Çanakkale

Vikipedi, özgür ansiklopedi
22.31, 26 Aralık 2016 tarihinde Pragdon (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17977544 numaralı sürüm (Gerekçe: + yapıcı olmayan değişiklik)
Başlığın diğer anlamları için Çanakkale (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Çanakkale
İlçe
Çanakkale üzerindeki konumu
Çanakkale üzerindeki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlÇanakkale
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • Belediye başkanıÜlgür Gökhan (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam949 km²
Rakım2 m
Nüfus
 (2018, 2020, 2019, 2017, 2016, 2015, 2014, 2013, 2012, 2011, 2010, 2009, 2008)
 • Toplam136,002, 134,478, 137,365, 132,854, 126,062, 122,613, 119,806, 116,078, 111,137, 104,321, 106,116, 96,588, 90,653
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu17000
İl alan kodu286
İl plaka kodu17

Çanakkale, Kuzeybatı Anadolu'da, kendi adıyla anılan boğazın kıyısında yer alan bir kenttir. Merkez ilçe nüfusu 2015 yılı verilerine göre 122.613 kişidir. Troya kalıntılarının bulunduğu ildir.

Tarihçe

Antik çağdan kalan Troya kalıntıları il sınırları içerisindedir.

Osmanlı dönemi

İlin eski merkezi Biga olup, Cumhuriyet döneminde, Çanakkale Savaşlarında kazanılmış olan zaferlerden dolayı ilin ismi ve merkezi Çanakkale olarak değiştirilmiştir. İlin isminin kökeni ise yörede çok gelişmiş olan çanak-çömlek zanaatinden gelir. Şehrin iki simgesi hâline gelen Kale-i Sultaniye ile çanakçılık özdeşleşince de şehir "Çanakkale" olarak adlandırılmaya başlanmıştır.

Çanakkale Savaşları
Ana madde: Çanakkale Savaşı

1915 senesinde Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında Çanakkale Savaşları'na sahne oldu. İtilaf Devletlerinin birleşmiş orduları deniz savaşında araç ve personel zayiatı vererek mağlup oldu ve boğazları geçemedi. Daha sonra İtilaf kuvvetleri karadan çıkartma yaptılar. Kara savaşlarında Yarbay Mustafa Kemal'in başarıları sayesinde İtilaf kuvvetlerinin ilerleyişi durdu, iki kuvvet birbirine üstünlük sağlayamadı ve karadan taarruz da başarısızlıkla sonuçlandı.

Demografi

Çanakkale kenti, nüfus açısından Marmara Bölgesi'nde yer alan birçok ilden sonra gelir. Merkez ilçenin 1927'de 8.515 olan nüfusu 1990'da 53.995'e, 2000'de 75.180'e, 2007'de 86.544'e ve nihayetinde 2008'de 90.563'e ulaşmıştır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[2] 18.756 8.515 10.241
1935[3] 25.241 11.495 13.746
1940[4] 41.409 24.621 16.788
1945[5] 37.568 22.869 14.699
1950[6] 29.131 11.824 17.307
1955[7] 34.841 16.041 18.800
1960[8] 39.877 19.391 20.486
1965[9] 44.520 22.789 21.731
1970[10] 48.977 27.042 21.935
1975[11] 52.524 30.788 21.736
1980[12] 62.701 39.979 22.722
1985[13] 73.412 48.059 25.353
1990[14] 81.435 53.995 27.440
2000[15] 104.205 75.810 28.395
2007[16] 115.775 86.544 29.231
2008[17] 119.207 90.653 28.554
2009[18] 125.231 96.588 28.643
2010[19] 136.484 106.116 30.368
2011[20] 135.192 104.321 30.871
2012[21] 143.041 111.137 31.904
2013[22] 149.881 116.078 33.803
2014[23] 155.657 119.806 35.851
2015[24] 159.758 122.613 37.145
2016[24] 165.517 126.062 39.455
2017[24] 175.032 132.854 42.178
2018[24] 180.823 136.002 44.821
2019[24] 184.631 137.365 47.266
2020[24] 184.184 134.478 49.706

Kültür

Kilitbahir'in yukarısındaki yamaçta yer alan ve deniz üzerinden çıplak gözle görülebilen "Dur Yolcu Anıtı".
Çanakkale Savaşları'nda ölen Türk askeri anısına yapılan "Şehitler Abidesi".

