Meclis-i Mebûsan 5. dönem mebusları listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Meclis-i Mebusan 5. dönem mebusları listesi sayfasından yönlendirildi)

1914-1918 Osmanlı Meclis-i Mebusanı, Bâb-ı Âli Baskını sonrası 1914'te tek parti düzeninde seçime gidildi ve V. Meclis-i Mebûsan 87 sandalyenin tamamını İttihat ve Terakki kazandı. Bu Meclis I. Dünya Savaşı boyunca görev yaptı.[1]

14 Mayıs 1914'te çalışmalarına başlayan meclis, beş yasama yılı faaliyette bulunarak Meşrutiyet'in en uzun süre görev yapan parlamentosu oldu. Zira dört yıllık yasama süresinin sona ermesine rağmen I. Dünya Savaşı'nın hala sonuçlanmamış olması yasama yılının uzatılma nedeniydi. Meclis bu uzun süre boyunca oldukça yoğun çalıştı. Meclis son yasama yılı hariç dört aylık çalışma süresini tamamlamakla kalmadı, çoğu yasama yıllarında faaliyetlerini birden fazla kez uzattı. I. Dünya Savaşı'nın yanında özellikle muvakkat kanunlar ve bütçe kanunları çalışma yoğunluğunu arttıran en temel nedenlerdi.[2]

Mebuslar[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim Bölgesi Mebus Siyasi Mensubiyeti Etnik Mensubiyeti
Gelibolu Dimitriaki Fito Efendi Bağımsız Rum
Tekfurdağı Timestokli Efkalidis Efendi Bağımsız Rum
Harun Hilmi Efendi Türk
Edirne Faik Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Talat Paşa
Hacı İbrahim Bey
Kırkkilise Hoca Fehmi Efendi Bağımsız Türk
Rıza Bey
Çatalca Tokidis Efendi Bağımsız Rum
İstanbul Ahmed Nesimi Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
İsmet Bey[a]
Sahib Mollazade Osman Bey
Emanuel Karasu Efendi
Ali Fethi (Okyar) Bey[b]
Hüseyin Cahid (Yalçın) Bey
Yağcı Şefik Bey
Salah Cimcoz
Bedros Hallaçyan Ermeni
Kirkor Zöhrap Efendi[c] Hürriyet ve İtilaf Fırkası
Orfanidis Efendi Bağımsız Rum
Haralambidis Efendi
Kostantin Savaopulos Efendi[d]
Viktor Bey Çorbacıoğlu Yahudi
Hayrullah Mübeydi Efendi Türk
İzmit Hafız Rüştü Bey Hürriyet ve İtilaf Fırkası Türk
Ziya Bey Bağımsız
Anastas Mihailidis Rum
Bursa Hasan Refet (Canıtez) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Rıza Bey
Hacı Adil (Arda) Efendi
Hafız Ahmet Hamdi Efendi Hürriyet ve İtilaf Fırkası
Ahmed Fevzi Efendi Bağımsız
Ertuğrul (Bilecik) Şemseddin (Günaltay) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Mehmed Sadık Bey Bağımsız
Enver Bey
Biga Kazım Bey Bağımsız Türk
Kale-i Sultaniye (Çanakkale) Mehmed Cavid Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Menteşe (Muğla) Halil (Menteşe) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Mansurizade Said Bey Bağımsız
Denizli Sadık Efendi Bağımsız Türk
Tevfik Rüştü Bey Bilinmiyor
Aydın Yunus Nadi (Abalıoğlu) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Emanuel Emanuelidi Efendi Rum
Veli (Saltıkçı) Bey Efendi Bağımsız Türk
İzmir Nesim Mazliyah İttihat ve Terakki Fırkası Yahudi
Mehmed Seyyid Bey[e] Türk
Mustafa Rahmi (Köken) Bey[f]
