1946 Türkiye genel seçimleri
![]() | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 465 sandalyesi için Çoğunluk için gereken 233 sandalye | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
![]() İllere göre kazanan partileri gösteren harita | |||||||||||||||||||
|
1946 Türkiye genel seçimleri, 21 Temmuz 1946[1] tarihinde 8. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. 5 Haziran'da Milletvekili Seçim Yasası değiştirilmiş ve Cumhuriyet tarihinde ilk defa tek dereceli seçim esasında gerçekleştirilmiştir.[2]
Cumhuriyet Halk Partisi 397, Demokrat Parti 61 ve Bağımsızlar 7 Milletvekilliği kazandı.
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk çok partili genel seçimi olan bu seçim adli denetim dışında, açık oy, gizli sayım ve liste usulü çoğunluk sistemi esasına göre yapıldı.[3] (açık oy - gizli tasnif)[4] Bu usulsüzlüklerinden dolayı "şaibeli seçim" şeklinde de anılmıştır.[5] Bu genel seçim ile TBMM 8. dönem milletvekilleri seçilmiştir.
Seçimlerde ilk kez aday esaslı blok oy sistemi uygulanmıştır. Bu sistemle beraber her vilayetin bir de seçim çevresi olmaktadır. Her 40 bin yurttaş için bir milletvekili seçilirken, herhangi bir ilin nüfusunun 40 binin altında olması halinde o ile bir milletvekilliği tahsis edilmekteydi. Nüfusu 40 binin üzerindeki iller için milletvekili sayıları ise şöyle belirtilmişti:
- Nüfusu 55.000'e kadar olan iller: 1 milletvekili
- Nüfusu 55.001-95.000 arası: 2 milletvekili
- Nüfusu 95.001-135.000 arası: 3 milletvekili
- Nüfusu 135.001-175.000 arası: 4 milletvekili[6]
Sonuçlar[7][değiştir | kaynağı değiştir]
Parti | Oy | % | +/– | Sandalye | |
---|---|---|---|---|---|
Cumhuriyet Halk Partisi | Bilinmiyor | 85,4 | ![]() |
397 | ![]() |
Demokrat Parti | Bilinmiyor | 13,1 | Yok | 61 | ![]() |
Milli Kalkınma Partisi | Bilinmiyor | - | |||
Bağımsızlar (DP Listesinde Yer Alarak Seçilen) | Bilinmiyor | 0,9 | 4 | ![]() | |
Bağımsız (Bağımsız Aday Olarak Seçilen) | Bilinmiyor | 0,6 | 3 | ![]() | |
Toplam | 100 | 465 |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Nohlen, D, Grotz, F & Hartmann, C (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p248 ISBN 0-19-924958-X
- ^ Emre Kongar (1998), 21. Yüzyılda Türkiye, 38. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, ISBN 975-14-0624-2, s. 145.
- ^ Cumhuriyetin 75. Yılı, C. 1, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 1998, ISBN 975-363-969-8, s. 291.
- ^ Sina Akşin, Ana Çizgileriyle Türkiye'nin Yakın Tarihi, İkinci Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara, 1996, ISBN 975-7852-18-X, s. 216.
- ^ A.g.e., s. 291.
- ^ Seçim Sistemi ve Siyasi Partiler Araştırması Ana Rapor Cilt II, TÜSİAD Yayınları, İstanbul, 2001, ISBN 975-8458-28-0 s. 209.
- ^ "1946 Türkiye genel seçim sonuçları" (PDF). 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022.