Fırat Kalkanı Harekâtı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fırat Kalkanı Harekâtı
Suriye İç Savaşı · Türkiye-IŞİD çatışması · Suriye Kürdistanı çatışmaları

29 Mart 2017 itibarı ile bölgedeki durum
Tarih24 Ağustos 2016 - 29 Mart 2017
(7 ay, 5 gün)
Bölge
Sonuç

Türk Silahlı Kuvvetleri-Özgür Suriye Ordusu zaferi.

  • ABD, YPG'nin bölgeden ayrılarak Fırat Nehri'nin doğusuna çekileceğini bildirildi ancak Türkiye, herhangi bir çekilme olmadığını söyledi.[3][4]
  • Oluşturulan güvenli bölge olan sürekli yardım yapılan Cerablus ve çevresine nüfus 40 bini aştı.[5]
  • Cerablus, El Bab ve Dabık gibi şehirler IŞİD'in elinden alındı.
Coğrafi
Değişiklikler
  • TSK ve ÖSO tarafından 243 yerleşim yeri ve yaklaşık 2015 km² alan kontrol altına alındı.[6]
  • 4 Eylül Türkiye-Suriye sınırında IŞİD tarafından idare edilen topraklar, Türkiye destekli muhalifler tarafından tamamen ele geçirildi ve kontrol altına alındı. IŞİD'in Türkiye sınırıyla fiziksel teması tamamen kesildi.[7]
  • Türkiye destekli muhalifler Cerablus ve çevresinde YPG'nin elinde tuttuğu tüm köyleri ele geçirdi.
  • Türk Silahlı Kuvvetleri ve eğittiği Özgür Suriye Ordusu El-BabIŞİD'den aldı.
  • Taraflar

     Türkiye
     • Türk Silahlı Kuvvetleri
    Suriye Geçici Hükûmeti


    Destekleyenler:

    •  ABD (yalnızca IŞİD'e karşı, SDG'ye karşı değil) [1]
    •  Rusya (yalnızca IŞİD'e karşı, SDG'ye karşı değil)
     Irak ve Şam İslam Devleti

    Suriye Demokratik Güçleri[2]
    Enternasyonalist Özgürlük Taburu
    Destekleyenler:

    Komutanlar ve liderler
    Türkiye Korgeneral Zekai Aksakallı[8]
    (Operasyon komutanı)
    Türkiye Korgeneral İsmail Metin Temel[9][10]
    (2. Ordu komutanı)
    Albay Ahmed Osman[11]
    (Sultan Murad Tugayı komutanı)
    Fehim İsa[12][daha iyi kaynak gerekli]
    (Sultan Murad Tugayı komutanı)
    Ali Şeyh Salih[13] (ölü)[14]
    (Sultan Murad Tugayı alan komutanı)
    Süleyman Reşit[15] (ölü)
    (Sultan Murad Tugayı alan komutanı)
    Kemal Ömer Tilki (ölü)[16]
    (Sultan Murad Tugayı alan komutanı)
    Muhammed al-Gabi (ölü)[17][18]
    (Kurtuluş Ordusu komutanı)
    Mohammad Abu Ibrahim[19]
    (Şam Cephesi saha komutanı)
    Mustafa Sejari[19]
    (Al-Moutasem Tugayı siyasi lideri)
    Abu Mohammed Kafr Zita[20]
    (Kurtuluş Tugayı komutanı)
    Abdel Karim Alyato[21] (ölü)
    (13. Fırka komutanı)
    Mahmoud Abu Hamza[22]
    (Saladin Tugayı'nın soyundan gelenler tugayı komutamı)
    Radwan Ibrahim  (ölü)[23]
    (Saladin Tugayı'nın soyundan gelenler tugayı komutamı)
    Yüzbaşı Abdel Salam Abdel Razaq[22] (Nour el-Din el-Zinki Hareket komutanı)
    Yüzbaşı Mohammed Abu Mustafa[18]
    (Sham Lejyon komutanı)
    Abu Jafer[24]
    (Conquest Tugayı komutanı)
    Ahmad Kheiriye[25] (ölü)
    (Kuzey Hawks Tugayı'nın saha komutanı)
    Ebu Bahjat[26]
    (Şam Cephesi üs komutanı)
    Yusuf Sibli
    (Kabasin Askeri Konseyi Komutanı)
    Irak ve Şam İslam Devleti Ebu Hüseyin Tunusi (ölü)[27]
    Irak ve Şam İslam Devleti Ebu Ensari (ölü)[28]
    Irak ve Şam İslam Devleti Ebu Halid Ürdüni (ölü) [29]

    Diğerleri bilinmiyor

    Muhammed Ahmed[30]
    (Cerablus Askerî Meclisi Komutanı)

    Adnan Ebu Amjad[31] (Menbiç Askerî Meclisi Komutanı)
    Çatışan birlikler

    Türk Silahlı Kuvvetleri

    Hawar Kilis Operasyon Odası

    Akhtarin Askeri Konseyi[46]
    (3 Eylül 2016'dan itibaren) Kabasin Askeri Konseyi
    (8 Kasım 2016'dan itibaren)
    Özgür İdlib Ordusu[47]

