Türkiye'de konuşulan diller

Türkiye'de resmî yazışma ve eğitim dili Türkçe'dir. Anayasa'nın 42. maddesi uyarınca:

“	Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve öğretim kurumlarında okutulacak yabancı diller ile yabancı dille eğitim ve öğretim yapan okulların tâbi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletlerarası antlaşma hükümleri saklıdır.	„

Bu yasa gereği Türkiye'de Kürtçe, Zazaca, Gürcüce, Lazca, Adigece ve Boşnakça gibi dillerde eğitim ve öğretim yapılamamaktadır. Uluslararası insan hakları savunucuları Türkiye nüfusunun %20 ile %25'inin Türkçe dışındaki anadilleri konuştuğunu ve bu dillerin yazılı hale getirilmezse Ubıhça gibi yok olacağını öngörmektedirler. Türkiye'de konuşulan başlıca diller ise:

Türkiye'de yapılan anket ile anadili olarak konuşulan dillerin sıralaması şöyle:

• Türkçe: % 88,54
• Kürtçe: % 8,97
• Zazaca: % 1,01
• Arapça: % 2,38
• Türki diller: % 0,28
• Balkan dilleri: 0,23
• Lazca: % 0,17
• Çerkesce: % 0,10
• Ermenice: % 0,02
• Kafkas dilleri: % 0,09
• Rumca: % 0,03
• Batı Avrupa dilleri: 0,03
• Ladino (Yahudi İspanyolcası): % 0,01
• Kıptice: % 0,01
• Diğerleri: % 0,11

Dil listesi

Ad Asıl ve diğer adları Konuşan kişi Bölgeler Dil ailesi ya da grup ISO numarası Abazaca Абаза Бызшва 12,000 Sakarya, Düzce Kuzeybatı Kafkas dilleri ISO 639-3: abq12 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Abhazca Аҧсуа 43.000 (-) Sakarya, Düzce Kuzeybatı Kafkas dilleri ISO 639-3: abk25 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Adigece адыгабзэ 70.000 Sakarya, Düzce, Kahramanmaraş, Kayseri, Çorum, Tokat Kuzeybatı Kafkas dilleri ISO 639-3: ady12 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Arapça العربية 750.000-1.500.000 Hatay, Adana, Mersin, Mardin, Siirt, Şırnak, Batman, Bitlis, Muş, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, İstanbul, Ankara, İzmir Semitik Diller ISO 639-3: ayp23 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Arnavutça Shqip 65.000 (+) İstanbul, Bursa, Kırklareli, İzmir, Yozgat, Çanakkale, Biga Hint-Avrupa dil ailesi ISO 639-3: als 24 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Avarca МагIарул мацI 3.200 Sivas, Tokat, Kahramanmaraş Kuzeydoğu Kafkas dilleri ISO 639-3: ava 19 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Azerice Azərbaycanca 550.000 (-) Ağrı, Amasya, Ardahan, Bayburt, Erzurum, Iğdır, Kars, Muş, Sivas Ural Altay Dil Ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: azj9 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Boşnakça Bosanski 100.000 (+) İstanbul, Adapazarı, İzmir, Manisa, Bursa Hint-Avrupa dil ailesi / Slav dilleri ISO 639-3: bos 13 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Pomakça Помацски Pomacki 100.000-300.000 Çanakkale, Gönen-Erdek, Edirne, Kırklareli Biga muhacirlerince Hint-Avrupa dil ailesi / Slav dilleri ISO 639-3: bul6 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Çingene dili romani ćhib 50.000 Batı Türkiye (Edirne, Tekirdağ, İstanbul, Biga) Hint-Avrupa dil ailesi / Hint Dilleri ISO 639-3: rmn1 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Ermenice Հայերեն 40.000 İstanbul, Hatay, Sivas, Malatya, Diyarbakır, Batman,Kars Hint-Avrupa dil ailesi ISO 639-3: hye 7 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Gürcüce აჭარული 70.000 - 100.000 Artvin, Bursa, Samsun, Ordu, Rize Güney Kafkas dilleri ISO 639-3: kat 27 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Hemşince Հոմշեցի Homşetsi 13.000 Artvin Hint-Avrupa dil ailesi Hertevince ܣܘܪܬ Sôreth 4 Siirt Pervari'nin Ekindüzü köyü Aramice Kabardeyce къэбэрдеибзэ 130.000 Kayseri, Kahramanmaraş Kuzeybatı Kafkas dilleri ISO 639-3: kbd12 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Kazakça Қазақша-Qazaqşa 1.500-5.000 (+) Manisa İlinde Salihli, İstanbul ve Kayseri Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: kaz 20 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Kırgızca Кыргызчa 3.850- (+) Van (Ulupamir köyü) ve Malatya, İstanbul Ural Altay dil ailesi ISO 639-3: kir 11 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Kırım Tatarcası Qırımtatarca / Kırım Türkçesi Ankara (Polatlı ilçesi Karakuyu köyü), Bursa, Eskişehir Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: crh5 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Kürtçe Kurdî / Kurmanji, Kurmancî, Kurdî 8.735.108 (Türkiye'nin %11,97'si) Doğu Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Hint-Avrupa dil ailesi / İrani Diller ISO 639-3: kmr21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Yahudi İspanyolcası גודיאו-איספאנייול / Sefardi, Spanyol, Haquetiya 8.000 İstanbul Hint-Avrupa dil ailesi / Romen Dilleri ISO 639-3: lad 16 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Lazca Lazuri / ლაზური 250.000(Türkiye'nin %0,51'i) - 250.000 Artvin, Rize, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Yalova, Bursa Güney Kafkas dilleri ISO 639-3: lzz1 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Osetçe Иронау 37.000 Tokat, Yozgat, Erzurum, Kars, Bitlis, Muğla, Antalya Hint-Avrupa dil ailesi / İrani Diller ISO 639-3: oss 18 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Özbekçe O`zbek tili 3.000 Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: uzs 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Pontusça - Trabzon Rumcası Ποντιακά / Pομέικα 5.000 (+) Trabzon Hint-Avrupa dil ailesi ISO 639-3: pnt 8 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Yunanca Ελληνικά 5.000 İstanbul, Çanakkale, Trabzon, Bursa, İzmir, Hatay Hint-Avrupa dil ailesi ISO 639-3: ell28 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Süryanice ܣܘܪܝܝܐ / Turoyo, Suryoyo, Syryoyo, Turani 40.000 İstanbul, Mardin, Şırnak Semitik Diller ISO 639-3: tru 25 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Türkçe (Türkiye Türkçesi) 46.278.000 (1987) 61.693.065 (2007) Tüm ülke Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: tur12 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Türkmence Türkmençe 1.400 Tokat, Gaziantep Ural Altay dil ailesi ISO 639-3: tuk 21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Uygurca ئۇيغۇرچه 1.000 (-) Kayseri, Nevşehir Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: uig 16 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Zazaca Zazaki / Dimli, Dımılki, Kirdkî, Kirmanckî Zazaki 500.000-1.000.000 Erzincan, Tunceli, Elazığ, Malatya, Diyarbakır Hint-Avrupa dil ailesi / İrani diller ISO 639-3: diq 3 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Türkiye'deki Türk dillerinin dağılımı

