İçeriğe atla

1940-1944 Çeçenistan Ayaklanması

Vikipedi, özgür ansiklopedi
1940-1944 Çeçenistan Ayaklanması
II. Dünya Savaşı
Tarih20 Aralık 1940-15 Aralık 1944
Bölge
Sonuç Sovyet zaferi
İsyan eden gruplar sürgün edildi
Taraflar

Geçici Devrimci Halk Hükümeti:

Destekleyenler:

Sovyetler Birliği SSCB
Komutanlar ve liderler
Hasan İsrailov †
Mairbek Şeripov †
Sovyetler Birliği Lavrenti Beriya
Güçler
Bölgedeki erkeklerin %80 (62.750) 110.000

1940-1944 Çeçenistan Ayaklanması, Sovyetler Birliği ile Finlandiya arasında gerçekleşen Kış Savaşının ardından Hasan İsrailov ve Mairbek Şeripov'un Kafkas Dağları'nda Çeçenistan'ı bağımsızlığa kavuşturmak için gerçekleştirdiği ayaklanmadır.[1] Ayaklanmaya Nazi Almanyası destek vermiştir. Bununla birlikte komşu bölgelerdeki halklar da bu harekete destek verdi.[1] Sovyet zaferinin ardından Çeçenlerin ve İnguşların önemli bir kısmı Orta Asya'ya sürgün edilmiştir.[1]

İsyancıların sayısı tartışmalıdır. Bazı kaynaklara göre 62.750'dir. Bazı kaynaklara göre ise sadece Grozny, Gudermes ve Malgobek bölgelerinde 25.000 militan olduğu iddia edilir.

Bölgede savaşın yoğunlaştığı dönem ise Nazi ordusunun bölgeye yakınlaşmasıyla gerçekleşmiştir. Mavi Durum operasyonunda bu bölgeye yönelen Nazilere destek amacıyla harekete geçen isyancılar geri çekilen Kızıl Ordu'ya arkadan vurdu. Bu saldırı sonucunda kayıp veren Kızıl Ordu Kafkas dağlarına çekildi.

Uranüs Harekâtı ile Stalingrad'daki Nazi 6. Ordusu kuşatıldı. Bu da Kafkaslar'daki Nazi birliklerini zora soktu. Çünkü Naziler Kafkaslar'dan çekilmese Kızıl Ordu Rostov'a ulaşarak birlikleri kuşatabilirdi. Bunun üzerine Naziler buradan hızlıca geri çekildi. Naziler ile birlikte yerel halktan 15 bin kişi de geri çekildi.

Kızıl Ordu bölgeye girmesiyle birlikte burada bulunan isyancılar isyan etmeye devam ediyordu. Kızıl Ordu ise burada oyalanmamak için isyan eden halklara sürgün kararı çıkarıldı. Bu kapsamda toplam 724,297 kişi sürgün edildi. Bunların 479,478'si Çeçen, 96,327'si İnguş, 104,146'sı Kalmuk, 39,407'si Balkar ve 71,869'su Karaçay idi.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Askerov, Ali (2015). Historical dictionary of the Chechen conflict. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442249240.