Übeydullah (Hatipoğlu) Efendi
Siminoğlu Simonaki Efendi Bağımsız Rum
Vangil Mimaroğlu Efendi
Onnik İhsan Efendi Ermeni
Saruhan (Manisa) Haydar Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Mustafa Fevzi Efendi
Mehmed Sabri Toprak Bey
Mustafa İbrahim Efendi Bağımsız
Karesi (Balıkesir) Hasan Ferhad Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Mehmed Vehbi (Bolak) Bey
Hüseyin Kadri Bey
Hüseyin Haşim Bey
Hacı Ali Galib Bey Bağımsız
Konstantin Savopulos Bey Rum
Kütahya Abdullah Azmi Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Sadık Bey Bağımsız
İbrahim Efendi
Hacı Hafız Abdullah Efendi
Karahisarı Sahib (Afyon) Ahmet Ağaoğlu Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Rıza Paşa
Hoca Kamil Efendi Bağımsız
Salim Efendi
Isparta Mahmud Esad Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Mustafa Hakkı Bey Bağımsız
Cudi Efendi
Mehmed Bey
Burdur Mustafa Atıf (Bayındır)[g] İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Seyyid Haşim Bey[h]
Midhat Şükrü Bleda Bey
Antalya Fuad Hulusi (Demirelli) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Hamdullah Emin Paşa Bağımsız
Kastamonu Necmeddin Molla (Kocataş) İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Ahmet Mahir Efendi
İsmail Mahir Efendi
Ahmed Şükrü Efendi
Sahibmollazade İsmail Bey Bağımsız
İzzet Molla Efendi[d]
Rüşdü Bey[i]
Bolu Yusuf Ziya (Özenci) Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Rıfat Kamil (Madenci) Bey
Necati Bey Bağımsız
Mustafa Zeki Efendi
Çankırı Mehmed Sabri İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Mehmed Behçet Bey
Mustafa Nedim Bey Bağımsız
Fazıl Berki Bey
Ankara Atıf (Kamçıl) Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Hilmi Efendi Bağımsız
Hacı Taib Efendi
Ömer Mümtaz Efendi
Kozan Matyos Nalbantyan Efendi Bağımsız Ermeni
Konya Mustafa Şeref (Özkan) Bey[j] İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Hamdi Bey[k]
Ali Haydar Bey Bağımsız
Ali Rıza Efendi
Şâkir Bey
Müftüzâde Tevfik Bey
İçel Hafız Emin (İnankor) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Mersin Sadık Paşa Bağımsız Türk
Niğde Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Halid Bey[e]
Ebulula Mardin Bey[l]
Muhiddin Bey Bağımsız
Anayas Efendi Rum
Kayseri Ömer Mümtaz Bey Hürriyet ve İtilaf Fırkası Türk
Mustafa Şeref (Özkan) Bey[m] İttihat ve Terakki Fırkası
Karapet Tomayan Efendi[n] Bağımsız Ermeni
Kırşehir Ali Rıza (Benli) Bağımsız Türk
Mahmud Mahir Efendi
Yozgat Kınacızade Şakir Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Kasım Nuri Efendi Bağımsız
Çorum Mehmet Münir (Çağıl) Bey[o] İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Azmi Bey
Ahmed Muhiddin Bey
İzmet (Eker) Bey Bağımsız
Sinop Hacı Hasan Fehmi Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Ömer Lütfi (Yasan) Bey Bağımsız
Canik (Samsun) Amizade Talât Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Nihad Bey
