Ankara Roma Hamamı: Revizyonlar arasındaki fark

Koordinatlar: 39°56′47″K 32°51′11″D / 39.94639°K 32.85306°D / 39.94639; 32.85306
Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Aybeg (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
28. satır: 28. satır:
| önemli_parçalar =
| önemli_parçalar =
| koleksiyonlar =
| koleksiyonlar =
| koleksiyon_boyutu= 885<ref name=":0">{{Web kaynağı | başlık = 2019 Yıl Sonu İl Brifingi | url = https://ankara.ktb.gov.tr/Eklenti/68884,2019-yil-sonu-kultur-ve-turizm-istatistikdoc.doc?0 | yayıncı = Ankara İl Kültür ve Turizm Başkanlığı | erişimtarihi = 1 Haziran 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200606164432/https://ankara.ktb.gov.tr/Eklenti/68884,2019-yil-sonu-kultur-ve-turizm-istatistikdoc.doc?0 | arşivtarihi = 6 Haziran 2020 | ölüurl = yes }}</ref> <small>(2019)</small>
| koleksiyon_boyutu= 885<ref name=":0">{{Web kaynağı | başlık = 2019 Yıl Sonu İl Brifingi | url = https://ankara.ktb.gov.tr/Eklenti/68884,2019-yil-sonu-kultur-ve-turizm-istatistikdoc.doc?0 | yayıncı = Ankara İl Kültür ve Turizm Başkanlığı | erişimtarihi = 1 Haziran 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200606164432/https://ankara.ktb.gov.tr/Eklenti/68884,2019-yil-sonu-kultur-ve-turizm-istatistikdoc.doc?0 | arşivtarihi = 6 Haziran 2020 | ölüurl =evet}}</ref> <small>(2019)</small>
| ziyaretçi = 9.245<ref name=":0" /> <small>(2019)</small>
| ziyaretçi = 9.245<ref name=":0" /> <small>(2019)</small>
| yönetici =
| yönetici =
40. satır: 40. satır:
| kurum = [[Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı|Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü]]
| kurum = [[Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı|Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü]]
}}
}}
'''Ankara Roma Hamamı''', [[Ankara]]'nın [[Altındağ]] ilçesinin [[Ulus, Ankara|Ulus Meydanı]]'ndan Yıldırım Beyazıt Meydanı'na uzanan [[Çankırı Caddesi]] üzerinde yer almaktadır. [[3. yüzyıl]]da [[Septimius Severus]]'un oğlu [[Roma İmparatoru]] [[Caracalla]] tarafından Sağlık Tanrısı [[Asklepios]] adına yapılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.inankara.org/menu/gezi/haberincele.php?haberid=MTc= | başlık = inankara. | erişimtarihi = 21 Mayıs 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081207062129/http://www.inankara.org/menu/gezi/haberincele.php?haberid=MTc= | arşivtarihi = 7 Aralık 2008 | ölüurl = yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF32CB65736F5E0D5E7D0957740CAA6F1D | başlık = Anadolu Medeniyetleri Müzesi resmi sitesi, Ankara Roma Hamamı sayfası | erişimtarihi = 21 Mayıs 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140821211138/http://www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF32CB65736F5E0D5E7D0957740CAA6F1D | arşivtarihi = 21 Ağustos 2014 | ölüurl = yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.kulturvarliklari.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF1AD8E71A9A9C29251A46C5FBFA979D0C | başlık = Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı resmi sitesi, Ankara Roma Hamamı sayfası | erişimtarihi = 21 Mayıs 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140905015601/http://www.kulturvarliklari.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF1AD8E71A9A9C29251A46C5FBFA979D0C | arşivtarihi = 5 Eylül 2014 | ölüurl = yes }}</ref><ref name=TCAV>{{Web kaynağı | url = http://www.ankara.gov.tr/turkce/konu_detay.aspx?uid=63 | başlık = T.C. Ankara Valiliği resmi sitesi, Müzeler ve Ören Yerleri sayfası | erişimtarihi = 29 Mayıs 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081227193230/http://www.ankara.gov.tr/turkce/konu_detay.aspx?uid=63 | arşivtarihi = 27 Aralık 2008 | ölüurl = yes }}</ref> Parasal desteği kentin zenginlerinden Tiberius Iulius Iustinianus sağlamıştır.<ref name="Antik Ankara">{{Kitap kaynağı