    Ahrar al-Sharqiya[50]
    (16 Eylül'e kadar el-Rai'de; 10 Ekim'den itibaren Mare'de)
    Kurtuluş Ordusu[51]
    Kurtuluş Tugayı
    (Leader and 50 defectors, rest still in the SDF)[20]
    Birinci Tugay halep[52]
    al-Rahman Birliği[53]
    Fetih Tugayı[54]
    Syria Revolutionaries Front remnants[55]

    Diğer Suriyeli muhalif grup:
    Nour el-Din el-Zinki Hareketi[56]
    Ahrar uş-Şam[56]
    Sünnet Ordusu
    Muntasır Billah Tugayı[57]

    Destekleyenler:
    Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri

    Rusya Silahlı Kuvvetleri

    • Uzay Kuvvetleri
      (29 Aralık 2016'dan itibaren sadece Türk ordusu için yalnızca IŞİD'e karşı, SDG'ye karşı değil))

    IŞİD askeri faaliyeti

    Manbij Askeri Konseyi

    Jarabulus Military Council[30]

    YPG
    YPJ
    Bob Crow Tugayı[61]

    Destekleyenler:
    Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri


    İddiaya göre Destekleyenler:
    Suriye Ordusu

    Rusya Silahlı Kuvvetleri

    • Uzay Kuvvetleri
      (Sadece ÖSO'ya karşı, Türkiye'ye karşı değil, ÖSO iddia)
    Güçler

    Türkiye destekli Muhalifler: 5000 [62]


     Türkiye 1500 asker


    Amerika Birleşik Devletleri 40 ÖOG[63] Muhaliflerin tepkisi sonrası geri çekildi.

    HIMARS sistemleri için 50 asker Türkiye'ye geldi.
    5000-7000 militan
    Kayıplar

    Muhalifler: 515+ ölü

    Türkiye Türk Silahlı Kuvvetleri: 71 ölü[64]
    2647 ölü, toplam 3060 etkisiz hale getirildi [6] (Türk iddiası)

    104 ölü (SİHİÖ ve SDG iddiası)

    425 ölü, toplam 462 etkisiz hale getirildi [6] (Türk iddiası)
    540 sivil ölü (SİHİÖ iddiası)[65]

    Fırat Kalkanı Harekâtı veya Suriye İç Savaşı'na Türk askerî müdahalesi, Türk Silahlı Kuvvetleri[66] ve Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından eğitilmiş Özgür Suriye Ordusu grupları tarafından yapılmış ve başarı ile sona eren operasyon. Operasyonun amacı Türkiye'nin kendi varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı grupları bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliği sağlamak ve kontrol altına almak[67] ve göç sorununu yok etmek için 5 bin km² alanda Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD), YPG ve Suriye Silahlı Kuvvetleri güçlerinden sivillerin güvenliği dolayısıyla tamamen temizlenmesi hedeflenen Güvenli Bölge oluşturmak olduğu bildirildi.[68][69] Harekâtın bir diğer amacının ise PYD'nin bölgede kantonları birleştirerek otonom bir yapı kurma hedefini bitirmek olarak açıklanmıştır.[70] Türk Silahlı Kuvvetleri operasyonda IŞİD ve YPG mevzilerinin yoğun ateş ile hava ve kara unsurlarınca vurulduğunu duyurmuştur.[71] 29 Mart 2017 günü 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde toplanan MGK toplantısı sonucu harekâtın başarıyla tamamlandığı ilan edildi.

    Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

    6 Ağustos 2016'da, ABD destekli YPG 31 Mayıs 2016'dan beri sürdürdüğü operasyonu başarı ile tamamladı ve Menbic'i IŞİD'den geri aldı. YPG, böylece Fırat'ın batısına geçti. Suriye'nin kuzeyinde koridoru tamamlamak için Cerablus ve El-Bab hattı kaldı. Türkiye, Fırat'ın batısını "kırmızı çizgi" olarak tanımlamıştı. Amerika Birleşik Devletleri'de bu konuda söz vermişti fakat söz tutulmadı. YPG'nin Fırat'ın batısında ilerleyişi devam etti.[72][73]

    20 Ağustos 2016'da sayıca büyük bir grup muhalif ağır teçhizat yüklü 80'e yakın araç ile sınır kasabası Çobanbey'den yola çıkarak Türk sınırına geldiler.[74]

    22 Ağustos 2016'da, Irak ve Şam İslam Devleti tarafından Gaziantep saldırısına misilleme olarak Karkamış'a 2 adet havan ateş yapıldı. Bunun üzerine Türk Kara Kuvvetleri 60 adet obüs mermisi ateşleyerek Cerablus ve Menbic'i ağır bombardıman ateşine tuttu.[75] Türk Silahlı Kuvvetleri'nin emri ile Karkamış'taki sivil halk kısa sürede tahliye edildi.[76][77]

    Operasyon[değiştir | kaynağı değiştir]

    Cerablus'un kontrol altına alınması[değiştir | kaynağı değiştir]