Osman Bey Bağımsız
Todoraki Efendi Rum
Amasya İsmail Hakkı (Mumcu) Paşa[p] Hürriyet ve İtilaf Fırkası Türk
Arif Fazıl Efendi İttihat ve Terakki Fırkası
Dr. Asım (Sirel) Bey[q] Bağımsız
Nazıf (Aktın) Bey
Tokat Hacı Kâmil Efendi Bağımsız Türk
Mustafa Fehmi Bey
Tahsin Rıza Bey
Sivas Rasim (Başara) Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Emin Edip Efendi Bağımsız
Dr. Ömer Şevki Bey
Büyükhocazade Rahmi Bey
Dikran Barsamyan Efendi Ermeni
Maraş (Kahramanmaraş) İsmail Hakkı Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Şevketzâde Abdülkadir Efendi Bağımsız
Agop Hiralakyan Efendi Ermeni
Adana Subhi Paşa Bağımsız Türk
Cebelibereket (Dörtyol) Hasan Sezai Bey Bağımsız Türk
Antep (Gaziantep) Hacı Mustafa Efendi Bağımsız Türk
Hüseyin Fazıl Bey
Ali Cenani Bey
Urfa (Şanlıurfa) Şeyh Saffet (Yetkin) Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Ömer Edip Bey Bağımsız
Mardin İhsan Bey Bağımsız Türk
Mustafa Efendi
Sırrızâde Ali Rıza Kürt
Diyarbakır Mehmed Zülfi (Tigrel) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Pirinççizade Fevzi Bey Bağımsız Kürt
Siverek İbrahim Vehbi Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Ergani Mehmed Reşit Paşa[r] İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Kâmil Efendi Bağımsız
İstefan Çıracıyan Efendi[s] Ermeni
Malatya Keşşaf Efendi Bağımsız Türk
Hâşim Bey
Mamuret-ül Aziz (Elazığ) Hacı Mehmed Said Efendi Bağımsız Türk
Hacı Mehmed Nuri Efendi
Esperzade Mustafa Saffet Efendi
Dersim (Tunceli) Mehmed Nuri Bey Bağımsız Türk
Erzincan Halet (Sağıroğlu) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Karahisar-ı Şarkı Ali Muammer Raşit (Sevig) Bağımsız Türk
Zihni Efendi
Kuvanoğlu Yanko Efendi Rum
Gümüşhane Hasan Fehmi (Ataç) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Veysel Rıza Bey Bağımsız
Trabzon Ali Osman (Güley) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Hafız Mehmet Bey
Servet Bey
Yorgi Efendi Rum
Matheos Kofidis Efendi Bağımsız
Naci Bey Türk
Mahmud Bey
Lazistan (Rize) Ziya Molla Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Süleyman Sudi Bey
Erzurum Vartkes (Serengülyan) Efendi[c] Ermeni Devrimci Federasyonu Ermeni
Sayfullah Efendi Hürriyet ve İtilaf Fırkası Türk
Raif (Dinç) Efendi İttihat ve Terakki Fırkası
Hüseyin Tosun Bey Bağımsız
Osip Mededyan Efendi Ermeni
Hafız Ahmet Ziya Bey Kürt
Bingöl Mehmed Emin Bey Bağımsız Türk
Mehmet Ali Bey
Bayazıt Mehmet Şefik Bey Bağımsız Türk
Muş Kegam Dergarabedyan Efendi Ermeni Devrimci Federasyonu Ermeni
Hacı İlyas Semi Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Bitlis Minas Çeraz Efendi Bağımsız Ermeni
Hasan Lami Efendi Türk
Van Vramyan Efendi[t] Ermeni Devrimci Federasyonu Ermeni
Vahan Papazyan Efendi
Asaf (Doras) Bey Bağımsız
Siirt Şeyh Nasreddin Efendi Bağımsız Kürt
Zor Mehmet Nuri Efendi Bağımsız Türk
Hakkâri Mehmed Hamza Bey Bağımsız Arap ?
Münib Bey Türk
Halep Artin Boşgezenyan Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Ermeni
Ali Münif (Yeğenağa) Bey Türk
Türkmenzade Ahmed Efendi Bağımsız
Emrizade Beşir Efendi Arap
Hamid Bey
Lazkiye Abdülvalid Harun Efendi Bağımsız Arap
Hama Vasfi Atasî Efendi Bağımsız Arap
Abdülkadir Hüsnü Geylani Efendi
El-Halil Emir Şekib Arslan Bey Bağımsız Arap
Saadeddin Efendi
Cebel-i Lübnan[u] Arslanzade Emir Adil Bey Hürriyet ve İtilaf Fırkası Arap
Şahibzade Emir Haris Bey Bağımsız
Ramizade Reşid Bey
Trablusşam Osman Paşa el-Muhammed Bağımsız Arap
Saadullah Molla Bey
Beyrut[v] Kâmil el-Esad Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Arap
Selim Ali Selam Bey Bağımsız
Mişel Sersak Efendi
Akka Abdülfettah el-Saadi Efendi Bağımsız Arap
Şam Mehmet Fevzi Paşa İttihat ve Terakki Fırkası Arap
Bedii el-Müeyyed Bey
Emir Ali Paşa[w] Hürriyet ve İtilaf Fırkası
Sami Paşa Bağımsız
Avni Bey
Faris el-Huri Bey[w]
Şefik Bey [al-Azm]
Nablus Emin Abdülhadi Efendi Bağımsız Arap
Tevfik Hammad Efendi
Kudüs Said el-Hüseyini Bey Hürriyet ve İtilaf Fırkası Arap
Ragıp Naşaşibi Bey
Feyzi el-Alami Efendi Bağımsız
Kerek Tevfik el-Mecali Efendi Bağımsız Arap
Cidde Şerif Faysal Efendi Hürriyet ve İtilaf Fırkası Arap
Asir Seyyid Yusuf Fazıl Bey Bağımsız Arap
Seyyid Abdülvehab Efendi
Ali Haydar Bey
Taiz Ali Osman Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Tahir Fayzi Bey Bağımsız
Ebubekir Haddad Efendi Arap
Seyyid Ahmed Paşa
İsmail Gurbani Efendi
San'a Seyyid Hüseyin Abdülkadir Bey Bağımsız Arap
Seyid Ahmed Habani Bey
Kadı Mehmet Makhafi Efendi
Seyyid Ali İbrahim Efendi
Seyyid Ahmed Yahya el-Keysi Efendi
El-Hudeyde Hasan Rıza Paşa İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Mustafa Fehmi Bey Bağımsız
Hıfzi Bey
Hakkı İlhami Bey
Zühdü Bey
Abdurrahman Behkali Efendi Arap
Mekke Şerif Abdullah Efendi Hürriyet ve İtilaf Fırkası Arap
Hasan Şeybi Efendi
Medine Memun Berri Hürriyet ve İtilaf Fırkası Arap
Seyid Ahmed Safi Efendi
Basra Babanzade Ahmed Naim Bey İttihat ve Terakki Fırkası Kürt
Süleyman Fevzi Bağımsız Arap
Abdürrezak Bey
Seyyid Talib bin Recep Bey
Hacı İsa Ruhi Efendi
Abdullah Said Bey
Mehmet Hilmi Bey Türk ?
Müntefik Ferit Paşazade Abdünmuhsin Bey İttihat ve Terakki Fırkası Arap
Maruf Erhesafi Efendi Bağımsız
Kureyş Efendi
Ed-Divaniye Süleymanbeyzâde Halid Bey Bağımsız Arap
Ali Haydar Midhat Bey Türk
Cabecizâde Fuad Bey
Dr. Sami Bey
El-Kut Abdülkerim Bey Bağımsız Arap
Abdülmecid Bey
Şükrü Efendi Türk ?
Kerbela Sami (Çölgeçen) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Nuri Bey Bağımsız
Abdülmehdi Efendi Arap
Bağdat Sasun Hasgayl Efendi İttihat ve Terakki Fırkası Yahudi
Fuad el-Defteri Bey Bağımsız Arap
Tevfik el-Halidi Bey
Şevket Paşa
Süleymanzade Murad Bey
Cemil Sıtkı el-Zahavi
Hamdi Bey Türk
Kerkük Mehmet Ali Bey Bağımsız Türk
Nâzım Bey
Abdullah Safi Efendi Arap
Süleymaniye Babanzade Hikmet Bey İttihat ve Terakki Fırkası Kürt
Hacı Sait Efendi Arap
Musul Hacı Emin (Yurdakul) Bey İttihat ve Terakki Fırkası Türk
Davud Yusufani Efendi Hürriyet ve İtilaf Fırkası Arap
Salih Saadi Bey Bağımsız
Mehmet Ali Fadıl Efendi
İbrahim Fevzi Efendi

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ 1914'e İstanbul şehreminliği'ne atanması sebebiyle istifa eden İsmet Bey, Kirkor Zöhrap Efendi'nin ölümü ile 1916'da yeniden İstanbul Mebusu olarak seçilmiştir.[3]
  2. ^ 1917'den itibaren Kostantin Savaopulos Efendi yerine mebus oldu.[4]
  3. ^ a b Temmuz 1915'te Urfa-Diyarbakır yolu üzerinde eşkıya Çerkes Ahmed tarafından öldürüldü.