Ad Asıl ve diğer adları Konuşan kişi Bölgeler Dil ailesi ya da grup ISO numarası Azerice Azərbaycan dili 550,000 (-) Bayburt, Kars, Iğdır, Van Erciş, Ural Altay Dil Ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: azj9 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Kazakça Қазақша-Qazaqşa 1,500 (+) Manisa İlinde Salihli, İstanbul ve Kayseri Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: kaz 20 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Kırgızca Кыргызчa 3,123 (+) Van Ulupamir köyü, Malatya, İstanbul, Nevşehir Ural Altay dil ailesi ISO 639-3: kir 11 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Kırım Tatarcası Qırımtatarca bilinmiyor Ankara (Polatlı ilçesi Karakuyu ve Tırnaksız köyü), Eskişehir, Bursa, İzmir, İstanbul, Yozgat, Trabzon, Ordu, Antalya Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: crh5 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Nogayca Noğay tili 600,000 Ordu-Aybastı ilçesi, Konya-Ilgın ilçesi ve Şeker, Doğankaya, Akin, Kırkkuyu, Boğazören, Köstengil, Seyitahmetli, Mandıra köyleri Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri - Özbekçe O'zbekcha 3,000 Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: uzs 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Tuvaca Тыва дыл 50 İstanbul, Trabzon, Edirne (Keşan), İzmir, Antalya Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri - Türkçe (Türkiye Türkçesi) 46.278.000 (1987) 61.693.065 (Türkiye'nin %85,54'ü) Tüm ülke Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: tur12 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Türkmence Türkmençe 1,400 Tokat Ural Altay dil ailesi ISO 639-3: tuk 21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Uygurca ئۇيغۇرچه-Uyghurche 1,000 (-) Kayseri, Nevşehir Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: uig 16 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Kaynakça

• Türkiye'de konuşulan diller18 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Türkiye'de kullanılan diller
• Türk Diasporası 19 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Türkiye'de kürt sayısı ve gerçekler