Binali Selman
| Binali Selman | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 1 Ocak 1931 Demirözü, Türkiye |
| Ölüm | 15 Ağustos 1992 (61 yaşında) Mecidiyeköy, İstanbul |
| Tarzlar | |
| Meslekler | Müzisyen, besteci, virtüöz |
| Çalgılar | Zurna, mey, balaban, ney, kaval, davul |
| Etkin yıllar | 1954-1992 |
| Müzik şirketi |
|
Binali Selman, (d. 1 Ocak 1931 – ö. 15 Ağustos 1992) Türk müzisyen. Kariyeri boyunca kendi solo albümleri ve diğer albümlerde çaldığı zurna, mey, ney ve balaban gibi üflemeli çalgılarla Türk halk müziğinin en iyi zurna virtüözlerinden olmuştur. 1954 yılında TRT İstanbul Radyosu'nun açtığı sınavı kazandı ve memur-sanatçı olarak radyoya girdi. Geçimini sanatçı memur olarak sağlayan Binali Selman, 30 yıla yakın aralıksız İstanbul Radyosu'nda müzik hayatına devam etti. Binali Selman'ın mey icracılığındaki teknik hâkimiyeti ve nağme zenginliği, kendisinden sonraki icracıları etkilemiş ve ekol olmasını sağlamıştır. Türk halk mûsikîsinde bir eserin icrasından önce hanendeyi seslendirilecek eserin makamına hazırlamak amacıyla irticalen yapılan açış formunun önemli temsilcisidir.
Radyo ve televizyon yayınlarındaki performanslarıyla büyük bir kitlenin dikkatini çeken Selman, perküsyon ustası Okay Temiz'i de etkilemeyi başarır. Okay Temiz, Oriental Wind projesine Binali Selman'ı da dahil eder. Okay Temiz ile en verimli yıllarını geçiren Selman, dünyanın birçok ülkesinde turnelere katılır. Özellikle, 1970'li yıllardaki Kemal Sunal filmleri başta olmak üzere birçok Türk filminde çaldığı üflemeli çalgılarla büyük beğeni toplar. Türk Müziğinde iz bırakan Binali Selman, zurnasını ve saltanatını kendisi gibi mey icra eden oğlu Deniz Selman'a bırakır. Barış Manço, Cem Karaca, Özdemir Erdoğan, Güler Duman, Alpay ve İbrahim Tatlıses gibi birçok sanatçı ile birlikte çalışmıştır. 15 Ağustos 1992 tarihinde Gırtlak kanseri sebebiyle ölen Binali Selman, Türk müziğindeki en büyük zurna virtüözü olarak bilinir.
Hayatı ve kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Binali Selman, 1931 yılında Bayburt, Demirözü'nde dünyaya geldi. I. Dünya Savaşı sonrası ailesi, Tunceli'den henüz göçüp gelmiştir. Çoban olarak dolaştığı dağlarda davul çalarak kendini geliştirdi. Kendi kendine enstrüman çalmaya başlayan Binali Selman'ın yeteneğini ilk keşfeden ise babası olmuştur. Elindeki davulla kısa boyuyla sahnelerde dikkat çektiği günlerde, zurnayı ustasının elinden kapar ve hayatını değiştirecek ezgisini ilk kez çalar. Fakat kendini kabul ettirmesi o kadar kolay olmadığı gibi ağabeysinin ününe de gölge düşürür. Zurna ve üflemeli çalgılarda kendi kendini geliştirir ve eline tutuşturulan tüm üflemeli halk sazlarını da dile getirmeyi başarır ve namını yürütmeye kendisine inanmayanları günden güne şaşırtarak devam eder. Selman'daki bu yeteneğin enstrümanın yanı sıra nefesinde gizli olduğu anlaşılır.[1]
Çocukluk yaşlarından itibaren kendini geliştiren Selman, çevresindeki herkes tarafından takdir edilir. Uzun bir süredir zurnayla, Anadolu'da kahve köşelerinin en çok konuşulan adamı olmayı başardı. Bayburt'ta mahalli düğünlerde başlayan namı, artık daha geniş bir coğrafyaya uzandı. Adı duyulmaya başladığı dönemlerde yanlış çalıyor diyen sanatçılara karşı Selman, batı müziğine ezdirilen halk müziğini kendine has ve doğru bir biçimde icra edilmesinden yanaydı. Kendini geliştirmesi açısından İstanbul'a gelen Selman, ilk zamanlar Zakir Peksert ve Remzi Çavuldak gibi ünlü isimlerle İstanbul, Taksim gecelerinde sahne alır. 1954 yılında İstanbul Radyosu'nun açtığı sınavı kazandı ve memur-sanatçı olarak radyoya girdi. Geçimini sanatçı memur olarak sağlayan Binali Selman, onun adına çıkarılan korsan kaset ve plaklarda hem Tuncelili, hem Erzurumlu, hem Gümüşhaneli, hem Diyarbakırlı, hem de Bayburtlu olarak adı geçiyordu. Daha çok satılsın diye korsan kasetlerindeki ayrı ayrı basılan yöre isimleri dolayısıyla taşrada, farklı şehirlerden ona sahip çıkan hayranları tarafından paylaşılamıyordu. Bu sayede profesyonel müzik hayatında her geçen gün ün kazansa da, işin kötü tarafı, plakları ve kasetleri daha çok korsan satıldığı için büyük emeklerle çıkarılan orijinal kaset ve plaklardan ise neredeyse hiç para kazanamadı. 