    24 Ağustos 2016, saat 04.00'de Türkiye "Cerablus'u IŞİD'ten almak için" askerî harekât başlattığını açıkladı. Bu açıklama sonrası Türk Silahlı Kuvvetleri Cerablus'u bombaladı. 1.Başbakanlıktan yapılan açıklamaya göre, 294 tane topçu atışı yapıldı ve 81 hedef imha edildi. 3 saat sonra Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı çok sayıda tank ve zırhlı birlik sınırı geçerek yüzlerce Özgür Suriye Ordusu mensubu Türkmen ve Araplarla bir araya geldi. Amerika Birleşik Devletleri de operasyonlara havadan destek vereceğini açıkladı. İlk taarruz sonrası ÖSO Keklice kasabasını ele geçirdi. Operasyon sırasında Arap birlikler kırmızı, Türkmen birlikler ise turkuvaz kol bandı taktı. İlk belirlemelere göre 49 IŞİD militanı öldürüldü. Türk ordusu, 15 saatte Cerablus'u IŞİD'den aldı. Türk ordusu, Cerablus'a girerken kayıp vermedi. Bir Özgür Suriye Ordusu militanı öldü. Türk ordusunun 15 saatte Cerablus'u ele geçirmesinden sonra Suriye hükûmetinden tepki geldi. Suriye hükûmeti Türk tanklarının sınırı geçip Cerablus'u kontrol altına almasını "egemenlik ihlali" olarak değerlendirdi.[78]

    25 Ağustos'ta Türkiye, Cerablus'a doğru hareket ettiği belirlenen YPG'li bir grubu Karkamış'ta bulunan fırtına obüsleriyle vurdu.[79][80] 26 Ağustos günü, saat 00:20'de TSK tarafından yapılan basın açıklamasında, "Fırat Kalkanı Harekatının devam ettiği, bölgede yaşayan sivil halkın zarar görmemesi için her türlü tedbirin alındığı ve bu konuda azami hassasiyet gösterildiği" belirtildi.[81][82] Ek olarak, Türk Silahlı Kuvvetleri, "Topraklar ilhak edilmeyecek Özgür Suriye Ordusu'na bırakılacaktır." açıklamasını yaptı.[83]

    27 Ağustos 2016'da YPG'li bir grubun Türk birliklerine yaptığı roketli saldırı sonucu bir tank hafif diğeri ağır olmak suretiyle iki tank zarar gördü. Ayrıca Türk ordusundan 3 asker yaralandı ve 1 asker de öldü.[84]

    29 Ağustos 2016 itibarı ile 400 km²'lik alanda bulunan Tukhar Kabir, Halwanji, Muhsinli ve Arap Hasan Saghir gibi 43 köy IŞİD ve YPG'nin elinden alarak kontrol altına alındı.[85]

    30 Ağustos 2016'da TSK 21 hedefe 108 atım yapıldığını açıkladı. Aynı zamanda "tank avcısı" olarak bilinen ve IŞİD karşıtı Uluslararası Koalisyona ait A-10 tipi uçaklar tarafından IŞİD'e ait 2 hedef imha edildi. Türk ordusu 30 Ağustos itibarıyla 24 kilometre Suriye'ye girdi.[86][87]

    Türk ordusu 31 Ağustos 2016'da 25 hedefin Fırtına obüsleriyle 107 atım yapılarak tam isabetle vurulduğunu açıkladı.[88] Diğer yandan sınıra tank sevkiyatı sürmeye devam etti.[89] Cerablus'un batısında IŞİD'e karşı operasyonda 1 Türk tankı roketle vuruldu, 3 asker yaralandı. TSK, "tanka saldıran teröristler imha edildi" açıklamasını yaptı.[90]

    1 Eylül 2016'da Türk Silahlı Kuvvetleri 15 hedefe 99 atım yapıldığını açıkladı. Bu atımlarla birlikte operasyon başladığından beri TSK, 262 hedefe 1128 atış yapmış oldu. Bununla birlikte Cerablus'un batısında Zavgar, Tel Ağbar, Şaine, Külliye ve Es Sabuniye köyleri ele geçirildi.[91]

    Operasyonun ikinci cephesi - Çobanbey[değiştir | kaynağı değiştir]

    3 Eylül 2016 tarihinde Türk zırhlı araçları, Kilis'in Elbeyli ilçesinden Suriye'ye Çobanbey ilçesine (El Rai) giriş yaptı böylece operasyonun ikinci evresi başladı.[92] Gün içinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin desteklediği Özgür Suriye Ordusu Arap İzzah, Er Fursan ve El Rai bölgelerinde toprak kazanmaya başladı. Türk Silahlı Kuvvetleri yaptığı açıklamada IŞİD militanlarının mevzileri bırakıp kaçtığını belirtti. Kubba Turkuman Havaalanı, IŞİD'den alındı ve ilk kez El-Bab'a yürüyüşün başlanacağı söylenmeye başlandı.[93][94]

    4 Eylül 2016'da El-Rai bölgesine yapılan taarruz, Azez-Cerablus hattının da tamamen Türk Silahlı Kuvvetlerinin eline geçmesiyle birlikte IŞİD'in sınırdaki varlığına son verildi. Türk Silahlı Kuvvetleri, Tuvayran, Kubba Turkuman, El Kadı, Tall Ar, Es Suveydah, Vukuf ve Tall Battal bölgelerine 293 atım yapıldığını ve 83 hedefin vurulduğunu açıkladı. 24 Ağustos 2016 tarihinden 4 Eylül 2016 tarihine Türk Silahlı Kuvvetleri toplam 383 ayrı hedefe 1599 atım yaptı. 11 mayın ve 325 el yapımı patlayıcı imha etti.[95][96]

    5 Eylül 2016'da IŞİD'in tamamen sınırdan uzaklaştırılması ile Azez-Cerablus arasındaki hat ulaşıma açıldı. 12 bölge Türk Silahlı Kuvvetlerinin eline geçti.[97]

