Türk Deniz Kuvvetleri
| Türk Deniz Kuvvetleri | |
|---|---|
 Türk Deniz Kuvvetleri arması | |
| Etkin |
|
| Ülke |
 Türkiye |
| Bağlılık | Millî Savunma Bakanlığı[2] |
| Tipi | Deniz Kuvvetleri |
| Görevi | Türkiye Cumhuriyeti'nin deniz güvenliğini sağlamak |
| Büyüklük |
48.600 Askerî personel 194 Toplam Donanma Gücü 16 Fırkateyn 10 Korvet 12 Denizaltı 19 Hücumbot 16 Deniz Karakol Gemisi 34 Sahil Güvenlik botu 11 Mayın gemisi [3] 5 Amfibi çıkarma gemisi |
| Parçası | Türk Silahlı Kuvvetleri |
| Karargâh |
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Bakanlıklar, Ankara |
| Slogan | Etkin. Caydırıcı. Saygın. |
| Renkler |
Üniforma: Siyah veya Beyaz Forslar: Kırmızı, Beyaz |
| Marş | Deniz Kuvvetleri Marşı |
| Yıl dönümleri | 27 Eylül Preveze Deniz Zaferi ve Deniz Kuvvetleri Günü |
| Teçhizat | Türk Deniz Kuvvetleri savaş gemileri listesi |
| Savaşları | Türkiye'nin katıldığı savaşlar listesi |
| Website | dzkk.tsk.tr |
| Komutanlar | |
| Komutan | Oramiral Adnan Özbal |
| Kurmay Başkanı | Koramiral Aydın Şirin |
| Nişanlar | |
| Fors |
 |
| Deniz Havacılık Madalyonu |
 |
| Direk Ucu Flaması |
 |
Türk Deniz Kuvvetleri, Türkiye'yi denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 2. kuvvettir. Komutanı, Oramiral Adnan Özbal'dır.[4][5] Kuruluş tarihi, ilk Türk denizcisi kabul edilen Çaka Bey'in İzmir'de oluşturduğu donanmanın kuruluş tarihi olan 1081'dir.[1]
9 Kasım 2016 tarihinde değiştirilerek kabul edilen Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesi ile bu tarihe dek Genelkurmay Başkanlığı kuruluş ve kadrolarında bulunan Komutanlık, Millî Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşuna geçirilmiştir.[6] Ayrıca aynı Kararname, cumhurbaşkanı ve başbakanın kuvvet komutanı ve astlarına emir verebilmesini ve bu emirlerin hiçbir kurum, kuruluş veya kişinin onayı olmaksızın yerine getirilmesini de düzenlenmiştir.[6]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]
Mudanya Mütarekesi'nin 11 Ekim 1922 tarihinde imzalanması ile birlikte 14 Kasım 1922 tarihinde Kasımpaşa'daki Bahriye Nezareti binası İstanbul Bahriye Kumandanlığı karargâhı haline getirilmiş ve küçük tonajlı harp gemilerinin (Burakreis, Sakız, İsareis ve Kemalreis gambotları ile Taşoz sınıfı üç muhrip) bakım ve onarımlarının yaptırılarak harekâta hazır hale getirilmesi için çalışmalar başlatılmıştır.
Ayrıca, bu çalışmalar paralelinde okul gemisi olarak kullanılması planlanan TCG Hamidiye Kruvazörü onarıma alınmıştır.
Lozan Antlaşması gereği, Boğazlar bölgesinin özel bir komisyon tarafından idare edilecek tarafsız bir statüde olması nedeniyle Marmara Denizi içinde Donanmaya ait üs teşkil edecek bir liman yapılmasına karar verilmiş ve bu maksatla en elverişli bölge olan İzmit Körfezi'nde uygun yerlerin fizibilite çalışmaları yapılmıştır. 1923 yılında Marmara Üssü Bahri ve Kocaeli Müstahkem Mevki Kumandanlığı adı altında yeni bir komutanlık İzmit'te teşkil edilmiş ve aslında kilise olan Fransız okul binası satın alınarak, Komutanlık Karargâhı bu binaya nakledilmiştir. İzmit Bahriye Kumandanlığı ise bu Komutanlığa bağlanmıştır.
İzmir Bahriye Kumandanlığı Karargâhı, İstiklal Harbi'ni takiben Kordon Boyu'nda kiralanan bir bina içinde kurulmuştur. Bu komutanlık deniz emniyet ve müdafaa işlerini yürütmüştür. Emrine Mayın Grubu, Müstahkem Mevki Bahriye Müfrezesi, Uzunada İşaret İstasyonu, İzmir Atölyeleri ve Tayyare Bölüğü verilmiştir.
Donanma Komutanlığı, İstanbul Bahriye Komutanlığı binasında küçük bir bölümde faaliyet göstermiştir. Gemilerin hemen hepsi hurda durumda olduğundan bu Komutanlık öncelikle çalışmalarını gemilerin bakım ve onarımı üzerinde yoğunlaştırmıştır.
