Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/Ekim 2009
- 40. Hafta
Mohandas Karamçand Gandi, (Gujarati: મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી , d. 2 Ekim 1869– ö. 30 Ocak 1948), Hindistan ve Hindistan Bağımsızlık Hareketi'nin siyasi ve ruhani lideri. Gerçek ve kötülüğe karşı aktif ama şiddet unsuru içermeyen direniş ile ilgili olan Satyagraha felsefesinin öncüsüdür. Bu felsefe Hindistan'ı bağımsızlığına kavuşturmuş ve dünya üzerinde vatandaşlık hakları ve özgürlük savunucularına ilham kaynağı olmuştur. Gandi Hindistan'da ve dünyada, Tagore tarafından verilen ve yüce ruh anlamına gelen mahatma (Sanskritçe: महात्मा ) ve baba anlamına gelen bapu (Gujarati: બાપુ ) adlarıyla anılır. Hindistan'da resmî olarak Ulus'un Babası ilan edilmiştir ve doğum günü olan 2 Ekim Gandhi Jayanti adıyla ulusal tatil olarak kutlanır. 15 Haziran 2007'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu oybirliği ile 2 Ekim gününü "Dünya Şiddete Hayır Günü" olarak ilan etmiştir.
Gandi ilk olarak Güney Afrika'da Hint topluluğunun vatandaşlık hakları için barışçı başkaldırı uyguladı. Afrika'dan Hindistan'a döndükten sonra yoksul çiftçi ve emekçileri baskıcı vergilendirme politikasına ve yaygın ayrımcılığa karşı protesto etmeleri için örgütledi. Hindistan Ulusal Kongresi'nin liderliğini üstlenerek ülke çapında yoksulluğun azaltılması, kadınların serbestisi, farklı din ve etnik gruplar arasında kardeşlik, kast ve dokunulmazlık ayrımcılığına son, ülkenin ekonomik yeterliliğine kavuşması ve en önemlisi olan Swaraj yani Hindistan'ın yabancı hâkimiyetinden kurtulması konularında ülke çapında kampanyalar yürüttü. Gandi Hindistan'da alınan Britanya tuz vergisine karşı 1930'da yaptığı 400 kilometrelik Gandi Tuz Yürüyüşü ile ülkesinin Britanya'ya karşı başkaldırmasına öncülük etti. 1942'de Britanyalılara açık çağrıda bulunarak Hindistan'ı terketmelerini istedi. Hem Güney Afrika hem de Hindistan'da birçok kere hapsedildi. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 41. Hafta
Güney Florida Üniversitesi, (İngilizce: University of South Florida), Amerika Birleşik Devletleri'nin Florida eyaletinde bulunan bir devlet üniversitesidir. Üniversitenin ana kampüsü Florida'nın Tampa şehrinin kuzeyinde bulunmakla birlikte, diğer kampüsleri de Florida'nın Sarasota, St. Petersburg, Lakeland gibi başka şehirinde bulunur. Üniversite Carneige Derneği'nin yaptığı inceleme sonucunda çok fazla araştırma yapılan üniversite kategorisinde yer almaktadır.
1956 yılında kurulan Güney Florida Üniversitesi, Florida Üniversitesi ve Florida Merkez Üniversitesi'nden sonra Florida eyaletinde üçüncü en büyük üniversite olarak gösterilmektedir. Aynı zamanda üniversiteye 2007 yılının sonbahar döneminde 45.244 öğrenci kayıtlanmıştır. Öğrenci sayısı açısından da ABD'nin dokuzuncu en büyük üniversitesi olma özelliğini taşır.
Güney Florida Üniversitesi, Carnegie Derneği'ne göre Topluma Entegre üniversite özelliğini taşıyan bir üniversitedir. Ayrıca üniversitenin biomoleküllerin tanımlanması amacıyla kurmaya çalıştığı teknolojik merkez için ayırdığı 8 milyon Amerikan doları para, Florida Teknoloji, Araştırma, Burs Kuruluşu tarafından bu tarz bir çalışma için ayrılan en geniş bütçe olarak gösterilmiştir. Princeton Review adlı Amerikan eğitim kuruluşu da üniversiteyi Amerika'nın en iyi 366 üniversitesi arasında göstermiştir. Amerika'nın en geniş çaplı Parkinson, Alzheimer ve Huntington hastalıkları araştırma merkezleri de Güney Florida Üniversitesi'nde bulunur. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 42. Hafta
Margaret Thatcher, (d. 13 Ekim 1925 Grantham, Lincolnshire, İngiltere), Demir Leydi lakabıyla da tanınan İngiliz siyasetçi, eski başbakan. Yakın tarihte İngiltere'yi en çok etkileyen kişilerden oldu. Hem büyük destek gördü, hem de ciddi bir muhalefetle karşılaştı.
Margaret Hilda Roberts, Doğu İngiltere'deki Grantham kasabasında doğdu. Babası Alfred Roberts manavdı, aynı zamanda yerel siyasette aktifti ve Metodist kiliselerinde vaaz veriyordu. Margaret da inançlı bir Metodist Hıristiyan oldu. Eğitim hayatı başarılı geçti. Oxford Üniversitesi'ne bağlı Somerville Koleji'nde kimya okudu. 1946'da Oxford Üniversitesi Muhafazakârlar Derneği Başkanı seçildi. Mezun olduktan sonra kimya sektöründe çalıştı. Dondurmanın erimeden saklanmasını sağlayan teknolojiyi geliştiren ekibin üyesiydi.
