Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/Mart 2023
- 10. Hafta
Galata Kulesi tarihi, kulenin 1348'deki inşasıyla başladı. Galata Kulesi, tepesinde bulunan haçtan ötürü o dönem "Kutsal Haç Kulesi" (Turris Sancte Crucis) olarak anılıyordu. Bizans İmparatorluğu ile ittifak hâlinde olan Cenevizliler 1267'de, Haliç'in kuzeyinde bulunan Galata'da "Pera" adlı bir koloni kurmuş, bu koloninin hâkimiyet alanını da zaman içinde Bizans tarafından verilen izinlerle genişletmişti. Kule de, bu izinlere aykırı bir şekilde kuzeydoğu yönündeki tepeye doğru hâkimiyet alanı artırılarak 1335-1349 yılları arasında bölgede yapılan tahkimatların bir parçası olarak inşa edildi. İki devlet arasında o yıl patlak veren savaş, ertesi yıl imzalanan antlaşmayla sona ererken kulenin bulunduğu tepe Ceneviz kontrolüne bırakıldı. Konstantinopolis'in 29 Mayıs 1453'te Osmanlı İmparatorluğu tarafından alınması sonrasında Pera'daki Cenevizliler, herhangi bir çatışma yaşanmadan koloniyi Osmanlı'ya devretti. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 11. Hafta
Mısırlı Osman Ağa Çeşmesi, ya da kısaca Osman Ağa Çeşmesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Kadıköy ilçesinde yer alan bir çeşmedir. Bâbüssaâde Ağası Mısırlı Osman Ağa tarafından 1621 ya da 1622'de yaptırıldı. Üzerindeki kitâbenin bu çeşmeye ait olmayabileceği ihtimali de ortaya atılmıştır. Bir müddet sonra teknesi çukurda kalan ve işlevini de yitiren çeşme, 1980'lerde yapılan çalışmayla imar hattına taşınarak kot farkı giderildi. Zaman içerisinde ön cephesine, dinlenme taşları ile onları birbirine bağlayan tekne ağzı taşı eklemesi yapıldı. 2020'de yapılan restorasyon çalışmasıyla birlikte tekrar faaliyete geçti. Dikdörtgen planlı bir duvar çeşmesi olup Klasik Osmanlı mimarisine uygun bir şekilde, küfeki taşından inşa edilmiş kâgir bir yapıdır. Silmelerin olduğu ön cephesinin her iki yanında birer pilaster yer alır. Ön cephenin ortasındaki basık sivri kemerli bir nişin içerisinde, kaş kemer motifi ile yukarısındaki boş bir kartuşun olduğu ayna taşı vardır. Niş kemerinin yukarısında, dört dizelik inşa kitâbesi konumlanır. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 12. Hafta
_on_the_beach.jpg)
Denizyıldızı, hayvanlar âleminin derisi dikenliler şubesine bağlı Asteroidea sınıfından olan deniz omurgasızlarına verilen ortak addır. Dünya üzerinde, tropikal bölgelerden soğuk kutup denizi sularına kadar deniz tabanında 1.500 kadar denizyıldızı türü bulunur. Deniz kıyısından 6.000 m derinliğe kadar olan bölgede yaşarlar. Tipik olarak merkezî bir disk ve beş kollu bir yapıya sahip olan denizyıldızlarının bazı türlerinin kol sayısı beşten fazladır. Üst ya da aboral yüzeyleri pürüzsüz, taneli ya da dikenli olabilir ve üst üste geçen plakçıklardan oluşur. Türlerin çoğu kırmızı ya da turuncu gibi parlak renklerde iken bazı türler mavi, gri ya da kahverengi olabilir. Alt ya da oral yüzlerinde hidrolik sistem ile çalışan tüp ayaklar ve ortada bir ağız bulunur. Fırsatçı beslenirler ve çoğunlukla bentik bölge omurgasızlarını avlarlar. Çeşitli türleri midelerini dışarı çıkarma ya da suda asılı besin maddelerini filtreleme gibi özelleşmiş beslenme davranışları gösterir. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 13. Hafta
.jpg)
Söğütlüçeşme Hamamı ya da Abidin Bey Hamamı, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki eski bir hamamdır. Adını aldığı Söğütlüçeşme semtindeki Taşköprü Caddesi üzerinde, bu cadde ile Kurbağalıdere Caddesi ve İstanbul-Ankara demiryolunun kesişerek sınırlandırdığı alanda konumlanan yapı, günümüzde harap durumda ve işlevsizdir. 1875 yılında Abidin Bey tarafından özel bir mülk olarak yaptırılan hamam, Söğütlüçeşme Tren İstasyonu'nun yenilenme çalışmaları kapsamında kamulaştırılarak 1985 yılında, yalnızca ılıklık ve sıcaklık bölümleri kalacak şekilde yıkıldı. Bu tarihten itibaren hamam olarak kullanılması sona ererken zeminin yükselmesi nedeniyle 2-2,5 m kadarlık kısmı yer altında kaldı. Kompleks, biri dükkânlar diğeri ise hamam kısmı olmak üzere birbirine paralel uzanan dikdörtgen planlı iki ana yapıdan meydana geliyordu. Hamam kısmında sırasıyla hazırlık mekânı, soyunmalık (soğukluk), ılıklık, sıcaklık, su deposu ve külhan kısımları vardı. Sıcaklık bölümü ile bu bölümdeki iki halvet, üzerlerinde filgözlerinin olduğu yarım küre şeklindeki birer kubbeyle örtülüydü. (Devamı...)