Cumhuriyet'in ilanından bir yıl gibi kısa bir süre sonra Mustafa Kemal Atatürk, 11 Eylül-21 Eylül 1924 tarihleri arasındaki Karadeniz seyahatini Cumhuriyet Donanması'nın denize çıkan ilk gemisi olan Hamidiye Kruvazörü ile yapmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk, Deniz Kuvvetleri gibi çok pahalı bir yatırım ve zaman gerektiren bir gücün bir anda oluşturulamayacağını çok iyi bilmekteydi. Bu nedenle, Deniz Kuvvetlerinin mevcut durumunu geliştirecek ve geleceğini planlayacak özerk bir Vekaletin kurulması gerekliliğine içtenlikle inanmaktaydı. Mustafa Kemal Atatürk'ün bu açık ve kesin desteğinden sonra, Kastamonu Milletvekili Ali Rıza Bey'in önerisi ile Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden 30 Aralık 1924 tarihinde Bahriye Vekaleti (Denizcilik Bakanlığı) yasası çıkarılmıştır. Bahriye Vekaleti, Millî Müdafaa Vekaleti'nden ayrı bir kuruluş olarak görev yapmaya başlamış, eğitim, tatbikat, denetleme gibi alanlarda Erkan-i Harbiye-i Umumiye Reisliği (Genelkurmay Başkanlığı)'ne bağlanmıştır.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (1949-günümüz)[değiştir | kaynağı değiştir]
Genelkurmay Başkanlığı Karargâhında 1928 yılından 1949 yılına kadar Deniz Müsteşarlığı olarak temsil edilen Deniz Kuvvetleri, Yüksek Askerî Şûra'nın 15 Ağustos 1949 günü almış olduğu tarihi bir kararla Deniz Kuvvetleri Komutanlığı olarak teşkil edilmiştir. Bu yeni teşkilatlanma, Türk Deniz Kuvvetlerinin çağdaş ve güçlü bir yapıya kavuşması yönünde önemi bir dönüm noktasıdır. Bu tarihten itibaren Deniz Kuvvetinin tüm yönetimini üzerine alan Deniz Kuvvetleri, mevcut kaynaklarını en rasyonel şekilde kullanarak her geçen gün daha da büyümüş, dünyadaki tüm gelişmeleri takip ederek, emin ve kararlı adımlar atmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin 18 Şubat 1952 tarihinde Kuzey Atlantik Savunma Paktı (NATO)’na üye olması ile birlikte, Türk Deniz Kuvvetleri de NATO’ya üye olan ülkelerle ilişkilerini artırmış; kuvvet yapısını, eğitim doktrinini, imkân ve kabiliyetlerini geliştirmiş ve NATO standartlarında harekât icra edebilen bir hüviyet kazanmıştır.
Bu dönemde, 4 Nisan 1953 tarihinde TCG Dumlupınar denizaltısının Çanakkale Boğazı’nda İsveç şilebi Naboland ile çarpışması sonucu 81 denizaltıcı ölmüştür.
Deniz Kuvvetlerinin büyüyen ve gelişen ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla Deniz Kuvvetleri Komutanlığı:
- Donanma Komutanlığı
- Kuzey Deniz Saha Komutanlığı
- Güney Deniz Saha Komutanlığı
- Deniz Eğitim Komutanlığı
- Deniz Teknik Komutanlığı
şeklinde beş ana ast komutanlık olarak yeniden teşkilatlandırılmıştır. Deniz Eğitim Komutanlığının ismi 1995 yılında Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı olarak değiştirilmiştir.
Kıbrıs Sorunu 1960'lı yıllarda yoğun olarak ülke gündemini işgal etmeye başladığında çeşitli ihtimaliyat planları yapılmış ve güçlü bir Çıkarma Filosunun tesis ve idamesi bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Bu gelişmeler paralelinde, yurt içinde amfibi gemi ve araçlarının inşasına öncelik verilirken, yurt dışından da özellikle tank çıkarma gemisi tedariki yönünde planlamalar yapılmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekatı’nda kilit rol oynamış ve amfibi harekâtı başarı ile gerçekleştirerek, amfibi ve kara birliklerinin emniyetle Kıbrıs’a çıkmasını sağlamış; aynı zamanda hem Kıbrıs’a yönelik düşman takviyesini engellemiş hem de kara harekâtına deniz top ateş desteği sağlayarak, askerî ve siyasi hedeflerin ele geçirilmesinde büyük rol oynamıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, harekât sırasında 67 mensubunu (54 denizci, 13 deniz piyadesi) ve TCG Kocatepe (D-354) muhribini kaybetmiştir.
1980'li yıllar Türk Deniz Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki gelişiminin tepe noktasına doğru ivme kazandığı yıllar olmuştur. Bu yıllarda, muhtelif modernizasyon projeleri gerçekleştirilmiş; Deniz Kuvvetlerinin harp silah ve araçlarında tek kaynağa bağlı kalmamak hedefine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Gölcük Tersanesinde 1980 yılında inşa edilen 1000 tonluk Ay Sınıfı denizaltı, Türk denizaltıcılığının gelişim sürecinde önemli dönüm noktalarından birisini teşkil etmiş; yine Gölcük’te 1988 yılında inşa edilen ilk modern fırkateyn olan TCG Fatih (F-242), Gölcük Tersanesinin uluslararası arenadaki prestijini daha da artırmıştır.
