Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/Ocak 2010
- 1. Hafta
Kırda Öğle Yemeği ya da Kırda Piknik, Fransız ressam Édouard Manet'nin 1862 - 1863 yılları arasında tamamladığı tablosudur. Özgün Fransızca adı Le Déjeuner sur l'herbe olan bu yapıt, şu anda Paris'teki Orsay Müzesi'nde sergilenmektedir.
Tabloda, çıplak bir kadın iki giyinik erkekle kırda piknik yaparken betimlenmiştir. Arka planda başka bir kadın ise suyun içinde yıkanmaktadır. Manet, Kırda Öğle Yemeği ile 1863'teki Paris Salonu'na başvurdu. Salonun jürisi bu çalışmayla birlikte 3.000 eseri daha reddedince imparator III. Napolyon'un emriyle bir Reddedilenler Salonu açıldı ve tablo orada sergilendi.
O döneme kadar Diego Velázquez ve Francisco Goya gibi İspanyol ressamlardan etkilenen Manet'nin bu tablosu, İtalyan Rönesans ustalarına göndermeler içeriyordu. Ressam, eserin konusunda Tiziano Vecellio'nun Fiesta Campestre'sinden, kompozisyonunda ise Raffaello Santi'nin tasarladığı, Marcantonio Raimondi'nin oyduğu Paris'in Yargısı isimli gravürden esinlendi. İçerdiği tarihsel göndermelere rağmen modern tarzda çizilmiş olan resmi, çağdaş giyinişli iki erkekle çimenlerin üzerinde oturmuş çıplak bir kadın betimlemesi olarak algılayan halk ve eleştirmenler eseri müstehcen buldular. Kırda Öğle Yemeği, hem konusu hem de tarzıyla sergilendiği günlerde skandal yarattı.
Édouard Manet'nin favori modeli Victorine Meurent, ileride ressamın kayınbiraderi olacak heykeltraş Ferdinand Leenhoff ve ressamın erkek kardeşleri Gustave ve Eugène Manet'nin poz verdikleri tablo; geniş fırça darbeleri, farklı ışık gölge kullanımı, renk seçimi, çıplak modelin izleyicinin gözlerinin içine doğrudan bakması ve bir hikâye anlatmaması nedeniyle modern resmin başlangıcı kabul edilmektedir. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 2. Hafta
Türkiye'de anayasal süreç, 1808 tarihinde ilan edilen Sened-i İttifak ile başlayıp günümüze kadar devam etmektedir. II. Mahmut döneminde, Alemdar Mustafa Paşa tarafından hazırlanan Sened-i İttifak, merkezî otoriteyi taşrada hâkim kılmak için Rumeli ve Anadolu âyanları ile Osmanlı Devleti arasında 29 Eylül 1808’de imzalandı. Osmanlı'da Sened-i İttifak ile Türk tarihinde ilk defa devlet iktidarı sınırlandırıldığından, bu belge Türk tarihinde ilk "anayasal belge" kabul edilmektedir. Abdülmecit döneminde 3 Kasım 1839 tarihinde Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlanan Tanzimat Fermanı ilan edildi. Bu ferman ile padişah, fermanda ilân edilen ilkelere ve konulacak kanunlara uyacağına yemin etti. Tanzimat Fermanı'nın tamamlayıcısı ve pekiştiricisi olan Islahat Fermanı, Abdülmecit tarafından 1856 yılında "ferman" olarak ilan edildi. Tanzimat döneminde yetişen ve Genç Osmanlılar olarak bilinen aydın ve yazarlar, Avrupa'dan etkilenerek meşrutiyet yönetimini savunmaya başladılar ve meşrutiyeti ilan ettirmek için Abdülaziz’i tahttan indirerek, yerine II. Abdülhamit’i getirdiler. 23 Aralık 1876'da Mithat Paşa’nın hazırladığı Kanun-i Esasi ilan edilerek meşrutiyete geçildi. Kanun-i Esasî, şekli kritere göre bir anayasa olarak kabul edilmektedir. Türk tarihinin ilk anayasası olan ve 12 bölüm ile 119 maddeden oluşan Kanun-i Esasî'nin 113. maddesi gereğince, padişah olağanüstü durumlarda anayasayı askıya alabilirdi. II. Abdülhamit, 1877 yılında Rus savaşlarını (93 Harbi) neden göstererek anayasayı askıya aldı. 1908 yılındaki askeri ayaklanma sonucu II. Abdülhamit, 1876 Anayasası'nı tekrar yürürlüğe koydu ve böylece II. Meşrutiyet dönemi başladı. 1909 yılında 31 Mart Vakası'nın meydana gelmesinden sonra tahttan indirilen II. Abdülhamit'ten sonra 1909 yılında anayasada önemli değişiklikler yapıldı. Bu değişikliklerle 1876 Anayasası, meşruti bir parlamenter monarşi anayasası haline geldi. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 3. Hafta