    Harekâtın 14. gününde, 6 Eylül 2016'da IŞİD'in Vukuf bölgesinde 2 Türk tankına roketli saldırısında Türk ordusu kayıplar verdi. Türk Silahlı Kuvvetleri bu kayıpları "Vukuf bölgesinde meydana gelen çatışmalar esnasında DEAŞ unsurlarınca güdümlü TAS roketleriyle 2 tankımıza yönelik yapılan saldırıda maalesef 3 kahraman silah arkadaşımız şehit olmuş; 5 kahraman silah arkadaşımız ise yaralanmıştır." şeklinde açıkladı.[98]

    7 Eylül 2016'da, Türk Silahlı Kuvvetleri Şandır bölgesindeki 4 hedefi 10 atış yaparak imha etti. Bu atışlarda Irak ve Şam İslam Devleti'ne ait iki karargah kullanılamaz hale getirildi. 24 Ağustos 2016'dan, 7 Eylül 2016'ya Türk ordusu 441 ayrı hedefe tam 1967 atım yaptı.[99]

    8 Eylül 2016'da Kantara, Eş Şehid, El Humran ve Taşlıhüyük mahalleleri Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından ele geçirildi. Türk Silahlı Kuvvetleri, IŞİD'in karargah olarak kullandığı binaları imha etmeye devam etti. 7 Eylül'de imha edilen 2 karargahtan sonra 8 Eylül'de de 3 IŞİD karargahı imha edildi. 8 Eylül gününde 12 IŞİD hedefi, 51 fırtına öbüsü mermisi ile vuruldu. Türk ordusu harekâtın başından beri 457 hedefe 2032 atım yaptığını duyurdu.[100]

    9 Eylül 2016'da Türk tankı roket isabeti aldı. Tankın isabet almasından sonra Türk Silahlı Kuvvetleri "3 kahraman silah arkadaşımız şehit olmuş; 1 kahraman silah arkadaşımız yaralanmıştır." şeklinde açıklama yaptı. Türk tankına saldırı sonrası Türk Silahlı Kuvvetleri Tall Ali, Tell El Hava ve Vukuf bölgelerinde 4 IŞİD karargahını daha imha etti.[101][102]

    Harekâtın 18. gününde, 10 Eylül 2016'da, Türk Silahlı Kuvvetleri 10 hedefe 25 atış yaptığını duyurdu. Gün içinde 6 mayın 41 EYP imha edildi. AFAD Ve Kızılay lojistik faaliyetini kesintisiz sürdürürken Türk Silahlı Kuvvetleri 24 Ağustos'tan 10 Eylül 2016'ya 501 hedefe 2189 atım gerçekleştirdi.[103]

    11 Eylül 2016'da 2 IŞİD hedefine 7 atım yapıldı. Türk ordusunun ilerleyişi, IŞİD'in geri çekilişi devam etti. Ek olarak, Gaziantep'ten sıcak çatışma bölgelerine tank ve askeri personel sevkiyatı aralıksız devam etti. 4 tank, 3 zırhlı araç 5 kamyon konuşlu bulundukları Soylu mahallesinden çıkarak Suriye'ye sevk edildi.[104][105][106]

    12 Eylül 2016'da, Türk Silahlı Kuvvetleri operasyonun 20. gününde 845 kilometrelik alanın kontrol altına alındığını, ilerleyişin devam ettiği ve düzenlenen 2 hava saldırısında biri mühimmat deposu olmak üzere bir havan mevzisinin de imha edildiğini duyurdu.[107]

    Türk Silahlı Kuvvetleri 13 Eylül 2016'da Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı 5 hedefe 11 atım yaptı. Koalisyon güçleri Yahmul, Kafer Khan, Güzel Mezra ve Cakka bölgelerinde IŞİD'i bombaladı. Gün sonunda 3 IŞİD militanı öldürülürken biri savunma mevzisi olmak üzere, dörtte havan mevzisi imha edildi. Rai, Azez ve Cerablus bölgelerinde keşif, gözetleme hareketleri devam etti.[108][109]

    14 Eylül 2016'da IŞİD'e ait bir hedefe 6 fırtına obüsü atışı yapıldı. Harekâtın başlangıcından 14 Eylül 2016'ya kadar 525 hedefe 2251 atım yapıldı.[110][111] 15 Eylül 2016'da yapılan açıklamada harekâtın başlangıcından 15 Eylül 2016'ya kadar 26 mayın ve 671 EYP'nin imha edildiği lojistik faaliyetlerin kesintisiz sürdüğü belirtildi.[112]

    16 Eylül'de Genelkurmay Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Azez-Çobanbey arasındaki bölgede icra edilen harekâta koalisyon kapsamında ABD Özel Kuvvetleri destek vermiştir." denildi.[1]

    Operasyon ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın Ankara ziyaretinden saatler önce başlaması dünya basını tarafından Türkiye'nin ABD'ye bir mesajı olarak değerlendirildi.[113][114]

    Operasyonda 92 gün sonunda, tuzaklanmış 40 mayın ve 1707 El Yapımı Patlayıcı kontrollü olarak etkisiz hale getirildi ve 215 yerleşim yerinde, yaklaşık 1800 kilometrekarede kontrol sağlandı.[kaynak belirtilmeli]