1960'lı yıllarla birlikte 45'lik ve albümler yayınlamaya başladı. 1970'li yıllarda Barış Manço, Cem Karaca, Özdemir Erdoğan, Moğollar, Apaşlar ve Alpay gibi sanatçılara ve grupların albümlerinde çalmıştır.[2] Özellikle bu dönemde birçok Türk filminde çaldığı zurna ya da ney sesi film müziği olarak kullanıldı.[3]
TV ve radyo yayınlarındaki yorumlarıyla birlikte kendisini geniş kitlelere ulaştıran plaklarıyla dikkat çekerken, ünlü perküsyon ustası Okay Temiz'i de çok etkilemişti. 1972'de Stockholm'de kurduğu grupla İskandinavya ve Avrupa'nın tanınmış caz müzisyenleriyle Türk folk ve sufî müziğini tanıtan Temiz'in Oriental Wind adlı projesine de dahil olmuştur.[4] Aynı zamanda bu dönemde Arif Sağ, Belkıs Akkale, Yavuz Top, Edip Akbayram, Güler Duman ve İzzet Altınmeşe gibi birçok ünlü sanatçının albümüne eşlik etti. 1980'li yıllarda Hindistan'da yapılan yarışmada Dünya Zurna Çalma Şampiyonu olmuş ve ünlü Perküsyon müzisyeni Okay Temiz ile çıktıkları, dünya turnesinde 30 kadar ülkede Türk halk ezgilerini zurna ve vurmalı çalgılarla tanıtarak ve Kültür Bakanlığı tarafından ödüllendirilmiştir.[5] 1950'li yıllardan itibaren kendine has tarzı ve yorumuyla dünyanın birçok ülkesinde Türk halk müziği kültürünü tanıtan Binali Selman, tüm zamanların en iyi zurnazeni olarak bilinir. 1980 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne giderek Amerikalı caz sanatçılarıyla birlikte televizyon programı yaptı. Ayrıca caz sanatçıları ile birlikte plak yapan Selman, ABD'de bir ay süren turne yaptı.[6] 1954 yılında İstanbul Radyosu'nda başladığı görevinden 1981 yılında emekli oldu.[7]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Binali Selman, zurna ve meyini kendisi gibi icracı olan oğlu Deniz Selman'a bıraktı. 15 Ağustos 1992 tarihinde Mecidiyeköy'de Gırtlak kanseri sebebiyle hayatını kaybetti.[8]
Diskografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Davul Zurna İle Oyun Havaları (1974)
- Davul Zurna İle Oyun Havaları 2 (1975)
- Binali Selman 1 (1975)
- Binali Selman 2 (1976)
- Binali Selman (1978)
- Folk Enseble (1982)
- Davul Zurna İle Oyun Havaları 3 (1983)
- Binali Selman (1984)
- Binali Selman (1986)
- Binali Selman (1988)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Mecidiyeköy'de Bir Zurna Üstadı: "Yaşa Binali Selman yaşa!"". sisligundemi.com. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ "Binali Selman Instrumens & Performance". Discogs. Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2023.
- ^ "Kibar Feyzo, NBA ve Binali Selman". sinematikyesilcam.com. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2023.
- ^ "Binali Selman kimdir". bayburtrehberi.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023.
- ^ "Bir Zurnazen Ustası Binali Selman". gazetepusula.net. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ "Binali Selman Amerika'ya gidiyor". Milliyet. 24 Aralık 1980 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ "Saniye Can, Binali Selman, Nurettin Çamlıdağ emekli oluyor". Milliyet. 31 Mart 1981 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ "Binali Selman hakkında". Uzelli. Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Discogs'ta Binali Selman diskografisi