Atyolu, Şenkaya
| Atyolu | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Atyolu Atyolu'nun Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2132 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 403 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Atyolu, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Atyolu köyünün eski adı Türkçe kaynaklarda Kod (قود) veya Kot olarak geçer.[4][5] Bu yer adı Gürcüce "Kodi"den geliyor olabilir. Gürcüce "kodi" (კოდი) kelimesi, tekne anlamına gelir.[6] Nitekim Ardahan merkez ilçesindeki Akyaka köyünün eski adı Kodistskaro (კოდისწყარო) da "kodi" kelimesinden türemiştir.
Kodi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçası olan Tao bölgesinde yer alıyordu. Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Bununla birlikte Kodi köyünün erkek dönem Osmanlı kayıtlarında adı geçmemektedir. Bunun nedeni köyün çok küçük bir yerleşme haline gelmesi olabilir. Nitekim Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde ise Kodi köyünde 4 hanede 14 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Kodi köyünün nüfusunun yaklaşık 28 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[7]
Kod köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesine göre Erzurum vilayetinin Oltu kazasına bağlı Kosor nahiyesinde yer alıyordu.[4] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve "Kot" olarak yazılmış olan köyün nüfusu 87 kişiden oluşuyordu.[8] 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Kot köyü Oltu ilçesinden alınarak bu yeni ilçeye bağlandı. Kod veya Kot, Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Atyolu olarak değiştirilmiştir.[9] 1965 genel nüfus sayımında Atyolu köyünün nüfusu 161 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 1 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 176 km, Şenkaya ilçe merkezine 47 km uzaklıktadır.[12][13] Mahalle, Şenkaya'nın kuzeydoğusunda olup, 
numaralı Erzurum-Ardahan (Oltu-Göle) devlet yoluna, Nişantaşı Mahallesi üzerinden, 19,4 km.lik bir köy yoluyla bağlıdır.[14]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 403[1] |
| 2021 | 498[1] |
| 2020 | 529[1] |
| 2019 | 534[1] |
| 2018 | 563[1] |
| 2017 | 548[1] |
| 2016 | 568[1] |
| 2015 | 616[1] |
| 2014 | 655[1] |
| 2013 | 713[1] |
| 2012 | 715[2] |
| 2011 | 707[2] |
| 2010 | 712[2] |
| 2009 | 713[2] |
| 2008 | 689[2] |
| 2007 | 630[2] |
| 2000 | 584[2] |
| 1990 | 372[15] |
| 1985 | 280[16] |
| 1965 | 161[17] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Atyolu Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Atyolu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ 1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1954, s. 174.
- ^ A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 23 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.ISBN 0-9535878-3-5
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 91. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 707". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Atyolu Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Atyolu to Erzurum". Atyolu to Erzurum. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ "Atyolu to Nişantaşı". Atyolu to Nişantaşı. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.