Bazı alanlardaki imkân ve kabiliyetlerini 1980'li yıllarda istenilen seviyeye çıkaramayan Türk Deniz Kuvvetleri, 1990'lı yılların sonunda gerçek anlamda bir açık deniz kuvveti hüviyeti kazanmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri bu yıllarda harbe hazırlık seviyesi ve harekât kabiliyetini önemli ölçüde geliştirmiştir. Bu dönemde, Kara ve Hava Kuvvetleri ile yapılan müşterek harekâta yönelik büyük ilerlemeler kaydedilmiş; Hava Kuvvetleri uçakları ile Orta ve Doğu Akdeniz de dahil olmak üzere, açık denizlerde müşterek harekât icra edebilme yeteneği artırılmıştır.
Bu dönemin en önemli gelişmelerinden birisi de, 1987 yılında Aksaz Deniz Üssü’nün Ege ile Akdeniz’i buluşturan stratejik bir mevkide tesis edilmesi olmuş; böylece, hem Türk Deniz Kuvvetleri hem de dost ve yabancı ülke gemilerini üs ve liman kolaylıkları açısından desteklemek üzere ilave bir yetenek kazanılmıştır.
Birimleri[değiştir | kaynağı değiştir]
.jpg)
1961 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Karargâh ve 4 ana ast komutanlık olarak teşkilatlandırılmıştır.
Sualtı Taarruz Komutanlığı, İstanbul
Donanma Komutanlığı, Gölcük,Kocaeli
- Harp Filosu Komutanlığı, Gölcük, Kocaeli
- Denizaltı Filosu Komutanlığı, Gölcük, Kocaeli
- Mayın Filosu Komutanlığı, Erdek, Balıkesir
- Deniz Hava Komutanlığı, Cengiz Topel, Kocaeli
- Yıldızlar Suüstü Eğitim Merkezi Komutanlığı Gölcük, Kocaeli
- Lojistik Destek Gemileri Komodorluğu, Gölcük, Kocaeli
- Gölcük Ana Üs Komutanlığı, Kocaeli
- Envanter Kontrol Merkezi Komutanlığı, Kocaeli
- Deniz İkmal Merkezi Komutanlığı, Kocaeli
Kuzey Deniz Saha Komutanlığı, Kasımpaşa, İstanbul
- İstanbul Boğaz Komutanlığı, Anadolukavağı, İstanbul
- Çanakkale Boğaz Komutanlığı, Nara, Çanakkale
- Karadeniz Bölge Komutanlığı, Karadeniz Ereğli, Zonguldak
- Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı, Beykoz, İstanbul
- Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, Çubuklu, İstanbul
- Deniz Müzesi Komutanlığı, Beşiktaş, İstanbul
- Deniz Tıbbi Araştırma Merkezi Komutanlığı, Tuzla, İstanbul
- Tuzla Bakım , Onarım ve İstihkam Komutanlığı
Güney Deniz Saha Komutanlığı, Narlıdere, İzmir
- Amfibi Görev Grup Komutanlığı
- Amfibi Deniz Piyade Tugay Komutanlığı, Foça, İzmir
- Amfibi Gemiler Komutanlığı
- Aksaz Deniz Üs Komutanlığı, Marmaris
- Akdeniz Bölge Komutanlığı, Mersin
- Deniz Gözetleme Komutanlığı ,İzmir
- İskenderun Deniz Üs Komutanlığı, İskenderun, Hatay
- Ege Deniz Bölge Komutanlığı, İzmir
- Foça Deniz Üs Komutanlığı, Foça, İzmir
- Sarucapaşa Eğitim Merkezi Komutanlığı, Foça, İzmir
- İzmir Bakım Onarım ve İstihkam Komutanlığı
Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı, Beylerbeyi, İstanbul
- Eğitim Filotillası Komodorluğu, Tuzla, İstanbul
- Karamürselbey Eğitim Merkezi Komutanlığı, Altınova/Yalova
- Derince Eğitim Merkezi Komutanlığı, Derince, Kocaeli
- Deniz KBRN Savunma ve Eğitim Merkezi Komutanlığı, Altınova, Yalova
- Araştırma Merkezi Komutanlığı Pendik, İstanbul
Projeler ve alımlar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Proje Adı | Türü | Ülke | Notlar | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Savaş gemileri | ||||||
| TF 2000 Projesi[7] | Hava Savunma Muhribi | Türkiye
|
Tasarım çalışmaları devam etmektedir. | |||
| İstif sınıfı fırkateyn[8] | Fırkateyn | Türkiye
|
4 adet üretilmesi planlanmaktadır. İlk fırkateyn olan TCG İstanbul 2023 yılında donanmaya teslim edilecektir. | |||
| Barbaros sınıfı fırkateyn yarı ömür modernizasyonu | Fırkateyn | Türkiye
|
Yerli sistemler ile donatılacak gemilerden ilkinin modernizasyonunun 2022 Şubat tarihinde tamamlanması ve geminin hizmete alınması planlanmaktadır.[9] | |||