1950 ve 1951 seçimlerine Muhafazakâr Parti'nin en genç adayı olarak katıldı, İşçi Partisi'ne karşı bu partinin kalelerinden Dartford'da mücadele etti. Siyasi çalışmaları sırasında tanıştığı Sir Denis Thatcher ile 1951'de evlendi. Zengin bir işadamı olan Denis Thatcher, eşinin çalışmalarını mali olarak destekledi. 1953 yılında ikiz çocukları oldu, aynı yıl Thatcher vergi hukuku uzmanı olarak baroya girdi.
Thatcher, Muhafazakâr Parti'nin kalelerinden birinde aday olmak için çaba gösterdi. Birkaç kez reddedilmesinin ardından, 1959 seçimlerinde Finchley'den aday oldu ve Avam Kamarası'na seçildi. Parlamentodaki ilk konuşmasında sıradışı olarak yerel meclislerin toplantılarını halka açık yapması için çağrıda bulundu, bu teklif daha sonra kanunlaştı. 1961'de Partisine karşı çıkarak sopanın bir ceza aracı olarak kullanılmasının kaldırılması için oy verdi. Erkek eşcinselliğinin suç olmaktan çıkarılmasını savunan az sayıdaki Muhafazakâr Parti milletvekilinden biriydi. Kürtaja izin verilmesi yönünde oy kullandı. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 43. Hafta
Kara Şövalye, (İngilizce: The Dark Knight), Christopher Nolan'ın yönettiği bir süper kahraman filmidir. DC Comics'in hayali karakteri Batman'den uyarlanan 2005 tarihli Batman Başlıyor (Batman Begins) filminin devamıdır. Kara Şövalye'nin senaryosunu Christopher ve kardeşi Jonathan Nolan yazmıştır. Hikayeyi ise David S. Goyer oluşturmuştur. Filmin olay örgüsü, Bruce Wayne/Batman (Christian Bale), bölge savcısı Harvey Dent (Aaron Eckhart), asistan Rachel Dawes (Maggie Gyllenhaal) ve Polis Komiseri James Gordon'ın (Gary Oldman), onların suçla mücadelelerinin ve yeni tehdit Joker'in (Heath Ledger) etrafında gelişir. Joker gerçek kimliği, filmin gizemi için saklı tutulur ve Harvey Dent'in kahraman bir bölge savcısından çirkin bir katile dönüşümünün hikayesi tamamıyla anlatılır. Yönetmen Nolan, Joker karakteri için ilhamı, onun 1940'lar ilk kez göründüğü çizgi romanlardan ve Harvey Dent'in geçmişinin tekrar anlatıldığı 1996 tarihli Batman: The Long Halloween adlı çizgi romandan esinlendi. Kara Şövalye'nin çekimleri öncelikle Chicago'da, ek olarak da Amerika Birleşik Devletleri'nin birkaç yerinde, Birleşik Krallık'ta ve Hong Kong'da yapıldı. Nolan, Joker'in filmde ilk göründüğü sahne başta olmak üzere bazı sekansları çekmek için IMAX kamerası kullandı. Kamyon devirme sahnesinde görsel efekt kullanılmadı. Filmin müziklerini oluşturmada Hans Zimmer ve James Newton Howard işbirliği yaptı. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 44. Hafta
Almanya, (Almanca: Deutschland) ya da resmî adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti (Almanca: Bundesrepublik Deutschland), Orta Avrupa'da bir ülkedir. Kuzeyinde Kuzey Buz Denizi, Danimarka, ve Baltık Denizi; doğusunda Polonya ve Çekya; güneyinde Avusturya ve İsviçre; ve batısında Fransa, Lüksemburg, Belçika, ve Hollanda bulunur. Almanya 357,021 km²lik bir alanı kaplar ve ılıman iklim kuşağının içinde yer alır. 82 milyonun üzerindeki nüfusu ile Avrupa Birliği'nin en çok nüfusa sahip ülkesi konumundadır. Ayrıca en çok göçmen barındıran üçüncü ülke konumundadır.
M.S. 100 yılından önce Cermen halkları Cermanya olarak isimlendirilen bölgede yaşamışlardır. 10. yüzyıldan 1806 yılına kadar Cermen bölgeleri Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. 16.Yüzyıl boyunca kuzey Almanya bölgeleri, Protestan Reformu'nun merkezi oldu. Cermen halkı ilk olarak 1871'de Fransa-Prusya Savaşı sırasında ulus-devlet haline geldi. II. Dünya Savaşı sonrasında, 1949'da, Almanya savaşı kazanan devletler tarafından iki devlete bölündü. Bu iki devlet 1990 yılında birleşti. Batı Almanya daha sonra adı Avrupa Birliği olan Avrupa Topluluğu'nun 1957'deki kurucu üyelerindendir. Birleşmeyle Doğu Almanya'da 1993'te bu birliğe üye olmuştur. Almanya Schengen bölgesi'nin bir parçası ve Avrupa ortak para birimi Euroyu 1999'da kabul etmiş durumdadır. (Devamı...)