Esenyurt, Şenkaya

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Esenyurt
Harita
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum üzerinde Esenyurt
Esenyurt
Esenyurt
Esenyurt'nin Erzurum 'daki konumu
Ülke Türkiye
İlErzurum
İlçeŞenkaya
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
Rakım2064 m
Nüfus
 (2022)[1][2]
 • Toplam169
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0442
İl plaka kodu25
Posta kodu25360

Esenyurt, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Esenyurt köyünün eski adı Noreşen'dir. Nitekim 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterinde ve Erkân-ı Harbiye-i Umumiye'nin 1914 tarihli haritasında Noreşen ve Norşin (نورشین) olarak geçer.[4][5]

Noreşen köyü, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde "Kilise Uban" (Gürcüce "ubani / უბანი“: mahalle) olarak adlandırılan yerde varlığı bilinen kilise, burada eskiden Hristiyan nüfusun yaşadığına işaret etmektedir.[6] Nitekim Noreşen Ermenice bir yer adı olup "yeni köy" anlamına gelir.[7]

Noreşen, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Oltu sancağının Bardiz nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu, tamamı Hristiyan olan 28 haneden oluşuyordu.[8]

Noreşen, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde Çıldır Eyaleti'nin Oltu sancağına bağlıydı ve müslim nüfus defterine göre köydeki 46 hanede 162 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Noreşen köyünün nüfusunun yaklaşık 322 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[9]

Noreşen köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Noreşen/Norşin" (نورشین) Kars vilayetinin Sarıkamış kazasının Bardiz nahiyesine bağlı köylerden biriydi.[10] 1940 genel nüfus sayımında "Norşin" olarak kaydedilmiş olup idari konuma sahipti ve nüfusu 481 kişiden oluşuyordu.[11] 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Bardiz nahiyesi ve Norşin köyü bu kazaya bağlandı. 1950 genel nüfus sayımında "Noreşen", 1955 genel nüfus sayımında "Norşen (Esenyurt)" kaydedilmiş olması, bu iki tarih arasında köyün adının değiştirildiğini göstermektedir.[12][13] Esenyurt köyünde 1965 genel nüfus sayımında 622 kişi tespit edilmişti ve bu nüfus içinde 211 kişi okuma yazma biliyordu.[14]

1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[15]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Mahalle, Erzurum il merkezine 151 km, Şenkaya ilçe merkezine 36 km uzaklıktadır.[16] Mahalle, Şenkaya'nın güneybatısında olup, numaralı Şenkaya-Horasan il yoluna, 6 km.lik bir köy yoluyla bağlıdır.[17]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2022 169[1]
2021 179[1]
2020 180[1]
2019 171[1]
2018 172[1]
2017 182[1]
2016 183[1]
2015 192[1]
2014 191[1]
2013 185[1]
2012 191[2]
2011 184[2]
2010 184[2]
2009 183[2]
2008 194[2]
2007 198[2]
2000 233[2]
1990 345[18]
1985 462[19]
1965 622[20]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Esenyurt Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  2. ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Esenyurt, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  4. ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 78. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  5. ^ ""Oltu" (Harita) - Erkan-ı Harbiye-i Umumiye, 1330". 26 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2023. 
  6. ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2018, s. 32. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-9-4
  7. ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 797. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  8. ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 78. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  9. ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 82. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  10. ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 765". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2023. 
  11. ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 356.
  12. ^ 1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1954, s. 174.
  13. ^ 1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 214.
  14. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261.
  15. ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 
  16. ^ "Esenyurt Mahallesi". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  17. ^ "Esenyurt to İçmesu". Esenyurt to İçmesu. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  18. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  19. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  20. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]