| MİLDEN | Denizaltı | Türkiye
|
Geliştirme aşamasında. | |||
| Yeni Tip Denizaltı Projesi | Denizaltı |  Almanya Türkiye
|
Toplam 6 adet üretilecek. İlk denizaltının 2022 yılında envantere girmesi beklenmektedir.Reis sınıfı denizaltı olarak adlandırılmaktadır.[10] | |||
| PREVEZE YÖM Projesi | Denizaltı | Türkiye
|
Preveze sınıfı denizaltıların yarı ömür modernizasyonu gerçekleştirilecek. | |||
| Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) Projesi | LHD | Türkiye
|
Çok maksatlı LHD kapsamında üretilen TCG Anadolu 2023 yılında donanmaya teslim edilecektir.[11] | |||
| FAC 55[12] | Hücumbot | Türkiye
|
||||
| ULAQ | İnsansız Hücumbot | Türkiye
|
||||
| Denizde İkmal Muharebe Destek Gemisi Projesi | Destek Gemileri | Türkiye
|
2024 yılında Donanmaya teslim edilecektir. | |||
| Deniz piyade araçları | ||||||
| Zırhlı Amfibi Hücum Aracı (ZAHA) | Zırhlı personel taşıyıcı | Türkiye
|
Test ve üretim aşamasında. | |||
| Gemi silahları | ||||||
| Gökdeniz | Hava savunma sistemi | Türkiye
|
Phalanx CIWS sisteminin yerini alması planlanmaktadır. | |||
| Temren Füzesi | Havadan Gemiye Füze | Türkiye
|
Roketsan tarafından S-70 Sea Hawk'larda kullanılmak üzere geliştirilmektedir. | |||
| Atmaca | Gemisavar füzesi | Türkiye
|
2021 yılında Donanmaya teslim edildi. | |||
| Gezgin | Seyir füzesi | Türkiye
|
Geliştirme aşamasında. | |||
| Akya | Ağır torpido | Türkiye
|
Üretim aşamasında. | |||
| Orka | Hafif torpido | Türkiye
|
Geliştirme aşamasında. | |||
Envanter[değiştir | kaynağı değiştir]
Türk Deniz Kuvvetlerinin aktif gemileri ve silahları listesi:
Savaş gemileri[değiştir | kaynağı değiştir]
| Sınıf | Ülke | Resim | Deplasman | Gemiler | Notlar | Kaynaklar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Fırkateyn (16) | ||||||
| Gabya-sınıfı |  ABD
|
_in_Cartagena,_2010.jpg) |
4,100 ton | TCG Gaziantep (F-490) TCG Giresun (F-491) TCG Gemlik (F-492) TCG Gelibolu (F-493) TCG Gökçeada (F-494) TCG Gediz (F-495) TCG Gökova (F-496) TCG Göksu (F-497) |
eski Oliver Hazard Perry sınıfı fırkateynler. | |
| Barbaros-sınıfı | Türkiye Almanya
|
.jpg) |
3,300 ton | TCG Barbaros (F-244) TCG Oruçreis (F-245) TCG Salihreis (F-246) TCG Kemalreis (F-247) |
||
| Yavuz-sınıfı | Türkiye Almanya
|
.jpg) |
3,000 ton | TCG Yavuz (F-240) TCG Turgutreis (F-241) TCG Fatih (F-242) TCG Yıldırım (F-243) |
||
| Korvet (10) | ||||||
| Ada-sınıfı | Türkiye
|
_from_aboard_the_guided_missile_destroyer_USS_Ross_(DDG_71)_in_the_Mediterranean_Sea_during_a_passing_exercise_Sept_140902-N-IY142-159.jpg) |
2.300 ton | TCG Heybeliada (F-511) TCG Büyükada (F-512) TCG Burgazada (F-513) TCG Kınalıada (F-514) |
MİLGEM projesi birinci aşama. | [13] |
| Burak-sınıfı |  Fransa
|
_in_%C4%B0zmir_3.jpg) |
1.300 ton | TCG Bozcaada (F-500) TCG Bandırma (F502) TCG Beykoz (F-503) TCG Bartın (F-504) TCG Bafra (F-505) |
eski D'Estienne d'Orves-sınıfı avisos. | |
| Elektronik İstihbarat Gemisi (1) | ||||||
| MİLGEM sınıfı istihbarat korveti (ELINT/SIGINT)[14] | Türkiye
|
2.400 ton | A-591 TCG Ufuk | |||
| Hücumbot (18) | ||||||
| Kılıç-sınıfı | Türkiye Almanya
|
.jpg)
|
550 ton | TCG Kılıç (P-330) TCG Kalkan (P-331) TCG Mızrak (P-332) TCG Tufan (P-333) TCG Meltem (P-334) TCG İmbat (P-335) TCG Zıpkın (P-336) TCG Atak (P-337) TCG Bora (P-338) |
||
| Yıldız-sınıfı | Türkiye
|
 |
430 ton | TCG Yıldız (P-348) TCG Karayel (P-349) |
||
| Doğan-sınıfı | Türkiye Almanya
|
.jpg) |
430 ton | TCG Doğan (P-340) TCG Tayfun (P-342) TCG Volkan (P-343) |
||
| Rüzgâr-sınıfı | Türkiye
|
.jpg) |
410 ton | TCG Rüzgar (P-344) TCG Poyraz (P-345) TCG Gurbet (P-346) TCG Fırtına (P-347) |
||
| Karakol Botları (16) | ||||||
| Tuzla-sınıfı | Türkiye
|
|