    Rus uçağı krizinin yıl dönümü olan 24 Kasım günü Suriye Ordusu'na bağlı Suriye Hava Kuvvetleri, Türk Silahlı Kuvvetlerini vurdu.[115]

    21 Aralık 2016'da, IŞİD tarafından bombalı araçla yapılan intihar saldırısında 14 Türk askeri hayatını kaybederken 33 Türk askeri de yaralandı. Bunun üstüne Türk Hava Kuvvetleri, 67 IŞİD hedefini vurdu. 138 IŞİD militanı öldürüldü.[116]

    9 Şubat 2017'de Rusya, kazayla Türk askerini vurdu, 3 Türk askeri öldü.[117]

    24 Şubat 2017'de Türk Silahlı Kuvvetleri destekli Özgür Suriye Ordusu, El-Bab'ın kontrolünü tamamen Irak Şam İslam Devleti'nden aldı.[118][119]

    Fırat Kalkanı Harekâtı kapsamında, 198 gün sonunda, TSK ve ÖSO tarafından 243 yerleşim yeri ve yaklaşık 2015 km² alan kontrol altına alındı.[6]

    Türkiye MGK Toplantısı[değiştir | kaynağı değiştir]

    29 Mart 2017'de gerçekleştirilen ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında 4 saatlik MGK toplantısı yapıldı.

    Toplantı sonrası yapılan açıklamada:

    "Ülkemizin sınır güvenliğini sağlamak, DEAŞ terör örgütünün ülkemize yönelik tehdit ve saldırılarını önlemek, yerinden edilmiş Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine dönüşlerine imkan vermek ve Fırat Kalkanı Harekatı bölgesinde huzur ve güven içerisinde yaşamlarını sürdürmelerini sağlamak maksadıyla yürütülen harekatın başarıyla sonuçlandığı ifade edilmiştir." denildi.

    Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

    •  Suriye: Suriye Dışişleri'nden yapılan ilk açıklamada, "Türk tanklarının Suriye’ye girmesi egemenliğimizin ihlalidir." denildi.[120] PYD Lideri Salih Müslim : "Türkiye, Suriye batağında çok şey kaybedecektir." açıklamasında bulundu.[121]
    •  ABD: ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mark Toner, "Her iki tarafa da burada asıl düşmanın IŞİD olduğunu hatırlatmaya çalışıyoruz." ifadesini kullandı.[122] Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, "NATO Müttefikimiz Türkiye, IŞİD karşıtı çabalara değerli katkılarda bulundu." denilirken [123] ertesi gün yapılan açıklamada ise ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Cook, "Fırat Kalkanı Operasyonu IŞİD'e büyük bir darbe vurdu." şeklinde konuştu.[124]
    •  Rusya: Rusya Dışişleri'nden yapılan açıklamada, Türkiye-Suriye sınırında yaşanan gelişmelerin Moskova'da derin bir endişeye neden olduğu bildirildi.[125] Açıklamada "Türkiye'nin Cerablus'taki operasyonlarında Şam ile iş birliği yapmalı." ifadelerine yer verildi.[126]
    •  Fransa: Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Fransa, uluslararası koalisyonun ortağı olan Türkiye'nin IŞİD'le mücadeledeki çabalarını yoğunlaştırmasını memnuniyetle karşılamaktadır." denildi.[127] Ertesi gün cumhurbaşkanı François Hollande, "IŞİD'in saldırılarına sahne oluşunu göz önüne aldığımızda Türkiye'nin bu operasyonunu anlayışla karşılıyoruz. Fakat aynı zamanda bu operasyonun, müzakereye götüren ortak bir iradeye dönüşmesini sağlamalıyız." açıklamasında bulundu.[128]
    •  Almanya: Almanya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Martin Schäfer, "Türkiye'nin başlattığı harekatı anlayışla karşıladıklarını" belirterek, "Ankara'nın Uluslararası Koalisyon güçlerinin IŞİD'e karşı mücadeledeki hedefleri ve amaçları ile uyumlu hareket ettiğini" dile getirdi.[129]
    •  İsrail: İsrail Büyükelçiliği Ankara Maslahatgüzarı Amira Oron, "Türkiye, sınırlarında IŞİD’in olmasına izin veremez. Türkiye’yle hemfikiriz ve destekliyoruz” açıklamasında bulundu.[130]
    •  İran: İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bahram Kasimi yaptığı açıklamada, "Suriye topraklarındaki terörist gruplarla mücadele, uluslararası hukukun temel ilkelerinden biri olan o ülkenin toprak bütünlüğü ve egemenlik haklarına saygı gösterilerek merkezi yönetimle koordineli şekilde yapılmalı" ifadesinde bulundu.[131]

    Operasyon sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

    Fırat Kalkanı Harekâtı bölgesi tamamen Türk ordusu tarafından kontrol edildikten sonra, 15 Temmuz 2020'de Rusya Hava Kuvvetlerine bağlı savaş uçakları el-Bab'ta sivillerin yaşadığı bir binayı bombaladı. Binanın enkazından yaralı kadın ve çocuklar çıkarılırken 1 sivil saldırı sırasında öldürüldü, 10'dan fazla sivil yaralandı. Saldırı sonrası bölgedeki Türk kuvvetleri teyakkuza geçti, yerel halk Türk askeri üslerinde siren çaldığını söyledi.[132]

    Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

    Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

    1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2016. 
    2. ^ "YPG: We will not withdraw from west of the Euphrates". Rudaw. 24 Ağustos 2016. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
    3. ^ "ABD Dışişleri Bakanı Kerry: YPG güçleri Fırat'ın doğusuna çekiliyor". AA. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016. 
    4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2016. 
    5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017. 
    6. ^ a b c d "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2017. 
    7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2017. 
    8. ^ Turkish Special Forces: From stopping a coup to the frontline of the ISIL fight 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hürriyet Daily News, 24 August 2016.
    9. ^ Nick Tattersall; Humeyra Pamuk (26 Ağustos 2016). "Turkey signals no quick end to Syria incursion as truck bomb kills police". Reuters. 23 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    10. ^ "Korgeneral İsmail Metin Temel Cerablus'ta". Hürriyet Daily News. 26 Ağustos 2016. 25 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    11. ^ "Turkish Forces and Rebels Storm Into Syria, Taking IS Stronghold of Jarablus". VOA. 24 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    12. ^ "SULTAN MURAT TÜMENİ KOMUTANI FEHİM İSA TATHAMUS TÜRKMEN KÖYÜNÜN DEAŞ TERÖR ÖRGÜTÜNDEN TEMİZLENDİĞİNİ AÇIKLADI". 24 Ağustos 2016. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    13. ^ "Sultan Murat Tugayları: Önce Çobanbey ardından Menbiç'e ilerleyeceğiz". 25 Ağustos 2016. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    14. ^ "TÜRKMEN KOMUTANIMIZ ALİ SALİH ŞEHİT DÜŞTÜ". 4 Ekim 2016. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    15. ^ "Saha komutanlarimiz'dan "Süleyman Reşit" Halep'in kuzey kırsalında Daiş karşı izzet ve şeref mücadelesinde şehit düştü". 17 Ekim 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    16. ^ [1] 28 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Saha komutanlarimiz'dan "Kamal Ömer Tilki" #Halep'in kuzey kırsalında onur ve şeref mücadelesinde temini etiği şahadet mertebesine ulaştı.
    17. ^ "(PLA) chooses a new leader created for Gabi". All4Syria. 11 Kasım 2016. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    18. ^ a b "ÖSO komutanlarından Türkiye'ye teşekkür". 25 Ağustos 2016. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    19. ^ a b c Albin Szakola (25 Ağustos 2016). "Turkey-backed rebels aim for key ISIS-held town". NOW. 16 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    20. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Tastekin isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
    21. ^ a b "FSA 13th brigade field commander killed in clashes with IS north Aleppo". Stork on Twitter. 18 Eylül 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    22. ^ a b c "Turkish-backed FSA rebels set their sights on last IS Aleppo stronghold after border victory". Syria:direct. 5 Eylül 2016. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    23. ^ [2] 8 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Radwan Ibrahim (Kurd from Kobani) in KDP-S affiliated #FSA Descendants of Saladin Brigade died fighting #ISIS near #Dabiq #EuphratesShield
    24. ^ "41K Turkish soldiers ready to support operation Al Bab". Yeni Şafak. 22 Eylül 2016. 5 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016. 
    25. ^ a b [3] 28 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. FSA Suqur al-Shmal commander Ahmad Kheiriye was killed in clashes with IS in north Aleppo #EuphratesShield
    26. ^ [4] 28 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. #FSA leader in the #Eouprates_shield say we will liberate #Tal_Rifaat and then move toward #Albab
    27. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2017. 
    29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2017. 
    30. ^ a b "Kurdish-backed council says Turkey's intervention to make Syrian town "grave for Erdoğan troops"". ARA News. 26 Ağustos 2016. 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    31. ^ "Turkey calls on US, allies to reconsider Syria no-fly zone". AP. 21 Kasım 2016. 22 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    32. ^ "Çobanbey'in ardından muhaliflerin yeni hedefi Cerablus". AJANS HABER. 9 Nisan 2016. 13 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    33. ^ "LIVE: Turkish military, coalition forces launch 'Euphrates Shield' operation in Jarablus". Hürriyet Daily News. 24 Ağustos 2016. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    34. ^ "أبطال المجاهدين داخل قرية كرسنلي بعد طرد تنظيم داعش منها ضمن معركة #درع_الفرات". Sultan Mehmed the Conqueror Brigade on Twitter. 4 Eylül 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    35. ^ "Cerablus'taki Durumu, Suriye Türkmen Meclisi Bşk. Anlatıyor – Detay 13 – TRT Avaz". 7 Eylül 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    36. ^ "Liwa Sultan Süleyman Şah – a new turkmen asayish force for Jarablus". Ömer Özkizilcik on Twitter. 30 Eylül 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    37. ^ "Syrian Turkmen Assembly Inside "Free" Jarablus". Syrian Turkmen Assembly. 2 Ekim 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016. 
    38. ^ @IvanSidorenko1 (1 Kasım 2016). "New #FSA Turkish Group in #NorthernAleppo "Alb Arsalan Forces" Aiming to liberate Syria from #Assad & Iran & #ISIS & #Kurds" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla. 
    39. ^ "Syria à la Carte: Turkish Invasion Highlights Rapidly Shifting Alliances-Maximilian Popp and Christoph Reuter". JK Alternative Viewpoint. 31 Ağustos 2016. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    40. ^ Serhat Erkmen (1 Eylül 2016). "Analiz: Fırat Kalkanı'nda bir haftalık bilanço". DW. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    41. ^ [5] 28 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. لواء سمرقند