Çanakkale, binyıllar boyunca farklı toplumların egemenliğinde kalmış, gerek mimarisinde gerek yaşamda onlardan izler taşımaktadır. 1970'li yıllardan itibaren yapılmaya başlayan ticari yatırımlarla ildeki geleneksel toplum yapısı yerini hızla modernize kente bırakmıştır. Ticari yatırımlarla ulaşım kolaylaşmış ve şehrin görünümünün değişmesi böylece başlamıştır. Bugün Çanakkale Türkiye'nin en modern çevrelerindendir. Geniş kaldırımları, temiz caddeleri, bakımlı binaları ile örnek bir şehirdir. Henüz altyapısı tam oturmamışsa da kültürel anlamda Çanakkale ili Türkiye'de önde gelen çevrelerdendir. Toplumda çekirdek aile yaygındır. Toplum, Manavlar, Türkmenler, Pomaklar, Yörükler, Bulgaristan göçmenleri ve az sayıda Kumuk Türkleri ve Çerkes ile Boşnak'tan oluşur. Boşnak ve Yörükler genelde tarım ile uğraşırlar. Fakat halk etnik yapıya göre ayrılmamış birlik içinde yaşamaktadır. Fakat her toplum kendi kültürel yapısını korur. İl ve ilçe merkezlerinde büyük ölçüde modern giyim örnekleri benimsenmiştir. Kırsal kesimden gelen bayanlar, beyaz yemeni adı verilen eşarp ve şalvar ile siyah naylonumsu kumaştan pardösü giyerler, kırsal kesim erkeklerinde ise baskın giyim türü, pantolon, ceket ve kaskettir. Yörede erkeklerin şalvar giydiği pek görülmez. Çanakkale'de üretilen başlıca gıda ürünleri, şarap, zeytin, sardalya, peynir helvası ve keşkektir.

Turizm

Ana madde: Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı
Ayrıca bakınız: Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı şehitlikleri ve eserleri
Truva filmi setinde kullanıldıktan sonra şehir merkezine hediye edilen Truva Atı

Çanakkale ve diğer ilçeler tarihî ve doğal güzellikler bakımından oldukça zengin olmasına rağmen, bölge olması gerekenden oldukça az turist çekmektedir, turizme fazla yatırım yapılmamaktadır.[kaynak belirtilmeli] Her yıl 25 Nisan'da düzenlenen Anzac Günü'nde Avustralya ve Yeni Zelanda'dan gelen binlerce turist bölgeye akın etmekte, turizm genellikle Çanakkale Savaşları'nın yaşandığı Gelibolu, Truva Savaşı'na ev sahipliği yapmış Truva Antik Kenti ve Assos Antik Kenti üzerine odaklıdır. Deniz turizmine uygun olmasına rağmen bu yönde bir yapılanma pek yoktur. Çanakkale il sınırları içinde 5 yıldızlı otel sayısı sadece 1'dir. Yine Çanakkale'de bulunan Gökçeada ve Bozcaada turist çekmektedir.

Çanakkale ilinde 1963 yılından beri her yılın ağustos ayında Uluslararası Troia Festivali gerçekleşmekte, çeşitli sanatsal faaliyetler yapılmaktadır.[25] Her iki yılda bir düzenlenen Uluslararası Çanakkale Bienali de Çanakkale ilinin kültür, sanat ve turizmine katkı sağlamaya aday bir etkinliktir.

Eğitim

Şehir merkezinde bulunan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'ne ait Çanakkale Stratejik Araştırmalar Merkezi'nden bir görünüm.