400 ton | TCG Tuzla (P-1200) TCG Karaburun (P-1201) TCG Köyceğiz (P-1202) TCG Kumkale (P-1203) TCG Tarsus (P-1204) TCG Karabiga (P-1205) TCG Karşıyaka (P-1206) TCG Tekirdağ (P-1207) TCG Kaş (P-1208) TCG Kilimli (P-1209) TCG Türkeli (P-1210) TCG Taşucu (P-1211) TCG Karataş (P-1212) TCG Karpaz (P-1213) TCG Kdz.Ereğli (P-1214) TCG Kuşadası (P-1215)) |
[15] | |
| Mayın avlama ve tarama gemisi (11) | ||||||
| Aydın-sınıfı | Türkiye Almanya
|
 |
657 ton | TCG Alanya (M-265) TCG Amasra (M-266) TCG Ayvalık (M-267) TCG Akçakoca (M-268) TCG Anamur (M-269) TCG Akçay (M-270) |
||
| Engin-sınıfı | Fransa
|
.jpg) |
510 ton | TCG Edincik (M-260) TCG Edremit (M-261) TCG Enez (M-262) TCG Erdek (M-263) TCG Erdemli (M-264) |
eski Circe class mayın avlama ve tarama gemisi | |
| Amfibi savaş gemisi (34) | ||||||
| LST- Sınıfı | Türkiye
|
_in_Valletta_harbor.jpg) |
7.254 ton | TCG Bayraktar(L-402) TCG Sancaktar (L-403) |
LST sınıfı tank çıkartma gemileri arasında dünyanın en büyük gemisidir.Üzerinde 15 adet helikopterin kalkıp inebileceği alan olacak.350-500 amfibi personel taşıyabilecek.20 adet M60 tankı taşıyabilecek.Gemi silahları ve teknolojik alt yapısı tamamen Aselsan ve Havelsan iş birliği ile üretilmiştir. | |
| Osman Gazi-sınıfı | Türkiye
|
 |
3700 ton | TCG Osman Gazi (NL-125) | 900 asker , 15 tank , 4 LCVP taşıyabilir. | |
| Bey-sınıfı | Türkiye
|
.jpg) |
2600 ton | TCG Sarucabey (NL-123) TCG Karamürsel (NL-124) |
600 asker, 11 tank, 2 küçük çıkartma gemisi taşıyabilir | |
| 130-sınıfı | ABD
|
 |
600 ton | TCG Ç-132 (Ç-132)
TCG Ç-138 (Ç-138) |
eski EDIC | |
| 140-sınıfı | Türkiye
|
600 ton | TCG Ç-140 (Ç-140) TCG Ç-141 (Ç-141) TCG Ç-142 (Ç-142) TCG Ç-143 (Ç-143) TCG Ç-144 (Ç-144) TCG Ç-145 (Ç-145) TCG Ç-146 (Ç-146) TCG Ç-147 (Ç-147) TCG Ç-148 (Ç-148) TCG Ç-149 (Ç-149) TCG Ç-150 (Ç-150) |
|||
| 151-sınıfı | Türkiye
|
|
1150 ton | TCG Ç-151 (Ç-151) TCG Ç-152 (Ç-152) TCG Ç-153 (Ç-153) TCG Ç-154 (Ç-154) TCG Ç-155 (Ç-155) TCG Ç-156 (Ç-156) TCG Ç-157 (Ç-157) TCG Ç-158 (Ç-158) |
||
| 320-sınıfı | ABD
|
_and_the.jpg) |
113 ton | TCG Ç-321 (Ç-321) TCG Ç-322 (Ç-322) TCG Ç-324 (Ç-324) TCG Ç-326 (Ç-326) TCG Ç-327 (Ç-327) TCG Ç-329 (Ç-329) TCG Ç-330 (Ç-330) TCG Ç-331 (Ç-331) |
eski LCM8-sınıfı | |
Denizaltılar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Denizaltı (13) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Reis Sınıfı Denizaltılar | Almanya Türkiye
|
1850 ton | TCG Piri Reis | 6 adet denizaltının inşa edilmesi planlanmaktadır. Reis Sınıfı denizaltılar gelişmiş ağır torpidolar ile deniz ve kara hedeflerine karşı güdümlü füze atma kabiliyetine sahip olacaktır. | [16] | |
| Ay-sınıfı 209/1200 | Türkiye
|
|
1.600 ton | TCG Batıray (S-349) TCG Yıldıray (S-350) TCG Doğanay (S-351) TCG Dolunay (S-352) |
2021 yılından itibaren yerini Reis Sınıfı Denizaltıların alması beklenmektedir. | |
| Preveze-sınıfı 209T1/1400 | Almanya Türkiye
|
_submarine_escape_and_rescue_exercise_Sorbet_Royal_2005.jpg) |
1,800 ton | TCG Preveze (S-353) TCG Sakarya (S-354) TCG 18 Mart (S-355) TCG Anafartalar (S-356) |
1994 yılından beri Türk Deniz Kuvvetleri hizmetindedir. | |
| Gür-sınıfı 209T2/1400 | Almanya Türkiye
|
|
1,800 ton | TCG Gür (S-357) TCG Çanakkale (S-358) TCG Burak Reis (S -359) TCG Birinci İnönü (S-360) |
2004 yılından beri Türk Deniz Kuvvetleri hizmetindedir. | |
Yardımcı Gemiler[değiştir | kaynağı değiştir]
| Sınıf | Resim | Ülke | Gemiler | Deplasman | Notlar | Kaynaklar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Lojistik destek gemisi (2) | ||||||
| Lojistik Destek Gemisi | Türkiye
|
Yzb.Güngör Durmuş (A-574) Üsteğmen Arif Emekçi (A-575) |