'''Ankara Roma Hamamı''', [[Ankara]]'nın [[Altındağ]] ilçesinin [[Ulus, Ankara|Ulus Meydanı]]'ndan Yıldırım Beyazıt Meydanı'na uzanan [[Çankırı Caddesi]] üzerinde yer almaktadır. [[3. yüzyıl]]da [[Septimius Severus]]'un oğlu [[Roma İmparatoru]] [[Caracalla]] tarafından Sağlık Tanrısı [[Asklepios]] adına yapılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.inankara.org/menu/gezi/haberincele.php?haberid=MTc= | başlık = inankara. | erişimtarihi = 21 Mayıs 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081207062129/http://www.inankara.org/menu/gezi/haberincele.php?haberid=MTc= | arşivtarihi = 7 Aralık 2008 | ölüurl =evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF32CB65736F5E0D5E7D0957740CAA6F1D | başlık = Anadolu Medeniyetleri Müzesi resmi sitesi, Ankara Roma Hamamı sayfası | erişimtarihi = 21 Mayıs 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140821211138/http://www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF32CB65736F5E0D5E7D0957740CAA6F1D | arşivtarihi = 21 Ağustos 2014 | ölüurl =evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.kulturvarliklari.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF1AD8E71A9A9C29251A46C5FBFA979D0C | başlık = Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı resmi sitesi, Ankara Roma Hamamı sayfası | erişimtarihi = 21 Mayıs 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140905015601/http://www.kulturvarliklari.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF1AD8E71A9A9C29251A46C5FBFA979D0C | arşivtarihi = 5 Eylül 2014 | ölüurl =evet}}</ref><ref name=TCAV>{{Web kaynağı | url = http://www.ankara.gov.tr/turkce/konu_detay.aspx?uid=63 | başlık = T.C. Ankara Valiliği resmi sitesi, Müzeler ve Ören Yerleri sayfası | erişimtarihi = 29 Mayıs 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081227193230/http://www.ankara.gov.tr/turkce/konu_detay.aspx?uid=63 | arşivtarihi = 27 Aralık 2008 | ölüurl =evet}}</ref> Parasal desteği kentin zenginlerinden Tiberius Iulius Iustinianus sağlamıştır.<ref name="Antik Ankara">{{Kitap kaynağı
| son = Sargın
| son = Sargın
| ilk = Haluk
| ilk = Haluk
| yazarurl =
| yazarurl =
|eşyazarlar=
| yardımcıyazarlar =
| yıl = 2012
| yıl = 2012
| başlık = Antik Ankara
| başlık = Antik Ankara
| yayımcı = Arkadaş Yayınevi
| yayımcı = Arkadaş Yayınevi
| yer = Ankara
| yer = Ankara
| id = ISBN 978-975-509-719-0
|tanıtıcı= ISBN 978-975-509-719-0
| dil = Türkçe
| dil = Türkçe
| sayfalar =132
| sayfalar =132}}</ref>
}}</ref>
Bugün Roma Hamamı olarak adlandırılan bu platformun bir höyük olduğu, en üstte Roma Çağı (Kısmen [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] ve [[Selçuk]] katları), onun altında Frig Devri yerleşmesinin kalıntıları tespit edilmiştir.
Bugün Roma Hamamı olarak adlandırılan bu platformun bir höyük olduğu, en üstte Roma Çağı (Kısmen [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] ve [[Selçuk]] katları), onun altında Frig Devri yerleşmesinin kalıntıları tespit edilmiştir.


