1944 Sürgün Mağdurlarına Anıt
1944 шарахь дIабохийначеран хIоллам | |
.jpg) | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Anıt |
| Konum | Grozni, Çeçenistan |
| Koordinatlar | 43°19′K 45°42′D / 43.317°K 45.700°D |
1944 Sürgün Mağdurlarına Anıt (çeçence: 1944 шарахь дIабохийначеран хIоллам) 1940-1944 Çeçenistan Ayaklanması sonrası Josef Stalin'in Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri olduğu dönemdeki Sovyetler Birliği yönetiminin Şubat 1944'te Orta Asya'ya zorunlu göç sırasında ve sonrasında (Aardakh gibi bilinirdi) Çeçen kurbanlarını anmak için 1992 yılında açılan Çeçenistan'nın başkenti Grozni'nin merkezinde bulunan anıt.[1]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Sovyet yönetimi resmi olarak sürgün nedenini Nazi Almanyası'na, Kafkas Müslüman Lejyonu'na ve bağlantılı ayaklanmalara destek verilmesi ile açıklamıştır.[2] Sürgün edilenler içerisinde kadınlar, çocuklar ve bebekler de bulunmaktaydı. 1944'te sürgün edilen yarım milyon civarı insanın üçte biri öldüğü tahmin edilmektedir.[3] Josef Stalin'in ölümünden dört yıl sonra, Nikita Kruşçev dönemindeki destalinizasyon politikaları sonucunda 1957'de sürgünlerin kendi köylerine girebilmelerine izin verilmiştir. Sürgün sırasında birçok kadın, çocuk ve bebek donarak veya aç kalarak ölmüştür. O dönemde yaşayan bazı kişiler, Sovyet askerlerinin kendilerine "yamyam" gibi baktığını, onları ötekileştirdiklerini ileri sürmüşlerdir.[3]
Sökülmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
1994-1996 ve 1999-2000 döneminde Rus ordusunun bombalanarak kısmen tahrip edilen anma kompleksi, 2008 yılında yetkililer tarafından yıkılmaya çalışıldı fakat tamamen yıkıma uğramadı.[4][5] Şubat 2014'te, Çeçen halkının sınırdışı edilmesinin 70. yıldönümünün arifesinde anıt söküldü.[6][7] Kompozisyonun ayrılmaz bir parçası olan mezar taşları, Rusya'ya yakın politik pozisyonda duran Çeçenistan hükûmetinin kayıplarını onurlandıran granit stellerin yanında bulunan Akhmad Kadırov Mevkiinde dikildi.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Мемориал жертвам депортации чеченцев и ингушей в 1944 г" (Rusça). Сахаровский центр. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2019.
- ^ "Закон РСФСР "Об упразднении Чечено-Ингушской АССР и о преобразовании Крымской АССР в Крымскую область"". Сборник законов РСФСР и указов Президиума Верховного Совета РСФСР (Rusça). Москва. 1946. s. 64. 23 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2019.
- ^ a b 2. Dünya Savaşı'nda sürgün edilen İnguş ve Çeçenler 10 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC, 25 Şubat 2014.
- ^ "В Чечне демонтируют Мемориал памяти жертв депортации 1944 года" (Rusça). Кавказский узел. 29 Mayıs 2008. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2019.
- ^ Муслим Ибрагимов (4 Nisan 2012). "В столице Чечни обнаружены надмогильные плиты, использованные в качестве фундамента" (Rusça). Кавказский узел. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2019.
- ^ Алексей Андреев (18 Şubat 2014). "Память не слышит приказы сверху" (Rusça). Слово без границ. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2019.
- ^ Елена Снежная (15 Şubat 2014). "В Грозном убирают Мемориал памяти жертв сталинской депортации" (Rusça). ЮГ. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2019.
- ^ Муслим Ибрагимов; Александр Иванов (14 Şubat 2014). "Чеченские власти демонтируют Мемориал памяти жертв депортации в Грозном" (Rusça). Кавказский узел. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2019.