Çift ipte düğme
Çift ipte düğme, iki ip üzerinde, o iki ipin oluşturduğu, sepet örgülü / saç örgülü görünüşlü cevizimsi bir düğümdür.
Bu düğümün iki giren ipi iki de çıkan ipi vardır. Çeşitleri:
- İpte düğme halkası ucunda sabit bir halka olanı (aynı ipin iki ucuyla bağlayıp ortadan bıçak sapına asmak için),
- İp ortasında düğme sadece dirsekte düğme olanı, bir öncekinin halkasının düğüm yüzeyine kadar küçültülmüş hali. Elbiselerde düğme olarak kullanılırmış.
- iki ip zincirinde boğum oluşturanı (bıçak sapına asılanın gerisine elden kaymayan uzantı olsun diye),
- 3 halkalı dizgin düğümü ucunda bir ve alt yanında iki -toplam üç- sabit halkası olanı (dizgin yapmak için). Her halka, sepet örgülerinden bir üst geçişin uzatılmış halidir. Bu sonuncunun kendi sayfasında özel bir bağlanış yöntem tarifi vardır.
Bağlanışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Önce iki ip karşı köşelerden girdikleri bir yoma bağı şeklinde buluşturulur. Sonra uçlar yoma bağının karşı giriş ipi üstünden aşırılıp alta alınır. En son her iki uç yoma bağının tam ortasındaki dört köşe delikten yukarı geçirilir ve düğüm sıkıştırılır.
-
Çift ipte düğme H1- Başlangıcı: yoma bağı
-
Çift ipte düğme H2- Uçlar öbür ipin/başlangıcın üstünden alta
-
Çift ipte düğme H3- Uçlar en ortadan yukarı
-
Çift ipte düğme
Diğer bir bağlama yöntemi yoma bağı gerektirmez ve ucunda bir ilik oluşturmaz, gene de sepet örgülü küre biçiminde ve alttan iki ipi çıkan bir düğme oluşturur. Bağlarken uçlar gerekir.
-
El altı Adi ilmek, ilmek ucu sağ üstte.
-
İlmek ucu sol üstten düğümü geçip sağ yukarıda alttan üste; sonuç simetrik iki ilmek.
-
Bir uç kavisine devam ederek ortadaki üçgen deliklerin kendine yakın olanından aşağı
-
Diğer uç ta aynen bükülerek ortada karşı yandaki diğer üçgen delikten aşağı
-
sonuç olarak dört yapraklı çift saplı çiçek oluşur.
-
şemsiye gibi içe bükülerek (kadeh gibi dışa değil) daraltılır
-
orta nokta dışa çekilerek sıkıştırılır, 9 çıkıntılı küre haline getirilir.
Üçüncü bir bağlama şekli[1] Tek ipte düğme deki gibi iki halka ile başlar, orta noktada bükülme yönünü değiştirir. Bu değişme uçların düğümden çıkış yönünü etkiler; Tek ipte düğmede karşı taraflarda, burada ise ayni tarafta. Ortadaki esneme yönünün değiştiği düz nokta, istenirse uçların karşı tarafına doğru çekilip uzatılarak halka haline getirilebilir.
-
el üstü bir döngü atılır
-
arkasına ikinci döngü
-
üçüncü döngü ters bükülür, sepet örer
-
dördüncü simetrik yassı çiçek oluşturur
-
orta tepe noktası dışa çekilir, düğüm daraltılır
-
düğüm sıkıştırılarak küre haline getirilir
Bu düğümün bu her iki bağlama yönteminde de uçların en son hamlede kavislerini tamamlayıp hangi üçgen delikten geçeceklerine bağlı olarak iki çeşidi vardır. 1- uçlar kavis sonuna yakın üçgen delikten geçerse ABOK#600 oluşur.[2] 2- uçlar kavis sonuna uzak (ya da kavis başına yakın) üçgen delikten geçerse ABOK#787 ya da ABOK#599[2] usulü veya yukarıdaki ilk yoma bağından bağlama yöntemi ile ayni sonuç oluşur.
