Batman

Koordinatlar: 37°55′46″N 41°07′05″E / 37.929481°K 41.118021°D / 37.929481; 41.118021
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Batman
İluh
Türkiye'deki yeri ve merkezin konumu.
Türkiye'deki yeri ve merkezin konumu.
Ülke Türkiye Türkiye
Bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi
İl Batman
İlçe Batman
İdare
 • Vali Ekrem Canalp[1]
 • Belediye başkanı Ekrem Canalp[2] (Kayyum)
Yüzölçümü
 • Toplam 4,654 km² (1.796 mil²)
Rakım 550 m (1.800 ft)
Nüfus
 • Toplam 626,319
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAS)
Alan kodu (+90) 488
Plaka kodu 72

Batman (Kürtçe: Êlih), Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Batman ili'nin merkez ilçesi olan şehirdir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Batman, Beşiri'ye bağlı bir köy iken, 2 Mart 1936'da 25 köyün bağlandığı bir nahiye (bucak) haline geldi. Raman Dağında petrolün çıkarılmaya başlanmasıyla büyük bir ekonomik değişim geçirmeye başlayan İluh'un gelişimine tren yolunun şehir merkezinden geçmesi de önemli katkı sağladı.[3] Şehir çok büyük göç aldı. Hızla gelişen İluh'ta 1955 yılında belediye teşkilatı kuruldu.[4] 1957 yılında Siirt iline bağlı olarak, İluh merkez olmak üzere 22 köyün bağlı olduğu "Batman ilçesi" kuruldu. İlçe adını merkezine 5 km uzaklıktaki Batman çayından aldı.[3]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Nüfusu hızla artan şehir; sanayi, petrol ve inşaat sektörünün de gelişmesiyle bölgede güçlü konuma sahiptir. Nüfusun çoğunluğunu çevre il ve ilçelerden göçmüş insanlar oluşturmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
Batman ilçesi (Siirt)
1960[5] 21.929 12.401 9.528
1965[6] 35.707 24.990 10.717
1970[7] 57.267 44.991 12.276
1975[8] 78.593 64.384 14.209
1980[9] 102.803 86.172 16.631
1985[10] 129.472 110.036 19.436
Batman merkez ilçesi
1990[11] 168.779 147.347 21.432
2000[12] 272.787 246.678 26.109
2007[13] 315.964 293.024 22.940
2008[14] 324.402 298.342 26.060
2009[15] 341.025 313.355 27.670
2010[16] 355.151 325.020 30.131
2011[17] 370.705 339.970 30.735
2012[18] 381.990 348.963 33.027
2013[19] 395.005 369.478 25.527
2014[20] 408.248 381.814 26.434
2015[21] 419.253 392.738 26.515
2016[21] 429.665 402.189 27.476
2017[21] 439.667 411.251 28.416
2018[21] 447.106 419.517 27.589
2019[21] 460.955 434.255 26.730
2020[21] 471.498 445.874 25.624
2021[21] 477.456 452.157 25.299

Yerel yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

31 Mart 2019 tarihinde gerçekleştirilen 2019 Türkiye yerel seçimlerinde HDP adayı Mehmet Demir, geçerli oyların %66,03'ünü alarak belediye başkanı seçildi.[22] Batman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan Demir, İçişleri bakanlığı tarafından görevinden uzaklaştırılmış olup yerine aynı zamanda Batman Valisi olarak görev yapan Hulusi Şahin belediye başkan vekili olarak atanmıştır.[23] Vali olarak Hulusi Şahin'in ardından atanan Ekrem Canalp belediye başkan vekilliği görevini de devralmıştır.[2]

Batman Belediye meclisi ise 27 HDP ve 8 AK Parti olmak üzere 35 üyeden oluşmaktadır.[24]

Belediye Başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Batman Belediyesi'ne Seçilmiş Belediye Başkanları
Sait Ramanlı 1955–1968
Mustafa Ramanlı 1968–1977
Şahabettin Bağdu 1977–1979
Edip Solmaz 1979–1979 (Görev Süresi 1 ay)
Ataullah Hamidi 1984–1994
Salih Gök 1994–1998
Abdullah Akın 1999–2002
Hüseyin Kalkan 2004–2009
Necdet Atalay 2009–2014 (Görev Süresi 8 ay)
Sabri Özdemir-Gülistan Akel 2014-2019 (Görev süreleri 26 ay)
Mehmet Demir- Songül Korkmaz 2019

Valiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Batman'da Görev Yapmış Valiler
Ekrem Canalp 18.05.2022[1] - Görevde
Hulusi Şahin 07.11.2018 - 18.05.2022[25]
Ahmet Deniz 15.06.2016-06.11.2018
Azmi Çelik 02.06.2014-12.06.2016
Recep Kızılcık 23.03.2007-23.06.2009
Haluk İmga 15.09.2004-22.03.2007
Efkan Ala 13.02.2003-14.09.2004
İsa Parlak 21.01.2000-06.02.2003
Mustafa Temel Koçaklar 26.08.1998-19.01.2000
Necati Develioğlu 15.10.1997-15.08.1998
Salih Coşkun Şarman 27.09.1993-15.10.1997
Zeki Şanal 24.02.1992-17.09.1993
Sami Seçkin 15.08.1991-15.02.1992
Tuncer Perçinler 24.07.1990-18.08.1991

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Batman panoraması.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Valimiz Ekrem Canalp Göreve Başladı". Batman Valiliği. 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2022. 
  2. ^ a b "Vali - Özgeçmiş". Batman Belediyesi. 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2022. 
  3. ^ a b Demir, Şerif (2016). Cumhuriyet döneminde Siirt (PDF). İstanbul: Düzey Yayınevi. s. 24. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  4. ^ Siirt 1967 il yıllığı, sf. 103
  5. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  6. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  19. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  20. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  21. ^ a b c d e f g
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Merkez Nüfusu - Batman". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Batman Merkez Nüfusu". nufusune.com. 
  22. ^ "Batman Yerel Seçim Sonuçları". secim.haberler.com. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. 
  23. ^ "Görevden alınan HDP'li Batman Belediye Başkanı Demir serbest bırakıldı". secim.haberler.com. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. 
  24. ^ "BELEDİYE MECLİS ÜYELERİNDE ÇOĞUNLUK HDP'DE". https://www.batmancagdas.com/. 10 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)
  25. ^ "Valimiz Hulusi Şahin Batman'a Veda Etti". Batman Valiliği. 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2022. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]