    42. ^ "تعزية الفصائل العسكرية باستشهاد القائد العسكري للقوة المركزية في الفرقة13". Fastaqim Union on Twitter. 18 Eylül 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    43. ^ "Turkish-led forces capture first village in northern Syria". al-Masdar News. 24 Ağustos 2016. 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    44. ^ "#FSA forces have freed Jbin from #Daesh in northern rural #Aleppo province near to al-Rai town". FSA News on Twitter. 1 Ekim 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    45. ^ [6] 28 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. #Fıratkalkanı Harekatı Tel Rıfat'ın YPG den kurtarılması operasyonu başladı YPG noktalarını topçular vuruluyor
    46. ^ "بيان تشكيل المجلس العسكري لمدينة أخترين و ريفها". 3 Eylül 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    47. ^ "New rebel group formed in Idlib". AMN. 20 Eylül 2016. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    48. ^ "August 24, 2016". Daesh Daily. 25 Ağustos 2016. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    49. ^ "Mountain Hawks Brigade withdraw from Euphrates Shield and head to Aleppo". ARA News. 17 Eylül 2016. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    50. ^ "Ahrar Al-Sharqya Withdraw From Euphrates Shield As They Refuse The US Forces Interfere To Rai (Video) - Qasion News Agency". 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2016. 
    51. ^ Caleb Weiss (29 Ağustos 2016). "Two US-backed groups clash in northern Syria". The Long War Journal. 25 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    52. ^ "فرقة حلب الأولى – The first band of Aleppo". First Division of Aleppo on Facebook. 18 Eylül 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    53. ^ "Aleppo24 on Twitter". 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2016. 
    54. ^ Christoph Ehrhardt (26 Ağustos 2016). "Krieg in Syrien – Die Trennlinien verschwimmen". Frankfurter Allgemeine Zeitung (Almanca). 29 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    55. ^ "Front rebels Syria braced for a fight early Jarablos". Al-Bawada. 26 Ağustos 2016. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    56. ^ a b Susan Fraser; Philip Issa (24 Ağustos 2016). "U.S. warplanes support Turkish tanks attacking Islamic State forces in Syria". Military Times. 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    57. ^ [7] 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. #Türkmen #Muntasır_Billah Fırat Kalkanında Türk Ordusu ile birlikte, IŞİD ve PYD'ye kan kusturan yiğitlerimizi
    58. ^ "IMPORTANT: JaishAlosra elite armed group of #Daesh arrived #Aleppo last week to protect #Dabiq. They re-controlled 15 town in 2 days #A24". 22 Eylül 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    59. ^ "Kurdish-aligned group in north Syria says targeted by Turkish warplanes". al-Masdar News. 27 Ağustos 2016. 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    60. ^ Wladimir van Wilgenburg; Jan Mohammed (28 Ağustos 2016). "Conflict between US-led coalition allies increases, one Turkish soldier killed". ARA News. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    61. ^ "British YPG fighters 'head to Manbij to face Turkish forces'". Middle East Eye. 2 Eylül 2016. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    62. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2016. 
    63. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
    64. ^ Türk medyasından TSK'nın kayıplarıyla ilgili kaynaklar:
    65. ^ "Nearly 100 civilians dead in Turkey-backed Syria op: monitor". 13 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2016. 
    66. ^ "Rus basını: Türk ordusu Suriye'ye girdi". Akşam. 31 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2017. 
    67. ^ http://www.aksam.com.tr/siyaset/firatin-batisina-milli-kalkan-operasyonu/haber-544243 21 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fırat'ın batısına milli kalkan operasyonu
    68. ^ http://www.ensonhaber.com/cumhurbaskani-erdogan-firat-kalkaninin-hedefini-acikladi-2016-10-01.html 21 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan Fırat Kalkanı'nın hedefini açıkladı.
    69. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2016. 
    70. ^ http://www.yenisafak.com/dunya/firat-kalkani-pydnin-koridor-hayalini-cokertti-2517075 21 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fırat Kalkanı PYD'nin koridor hayalini çökertti.
    71. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
    72. ^ "PKK'nın Suriye kolu YPG, Fırat'ın batısına geçti mi?". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    73. ^ "YPG, Menbiç'i Ele Geçirdi!". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    74. ^ "Cerablus, muhaliflerin kısa süre önce IŞİD'den aldıkları Çobanbey sınır kasabasına 54 km uzaklıkta bulunuyor". Milliyet. 20 Ağustos 2016. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
    75. ^ "Türkiye'den Cerablus ve Menbic'e 'topçu ateşi'". BBC Türkçe. 22 Ağustos 2016. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
    76. ^ IŞİD Karkamış merkeze havan mermisi attı... İlçe boşaltılıyor 24 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cumhuriyet. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016
    77. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
    78. ^ "Cerablus'a Fırat Kalkanı harekatı: IŞİD bölgeden temizlendi". NTV. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    79. ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Cerablus'ta YPG'yi vurdu". NTV. 25 Ağustos 2016. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016. 
    80. ^ "TSK, Cerablus'un güneyinde YPG'yi vurdu". Sözcü. 25 Ağustos 2016. 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016. 
    81. ^ "Fırat Kalkanı Harekatı Hakkında Basın Açıklaması". tsk.gov.tr. 26 Ağustos 2016. 13 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016. 
    82. ^ "TSK'dan Fırat Kalkanı Operasyonu açıklaması". Habertürk. 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016. 
    83. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2016. 