-
Çift ipte Düğme, Çift Kat, ABOK $601 yassı hali, bir uç ilk katı dıştan sonuna kadar tekrar takip eder
-
Çift ipte Düğme, Çift Kat, ABOK $601 yassı hali, bir uç dıştan, sonuna kadar, uçlar birbiri yanından geçirilip tersine çevrilir.
-
Çift ipte Düğme, Çift Kat, ABOK $603 yassı hali, her uç ilk katın kendi yanını dıştan tekrar takip eder
-
Çift ipte Düğme, Çift Kat, ABOK $601 sıkıştırılmış hali
Kullanılışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çinlilerin geleneksel Tangzhuang adı verilen ceketlerinin düğmeleri genellikle bu düğümle ipekli iplerden yapılır. Halkası düğme deliği, düğümü de düğme gibi kullanılabilir. Üstüne yatınca sert maddeden düğmeler kadar rahatsız etmeme, çamaşır makinelerinde ve geleneksel tokmaklayarak yıkamada kırılmama gibi faydalı yönleri vardır.
Genellikle düşmemesi, kaybolmaması, kolay bulunması gereken, estetik (örneğin merasim) amaçlı küçük eşyaların sapından sarkan iki ipte zincir boğumu olarak, özellikle bıçak sapının uzantısı olarak veya anahtarlık olarak çok kullanılır.
Üniformalarda bazen rütbe veya ayrıcalık belirtici süs olarak kullanılır.
Çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Düğümü daha uzun
[değiştir | kaynağı değiştir]Yoma bağıyla başlayarak yukarıda anlatılan tek katlı Çift İpte Düğme bağlanır. İki kat yüksek Çift İpte Uzun Düğme için fazladan bir büklümlü yoma bağı, daha da uzunu, yani üç kat yüksek Çift İpte Uzun Düğme için fazladan iki büklümlü yoma bağı ile başlayan yöntem kullanılır. Bu sonuncu üç kat yüksek Çift İpte Uzun Düğme için yöntem:
-
Tek kat yoma basit Çift İpte Düğme başlatır.
-
Çift kat kıvrımlı yoma ise Çift İpte Uzun Düğme.
-
Daha Uzun Düğme için üç kat kıvrımlı yoma
-
Üç kat kıvrımlı yomanın tamamlanmış hali
-
Uçlar dönerek halkayla örülerek devam eder
-
Uçlar halka dışı ve orta deikten, bitmiş hali
-
Sıkıştırıldıktan sonra Çift İpte Daha Uzun Düğme
İki katlısı şu yöntemle de bağlanabilir:
-
özel bir ilmek
-
uç ilmeğe örülür
-
uç bir son etap örer
-
uç ortadan dışarı
-
sap ortadan dışarı
-
yassı hali tamam
-
kabaca sıkıştırma
-
Çift İpte Uzun Düğme
Düğümün bir yanı daha şişman
[değiştir | kaynağı değiştir]Standard yoma bağından başlayarak bağlanan çift ipte düğme bağlama yönteminde uçlara halka ucunu dolandırmadan (yani orta deliğe hiç niyetlenmeden) önce ikişer kez daha kenar ördürerek (karşı halka ucunu dolandırıp orta delikden geçirme işlemi gene en son hareket olacak şekilde) düğümün halkaya yakın tarafının daha şişman olması, silindir şeklinde değil de daha çok yarım küre şeklinde olması sağlanır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ https://www.youtube.com/watch?v=Rl_hVULhBbw 28 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. How You Can Tie The Chinese Button Knot -by whyknot
- ^ a b Ashley, Clifford W. (1944). The Ashley Book of Knots. Doubleday. 0-385-04025-3.
- ^ https://www.youtube.com/watch?v=__5CyWI8LPo 19 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. King's crown button knot