68. satır: 67. satır:


== Önemli buluntular ==
== Önemli buluntular ==
Sit alanında 2009 yılında yapılan çalışmalar esnasında birçok tarihi nesne de ele geçirilmiştir. Kuşkusuz, bu buluntular arasındaki en önemli eserlerden birisi de [[Antik Mısır]] tarihinin ''Geç Hanedanlık Dönemi''ne tarihlenen (MÖ 8. yüzyıl sonları) bir [[muska]]<nowiki/>dır. [[Fayans]]<nowiki/>tan yapılmış olan muskanın ön yüzünde [[Mısır'ın on dokuzuncu hanedanı|19. Hanedan]] firavunlarından [[II. Ramses]]’in doğum adı, arkasında ise hükümranlık döneminde kullandığı taht adı yazılıdır. Devekuşu tüyü ve [[güneş kursu]] motiflerinin bezenmiş olduğu eser, [[Petrie Mısır Arkeoloji Müzesi|Petrie]] ve [[Ashmolean Müzesi|Ashmolean]] Müzelerinde sergilenen çağdaş muska örneklerinden biçim ve içerik açısından oldukça farklıdır. Kazılarda bulunan bir diğer değerli obje ise "''Attis Heykelciği''"dir. Yaklaşık 12 santimetre boyunda ve [[bronz]]<nowiki/>dan yapılmış olan heykelciği önemli kılan şey ise o güne kadar [[İç Anadolu Bölgesi|İç Anadolu]]’da yürütülen hiçbir kazıda benzer bir [[Attis]] tasvirine rastlanılmamış olmasıdır. Bu örnekte Attis; kanatlı, başında [[Frig başlığı]], belden bir kemer ile tutturulmuş [[chiton]] elbisesi ve uzun çizmeleriyle ayakta dururken betimlenmiştir. Bugüne kadar ele geçirilen örneklerden hiçbirisi, buradaki kazıda bulunan heykelcikle kusursuz bir uyum göstermemektedir. Kayda değer buluntulardan sonuncusu da "''Çarmıha Gerilmiş İsa Heykelciği''"dir. Diğer pek çok kalıntıyla birlikte bir antik çöplüğün içinde bulunmasından dolayı MS 8. yüzyılda şehri istila eden Emevi ordularının tahribatı sırasında buraya atıldığı düşünülmektedir. Bu bağlamda heykelcik, [[Bizans İmparatorluğu|Erken Bizans Dönemi]]<nowiki/>ne tarihlenmektedir. 11 santimetre yüksekliğinde olup [[İsa]] kollarını yana açmış, çıplak ve başında yuvarlak bir çelenkle tasvir edilmiştir. Fakat ahşaptan yapıldığı düşünülen [[çarmıh]] detayı yok olmuştur.<ref>{{dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/30076276/Ankara_Roma_Tiyatrosu_Kurtarma_Kaz%C4%B1s%C4%B1|başlık=Roma Hamamı 2009 Yılı Kazı Çalışmaları|erişimtarihi=16 Temmuz 2020|tarih=2011|sayfalar=350-351|dergi=19. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu|konum=[[Ankara]]|yayıncı=[[Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı]]|yazar1=Melih Arslan|yazar2=Mehmet Akalın|yazar3=Aynur Talaakar|editör1-soyadı=Toy|editör1-ad=Naci|editör2-soyadı=Keskin|editör2-ad=Candaş|issn=1300-5626}}</ref>
Sit alanında 2009 yılında yapılan çalışmalar esnasında birçok tarihi nesne de ele geçirilmiştir. Kuşkusuz, bu buluntular arasındaki en önemli eserlerden birisi de [[Antik Mısır]] tarihinin ''Geç Hanedanlık Dönemi''ne tarihlenen (MÖ 8. yüzyıl sonları) bir [[muska]]<nowiki/>dır. [[Fayans]]<nowiki/>tan yapılmış olan muskanın ön yüzünde [[Mısır'ın on dokuzuncu hanedanı|19. Hanedan]] firavunlarından [[II. Ramses]]’in doğum adı, arkasında ise hükümranlık döneminde kullandığı taht adı yazılıdır. Devekuşu tüyü ve [[güneş kursu]] motiflerinin bezenmiş olduğu eser, [[Petrie Mısır Arkeoloji Müzesi|Petrie]] ve [[Ashmolean Müzesi|Ashmolean]] Müzelerinde sergilenen çağdaş muska örneklerinden biçim ve içerik açısından oldukça farklıdır. Kazılarda bulunan bir diğer değerli obje ise "''Attis Heykelciği''"dir. Yaklaşık 12 santimetre boyunda ve [[bronz]]<nowiki/>dan yapılmış olan heykelciği önemli kılan şey ise o güne kadar [[İç Anadolu Bölgesi|İç Anadolu]]’da yürütülen hiçbir kazıda benzer bir [[Attis]] tasvirine rastlanılmamış olmasıdır. Bu örnekte Attis; kanatlı, başında [[Frig başlığı]], belden bir kemer ile tutturulmuş [[chiton]] elbisesi ve uzun çizmeleriyle ayakta dururken betimlenmiştir. Bugüne kadar ele geçirilen örneklerden hiçbirisi, buradaki kazıda bulunan heykelcikle kusursuz bir uyum göstermemektedir. Kayda değer buluntulardan sonuncusu da "''Çarmıha Gerilmiş İsa Heykelciği''"dir. Diğer pek çok kalıntıyla birlikte bir antik çöplüğün içinde bulunmasından dolayı MS 8. yüzyılda şehri istila eden Emevi ordularının tahribatı sırasında buraya atıldığı düşünülmektedir. Bu bağlamda heykelcik, [[Bizans İmparatorluğu|Erken Bizans Dönemi]]<nowiki/>ne tarihlenmektedir. 11 santimetre yüksekliğinde olup [[İsa]] kollarını yana açmış, çıplak ve başında yuvarlak bir çelenkle tasvir edilmiştir. Fakat ahşaptan yapıldığı düşünülen [[çarmıh]] detayı yok olmuştur.<ref>{{dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/30076276/Ankara_Roma_Tiyatrosu_Kurtarma_Kaz%C4%B1s%C4%B1|başlık=Roma Hamamı 2009 Yılı Kazı Çalışmaları|erişimtarihi=16 Temmuz 2020|tarih=2011|sayfalar=350-351|dergi=19. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu|yer=[[Ankara]]|yayıncı=[[Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı]]|yazar1=Melih Arslan|yazar2=Mehmet Akalın|yazar3=Aynur Talaakar|editör1-soyadı=Toy|editör1-ad=Naci|editör2-soyadı=Keskin|editör2-ad=Candaş|issn=1300-5626}}</ref>


