Kırgızistan'da konuşulan diller
| Kırgızistan'da konuşulan diller | |
|---|---|
| Resmi | Kırgızca (ulusal ve devlet dili) Rusça (resmi ve halklararası dil) |
| Ana | Kırgızca |
| Yerli | Kırgızca'nın ağızları |
| Azınlık | Özbekçe,Uygurca |
| Göçmen | Türki diller |
| Yabancı | İngilizce,Arapça,Çince,Fransızca |
Kırgızistan, Orta Asya'daki eski Sovyet cumhuriyetleri arasından resmi dillerinden biri Rusça olan 3 ülkeden biridir. 1991'de Kırgızca resmi dil olarak kabul edilmiştir. Ülkedeki başta Rus azınlık olmak üzere Kırgızistan'daki azınlıkların baskısı sonucu 1997 yılında Rusça ikinci resmi dil olarak kabul edilmiştir. Böylece Kırgızistan iki resmi dilli bir ülke olmuştur.
Diller[değiştir | kaynağı değiştir]
Kırgızca, Türki dillerin Kıpçak koluna mensup, böylece Kazakça, Karakalpakça ve Nogayca ile yakından akraba bir dildir. Yirminci yüzyıla kadar Arap alfabesi ile yazılmışken 1928'de Latin alfabesine geçmiştir. 1941'de ise alfabe Stalin'in emri ile Kiril alfabesi ile değiştirilmiştir. Günümüzde Kırgızca için halen Kiril alfabesi kullanılmaktadır ve bağımsız Türki devletler arasında Latin alfabesine geçmemiş ya da geçmeyi planlamamış tek devlettir, fakat Latin alfabesine geçişi destekleyen milletvekilleri bulunmaktadır.[1]
2009 Kırgızistan nüfus sayımına göre,[2] 4.1 milyon kişinin ana dili veya ikinci dili Kırgızca iken 2.5 milyon kişinin ana dili veya ikinci dili Rusçadır. Kırgızcadan sonra en çok konuşulan ana diller sırasıyla Özbekçe ve Rusçadır. İkinci dil olarak en çok konuşulan diller sırasıyla Rusça, Kırgızca ve Özbekçedir.
Birçok ticari ve siyasi iş için hala Rusça kullanılır. Yakın zamanlara kadar Kırgızca resmi ortamlarda ya da diğer olaylarda kullanılmaktansa daha çok evde kullanılan bir dil olarak kalmıştır. Buna karşın günümüzdeki çoğu meclis oturumlarının dili Kırgızcadır. Bu oturumlarda Kırgızca bilmeyenler için simültane çeviri yapılmaktadır.
| Dil adı | Ana dil olarak konuşanlar | İkinci dil olarak konuşanlar | Toplam konuşan sayısı |
|---|---|---|---|
| Kırgızca | 3830556 | 271187 | 4121743 |
| Rusça | 482243 | 2109393 | 2591636 |
| Özbekçe | 772561 | 97753 | 870314 |
| İngilizce | 28416 | 28416 | |
| Fransızca | 641 | 641 | |
| Almanca | 10 | 10 | |
| Diğer | 277433 | 31411 |
Bişkek[değiştir | kaynağı değiştir]
Bişkek'te ana dil hâlâ Rusçadır. Kırgızca özellikle genç nesil arasında kullanımdan düşmektedir.[3]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Перепись населения и жилищного фонда Кыргызской Республики (Population and Housing Census of the Kyrgyz Republic), 2009". NSC of Kyrgyzstan. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