    84. ^ "Cerablus'ta tanka roket atıldı: 1 şehit, 3 yaralı". Cumhuriyet. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    85. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2016. 
    86. ^ "Fırat Kalkanı operasyonunda son durum! Vuruldular". Hurriyet. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    87. ^ "Fırat Kalkanı'nın 7. gününde işte son durum". Hurriyet. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    88. ^ "TSK'dan Fırat kalkanı açıklaması". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    89. ^ "Fırat Kalkanı Harekatı sürüyor... Sınırdan son fotoğraflar". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    90. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2017. 
    91. ^ "TSK, Fırat Kalkanı operasyonunun bilançosunu açıkladı". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    92. ^ "Bir grup TSK zırhlısı Çobanbey'e girdi". 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2016. 
    93. ^ "Suriye sınırında ikinci cephe açıldı! Tanklar Çobanbey'e girdi..." 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    94. ^ "Fırat Kalkanı operasyonunda ikinci aşama: TSK Çobanbey'de". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    95. ^ "TSK'dan Fırat Kalkanı açıklaması". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    96. ^ "Fırat Kalkanı operasyonu için TSK'dan açıklama". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017. 
    97. ^ "Azez-Cerablus arası araç geçişlerine açıldı". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2017. 
    98. ^ "TSK'den 'Fırat Kalkanı' açıklaması: 3 asker şehit". 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2017. 
    99. ^ "TSK'dan Çukurca ve Fırat Kalkanı açıklaması". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2017. 
    100. ^ "TSK 3 karargah daha imha etti". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2017. 
    101. ^ "TSK: 'DAEŞ Saldırısında bir tank isabet aldı, 3 asker şehit oldu'". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2017. 
    102. ^ "TSK: Fırat Kalkanı Harekatı'nda 3 asker şehit, 1 asker yaralı". 19 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2017. 
    103. ^ "Fırat Kalkanı Harekatı'nda 18. Gün! 10 Hedef Vuruldu". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    104. ^ "2 IŞİD hedefi daha imha oldu". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    105. ^ "Suriye'ye tank ve askeri personel sevkiyatı". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    106. ^ "Türk yetkiliden flaş 'Fırat Kalkanı' açıklaması". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    107. ^ "Mühimmat deposu vuruldu!". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    108. ^ "3 IŞİD militanı öldürüldü". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    109. ^ "Fırat Kalkanı Operasyonu'nda 3 DEAŞ mensubu etkisiz hale getirildi". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    110. ^ "1 hedefe atım yapıldı". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    111. ^ "Operasyonun 22. gününde Fırat Kalkanı Açıklaması". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    112. ^ "İmha edilen mayınlar ve EYP'ler". 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017. 
    113. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2016. 
    114. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2016. 
    115. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016. 
    116. ^ "TSK: 14 asker şehit oldu, 138 DEAŞ'lı terörist öldürüldü". 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2016. 
    117. ^ "TSK: Rusya kazaen Türk askerlerini vurdu, 3 şehit". Erişim tarihi: 10 Şubat 2017. 
    118. ^ "El Bab bugün IŞİD'den alındı!". 24 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2017. 
    119. ^ "El Bab başarı ile bitti!". 24 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2017. 
    120. ^ "Suriye Cerablus operasyonunu kınadı'". CNN Türk. 22 Ağustos 2016. 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
    121. ^ "Türkiye'nin Cerablus harekâtına Salih Müslim'den tepki, YPG'den açıklama'". Cumhuriyet. 22 Ağustos 2016. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
    122. ^ "Türkiye'nin Cerablus Harekatı İçin ABD'den İlk Açıklama'". Hürriyet. 22 Ağustos 2016. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
    123. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
    124. ^ "ABD Savunma Bakanlığı: Fırat Kalkanı Operasyonu DAEŞ'e büyük bir darbe vurdu". m.habertürk.com. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
    125. ^ "Rusya'dan 'Cerablus' açıklaması: Derin bir endişeye yol açtı". evrensel.net. 24 Ağustos 2016. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
    126. ^ "Rusya'dan Cerablus operasyonuna ilk yorum'". CNN Türk. 22 Ağustos 2016. 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
    127. ^ "Rusya'dan "Fırat Kalkanı Operasyonu" ile ilgili açıklama". NTV. 25 Ağustos 2016. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016. 
    128. ^ "Hollande'dan Cerablus açıklaması: Anlayışla karşılıyoruz". soL. 25 Ağustos 2016. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016. 
    129. ^ "Almanya: Türkiye meşru hakkını kullanmaktadır". Deutsche Welle. 25 Ağustos 2016. 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2016. 
    130. ^ "Rus gazetesi Kommersant böyle yazdı: Rus istihbaratı Cerablus operasyonunu biliyordu". BirGün. 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
    131. ^ "Cerablus operasyonuna İran'dan ilk resmi tepki". Hürriyet. 26 Ağustos 2016. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
    132. ^ "Jet believed to be Russian strikes positions in Al-Bab city, killing one person and injuring more than ten others • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights. 15 Temmuz 2020. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020. 

    Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

    • Demir, Enes (2019). Türk Ordusu ve Fırat Kalkanı Harekâtı (Gün Gün Vak'alar). Flipper Yayınları. ISBN 9786052245040. 

    Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]