Gemi 336 ton helikopter yakıtı, 594 ton içme suyu, 8 konteyner yiyecek-kargo-kumanya taşıyabilecek kapasiteye sahiptir.8 adet konteyner alabilir. | [17][18][19] | ||
| Okul gemisi (2) | ||||||
| Cezayirli Hasan Paşa-Eğitim Gemisi | .jpg) |
Almanya
|
TCG Cezayirli Gazi Hasan Paşa (A-579)
TCG Sokullu Mehmet Paşa (A-577) |
2940 ton | eski Rhein-sınıfı okul gemisi. | |
| Akaryakıt ikmal gemisi (2) | ||||||
| Akar-Akaryakıt İkmal Gemisi | _Diego_Quevedo_Carmona.jpg) |
ABD
|
TCG -Akar (A-580) TCG Yarbay Kudret Güngör (A-595) |
19350 ton | ||
| Tanker (2) | ||||||
| Albay Hakkı Burak-Akaryakıt Nakliye Tankeri | .jpg) |
{{bayrakülke Türkiye | TCG Albay Hakkı Burak (A-571)
TCG Yüzbaşı İhsan Tulunay (A-572) |
3200 ton | ||
| Denizaltı kurtarma gemisi (1) | ||||||
| Alemdar Denizaltı Kurtarma Gemisi | .jpg)
|
Türkiye
|
TCG-Alemdar(A-582) | 4037 ton | 600 metre derinliğe kadar denizaltıdan personelin kurtarılmasını sağlamakta, suüstü gemileri için kurtarma görevini, sualtı çalışmaları ve enkaz kaldırma çalışmalarını icra edebilmektedir. | [20] |
| Akın-Kurtarma Gemisi | Türkiye | TCG Işın (A-583)
TCG Akın (A-585) |
7948 ton | |||
| Asker taşıma gemisi (1) | ||||||
| İskenderun-Personel Nakliye Gemisi |  Polonya
|
TCG -İskenderun (A-1600) | 7948 ton | |||
| Ağ gemisi (2) | ||||||
| ''' | ABD
|
TCG AĞ-5 (A-1580) | 960 ton | |||
| ''AĞ Sınıfı |  Hollanda
|
TCG AĞ-6 (A-1581) | 855 ton | eski HNLMS Cerberus (A895) | ||
| Araştırma gemisi (2) | ||||||
| Çeşme-Araştırma Gemisi | .jpg) |
ABD
|
TCG Çeşme (A-599) | 2550 ton | eski USNS Silas Bent (T-AGS-26) | |
| Çubuklu-Araştırma Gemisi | ABD
|
TCG Çubuklu (A-594) | 643,5 ton | |||
| Römorkör (9) | ||||||
| Irmak-sınıfı[21] | 
|
Türkiye
|
TCG KızıIırmak (A-1560) TCG Yeşilırmak (A-1561) |
? | ||
| İnebolu-Açık Deniz Römorkörü | .jpg) |
Almanya
|
TCG İnebolu (A-590) | 2260 ton | eski USNS Powhatan (T-ATF-166) | |
| Akbaş-Açık Deniz Römorkörü |  |
 Rusya
|
TCG Akbaş (A-586) | 1682 ton | eski Almaz-sınıfı römorkör | |
| Darıca-Açık Deniz Römorkörü | ABD
|
TCG Darıca (A-578) | 750 ton | |||
| Önder-sınıfı | Türkiye
|
TCG Önder (A-1540) TCG Öncü (A-1541) TCG Özgev (A-1542) TCG Ödev (A-1543) TCG Özgür (A-1544) |
420 ton | |||
| Botlar | ||||||
| E-sınıfı | Türkiye
|
TCG E-1 (A-1531) TCG E-2 (A-1532) TCG E-3 (A-1533) TCG E-4 (A-1534) TCG E-5 (A-1535) TCG E-6 (A-1536) TCG E-7 (A-1537) TCG E-8 (A-1538) |
97 ton | [22] | ||
| SAT Botu | Türkiye
|
? | [23] | |||
| Devriye Botu | Türkiye
|
? | [23] | |||
| Acil Müdahale ve Dalış Eğitim Botu | Türkiye
|
TCG DALGIÇ-1 (Y-15) TCG DALGIÇ-2 (Y-16) |
226 ton | [23] | ||
| Hidrografik Araştırma Botu (2) | ||||||
| MESAHA Hidrografik Araştırma Botu | Türkiye}
|
3,5 ton | [24] | |||
Mühimmatlar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Mühimmat | Menşei | Tür | Notlar |
|---|---|---|---|
| Mk 45 | ABD
|
Top Sistemi | Barbaros ve Yavuz sınıfı fırkateynlerde kullanılmaktadır. |
| CADAM Top | Fransa
|
Top Sistemi | Burak sınıfı korvetlerde kullanılmaktadır. |
| OTO MELARA |  İtalya
|
Top Sistemi | Gabya sınıfı fırkateynlerde, Ada sınıfı korvetlerde ve hücum botlarında kullanılmaktadır. |
| Aselsan STAMP | Türkiye
|
İkincil Top | |
| Atmaca | Türkiye
|
Gemisavar füzesi (Anti Gemi Füzesi) | |
| Exocet | Fransa
|
Gemisavar füzesi (Anti Gemi Füzesi) | Burak sınıfı korvetlerde kullanılmaktadır. |
| A/U/RGM-84 HARPOON | ABD
|
Gemisavar füzesi (Anti Gemi Füzesi) | Türk Deniz Kuvvetlerinin ana vurucu gücünü oluşturmaktadır. |
| Gökdeniz | Türkiye
|
Öz Hava Savunma | |
| RIM-66 (Standart Missile-1) | ABD
|
Öz Hava Savunma | Gabya sınıfı fırkateynlerde kullanılmaktadır. |
| RIM-162(ESSM) | ABD
|
Öz Hava Savunma | TCG Salihreis (F-246) ve TCG Kemalreis (F-247) fırkateynlerinde kullanılmaktadır.
Yavuz ve Barbaros sınıfı fırkateynlerde Sea Sparrow (MK-29, MK-41) şeklinde bulunmaktadır. |
| RIM-116 | ABD Almanya
|
Öz Hava Savunması | |
| DARDO | İtalya
|
Top Sistemi | |
| SEA ZENITH |  İsviçre
|
CIWS sistemi (hava savunma) | Sistemin birincil amacı, gemi karşı füzelere ve diğer hassas güdümlü silahlara karşı savunma sağlamaktır.
Barbaros ve Yavuz sınıfı gibi MEKO-200 fırkateynlerinde bulunur. |
| PHALANX | ABD
|
CIWS sistemi (hava savunma) | Gabya sınıfı fırkateynlerde kullanılmaktadır. |
| Penguin | ABD
|
Havadan-gemiye füze | 60 adet Mk 1 ve 16 adet Mk 2 Mod 7 + 16 adet Mk 2 Mod 7 vardır . |
Hava araçları[değiştir | kaynağı değiştir]
Türk Deniz Kuvvetleri'nin operasyonel kabiliyete sahip 10 deniz devriye uçağı, 3 kargo uçağı, 4 eğitim uçağı, 15+ silahlı insansız hava aracı olmak üzere toplam 32 sabit kanatlı uçak, 33 genel maksat helikopteri ve 10 saldırı helikopteri bulunmaktadır. Toplam 75 hava aracı vardır.
_direct_a_Turkish_helicopter_during_a_vertical_replenishment.jpg)
.jpg)
| Uçak | Fotoğraf | Menşei | Tür | Çeşit | Sayı | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Sabit kanatlı uçak | ||||||
| ATR 72 MPA | İtalya Türkiye
|
Deniz Devriye (ASW/ASuW) Nakliye Uçağı |
P-72-600 TMPA 72-600 TMUA |
4[25][26] 2[27][28] |
Meltem III projesi kapsamında İtalyan Leonardo ve TUSAŞ ortaklığı ile 6 adet ATR-72-600'ün deniz karakol uçağına dönüştürülmesi ile aviyonik sistemler ve 2 adet torpido taşıma noktası eklenmesi planlanmıştır. Planlanan 6 uçaktan 4'ü teslim edildi.[29][30][31][32] | |
| CASA CN-235 | .jpg)
|
 İspanya Türkiye Fransa
|
Deniz Devriye (ASW/ASuW) Nakliye Uçağı |
P-235 |
6[28][33][34] 1[kaynak belirtilmeli] |
Elektronik sistemleri Thales tarafından yükseltildi.[35][36] |
| SOCATA TB family | 
|
Fransa
|
Eğitim uçağı | TB-20 | 4[34] | |
| İnsansız hava aracı | ||||||
| TUSAŞ Anka Aksungur | .jpg)
|
Türkiye
|
Silahlı insansız hava aracı | 1+[37] | İlk Aksungur SİHA 20 Ekim 2021 tarihinde Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edildi. | |
| Bayraktar TB2 | .jpg)
|
Türkiye
|
Silahlı insansız hava aracı | TB2 | 8[34] | 2 sipariş üstüne[38] |
| TUSAŞ Anka | .jpg)
|
Türkiye
|
Silahlı insansız hava aracı | Anka B | 6[34] | 6 sipariş üstüne[38] |
| Genel maksat helikopteri | ||||||
| Sikorsky S-70B-28 Seahawk | 
|
ABD
|
Deniz helikopteri (ASW/ASuW) | S-70B-28 | 24[28][34] | |
| Agusta-Bell AB-212 ASW | 
|
İtalya
|
Deniz helikopteri (ASW) | AB-212 | 9[34] | |
| Saldırı helikopteri | ||||||
| AH-1 SuperCobra | 
|
ABD
|
Saldırı helikopteri | AH-1W | 10[39][40] | Türk Kara Kuvvetleri envanterinden teslim alındı.[40] |
Komutanlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Rütbeler[değiştir | kaynağı değiştir]
| NATO Kodu | OF-10 | OF-9 | OF-8 | OF-7 | OF-6 | OF-5 | OF-4 | OF-3 | OF-2 | OF-1 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deniz Kuvvetleri |  Büyük Amiral1 |
 Genelkurmay Başkanı |
 Oramiral |
 Koramiral |
 Tümamiral |
 Tuğamiral |
_OF-5.svg) Albay |
 Yarbay |
_OF-4.svg) Binbaşı |
_OF-2.svg) Yüzbaşı |
 Üsteğmen |
_OF-1b.svg) Teğmen |
 Asteğmen | |
| NATO Kodu | OR-9 | OR-8 | OR-7 | OR-6 | OR-5 | OR-4 | OR-3 | OR-2 | OR-1 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deniz Kuvvetleri |  Astsubay Kıdemli Başçavuş |
 Astsubay Başçavuş |
 Astsubay Kıdemli Üstçavuş |
 Astsubay Üstçavuş |
 Astsubay Kıdemli Çavuş |
 Astsubay Çavuş |
 Astsubay Astçavuş |
 Uzman Çavuş |
 Uzman Onbaşı |
 Sözleşmeli Çavuş |
 Sözleşmeli Onbaşı |
Dengi yok |
Sözleşmeli Er |
Er |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Bağlı olduğu birim
- (sonra) Millî Savunma Bakanlığı
- (önce) Türk Silahlı Kuvvetleri
Diğer birimler
Daha fazlası
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmış. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
- ^ a b Ayönü, Yusuf (2009). "İzmir'de Türk hâkimiyetinin başlaması". Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 1. sayı. İzmir. ss. sf. 4. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2013.
