu, ihtiyaç duyulan malzemeler Kocaeli'den, Biga'dan, Samsun'dan, Kastamonu'dan ve Aydın'dan getiriliyordu. Kaptan-ı deryalara gelenek olarak Cezayir beylerbeyliği verilirdi. Tersane-i Amire'nin bulunduğu Kasımpaşa'nın inzibat sorumlusu donanma idi. Gelibolu, Akdeniz adaları ve İzmir'in bazı yerleri Osmanlı kaptanlarına dirlik olarak verilirdi. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş