İçeriğe atla

Arif Sağ

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Arif Sağ
Doğum25 Şubat 1945 (79 yaşında)
Dallı, Aşkale, Erzurum
MilliyetTürk
Meslek
  • Şarkıcı
  • söz yazarı
  • besteci
  • yapımcı
  • aranjör
  • sunucu
  • akademisyen
  • milletvekili
Siyasi partiSHP
Eski Milletvekili (1987-1991)
Evlilik
Yıldız Sağ
(e. 1970; ö. 2016)
Çocuk(lar)Tolga Sağ
Aslı Sağ
Müzikal kariyeri
Tarzlar
ÇalgılarVokal · Bağlama · Cura · Davul · Perküsyon
Etkin yıllar1963-günümüz
Müzik şirketi

Arif Sağ (25 Şubat 1945, Erzurum), Türk halk müziği sanatçısı, bağlama virtiözü, söz yazarı, besteci, yapımcı, aranjör, sunucu, akademisyen ve eski milletvekilidir.

Çocukluk yaşlarında Nida Tüfekçi'den eğitim alan Arif Sağ, 1960'lı yılların ortasından itibaren yayınladığı 45'liklerle birlikte Türk halk müziğine getirdiği yenilikle geniş kitlelere yayılmasını sağlamıştır. 1975 yılında kurulan İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'na eğitim görevlisi olarak girmesiyle birlikte halk müziği ve bağlama üzerindeki akademik çalışmalarına bu dönemde başladı. 1979 yılında Gurbeti Ben mi Yarattım adını verdiği ilk albümünü yayınlayan Arif Sağ, 1982 yılında Şan Tiyatrosu'nda ilk bağlama resitali konserini verdi. 1983-1987 yılları arasında Musa Eroğlu, Muhlis Akarsu ve daha sonra Yavuz Top ile birlikte yayınladıkları Muhabbet adlı albüm serisiyle modern Türk halk müziğinin temellerini attılar.

1980'li yıllarda albümler ve konserlerin yanı sıra birçok sanatçının albümde söz yazarlığı ve bestecilik yaptı. Ayrıca albüm yapımcılığı yaptı ve birçok öğrenci yetiştirdi. Televizyon, radyo ve çeşitli yurt dışı konserinde Türk halk müziğini tanıtarak birçok kişiye ilham kaynağı oldu. 1987-1991 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisinde 18. dönemde SHP milletvekili olarak görev yaptı. 1990'lı yıllardan itibaren dünya çapında turneler, resitaller verdi ve birçok sanatçı ile ortak çalışmalarda bulundu. Arif Sağ, kariyeri boyunca 10 albüm, onlarca 45'lik ve yüzlerce beste bırakarak Türk halk müziğinin en önemli ve etkili isimlerinden olmuş ve birçok sanatçıyı etkilemiştir.

Hayatı ve kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1945-1978: İlk yılları, kariyer başlangıcı ve konservatuvar öğretmenliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arif Sağ, 25 Şubat 1945 tarihinde Dallı, Aşkale, Erzurum'da on iki çocuklu bir ailenin en küçüğü olarak dünyaya geldi. 3-4 yaşlarında babası Arif Sağ'ı çalıştığı değirmene götürüyordu ve müzikle ilk kez burada tanıştı. 5 yaşında kaval sonra davul ve zurna çalmaya başladı. 6 yaşında ise gramafon ve plak ile tanıştı. Bağlama ile tanışması ise Erzincan'da Kumaş Dede'nin Kumaş saz evi dükkanında tanışmıştır. Bu dükkan Davut Sulari, Aşık Daimi, Ali Ekber Çiçek ve Aşık Beyhani gibi ustaların yetişmesinde öncülük etmiştir.[1] Babası Erzincan'da değirmencilik yapmaya gittiği için, ilkokulu burada okumuştur. 14 yaşına kadar Âşıklık geleneği'ni öğrenip deyişler söylemeye başlayan Sağ, sonraki yıllarda abisinin yanına İstanbul'a geldi. Fotoğrafa ilgi duyduğu için Milli Eğitim Basımevinde işe girdi.[2] Burada çalışırken ilerleyen zamanlarda Aksaray Musiki Cemiyetine kaydolarak Nida Tüfekçi'den eğitim almaya başladı. Buraya daha sonra kaydolan Orhan Gencebay ile arkadaş oldu. Bir süre hayatını böyle sürdürdükten sonra 1965 yılında TRT İstanbul Radyosu kadrosuna bağlama sanatçısı olarak dahil oldu. 1966 yılında Gafil Gezme Şaşkın adlı ilk plağını yayınladı. 3 yıl bu kadroda kaldıktan sonra 1968 yılında TRT'den ayrıldı. 45'lik plak furyasının popüler olmaya başladığı bu dönemlerde birçok plak yapımcısında çalışan Arif Sağ, Barış Manço ve Zeki Müren gibi sanatçılara eşlik etmiştir.[3] 1967 yılında Pathé etiketiyle Hudey - Hudey / Varsak Bu Yerlerden Hicret Eylesek, 1968 yılında yine aynı firmadan Koca Dünya / Aşka Susamışım adlı 45'liklerini yayınladı.[4][5] 1968 yılında Orhan Gencebay ile birlikte Kars Oyun Havası / Karşılama adlı 45'lik yayınladı.[6] 1969 yılında Emmioğlu adlı dört parçadan oluşan çalışmasını yayınladı.[7] Aynı yıl İstanbul Plak etiketiyle "Nasıl Kıydın Şahımıza" ve "Her Gönülde Bir Aslan Yatar" adlı eserlerin yer aldığı Anadolu Evliyaları adlı 45'liğini yayınladı.[8]

Ayrıca, 1960'lı yılların sonunda ortaya çıkmaya başlayan arabesk müzik içinde birçok eser üretti.[9] 1975 yılına kadar arabesk müzikte üreten Arif Sağ, 1970'li yılların ilk yarısında Zafer Dilek, Orhan Gencebay, Ayla Dikmen ve Selda Bağcan gibi sanatçılarla çalışmalarda bulundu.[10] Bazı sanatçıların albümlerinde ve 45'liklerinde ise söz yazarı, besteci ve enstrüman çalarak yer aldı. 1970'li yılların ilk yarısında Topkapı Plak etiketiyle Tamam mı / Sana Dargın Değilim, Sen Nankörün Birisin / Yol Yakınken Dönelim, Şu Samsunun Evleri / Osman Pehlivan ve Bizim Şarkımız / Tabib Olsan Ne Çıkar gibi birçok 45'lik yayınladı.[11][12][13][14] 1960'lı yılların ortalarından itibaren 45'likler yayınlamaya ve çeşitli sanatçıların albümlerinde çalmaya başladı. Ayrıca bu dönemde söz yazarlığı ve besteleriyle de ön plana çıktı. 1960'lı yılların sonunda Orhan Gencebay ile birlikte yeni ortaya çıkan arabesk müziği için çalışmalar yaptı. 1975 yılında kurulan İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'na eğitim görevlisi olarak girdikten sonra arabesk müzikten uzaklaşıp tamamen halk müziği üzerine çalışmalarda bulundu. Bu dönemde halk müziği ve bağlama üzerine akademik çalışmalar yapmaya başladı.[15] Konservatuvarda birçok öğrenci eğiten Arif Sağ, bu dönemde televizyon yayınlarına da katılmaya başladı.[16] 1970'li yılların başında sık sık yayınladığı 45'liklere bu dönemde ara verdi.

1979-1986: Albümler, festivaller ve muhabbet serisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1960'ların ortalarından ve 1970'li yılların ortalarına kadar birçok 45'lik plak yayınladı. Ayrıca farklı sanatçıların çalışmalarına çeşitli enstrümanlarla eşlik etti ve sanatçılara söz ve beste verdi. 1975 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'na eğitim görevlisi olarak girdikten sonra birçok öğrenci yetiştirdi ve müzikal kariyerine kısa bir ara vererek konserler verdi, radyo ve televizyon programlarına konuk oldu. 1979 yazında ilk albümünün kayıtları için stüdyoya girdi. Üç ay kadar süren kayıtlar sonrasında Türküola etiketiyle Gurbeti Ben mi Yarattım adını verdiği ilk stüdyo albümünü yayınladı. Albümde Muhlis Akarsu, Pir Sultan Abdal, Şah Hatayi, Davut Sulari, Aşık Veysel ve Aşık Ekberi gibi sanatçıların eserlerine yer verdi. "Kula Kulluk Yakışır mı?", "Gurbeti Ben mi Yarattım", "Gezdim Şu Alemi", "Dersim Dört Dağ İçinde", "Deli Gönül" ve "Açılın Kapılar" gibi eserlerin ön plana çıktığı albümdeki neredeyse tüm parçaların yorumu olumlu tepkiler aldı.[17] Albüm daha sonra Şah Plak ve Kalan Müzik gibi şirketler tarafından da yayınlandı. 1980 yılında 12 Eylül Darbesi'nin gerçekleştiği gün Japonya'da Tokyo Üniversitesi kültür bölümü için sahneye çıktı.[18] Darbe olduktan bir ay kadar sonra Türkiye'ye geri döndü. Yurt dışında farklı ülkelerde Türk halk müziği ve bağlama üzerine konserler verirken, 1982 yılında İstanbul Şan Tiyatrosunda ilk bağlama resitalini verdi. Bu resitalin kayıtları aynı yıl Hakan Avaz'ın prodüktörlüğünde İşte Bağlama İşte Arif Sağ adıyla Hakan Plak etiketiyle yayınlandı.[19]

1982 yılının sonlarında ikinci albümünün kayıtları için stüdyoya girdi. On bir parça kaydettiği ikinci albümünü Sembol Plak etiketiyle 18 Mart 1983 tarihinde yayınladı. İnsan Olmaya Geldim adını verdiği albüm büyük bir çıkış yakaladı. Yapımcılığını Fevzi Kızıltaşoğlu'nun üstlendiği albümde Hüseyin Kutan, Cafer Tan, Mücrimî, Şah Hatayi, Nimri Dede, Sümmânî, Sefil Selimi, Ercişli Emrah ve Zaralı Halil Söyler gibi sanatçıların eserlerini seslendirdi. Anonim eserlerinde bulunduğu albümde Arif Sağ kendisi de dahil Nesimi Çimen, Hacı Taşan, Yavuz Top, Davut Sulari, Haydar Ağababa, Musa Eroğlu ve Muzaffer Sarısözen gibi sanatçıların bestelerine yer verdi.[20] Aynı dönemde Arif Sağ bir açılışa birçok sanatçı arkadaşını davet etti. Musa Eroğlu ve Muhlis Akarsu bu açılışta tanıştıktan sonra üçlü uzun süre geçen muhabbetleri sonrasında Muhlis Akarsu'nun tavsiyesi üzerine birlikte bir albüm yapma kararı aldı. 1983 yazında başladıkları albüm çalışmaları üç ay kadar sürdü. Arif Sağ, Musa Eroğlu ve Muhlis Akarsu albümü yapımcı firma bulunmadığından dolayı yayınlanamadı. Ardından Muhlis Akarsu, Flaş Plak adıyla kurduğu şirketten albümü Muhabbet 1 adıyla 23 Ekim 1983 tarihinde yayınladı.[21] On parçadan oluşan albüm yayınlandığı an Türkiye'nin gündemine oturdu ve büyük satış rakamına ulaştı.[22] Muhlis Akarsu'nun dört, Arif Sağ'ın üç, Musa Eroğlu'nun bir parça seslendirdiği albümde iki parçayı üçlü koro halinde seslendirdi. "Karlı Dağlar", "Tahtacı Semahı", "Sen O Zaman Gör Beni", "Bir Seher Vaktinde" ve "Dert Bende" gibi parçaların yer aldığı albüm büyük satış rakamlarına ulaşarak o dönemlerde birçok kişiye ilham kaynağı olmuştur. Modern Türk halk müziğinin de başlangıcı olarak kabul edilen albüm Türk halk müziğinin en iyi albümlerinden birisi olarak bilinir.

Albümün büyük ilgi görmesiyle birlikte Şah Plak, Muhlis Akarsu tarafından kurulan Flaş Plak'ı satın alarak albümü seri haline getirmeyi teklif etti. Bunun üzerine 1984 yılının ortalarında üçlü, serinin ikinci albümü için stüdyoya girdi. 10 Eylül 1984 tarihinde Muhabbet 2 adıyla yayınlanan albüm yine büyük bir çıkış yakaladı. "Bağışla Sevdiğim", "Gurbet Elde Bir Hal Geldi Başıma", "Derdimi Dökersem Derin Dereye", "Aman Tabip", "Kulak Verdim Dört Köşeyi Dinledim" ve "Gurbeti Ben mi Yarattım" gibi parçaların yer aldığı albümde sanatçılar bazı parçaları solo olarak bazılarını ise koro olarak seslendirdi.[23] 1970'li yıllarda pop ve rock müziğin 1980'li yıllarda ise arabesk müziğin revaçta olduğu yıllarda bu albüm serisi ile birlikte Türk halk müziği ön plana çıkarak geniş kitleler tarafından dinlenmeye başlandı. Serinin üçüncü albümü Muhabbet 3 (1985) adıyla yayınlandı ve bu albümle birlikte Yavuz Top'ta albüme dahil oldu.[24] 1985 yılında yayınlanan Yılanların Öcü adlı filmde "İnsan Olmaya Geldim" adlı parça film müziği olarak kullanıldı.[25] Arif Sağ, 1986 yılında Türküola Müzik etiketiyle Başına Döndüğüm adını verdiği üçüncü solo albümünü yayınladı. Albümde "Başına Döndüğüm", "Bu Yıl Bu Dağların Karı Erimez", "Çoktan Beri Yollarını Gözlerim" ve "İşte Gidiyorum" gibi eserler yer aldı. Birçok sanatçının eserine yer verdiği albümde kendi besteleri de vardı.[26] 1986 yılında Muhabbet 4 adıyla yayınlanan serinin dördüncü albümünde Muhlis Akarsu yer almadı.[27]

1987-1993: Solo, proje albümleri ve Sivas katliamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1987 yılında SHP'den Ankara milletvekili oldu. Milletvekillik görevinde bulunan ilk sanatçı olan Arif Sağ bu görevini 1991 yılına kadar devam ettirdi.[28] 1987 yılında Muhabbet serisinin beşinci albümü olan Muhabbet 5 yayınlandı. 13 parçanın yer aldığı albümde kadronun tamamı yer aldı. Yine olumlu tepkiler alan albüm Arif Sağ'ın yer aldığı son Muhabbet albümü olmuştur.[29] 1980'li yılların ortalarında yurt dışında verdiği konserleri albüm halinde yayınladı. 1981 yılında Emre Saltık ile birlikte kurdukları Arif Sağ Müzik Merkezi'nde birçok öğrenciye eğitim verdi. 1987 yılında ASM Müzik adlı müzik şirketi kuruldu.[30] 1987 yılının son aylarında Arif Sağ, Halay dördüncü albümünün kayıtları için stüdyoya girdi. On bir parçadan oluşan albüm 22 Nisan 1988 tarihinde ASM Müzik etiketiyle yayınlandı. "Ali Dost", "Çıktım Yücesine", "Ağ Gül" ve "Güle Reyhan Ekerim" gibi parçaların bulunduğu albümün yönetmenliğini kendisi üstlendi. ASM Ses Kayıt stüdyolarında kaydedilen albümün tonmaisterliğini Can Yeşilyurt yaptı. Bağlama ve vokallerde Gönülden Gönüle Halk Müziği Topluluğu yer alırken, zurnada Deniz Selman, kavalda ise Sinan Çelik yer aldı.[31] Ben Çaldım... Siz Söyleyin adını verdiği beşinci albümünü 27 Ekim 1989 tarihinde yayınladı.[32] "Bülbül Havalanmış", "Güzel Seni Çok Özledim" ve "Ali Dost" gibi parçaların bulunduğu Duygular Dönüştü Söze adlı altıncı albümünü 27 Mart 1990 tarihinde ASM Müzik etiketiyle yayınlandı. Yönetmenliğini kendisinin üstlendiği albümde on bir parça yer aldı.[33] Aynı yıl "Nedir Bu Telaşın?", "Badı Sabah", "Kerbela" ve "Gül Yüzlü Sevdiğim" gibi parçalarında bulunduğu Biz İnsanlar / Kerbela adlı yedinci albümünü yayınladı.[34] 13 Temmuz 1990 tarihinde Musa Eroğlu ile birlikte Bağlama Resitali 1 albümünü yayınladı.[35] 1990 yılının sonlarında on beş parçadan oluşan ve kalabalık bir ekiple çalıştığı Türküler Yalan Söylemez adlı albümü yayınladı. ASM Ses Kayıt stüdyolarında kaydedilen albümün kayıtları dört ay kadar sürdü. Albümde Arif Sağ'ın yanı sıra Talip Şahin, İhsan Güvercin, Ozan Emekçi, Hasret Gültekin, Mehmet Koç ve Emre Saltık yer aldı. ASM Müzik etiketiyle yayınlanan albümde "Zahit" adlı parçayı sanatçılar koro halinde seslendirirken diğer parçaları ise solo olarak seslendirdiler.[36]

1 Ocak 1992 tarihinde halaylar ve oyun havalarının yer aldığı bir enstrümantal albüm yayınladı. Halaylar ve Oyun Havası adını verdiği albüm ASM Müzik etiketiyle yayınlandı.[37] Haziran 1993'te sekizinci albümünün kayıtlarına başladı. Yönetmenliğini kendisinin üstlendiği albüm 23 Ağustos 1993 tarihinde Direniş adıyla yayınlandı. Albümde "Bir Güzelin Aşığıyım", "Urfa Semahı", "Direniş", "Yaralı Ördek" ve "Gelin Canlar Bir Olalım" gibi parçalar yer aldı.[38] 1990 yılından itibaren her yıl düzenlenen Pir Sultan Abdal Şenlikleri'ne çeşitli sanatçılar katılarak sahne alıyor ve şenliklerde çeşitli aktivitelerde yapılıyordu. 1990-1992 yılları arasında Pir Sultan Abdal'ın doğduğu Banaz, Yıldızeli'nde düzenlenen şenlikler, 1993 yılında Sivas'ın merkezinde düzenlendi. 1-4 Temmuz 1993 tarihleri arasında düzenlenen şenliğe birçok müzisyen, şair, yazar ve akademisyenin yanı sıra Aziz Nesin'de katıldı. Arif Sağ'ında sahne aldığı şenliklerin ikinci günü binlerce kişiden oluşan bir grup, Kültür Merkezinden yeniden Hükûmet Meydanı'na geldi. Hükûmet Konağını taşlamaya ve slogan atmaya başlayan grup ardından Madımak Oteli civarına ulaşarak, slogan atmaya devam etti.[39] Grup önce Madımak Oteli önündeki Arif Sağ'ın ve çeşitli kişilerin arabalarını ateşe verdi ve oteli taşladı. Madımak Oteli tutuşturulan perdeler ve alt katta bulunan eşyalarla birlikte yakıldı.[40] Otele sığınmış olan kişilerden, aralarında Asım Bezirci, Nesimi Çimen, Behçet Aysan, Metin Altıok, Hasret Gültekin ve Muhlis Akarsu'nun da bulunduğu 35 kişi yanarak veya dumandan boğularak öldü. Aralarında Arif Sağ'ında aralarında bulunduğu 51 kişi de olaylardan kendi olanaklarıyla, ağır yaralarla kurtuldu.[41]

1994-2003: Umut, Seher Yıldızı ve Dost Yarası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arif Sağ, 1994 yılında adlı iki proje albümde yer aldı. Asie Mineure: Anatolie - Musique Profane adlı albümde Adnan Ataman ve Binali Selman'ın kendisi gibi daha önceki albümlerinde yer alan parçalar kullanıldı. Turquie: Musique Instrumentale D'Anatolie adlı albümünü ise Musa Eroğlu ile birlikte yayınladı. İki albümde Avrupa'da yayınlandı. Ekim 1994 tarihinde dokuzuncu albümünün kayıtlarına başladı. 1995 yılının ilk aylarına kadar kayıtları devam eden albüm için on bir parça kaydedildi. 16 Mart 1995 tarihinde ASM Müzik etiketiyle Umut adıyla yayınlanan albümün yönetmenliğini ve prodüktörlüğünü kendisi üstlendi.[42] Albümden üç gün önce yayınlanan "Yolver Dağlar" adlı parça albümden yayınlanan ilk ve tek parça oldu.[43] Albümde Aşık Yener, İsmail Özden, Aşık Miskini, Davut Sulari ve Pir Sultan Abdal gibi sanatçıların yanı sıra anonim eserlere de yer verildi. Ferhat Livaneli albümün aranjörlüğünü yaparken aynı zamanda akustik gitarda da yer aldı. Bağlamalarda ve perküsyonda Arif Sağ, bendir de Ali İhsan Yılmaz, çello da Saim Erkul, klarnette Göksun Çavdar, yan flütte Ali Koç, cümbüş ve solo kemanda İlyas Tetik, kontrbasta Engin Titiz, mey ve balabanda Ertan Tekin, kanunda Halil Karaduman, neyde Ercan Irmak, obua Sezai Kocabıyık, viola da Mustafa Süder ve kemanlarda Gülden Tunalı, Saim Perker, Sevil Perker ile Yusuf Güler Aksöz yer aldı. Prodüktörlüğünde İhsan Güvercin'inde yer aldığı albümün süpervizörlüğünü A. Haydar Göğercin üstlendi. Arif Sağ'ın kalabalık bir ekiple çalıştığı Umut albümü yılın en başarılı albümlerinden birisi oldu. Güler Duman'ın Bu Devran albümüyle birlikte yılın en çok satan halk müziği albümlerinden oldu.[44] Bu sebeple Güler Duman 2. Kral TV Video Müzik Ödülleri töreninde Türk Halk Müziği En İyi Kadın ödülünü alırken Arif Sağ, Türk Halk Müziği En İyi Erkek ödülünü kazandı.[45] "Yola Çevirdiler", "Umut" ve "Ötüşün Kuşlar" gibi parçaların ön plana çıktığı albümün "Ötüşün Kuşlar" adlı son parçasında Arif Sağ, Belkıs Akkale, Sabahat Akkiraz ve Nuray Hafiftaş ile düet yaptı. Sezen Aksu'nun 28 Temmuz 1995'te yayınlanan Işık Doğudan Yükselir albümünde bağlamaları çaldı.[46][47] Ayrıca albümde yer alan "Ne Ağlarsın" adlı parçada ikili düet yaptı ve parça video klip olarak yayınlandı.[48]

Almanya Cumhurbaşkanı'nın desteği ile 1996 yılında Köln Filarmoni Orkestrası'nda konser vererek, bağlama ve Anadolu müziğinin batıya tanıtılmasında büyük rol üstlenmiştir.[49] Aynı yıl 27 Eylül tarihinde Belkıs Akkale ile birlikte Seher Yıldızı adlı düet albüm yayınladılar.[50] 23 Eylül'de albüme adını veren "Seher Yıldızı" adlı parça yayınlandı.[51] "Sarı Gelin", "Şu Dağlar", "Mektup" ve "Kırklar Kapısı" gibi parçaların yer aldığı albüm dinleyiciden olumlu tepkiler aldı. Türk halk müziğinin klasik albümleri arasına giren çalışma ASM Müzik etiketiyle yayınlandı. 1997 yılında eski albümlerinde yer alan parçaları Türküler Kervanı 1, Asya İçlerinden Balkanlara Saz ve Türkülerimiz 3 gibi derleme albümlerde yer aldı. 20 Şubat 1998 tarihinde Erdal Erzincan ve Erol Parlak ile birlikte Concerto for Bağlama adlı bir proje albüm yayınladı. Altı parça bulunan albümdeki "Part 5" adlı parçanın bestesi kendisine aittir.[52] 1999 yılında oğlu Tolga Sağ'ın ilk solo albümü olan Yol'un yönetmenliğini, aranjörlüğünü ve prodüktörlüğünü üstlendi. Aynı zamanda albümde bağlama ve perküsyonda da yer alan Arif Sağ, bazı parçalarda geri vokalde yer aldı.[53] Bu dönemde solo albüm çalışmalarına ara veren Sağ, sıkça konser ve festivallerde sahne aldı. Ayrıca birçok radyo ve televizyon programına da konuk olarak katıldı. 2001 yılının sonlarında onuncu albümünün kayıtlarına başladı. 2000 yılında ünlü İspanyol flamenko gitarist Tomatito ile Avrupa'nın 12 şehrinde konser vermiştir. 1 Mart 2002 tarihinde Dost Yarası adını verdiği albümünü Bay Müzik etiketiyle yayınladı.[54] On dört parçanın bulunduğu albümden sadece "Serçeşme" adlı parça yayınlandı.[55] "Nurhal Semahi", "Feridem", "Hop Çerkez" ve "Erisin Dağların Karı" gibi parçaların ön plana çıktığı albüm olumlu tepkiler aldı. 2003 yılında Tarkan'ın Dudu adlı EP albümünde yer alan Aşık Veysel'in "Uzun İnce Bir Yoldayım" eserinin aranjesini yaptı. Ayrıca parçada bağlama ve perküsyonda da yer alan Arif Sağ, Tarkan'a geri vokalde de eşlik etti.[56] Arif Sağ, 2000'li yılların ilk yarısında İbrahim Tatlıses'in Tek Tek (2003), Pınar Sağ'ın Türkü Söylemek Lazım (2003), Tolga Sağ'ın Toprak Ve Turna (2004), Mahsun Kırmızıgül'ün Sarı Sarı / Başroldeyim (2004), Sezen Aksu'nun Bahane ve Özcan Türe'nin Sürgün Sevdam (2005) gibi albümlerde yer aldı.[57]

2004-2015: Davullar Çalınırken, dizi müzikleri ve derleme albümler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arif Sağ, 2000'li yılların başında solo albümünü yayınlamasının yanı sıra birçok sanatçının albümünde çalıştı. 2004 yılının ilk yarısında oyun havalarının bulunduğu enstrümantal albümü için stüdyoya girdi. Beş ay kadar süren kayıtlar sonrasında 11 Ekim 2004 tarihinde Davullar Çalınırken adını verdiği enstrümantal albümünü yayınladı. İber Müzik etiketiyle yayınladığı albümün yönetmenliğini kendisi üstlendi. Arif Sağ ritim perküsyon, solo bağlama ve bas bağlamada sadece kendisi yer alırken bağlamada Erdal Erzincan ile birlikte yer aldı. Erdal Erzincan, Barış Güney ile birlikte şelpe bağlamada da yer aldı. Zurna ve balabanda Ertan Tekin, zurnada Adil Çelebi, kaval ve sipside Murat Toroman, garmonda Nejat Özgür yer aldı. Geri vokallerde Erol Kökler, Celal Asker, Tuncay Tokcan, Zeynep Atagür, Olcay Köker, Ümit Açıkalın, Gökan Kaya, Gülay Özer, Tolga Sağ, Pınar Sağ, Mercan Erzincan ve Erdal Erzincan yer aldı. Türkiye'nin her yöresindeki oyun havalarının bulunduğu albümün prodüktörlüğünü İbrahim Yılmaz ve Erdal Yılmaz üstlendi. Göktürk Sarvazlar mix, masteringlerini kendisi yaparken tonmaisterliğini Can Sarvazlar ile birlikte yaptı. Arif Sağ, "Barış Konçertosu 1", "Barış Konçertosu 2", "Çiftetelli", "Halay" ve "Dokuzsekiz" gibi eserlerin bestelerini yaparken bazı parçalarında aranjelerini yaptı.[58] 2004-2005 yılları arasında birçok radyo ve televizyon programına konuk oldu. Ayrıca birçok sanatçı ile birlikte festivallere katılmaya devam etti. 1984 yılında Türküola Müzik etiketiyle yayınlanan Anadolu Döktürmeleri adlı enstrümantal albümü 27 Eylül 2006 tarihinde tekrardan yayınlandı.[59] 21 Kasım 2006'dan 7 Mayıs 2008 tarihine kadar Show TV'de yayınlanan başrollerinde Nurgül Yeşilçay, Serhat Tutumluer ve Erkan Sever gibi oyuncuların yer aldığı Ezo Gelin adlı dizinin müziklerini yapmaya başladı. İki sezon süren dizi reytinglerde ilk sıralarda yer alırken müzikleri de seyirci tarafından çok beğenildi. 10 Ocak 2007 tarihinde dizinin ilk sezonunda yer alan parçaları Ezo Gelin (Dizi Müzikleri) adlı albümde yayınladı.[60] On parçanın yer aldığı albüm Mert Müzik etiketiyle yayınlandı. "Dağlar Yüce Dağlar", "Di Gel Ağam", "Ezo Gelin" ve "Bahçalarda Mor Meni" adlı parçalar albümün ön plana çıkan eserleri oldu.[61]

2000'li yılların sonunda Avrupa'da yayınlanan ve çeşitli sanatçıların yer aldığı Songlines: Top Of The World 42 (2007) ve Obsession (2008) gibi derleme albümlerde bazı parçaları yer aldı. 2008 yılında halk müziğindeki katkılarından dolayı Nida Tüfekçi Altın Bağlama Kültür ve Sanat Ödülü'nü aldı. 25 Kasım 2008'de Cumhuriyet Halk Parti'sine katılımının ardından yeniden aktif siyasete döndü. 2009 yılında Sancaktepe için başkan adayı oldu.[62] 2009 yılında Erdal Erzincan ile birlikte Bağlama Metodu adlı kitabı yayınladı.[63] 2010 yılında Turkish Freakout (Psych-Folk Singles 1969-1980) adlı 1970'li yıllardaki farklı tarzlara ait Türkçe parçaları içeren derleme albümde yer aldı. 2011 yılında İbrahim Tatlıses'in Hani Gelecektin adlı albümünde bağlamalarda yer aldı. 2011 yılında Türkiye Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) eski başkanı Faruk Demir, birliğin Temmuz ayındaki yönetim kurulu toplantısında güvenoyu alamaması sonucu yerine Arif Sağ'ın getirildiği kararın yok hükmünde sayılmasını isteyerek dava açtı. Birliğin söz konusu tarihteki oturumunda kanuna aykırı olarak oluşturulduğu ileri sürülen yönetim kurulunun MESAM'ı bağlayıcı kararları ile bu tarihten sonraki yönetimin aldığı kararların da tespiti istenen dava dilekçesinde, yönetim kurulunun bu kararlarının da geçersiz sayılmasına karar verilmesi istendi.[64] 2011 yılında Muhlis Akarsu için yayınlanan Akarsu Türküleri adlı saygı albümünde "Gül Yüzlü Sevdiğim" adlı parçayı seslendirdi.[65] 18 Ekim 2012 tarihinde Erdal Erzincan ve Ertan Tekin ile birlikte TRT Müzik adlı kanalda Beşinci Mevsim adlı bir müzik programı sunmaya başladı. Birçok halk müziği sanatçısı ve oyuncularında katıldığı program yayınlandığı dönemde olumlu tepkiler aldı. Program 2013 yılının son aylarında final yaptı.[66][67] 2013 yılında kuruluşunda büyük emek verdiği ve kurucu üyelerinden olduğu Müzik Yorumcuları Birliği (MÜYORBİR)'den ihraç edildi ve ardından bu konu ile ilgili hukuki süreç başlattı. 22 Mart 2014 tarihinde yapılan MESAM 13.Olağan Genel Kurulunda, MESAM başkanlığına yeniden seçildi.[68] 2015 yılında Şevval Sam'ın Toprak Kokusu adlı yedinci albümünde "O Yar Gelir" adlı parçanın düzenlemelerini yaptı. Ayrıca albümün kayıtlarında bağlama, perküsyon ve asma davulu çaldı.[69]

2016-gümümüz: Proje albümler, hastalığı ve konserler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arif Sağ, 2010'lu yılların ortalarından itibaren belli aralıklarla konser ve festivallerde sahne almaya devam etti. 2016 yılında Soma Faciası için yayınlanan Yaralı Soma'ya Ağıtlar albümde "Ağıt" adlı enstrümantal parçayla yer aldı.[70] 24 Şubat 2017 tarihinde Sabahat Akkiraz'ın Sabahat Akkiraz & Dostaları 47 adlı düet albümde "Gönül Defteri" adlı parçayı Sabahat Akkiraz ve Orhan Gencebay ile birlikte seslendirdi, "Medet Sevdiğim" parçanın ise Sabahat Akkiraz ve Muhlis Akarsu ile birlikte düet versiyonunda yer aldı.[71]

Mayıs 2017 tarihindeki sağlık sorunlarından dolayı albümlere ve çalışmalara ara verdi. 2018 yılında Esintiler: Türk Halk Müziği 1, Canlı Kayıtlar 1 ve Kelam gibi proje albümlerde yer aldı. 2018'de 22. Aydın Doğan Ödülü'ne layık görüldü. Düzenlenen törende, Arif Sağ'a ödülü Aydın Doğan tarafından verildi. 31 Mayıs 2018'de Kayyım atanan Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliğinin (MESAM) 9. Olağanüstü Genel Kurulu yapıldı. Seçimlerde Arif Sağ ve ekibi seçildi.[72] Yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle bir süre sahnelerden uzak kalan Arif Sağ, Üç Usta Bir Muhabbet başlıklı konser dizisi kapsamında Sabahat Akkiraz ve Erdal Erzincan'la 2019 yılında yeniden sahne almaya başladı.[73] 2020 yılında COVID-19 pandemisi'nden dolayı konserler ve sahnelere ara vermek zorunda kaldı. 2021 yılının sonundan itibaren konserlerde ve festivallerde sahne almaya devam eden Arif Sağ, bu dönemde albüm çalışmalarında yer almadı.

Sanatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Müzikal tarzı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arif Sağ'ın özellikle 1970'li yıllardan itibaren değişim ve yenilik içeren müzikal tarzı birçok eleştirmen tarafından olumlu yorumlandı. Türk halk müziğindeki eserleri özgün halinden çıkmayarak modernize ederek yorumladı. 1960'lı yılların sonundan 1975 yılında eğitim görevlisi olarak girdiği İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'na kadar arabesk tarzda söz yazdı ve besteler yaptı. Ayrıca, 1970'li yılların başından itibaren Barış Manço, Selda Bağcan gibi birçok sanatçıya bağlama ile eşlik ederek popüler tarzdaki parçalara bağlama ile eşlik eden ilk sanatçı oldu. 1960'lı yıllardan itibaren çeşitli sanatçıların albümlerinde bağlama, perküsyon ve davul gibi enstrümanlarla eşlik etti. Ayrıca bu yıllarda birçok Türk halk müziği eserini yeniden düzenleyerek enstrümantal olarak yayınladı. 1970'li yıllarda birçok 45'lik yayınladı. 1975 yılından itibaren ise birçok kişiye halk müziği eğitimi verdi. 1970'li yılların ikinci yarısında halk müziği üzerine çalışmalarda bulundu. Halk müziği ve bağlama üzerine akademik çalışmalar yapmaya başladı. 1979 yılında Gurbeti Ben mi Yarattım? adını verdiği albümü yayınlamasıyla adından sıkça söz ettirdi. "Kula Kulluk Yakışır mı", "Gurbeti Ben mi Yarattım", "Gezdim Şu Alemi", "Dersim Dört Dağ İçinde", "Deli Gönül" ve "Açılın Kapılar" gibi farklı sanatçılara ait olan eserleri kendi modernize bir şekilde düzenledi ve büyük beğeni gördü. 1980'li yılların başında Türkiye'de dahil olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde festivallere ve resitallere katıldı. 1983 yılında yayınladığı İnsan Olmaya Geldim albümü ise o döneme kadar yayınlanan en başarılı halk müziği albümlerinden birisi oldu. Aynı yıl Muhlis Akarsu ve Musa Eroğlu ile birlikte yayınladığı Muhabbet 1 adlı proje albüm Türk halk müziğinin dönüm noktası olmuştur.

Yayınlandığı dönem gündeme giren büyük satış rakamlarına ulaşarak halk müziğinin geniş kitleler tarafından tanınmasını sağladı. Albüm, 1980'ler boyunca seri olarak yayınlanmaya devam etti. Birçok sanatçı ile birlikte ortak albümler yayınladı ve birçok sanatçının albümünde yer aldı. Türkiye ve Avrupa'da ses getiren konserler ve turnelere katıldı. Türkiye'nin birçok ilçesinde festival ve etkinliklerde yer aldı. Eserleri birçok sanatçı tarafından seslendirildi. Arif Sağ sanat yaşantısı boyunca on solo albüm, birçok enstrümantal albüm, onlarca 45'lik yayınlamış ve birçok proje albümde yer almıştır. 1960'lı yılların başında Nida Tüfekçi'den eğitim alan Arif Sağ, kariyeri boyunca halk müziği temellerinin dışına çıkmadan eserleri modern şekilde düzenleyerek yorumladı. Toplumsal olaylara karşıda duyarlı olmuş ve yüzlerce eser kaleme almıştır. Sayısız eseri bulunan Arif Sağ, aynı zamanda birçok ülkede Türk halk müziği ve bağlama üzerine konserler verdi.

Söz yazarlığı ve besteciliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arif Sağ, 1950'li yılların sonundan itibaren Davut Sulari, Aşık Daimi, Ali Ekber Çiçek ve Aşık Beyhani gibi usta sanatçılarla tanışmıştır. 1960'lı yılların başında Nida Tüfekçi'den halk müziği eğitimi almıştır. 1960'lı yılların ortalarından itibaren 45'likler yayınlamaya başlayan Arif Sağ, bu dönemde söz yazmaya ve beste yapmaya başlamıştır. 1970 yılında Topkapı Müzik etiketiyle yayınladığı Salında Gel / Dahlenk / Metelik / Ankara Oyun Havası adlı plağındaki tüm parçaların söz ve müzikleri kendisine aittir. 1970'ler boyunca kendi plaklarının yanı sıra Hayri Şahin, Ayten Şenol, Şükran Ay, Bedia Akartürk, Gülcan Opel ve Ayla Dikmen gibi sanatçılara da söz ve beste vermiştir. 1971 yılında Barış Manço'nun Lambaya Püf De! / Kalk Gidelim Küheylan adlı 45'liğinde yer alan "Lambaya Püf De!" adlı parçada bağlama çalmıştır. 1979 yılında yayınladığı Gurbeti Ben mi Yarattım adlı ilk albümündeki ve 1983 yılında yayınladığı İnsan Olmaya Geldim albümündeki birçok eserin düzenlemelerini yaptı. İlk iki albümündeki bu eserleri orijinalinden dışarı çıkmayarak modernize bir şekilde aranje etmiş ve büyük beğeni toplamıştır.[74]

1970'li yıllardan itibaren yayınladığı Oyun Havaları (1978) ve Anadolu Döktürmeleri (1984) gibi enstrümantal albümlerle birçok oyun havasını yeniden düzenlemiştir. 1983-1987 yılları arasında yer aldığı ve Türk halk müziğinin en önemli seri albümü olarak kabul edilen Muhabbet albüm serisindeki birçok parçanın düzenlemelerini yaptı. Biz İnsanlar / Kerbela (1990) albümündeki "Gül Yüzlü Sevdiğim", "Söz Etme Gönül", "Yar Seninle", "İnsan Olan Nura Çevrilir", "O Yar Gelir" ve "Eşşeği Saldım Çayıra" gibi parçaların müziklerini ve düzenlemelerini yaptı. Aynı yıl yayınlanan Türküler Yalan Söylemez adlı proje albümde de birçok eseri aranje etti. 1995 yılında yayınlanan ve en başarılı albümlerinden birisi olan Umut adlı albümündeki "Dillerde Kaldım" adlı parçanın sözlerini yazdı. "Umut" ve "Gel Efendim Gel" adlı parçalarında müziğini besteledi. 1990'lı yıllar boyunca sık sık albümlerde çalıştı. Festivallerde ve resitallerde konserler veren Arif Sağ, bu konserlerin kayıtlarını albüm olarak da yayınladı. 2002'de yayınlanan Dost Yarası adlı onuncu albümünde de birçok parçanın derlemesini yaptı. 2000'li yıllar boyunca İbrahim Tatlıses'in Tek Tek (2003), Pınar Sağ'ın Türkü Söylemek Lazım (2003), Tolga Sağ'ın Toprak Ve Turna (2004), Mahsun Kırmızıgül'ün Sarı Sarı / Başroldeyim (2004), Sezen Aksu'nun Bahane ve Özcan Türe'nin Sürgün Sevdam (2005) gibi sanatçıların albümlerinde çalıştı. 2010'lu yıllardan sonra albüm çalışmalarına ara veren Arif Sağ, konserlerde ve festivallerde sahne almaya devam etti.

Etkilendikleri ve etkiledikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

5 yaşında kaval sonra davul ve zurna çalmaya başladı. 6 yaşında ise gramafon ve plak ile tanıştı. Bağlama ile tanışması ise Erzincan'da Kumaş Dede'nin Kumaş saz evi dükkanında tanışmıştır. Bu dükkan Davut Sulari, Aşık Daimi, Ali Ekber Çiçek ve Aşık Beyhani gibi ustaların yetişmesinde öncülük etmiştir. Babası Erzincan'da değirmencilik yapmaya gittiği için, ilkokulu burada okumuştur. 14 yaşına kadar Âşıklık geleneği'ni öğrenip deyişler söylemeye başladı. İstanbul'a taşındıktan sonra Aksaray Musiki Cemiyetine kaydolarak Nida Tüfekçi'den halk müziği eğitimi almaya başladı. 1960'lı yılların ortasından itibaren art arda 45'likler yayınladı ve farklı sanatçıların albümlerinde yer aldı. Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre, Karacaoğlan, Âşık Veysel ve Pir Sultan Abdal gibi sanatçılardan etkilendi ve ozanların eserlerinin bazılarını yeniden düzenledi.

1970'li yıllardan itibaren Muhlis Akarsu, Musa Eroğlu, Yavuz Top, Mahzuni Şerif ve Ali Ekber Çiçek gibi sanatçılarla iş birliği yaptı. 1975 yılından beri öğrenciler yetiştirmeye başlayan Arif Sağ'dan Sevcan Orhan, Ender Balkır, Erdal Erzincan, Özcan Türe, Hasret Gültekin ve Özlem Özdil gibi birçok sanatçı etkilenmiştir. Arif Sağ, söz yazarlığı ve besteciliğinin yanı sıra ileri derecede bağlama çalabilmektedir. Kendine has bağlama çalışıyla virtüözlüğü de birçok sanatçıyı etkilemiştir. Türkiye'de bağlamanın tanınmasında önemli bir rol oynamıştır.

Özel Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arif Sağ, askerden sonra ailesi tarafından yakın arkadaşı Muharrem Akkuş'un dayısının kızıyla nişanlandı. Üç sene nişanlı kaldı, sonra dedikodular çıkmaya başlayınca hemen evlendiler. İstemeyerek evlendiği için evlendikten üç dört ay sonra Erzurum'a gitti ve Yıldız'a aşık oldu. İki sene sürdü bu durum ve bir sürü sıkıntılar yaşandı. Ailesi karşı çıkmıştı, sonra Yıldız'ı kaçırdı. Sonra ailesi razı oldu ama öbür taraf ayrılmak istemedi. Biz Yıldız'la birlikte yaşamaya başladık, ben öbür eve hiç gitmedi. 1973'te Tolga Sağ, 1977 ise Aslı Sağ doğdu. Çocuklar olunca eski eşi ikna oldu ve boşandılar. Boşanınca da 1979'da Yıldız Sağ'la resmi olarak nikah kıydı.[75] Eşi Yıldız Sağ, 2016 yılında İçerenköy'deki Bayındır Hastanesi'nde kanser tedavisi görüyordu. 18 Ekim 2016 tarihinde tedavisi devam ettiği sırada öldü.[76]

Hastalığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arif Sağ, 13 Mayıs 2017 tarihinde Sabahat Akkiraz ve Erdal Erzincan ile İstanbul Bostancı Gösteri Merkezi'nde vereceği konser öncesi rahatsızlanan hastaneye kaldırıldı. Akciğer kanseri teşhisi konuldu ve ameliyat oldu. Operasyonla sol lobundaki kanserli bölge alındı.[77] 6 Aralık 2017'de kızı ve oğlu ile Küba'ya giderek aşı tedavisine bir süre bu ülkede devam etti.[78] Türkiye'de kanser tedavisini bitirdikten sonra Küba'ya giden Sağ, kanseri atlattı.[79]

Diskografi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana maddeler: Arif Sağ diskografisi ve Arif Sağ şarkıları listesi

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arif Sağ Biyografi". muzikdefterim.com. Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Fotoğrafçı Arif Sağ'ı Tanıyor musunuz?". gezginfoto.com. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2023. 
  3. ^ "Arif SAĞ Hakkında". ihsanozturk.com. Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2023. 
  4. ^ "Hudey - Hudey / Varsak Bu Yerlerden Hicret Eylesek". Discogs. Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2023. 
  5. ^ "Koca Dünya / Aşka Susamışım". Discogs. Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2023. 
  6. ^ "Orhan Gencebay, Arif Sağ – Kars Oyun Havası / Karşılama". Discogs. Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2023. 
  7. ^ "Emmioğlu". Discogs. Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023. 
  8. ^ "Anadolu Evliyaları". Discogs. Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023. 
  9. ^ "Usta sanatçı Arif Sağ: Bir dönem halkıma ihanet ettim". Hürriyet. 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023. 
  10. ^ "Usta sanatçı Arif Sağ & Zafer Dilek – Golden (Altın Bağlama)". Discogs. Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023. 
  11. ^ "Tamammı / Sana Dargın Değilim". Discogs. Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2023. 
  12. ^ "Sen Nankörün Birisin / Yol Yakınken Dönelim". Discogs. Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2023. 
  13. ^ "Şu Samsunun Evleri / Osman Pehlivan". Discogs. Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2023. 
  14. ^ "Bizim Şarkımız / Tabib Olsan Ne Çıkar". Discogs. Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2023. 
  15. ^ "Arif Sağ İstanbul konseri". TRT Haber. 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023. 
  16. ^ "Arif Sağ & Can Etili - Dostum Dostum". TRT 1, Youtube. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2023. 
  17. ^ "Arif Sağ – Gurbeti Ben mi Yarattım". Discogs. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2023. 
  18. ^ "Üç Halk Müziği Sanatçısı Japonya'ya Gitti". Milliyet. 18 Eylül 1980 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2023. 
  19. ^ "İşte Bağlama İşte Arif Sağ". Discogs. Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023. 
  20. ^ "Arif Sağ – İnsan Olmaya Geldim". Discogs. Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023. 
  21. ^ "Muhabbet 1". Discogs. Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  22. ^ "Musa Eroğlu Türkü Life özel Röportajı-(2/3. Bölüm)". Youtube. 19 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  23. ^ "Muhabbet 2". Discogs. Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2023. 
  24. ^ "Muhabbet 3". Rate Your Music. Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023. 
  25. ^ "Arif Sağ - İnsan Olmaya Geldim (Yılanların Öcü Film Müziği)". Youtube. 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  26. ^ "Başına Döndüğüm". Apple Music. Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023. 
  27. ^ "Muhabbet 4". Discogs. Aralık 1982 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2023. 
  28. ^ "SHP Milletvekili Arif Sağ oyuna geldi". Milliyet. 25 Mart 1988 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023. 
  29. ^ "Muhabbet 5". Discogs. Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023. 
  30. ^ "ASM Müzik Üretim". Discogs. Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023. 
  31. ^ "Arif Sağ - Halay". Discogs. Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023. 
  32. ^ "Arif Sağ - Ben Çaldım... Siz Söyleyin". Discogs. Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2023. 
  33. ^ "Arif Sağ - Duygular Dönüştü Söze". Apple Music. Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 
  34. ^ "Arif Sağ - DBiz İnsanlar / Kerbela". Discogs. Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 
  35. ^ "Bağlama Resitali 1". Discogs. Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2023. 
  36. ^ "Arif Sağ, Talip Şahin, İhsan Güvercin, Emekçi, Hasret Gültekin, Mehmet Koç, Emre Saltık – Türküler Yalan Söylemez". Discogs. Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  37. ^ "Arif Sağ Yönetiminde Halaylar ve Oyun Havaları". Spotify. Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023. 
  38. ^ "Arif Sağ - Direniş". Apple Music. Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2023. 
  39. ^ "Madımak Oteli'nden kurtulan muhabir dehşeti böyle anlatmıştı". Cumhuriyet. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2023. 
  40. ^ "Sivas'ta on binlerce kişi ayaklandı". Milliyet. 3 Temmuz 1993 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2023. 
  41. ^ "Sivas'ta kundakçı avı". Milliyet. 5 Temmuz 1993 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2023. 
  42. ^ "Arif Sağ - Umut". Apple Music. Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023. 
  43. ^ "Arif Sağ - Yolver Dağlar". Youtube. 9 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023. 
  44. ^ "Bu Devran albümü rekora doğru gidiyor". Milliyet. 8 Kasım 1995 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  45. ^ "1995 Kral Müzik Ödülleri". Kral TV, Youtube. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023. 
  46. ^ "Sezen Aksu – Işık Doğudan Yükselir 'Ex Oriente Lux'". Discogs. Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2023. 
  47. ^ "Söz, Sezen Aksu'da". Milliyet. 31 Temmuz 1995 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023. 
  48. ^ "Sezen Aksu - Ne Ağlarsın". Youtube. 29 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2023. 
  49. ^ "Bağlamadan evrenselliğe". Milliyet. 7 Eylül 1995 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  50. ^ "Arif Sağ, Belkıs Akkale – Seher Yıldızı". Discogs. Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023. 
  51. ^ "Arif Sağ & Belkıs Akkale - Seher Yıldızı". Youtube. 10 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  52. ^ "Concerto For Bağlama". Last.fm. Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023. 
  53. ^ "Yol'la başlayan yürüyüş". Evrensel. 7 Eylül 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  54. ^ "Seherde bir bülbül". Milliyet. 11 Nisan 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  55. ^ "Serçeşme (Arif Sağ) Official Music Video". Youtube. 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023. 
  56. ^ "ARİF SAĞ ÇALDI, TARKAN SÖYLEDİ". habervitrini.com. 30 Mayıs 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2023. 
  57. ^ "Arif Sağ, Instruments & Performance". Discogs. Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023. 
  58. ^ "Arif Sağ, Davullar Çalınırken". opus3a.com. Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023. 
  59. ^ "Arif Sağ - Anadolu Döktürmeleri". Apple Music. Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023. 
  60. ^ "Arif Sağ, SinemaTürk". SinemaTürk. Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023. 
  61. ^ "Arif Sağ – Ezo Gelin (Dizi Müziği)". Discogs. Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023. 
  62. ^ "Arif Sağ başkan adayı". Hürriyet. 5 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  63. ^ "İki ustadan bağlama metodu". Hürriyet. 14 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023. 
  64. ^ "Arif Sağ'ın MESAM başkanlığı davalık oldu". CNN Türk. 6 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023. 
  65. ^ "Akarsu Türküleri". Spotify. Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023. 
  66. ^ "Ata Demirer bu kez türkü söyleyecek". Star. 21 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023. 
  67. ^ "Beşinci Mevsim". TRT İzle. Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023. 
  68. ^ "Sanatçı Arif Sağ, Müzik Yorumcuları Meslek Birliği'nden (MÜYORBİR) ihraç edildi". CNN Türk. 15 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023. 
  69. ^ "Şevval Sam – Toprak Kokusu". Discogs. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2023. 
  70. ^ "Yaralı Soma'ya Ağıtlar". Spotify. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  71. ^ "Sabahat Akkiraz & Dostları 47". Deezer. 24 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  72. ^ "MESAM'da kayyımın ihraç ettiği Arif Sağ ekibi seçimi kazandı". Evrensel. 31 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023. 
  73. ^ "Üç Usta Bir Muhabbet". Demirören Haber Ajansı. 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 
  74. ^ "Arif Sağ, Writing & Arrangement". Discogs. Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2023. 
  75. ^ "Başkasıyla evliyken Yıldız'a aşık oldum". Sabah. 9 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023. 
  76. ^ "Arif Sağ'ın eşi Yıldız Sağ vefat etti". Sözcü. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2023. 
  77. ^ "Arif Sağ hastaneye kaldırıldı". NTV. 18 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023. 
  78. ^ "Kanser tedavisi için Küba'ya giden Arif Sağ yaşadıklarını anlattı". NTV. 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2023. 
  79. ^ "Türkiye'deki kanser tedavisi mükemmel". Milliyet. 3 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2023. 
  80. ^ "15 Platin Kelebek". Milliyet. 19 Aralık 1998. 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021. 
  81. ^ "Arif Sağ, "Altın Bağlama"yı almaya gitti". CNN Türk. 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2023. 
  82. ^ "Nida Tüfekçi Ödülü Arif Sağ'a Verildi Kaynak: Nida Tüfekçi Ödülü Arif Sağ'a Verildi". alevihaber.com. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2023. 
  83. ^ TİFTİKÇİ/İSTANBUL, (DHA), Taner YENER-İdris. "22. Aydın Doğan Ödülü Arif Sağ'a verildi". Hürriyet. 6 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023. 
  84. ^ "Arif Sağ, '30. Yıl Barış' ödülünü Almanya'da, 'Yol bir sürek bin bir barış senfonisi' etkinliğinde aldı". erzurumportali.com. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2023. 
  85. ^ "Arif Sağ'a 'Sevgi, Barış ve Dostluk Ödülü'". Haberturk.com. 10 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2023. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Arif_Sağ&oldid=34161266" sayfasından alınmıştır