- ^ "6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Millî Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun". T.C. Resmî Gazete, 29898. 24 Kasım 2016. 26 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016.
MADDE 36- 1325 sayılı Kanuna 1 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 1/A maddesi eklenmiştir. “Kuvvet komutanlıklarının bağlılığı MADDE 1/A- Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları Millî Savunma Bakanına bağlıdır.
- ^ "2018 Türkiye Askeri Gücü". Global Fire Power. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2018.
- ^ "Deniz Kuvvetleri Komutanı Adnan Özbal Oramiralliğe terfi ettildi, Adnan Özbal Kimdir?". Takvim. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Oramiral Adnan ÖZBAL Komutan - Deniz Kuvvetleri Komutanlığı". Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Millî Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun". T.C. Resmî Gazete, 29898. 24 Kasım 2016. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022.
- ^ Alemdar, Ahmet (7 Mayıs 2019). "TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi". DefenceTurk. 16 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022.
- ^ STM. "STM - I Sınıfı Fırkateyn". STM. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- ^ "TCG UFUK İstihbarat Gemisi Türk Donanmasının hizmetinde". defenceturk.net. 9 Aralık 2021. 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- ^ "TCG KIZILIRMAK ve TCG YEŞİLIRMAK Römorkörlerinin Hizmete Giriş Töreni". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2020.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2020.
- ^ "MESAHATR - aselsan" (PDF). 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
- ^ "İki deniz karakol uçağı daha Deniz Kuvvetleri'ne teslim edildi". trthaber.com. 16 Aralık 2021. 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021.
- ^ "Türk Deniz Kuvvetleri 4'üncü P-72 Deniz Karakol Uçağına Kavuştu". savunmasanayist.com. 16 Aralık 2021. 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021.
- ^ Reed Business Information Limited. "Turkish navy receives first utility-roled ATR 72-600". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014.
- ^ a b c "World Air Forces directory 2022". flightglobal.com. 8 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ "MELTEM-III Projesi". savunmasanayist.com. 18 Nisan 2020. 22 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021.
- ^ Turkish Aerospace Industries, Inc. "MELTEM III (ATR-72)". Turkish Aerospace Industries, Inc. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014.
- ^ "Alenia Aermacchi Delivers First ATR72-600 TMUA to Turkish Navy". 24 Temmuz 2013. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- ^ "Raytheon to provide torpedo integration for Turkish Navy ATR-72-600ASW maritime patrol aircraft". 17 Temmuz 2014. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- ^ https://www.aselsan.com.tr/tr/basin-odasi/haber-detay/meltem-2-projesi-teslim-edildi
- ^ a b c d e f "BAYRAKTAR (Taktik) - Deniz Kuvvetleri Komutanlığı". dzkk.tsk.tr. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021.
- ^ Turkish Aerospace Industries, Inc. "MELTEM II (CN-235)". Turkish Aerospace Industries, Inc. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014.
- ^ "Thales finalises delivery of MELTEM II CASA CN-235 maritime patrol aircraft to Turkey". 28 Nisan 2014. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- ^ "İlk Aksungur 12 adet MAM-L ile Deniz Kuvvetleri'ne teslim edildi". tolgaozbek.com. 21 Ekim 2021. 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2021.
- ^ "AH-1 W Super Cobra". dzkk.tsk.tr. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022.
- ^ a b "Deniz Kuvvetleri Bütün AH-1W Super Cobra'ları Teslim Aldı". savunmasanayist.com. 5 Nisan 2022. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Türk Deniz Kuvvetleri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığı resmî sitesi
- Deniz Müzesi 1 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Başkomutan |  | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Genel konular | |||||||
| Bağlı komutanlık ve müdürlükler | |||||||
| Merkez orduları |
| ||||||
| Eğitim ve öğrenim | |||||||
| Tarihi yapılar |
| ||||||
| Bağlı yapılar | |||||||
| Sosyal faaliyetler | |||||||
| Yurt Dışındaki Askeri Üsler | |||||||
| Eski kuruluşlar | |||||||