== Resimler ==
== Resimler ==

Sayfanın 05.02, 2 Aralık 2020 tarihindeki hâli

Ankara Roma Hamamı
Harita
KonumAltındağ, Ankara, Türkiye
Koordinatlar39°56′47″K 32°51′11″D / 39.94639°K 32.85306°D / 39.94639; 32.85306{{#coordinates:}}: sayfa başına birden fazla birincil etiket olamaz
TürAçık hava müzesi
Koleksiyon boyutu885[1] (2019)
Ziyaretçi9.245[1] (2019)
Toplu ulaşım
Ulus İstasyonu
Otopark?Yok
Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü bünyesindeki diğer müzeler

Ankara Roma Hamamı, Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulus Meydanı'ndan Yıldırım Beyazıt Meydanı'na uzanan Çankırı Caddesi üzerinde yer almaktadır. 3. yüzyılda Septimius Severus'un oğlu Roma İmparatoru Caracalla tarafından Sağlık Tanrısı Asklepios adına yapılmıştır.[2][3][4][5] Parasal desteği kentin zenginlerinden Tiberius Iulius Iustinianus sağlamıştır.[6] Bugün Roma Hamamı olarak adlandırılan bu platformun bir höyük olduğu, en üstte Roma Çağı (Kısmen Bizans ve Selçuk katları), onun altında Frig Devri yerleşmesinin kalıntıları tespit edilmiştir.

Höyük altında kalan taş kalıntılar çok iyi bir şekilde korunduğundan yapının planı anlaşılabilecek durumdadır. Buna göre yapının bir taşra kenti hamamından çok İmparatorluk standartlarına göre yapıldığı anlaşılmaktadır.

Hamam 80 x 130 m. boyutunda, taş ve tuğladan yapılmıştır. Çankırı Caddesindeki girişi ile, sütunlu bir revak kalıntısının çevrelediği geniş bir alana yayılan ve Palaestra denilen beden eğitimi ve güreş yapılan yere girilmektedir. Bu kısmın sağ tarafında yer alan sütunlu yolun üzerinde dört köşeli ve yuvarlak birçok yazılı sütun bulunmaktadır.

Spor alanının hemen arkasında phirigidarium (soğukluk) kısmı, solunda ise kenarlarında oturma basamakları bulunan piscina (yüzme havuzu) ile apoditarium (soyunma yeri), sağda yuvarlak tuğludan yapılmış sütun parçaları bulunan soğukluk yer almaktadır. İkinci sırada bulunan tepidarium (ılıklık) kısmında yine yuvarlak tuğladan sütun parçaları bulunmaktadır. Yıkanma odaları bu sütunların üzerinde bulunmaktaymış. Caldarium (sıcaklık) kısmı ise hamamın en arka kısmında yer almakta olup, 12 adet külhanı bulunmaktadır.

