1963 Türkiye yerel seçimleri

1963 Türkiye yerel seçimleri

17 Kasım 1963) (1963-11-17)
Katılım	%77,64
Birinci parti İkinci parti Üçüncü parti   Dosya:Ragıp Gümüşpala.jpg Lider Ragıp Gümüşpala İsmet İnönü Ekrem Alican Parti Adalet Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Yeni Türkiye Partisi (1961) Aldığı oy 4.344.185 3.458.972 621.600 Oran %45.48 %36.22 %6.51
İl merkezlerine göre kazanan partiler

1963 Türkiye yerel seçimleri, 17 Kasım 1963 tarihinde yapılmıştır. 1961 Anayasası'nın kabulünden sonra yapılan ilk yerel seçimdir. Aynı zamanda, belediye başkanlığı seçimleri ilk kez tek dereceli olarak yapılmıştır. Yani, belediye başkanları doğrudan halk tarafından seçilmiştir. Bu yerel seçimlerden önce belediye başkanı seçilen meclis üyelerinin kendi aralarından birini belirlemesi yoluyla seçilmekteydi. Seçimlerin Türkiye genelindeki galibi ise, 1960 Darbesi sonrası dönemde kapatılan Demokrat Parti'nin oylarına talip olan Adalet Partisi olmuştur. Adalet Partisi; İzmir dahil 40 ilin belediye başkanlıklarını kazanmıştır. Onu Ankara ve İstanbul'un da aralarında bulunduğu 25 ilde kazanan Cumhuriyet Halk Partisi izlemektedir. Yeni Türkiye Partisi ve bağımsız adaylar birer ilde (Adıyaman ve Kırşehir) seçimleri kazanmıştır. Hem gerçekleştirildiği toplumsal ve siyasal atmosfer ve hem de sonuçları bakımından bu yerel seçimler, Türk siyasi hayatında, genel seçim havası estirmiştir. Öyle ki, seçim sonuçları, merkezi hükûmetin istifa etmesine yol açmıştır.

İl Genel Meclisi Sonuçları

Parti	Genel başkan	Aldığı oy sayısı	Aldığı oy oranı
Adalet Partisi	Ragıp Gümüşpala	4.344.185	% 45,48
Cumhuriyet Halk Partisi	İsmet İnönü	3.458.972	% 36,22
Yeni Türkiye Partisi	Ekrem Alican	621.600	% 6,51
Bağımsız		500.315	% 5,24
Millet Partisi	Osman Bölükbaşı	295.523	% 3,09
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi	Ahmet Tahtakılıç	292.596	% 3,06
Türkiye İşçi Partisi	Mehmet Ali Aybar	37.898	% 0,4
Toplam		9.551.089	% 100.00

Belediye başkanlıkları seçimi

Parti	Aldığı oy sayısı	Aldığı oy oranı	Belediye başkanlığı sayısı
Adalet Partisi	1.489.648	% 45,39	500
Cumhuriyet Halk Partisi	1.170.296	% 35,66	337
Bağımsızlar	346.541	% 10,56	139
Yeni Türkiye Partisi	117.111	% 3,57	55
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi	45.448	% 1,38	8
Millet Partisi	88.940	% 2,71	6
Türkiye İşçi Partisi	24.016	% 0,73	0
Toplam		% 100,00	1.045

Belediye Başkanları

İl Parti Adana AP Adıyaman YTP Afyonkarahisar AP Ağrı AP Amasya CHP Ankara CHP Antalya AP Artvin CHP Aydın AP Balıkesir AP Bilecik CHP Bingöl CHP Bitlis CHP Bolu CHP Burdur AP Bursa AP Çanakkale AP Çankırı AP Çorum AP Denizli AP Diyarbakır CHP Edirne AP Elâzığ AP Erzincan AP Erzurum CHP Eskişehir AP Gaziantep AP Giresun CHP Gümüşhane CHP Hakkâri CHP Hatay AP Isparta AP İçel (Mersin) AP İstanbul CHP İzmir AP Kars CHP Kastamonu AP Kayseri AP Kırklareli AP Kırşehir Bağımsız Kocaeli AP Konya AP Kütahya AP Malatya CHP Manisa AP Kahramanmaraş AP Mardin CHP Muğla CHP Muş CHP Nevşehir AP Niğde AP Ordu AP Rize CHP Sakarya AP Samsun AP Siirt CHP Sinop AP Sivas CHP Tekirdağ AP Tokat AP Trabzon CHP Tunceli CHP Şanlıurfa AP Uşak AP Van CHP Yozgat CHP Zonguldak AP Notlar Seçimlerden sonra, hükûmet ortakları Yeni Türkiye Partisi (YTP) ile Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) oylarının düştüğü gerekçesiyle hükûmetten çekildiler. 27. Hükûmet'in istifasından sonra Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile bağımsız milletvekillerinin desteklediği 28. Hükümet kuruldu. Ankara Belediye Başkanlığına CHP'li Halil Sezai Erkut, İzmir Belediye Başkanlığına AP'li Osman Kibar seçildi. Adalet Partisi'nden (AP) İstanbul Belediye Başkanlığı'na seçilen Nuri Eroğan, seçimlerden önce memuriyetten istifa etmediği gerekçesiyle Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) itirazıyla başkanlıktan düşürüldü. Yerine CHP adayı Haşim İşcan belediye başkanı oldu. Dış bağlantılar YerelNET - Yerel Seçim Sonuçları Ulusal Siyaset - Yerel Siyaset İlişkisi Bağlamında 1963 Yerel Seçimleri Kaynakça