İlin tek üniversitesi olan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nin (ÇOMÜ) Çanakkale için özel bir önemi vardır. Şehir merkezi nüfusu 100.000 civarında olan Çanakkale'de üniversite öğrenci sayısı 33.500'ü, personel sayısı ise 3.000'i geçmektedir. Personel ailesi ile hesaplandığında ise Üniversite'nin öğrenci ve aileler ile birlikte ilde 45.000 nüfusu oluşturduğu görülür. Ayrıca üniversite 12 fakülte ve 20'den fazla yüksekokul ve enstitü ile ilin en önemli kamu kurumu ve istihdam kapısıdır. Üniversite'nin her ilçede en az bir yüksekokulu bulunmaktadır. Çanakkale Fen Lisesi, Çanakkale Sosyal Bilimler Lisesi, Vahit Tuna Anadolu Lisesi başlıca liselerindendir.

Spor

Şehrin tek futbol takımı olan Çanakkale Dardanelspor 1996-99 sezonlarında Süper Lig'de mücadele etmiştir. Daha sonra kademeli olarak 1., 2. ve 3. Lig'de de mücadele etmiştir. Takım 2014-2015 sezonunda 3. Lig'de mücadele etmekte olup şehrin tek voleybol takımı olan Çanakkale Belediyespor Bayan Voleybol Takımı, 2014-15 sezonunda Türkiye Bayanlar Voleybol 1. Ligi'nde mücadele etmektedir.

Ulaşım

Çanakkale'ye kara, hava ve deniz yoluyla ulaşım mümkündür. Çanakkale Havalimanı hava ile ulaşımı mümkün kılmaktadır. Çanakkale Havalimanından 2016 yılından itibaren günlük Ankara ve İstanbul uçuşları yapılmaktadır.

Çanakkale'nin bazı merkezlere uzaklık bilgileri:

Çanakkale-İstanbul: 315 Km

Çanakkale-Ankara: 666 Km

Çanakkale-İzmir: 315 Km

Çanakkale-Bursa: 270 Km

Çanakkale-Antalya: 700 Km

Çanakkale-Balıkesir: 200 Km

Çanakkale-Tekirdağ: 170 Km

Çanakkale'de Yerel Medya

Çanakkale şehir merkezinde yayın yapan 3 Yerel TV kanalı, 4 yerel radyo ve çeşitli yerel gazeteler bulunmaktadır. İlçelerde ise Biga'da yerel radyolar, Çan'da yerel radyo kanalı ve diğer ilçelerde çeşitli gazeteler basın ve yayın kuruluşları bulunmaktadır.

Yerel TV Kanalları

  • Ton TV (Çanakkale-Merkez)
  • Kanal 17 (Çanakkale-Merkez)
  • Çanakkale TV (Çanakkale-Merkez)

Yerel Radyo Kanalları

  • 90.8 Radyo Mega17 (Çanakkale-Merkez)
  • 92.7 Radyo Çanakkale (Çanakkale-Merkez)
  • 94.0 Radyo TON Kampüs (Çanakkale-Merkez)
  • 95.8 Boğaz FM (Çanakkale-Merkez)

Çanakkale İl Genelinde Yayın Yapan Yerel Radyolar

  • 88.0 Radyo Pegai (Biga)
  • 99.2 Biga FM (Biga)
  • 100.5 Çan FM (Çan)

Yerel Gazeteler ve Basın Kuruluşları

  • Çanakkale Olay
  • İşte Çanakkale
  • Çanakkale Aynalı Pazar
  • Çanakkale Demokrat
  • Çanakkale Hedef Gazetesi
  • Çanakkale'nin Sesi
  • Kalenin Sesi Gazetesi

Kardeş şehirler

Avrupa
Türkiye
Saat kulesi - 1918

Ayrıca bakınız

Şablon:Portal

Kaynakça

  1. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  2. ^  . "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  3. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  5. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  9. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  22. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  23. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  24. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Merkez Nüfusu - Çanakkale". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Çanakkale Merkez Nüfusu". nufusune.com. 
  25. ^ "Çanakkale, 50'nci Troia Festivali'ne hazır". Hürriyet. 27 Temmuz 2013. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2015. 
  26. ^ Osnabrück Belediye Başkanı Kardeş Kente Selam Gönderdi Çanakkale Belediyesi
  27. ^ "Çanakkale'ye Gönüllü Giresun Alayı Karargahı Yapılacak". Milliyet. 2 Mart 2015. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2015. 

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çanakkale&oldid=17977544" sayfasından alınmıştır