Ilıklık ve sıcaklık kısımlarının diğer bölümlerden daha geniş olmalarının nedeni Ankara'nın çok soğuk kış şartlarına bağlanmalıdır. Bunlar, etrafında ocaktan gelen sıcak havanın rahatça dolaştığı tuğla sütunlardan oluşan bir yer altı ısıtma tesisatı ile desteklenir ve yukarıda bulunan odalar da bu şekilde ısınırlardı.

VII. yüzyılda geçirdiği bir yangın sonucu tahrip olan yapının, kazılar sırasında ele geçen sikkelerden, yaklaşık beş yüz yıllık bir süre ile kullanıldığı ve zaman zaman onarıldığı anlaşılmaktadır.

1938-1943 yılları arasında Türk Tarih Kurumu tarafından yapılan arkeolojik kazılarda, hamamın soyunma ve yıkanma kısımları ile yer altındaki külhan ve servis yolları ortaya çıkarılmıştır.

Önemli buluntular

Sit alanında 2009 yılında yapılan çalışmalar esnasında birçok tarihi nesne de ele geçirilmiştir. Kuşkusuz, bu buluntular arasındaki en önemli eserlerden birisi de Antik Mısır tarihinin Geç Hanedanlık Dönemine tarihlenen (MÖ 8. yüzyıl sonları) bir muskadır. Fayanstan yapılmış olan muskanın ön yüzünde 19. Hanedan firavunlarından II. Ramses’in doğum adı, arkasında ise hükümranlık döneminde kullandığı taht adı yazılıdır. Devekuşu tüyü ve güneş kursu motiflerinin bezenmiş olduğu eser, Petrie ve Ashmolean Müzelerinde sergilenen çağdaş muska örneklerinden biçim ve içerik açısından oldukça farklıdır. Kazılarda bulunan bir diğer değerli obje ise "Attis Heykelciği"dir. Yaklaşık 12 santimetre boyunda ve bronzdan yapılmış olan heykelciği önemli kılan şey ise o güne kadar İç Anadolu’da yürütülen hiçbir kazıda benzer bir Attis tasvirine rastlanılmamış olmasıdır. Bu örnekte Attis; kanatlı, başında Frig başlığı, belden bir kemer ile tutturulmuş chiton elbisesi ve uzun çizmeleriyle ayakta dururken betimlenmiştir. Bugüne kadar ele geçirilen örneklerden hiçbirisi, buradaki kazıda bulunan heykelcikle kusursuz bir uyum göstermemektedir. Kayda değer buluntulardan sonuncusu da "Çarmıha Gerilmiş İsa Heykelciği"dir. Diğer pek çok kalıntıyla birlikte bir antik çöplüğün içinde bulunmasından dolayı MS 8. yüzyılda şehri istila eden Emevi ordularının tahribatı sırasında buraya atıldığı düşünülmektedir. Bu bağlamda heykelcik, Erken Bizans Dönemine tarihlenmektedir. 11 santimetre yüksekliğinde olup İsa kollarını yana açmış, çıplak ve başında yuvarlak bir çelenkle tasvir edilmiştir. Fakat ahşaptan yapıldığı düşünülen çarmıh detayı yok olmuştur.[7]

Resimler

Kaynakça

Şablon:Portal

  1. ^ a b "2019 Yıl Sonu İl Brifingi". Ankara İl Kültür ve Turizm Başkanlığı. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020. 
  2. ^ "inankara". 7 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009. 
  3. ^ "Anadolu Medeniyetleri Müzesi resmi sitesi, Ankara Roma Hamamı sayfası". 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009. 
  4. ^ "Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı resmi sitesi, Ankara Roma Hamamı sayfası". 5 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009. 
  5. ^ "T.C. Ankara Valiliği resmi sitesi, Müzeler ve Ören Yerleri sayfası". 27 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2009. 
  6. ^ Sargın, Haluk (2012). Antik Ankara. Ankara: Arkadaş Yayınevi. s. 132. ISBN 978-975-509-719-0. 
  7. ^ Melih Arslan; Mehmet Akalın; Aynur Talaakar (2011). Toy, Naci; Keskin, Candaş (Ed.). "Roma Hamamı 2009 Yılı Kazı Çalışmaları". 19. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. ss. 350-351. ISSN 1300-5626. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.