  4. ^ a b Dönem içinde öldü[4]
  5. ^ a b Meclis-i Ayan'a üye seçildi[5]
  6. ^ Meclis-i Ayan'a üye seçilen Seyyid Bey yerine mebus oldu.[4]
  7. ^ 1 Aralık 1914'te Umur-u Mahalliyye-i Vilâyat Müdüriyeti'ne (Mahalli İdareler Müdürlüğü) atanması sebebiyle istifa etmiştir.[5]
  8. ^ İstifa eden Atıf Bey yerine seçildi.[4]
  9. ^ Vefat eden İzzet Molla Efendi yerine mebus oldu[4]
  10. ^ 1915’te Ticaret ve Ziraat Vekâleti Müsteşarlığı’na atanması sebebiyle istifa etmiştir.[3]
  11. ^ İstifa eden Mustafa Şeref Efendi yerine mebus oldu[4]
  12. ^ Meclis-i Ayan'a üye seçilen Halid Bey yerine mebus oldu.[4]
  13. ^ Kayseri Mebusu Karabet Tomayan’ın Avrupa’dan dönmediği Meclis Riyaseti’ne sadaret tarafından bildirilmesi üzerine 1915’te Ticaret ve Ziraat Vekâleti Müsteşarlığı’na atanması nedeniyle istifa eden Konya Mebusu Mustafa Şeref Bey 1917’de yapılan ara seçim sonucu Kayseri Mebusu olarak Meclis’e yeniden girdi.[3]
  14. ^ Avrupa’dan dönmediği Meclis Riyaseti’ne sadaret tarafından bildirilmesi üzerine üyeliği düşürülmüştür.[3]
  15. ^ Evkaf Nezareti Müsteşarlığı'na atanması nedeniyle istifa etmiştir.[5]
  16. ^ Tokat Sancağı Mutasarrıflığı'na atanmıştır.[5]
  17. ^ İstifa eden İsmail Hakkı Bey yerine seçildi.[4]
  18. ^ İstepan Çıracıyan yerine mebus oldu.[4]
  19. ^ 1915 yılında Çalıkhan köyü yakınlarında Rezvani Geçidi'nde öldürüldü.
  20. ^ Diyarbakır Valisi Dr. Reşid, Van İsyanındaki rolü dolayısıyla yakalanarak Diyarbakır’a gönderilen, ancak yolda firara kalkışan Mebus Vramyan’ın jandarmalar tarafından Beşiri’de öldürüldüğü”nü bildiren 4 Mayıs 1915 tarihli telgrafı ile Talat Paşa’yı bilgilendirmiştir.[6]
  21. ^ Ayrıcalıklı statüsünden dolayı Meclis-i Mebusan'a temsilci göndermeyen Cebel-i Lübnan‟da 1916'da seçimler yapılarak bölgeden üç mebus seçildi.[7]
  22. ^ Nüfus itibarıyla Beyrut Sancağı‟ndan iki mebus seçilmesi yeterli olmasına karşın her etnik unsurun bir temsilci çıkarması merkez tarafından istenince bölgeden bir Sünni, bir Şii ve bir Hristiyan mebus olarak seçildi.[8]
  23. ^ a b 1916 yılında istifa etti.[4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel
  1. ^ "Meclisi Mebusan Zabıt Ceridesi" (PDF). tbmm. 31 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2013. 
  2. ^ Yazıcı 2018, s. 370.
  3. ^ a b c d Yazıcı 2018, s. 34.
  4. ^ a b c d e f g h i j Yazıcı 2018, s. 38.
  5. ^ a b c d Yazıcı 2018, s. 33.
  6. ^ 4 Mayıs 1915 Başbakanlık Osmanlı Arşivi DH. ŞFR. 469/97
  7. ^ Yazıcı 2018, s. 37.
  8. ^ Yazıcı 2018, s. 24.
Genel
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Meclis-i_Mebûsan_5._dönem_mebusları_listesi&oldid=26197097" sayfasından alınmıştır