Heathcliff Andrew Ledger, (d. 4 Nisan 1979, ö. 22 Ocak 2008), ya da daha çok bilinen ismiyle Heath Ledger, Akademi Ödülü kazanmış Avustralyalı televizyon ve sinema filmi oyuncusudur. Kariyerine 1990'ların başında, Avustralya'da televizyon ve sinema işlerinde rol alarak başlayan Ledger, 1998 yılında ABD'ye gitti. Özellikle aynı adlı Avustralyalı suçlunun hayatının anlatıldığı Ned Kelly, Ledger'ın kariyerinde bir dönüm noktası oldu. Genellikle gençlik filmlerinde rol alan aktör, bu filmden sonra daha farklı türdeki yapımlarda yer aldı. Ang Lee'nin 2005 tarihli Brokeback Dağı filmindeki eşcinsel kovboy Ennis Del Mar rolü ile En İyi Erkek Oyuncu dalında Avustralya Film Enstitüsü ve New York Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri'inde ödülü kazandı, BAFTA ve Akademi Ödülü'inde aday oldu. Oyuncu, 2007'de Kara Şövalye filminde Joker rolünü canlandırdı. Ledger, 28 yaşında, 22 Ocak 2008 tarihinde, Manhattan'daki evinde, reçeteli ilaçları yanlış kullanması yüzünden öldü. Kara Şövalye filmi onun ölümünden altı ay sonra vizyona girdi. Ledger'ın filmdeki Joker portresi çok beğenildi ve olumlu eleştiriler aldı. Ledger, ölümünden sonra, Los Angeles Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri, 66. Altın Küre Ödülleri ve BAFTA Ödülleri'nde aday olduğu En İyi Yardımcı Aktör dalında ödül kazandı. Ayrıca 81. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödülünü kazandı. Ödülü Ledger adına annesi Sally Ledger, babası Kim Ledger ve kızkardeşi Kate Ledger aldı. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 4. Hafta
Arsenal, (Arsenal, The Arsenal, The Gunners, The Red Army) İngiltere Premier League'de yer alan bir futbol kulübüdür. Kuzey Londra'daki Holloway semtinde kurulmuştur. İngiltere'nin en başarılı kulüplerinden biri olup, 13 Premier League şampiyonluğu ve 10 FA Cup şampiyonluğu bulunmaktadır. Arsenal, Premier Lig'de en uzun süre lider kalma ve bir sezonda hiç yenilgi almadan şampiyon olma ünvanlarını elinde bulundurmaktadır.
Arsenal, 1886 yılında kuruldu ve 1893 yılında, Güney İngiltere'nin ilk takımı olarak Futbol Ligi'ne katıldı. 1930'larda ilk büyük turnuvasını kazanan takım, bu dönemde 5 lig şampiyonluğu ile 2 kupa şampiyonluğu elde etti. Verimsiz geçen savaş döneminden sonra, 1970-1971 sezonunda hem Premier League'i hem de FA Cup'ı kazanarak 20. yüzyıl'da bunu başaran ikinci takım oldular. 20 yıl sonra başarılı bir seri daha yakalayıp, yine hem Premier Lig'i hem de FA Kupası'nı aynı sezonda kazanmışlardır. İleriki zamanlarda, bu başarıyı iki kere daha tekrarladılar ve UEFA Şampiyonlar Ligi'nde finale yükselen ilk Londra ekibi olmayı başardılar.
Kulübün renkleri, geleneksel olarak kırmızı ve beyaz olup, tarihi süreç boyunca değişmeden günümüze kadar gelmiştir. Ancak, kulübün yeri bazı dönemlerde değiştirilmiştir. Kurulduğunda Güneydoğu Londra'daki Woolwich semtinde bulunan kulüp, 1913'te şehrin kuzeyine, Arsenal Stadyumu'nun bulunduğu Highbury'e taşınmıştır. 2006 yılında ise Holloway yakınlarındaki yeni stadyumları olan, Emirates Stadyumu'na taşınmışlardır. (Devamı...)