Türk Deniz Kuvvetleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Türk Deniz Kuvvetleri
Seal of the Turkish Navy.svg
Türk Deniz Kuvvetleri arması
Etkin 1081[1]
10 Temmuz 1920 (Deniz İşleri Müdürlüğü)
1928 (Deniz Müsteşarlığı)
15 Ağustos 1949 (Dz.K.K.lığı)
Ülke  Türkiye
Bağlılık Millî Savunma Bakanlığı[2]
Tipi Deniz Kuvvetleri
Görevi Türkiye Cumhuriyeti'nin deniz güvenliğini sağlamak
Büyüklük 48.600 Askerî personel
194 Toplam Donanma Gücü
0 Uçak gemisi[3]
16 Fırkateyn
0 Destroyer
10 Korvet
13 Denizaltı
19 Hücumbot
16 Deniz Karakol Gemisi
34 Sahil Güvenlik botu
11 Mayın gemisi [4]
1 Amfibi uçak gemisi[5]
5 Amfibi çıkarma gemisi
Parçası Türk Silahlı Kuvvetleri
Karargâh Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
Bakanlıklar, Ankara
Slogan Etkin. Caydırıcı. Saygın.
Renkler Üniforma: Siyah veya Beyaz         
Forslar: Kırmızı, Beyaz         
Marş Deniz Kuvvetleri Marşı
Yıldönümleri 27 Eylül Preveze Deniz Zaferi ve Deniz Kuvvetleri Günü
Savaşları Türkiye'nin katıldığı savaşlar listesi
Website dzkk.tsk.tr
Komutanlar
Komutan Oramiral Adnan Özbal
Kurmay Başkanı Koramiral Aydın Şirin[6]
Nişanlar
Fors Flag of Turkish Naval Forces Command.PNG
Deniz Havacılık Madalyonu Roundel of Turkey.svg
Direk Ucu Flaması Turkish masthead pennant.svg
Türk SAT komandoları Atlantik Okyanusu'nda.

Türk Deniz Kuvvetleri, Türkiye'yi denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 2. kuvvettir. Komutanı Oramiral[1][7][8] Adnan Özbal'dır. Kuruluş tarihi, ilk Türk denizcisi kabul edilen Çaka Bey'in İzmir'de oluşturduğu donanmanın kuruluş tarihi olan 1081'dir.[1]

9 Kasım 2016 tarihinde değiştirilerek kabul edilen Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesi ile bu tarihe dek Genelkurmay Başkanlığı kuruluş ve kadrolarında bulunan Komutanlık, Millî Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşuna geçirilmiştir.[9] Ayrıca aynı Kararname, cumhurbaşkanı ve başbakanın kuvvet komutanı ve astlarına emir verebilmesini ve bu emirlerin hiçbir kurum, kuruluş veya kişinin onayı olmaksızın yerine getirilmesini de düzenlenmiştir.[9]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

Mudanya Mütarekesi'nin 11 Ekim 1922 tarihinde imzalanması ile birlikte 14 Kasım 1922 tarihinde Kasımpaşa'daki Bahriye Nezareti binası İstanbul Bahriye Kumandanlığı karargâhı haline getirilmiş ve küçük tonajlı harp gemilerinin (Burakreis, Sakız, İsareis ve Kemalreis gambotları ile Taşoz sınıfı üç muhrip) bakım ve onarımlarının yaptırılarak harekâta hazır hale getirilmesi için çalışmalar başlatılmıştır.

Ayrıca, bu çalışmalar paralelinde okul gemisi olarak kullanılması planlanan TCG Hamidiye Kruvazörü onarıma alınmıştır.

Lozan Antlaşması gereği, Boğazlar bölgesinin özel bir komisyon tarafından idare edilecek tarafsız bir statüde olması nedeniyle Marmara Denizi içinde Donanmaya ait üs teşkil edecek bir liman yapılmasına karar verilmiş ve bu maksatla en elverişli bölge olan İzmit Körfezi'nde uygun yerlerin fizibilite çalışmaları yapılmıştır. 1923 yılında Marmara Üssü Bahri ve Kocaeli Müstahkem Mevki Kumandanlığı adı altında yeni bir komutanlık İzmit'te teşkil edilmiş ve aslında kilise olan Fransız okul binası satın alınarak, Komutanlık Karargâhı bu binaya nakledilmiştir. İzmit Bahriye Kumandanlığı ise bu Komutanlığa bağlanmıştır.

İzmir Bahriye Kumandanlığı Karargâhı, İstiklal Harbi'ni takiben Kordon Boyu'nda kiralanan bir bina içinde kurulmuştur. Bu komutanlık deniz emniyet ve müdafaa işlerini yürütmüştür. Emrine Mayın Grubu, Müstahkem Mevki Bahriye Müfrezesi, Uzunada İşaret İstasyonu, İzmir Atölyeleri ve Tayyare Bölüğü verilmiştir.

Donanma Komutanlığı, İstanbul Bahriye Komutanlığı binasında küçük bir bölümde faaliyet göstermiştir. Gemilerin hemen hepsi hurda durumda olduğundan bu Komutanlık öncelikle çalışmalarını gemilerin bakım ve onarımı üzerinde yoğunlaştırmıştır.

Cumhuriyet'in ilanından bir yıl gibi kısa bir süre sonra Mustafa Kemal Atatürk, 11 Eylül-21 Eylül 1924 tarihleri arasındaki Karadeniz seyahatini Cumhuriyet Donanması'nın denize çıkan ilk gemisi olan Hamidiye Kruvazörü ile yapmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk, Deniz Kuvvetleri gibi çok pahalı bir yatırım ve zaman gerektiren bir gücün bir anda oluşturulamayacağını çok iyi bilmekteydi. Bu nedenle, Deniz Kuvvetlerinin mevcut durumunu geliştirecek ve geleceğini planlayacak özerk bir Vekaletin kurulması gerekliliğine içtenlikle inanmaktaydı. Mustafa Kemal Atatürk'ün bu açık ve kesin desteğinden sonra, Kastamonu Milletvekili Ali Rıza Bey'in önerisi ile Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden 30 Aralık 1924 tarihinde Bahriye Vekaleti (Denizcilik Bakanlığı) yasası çıkarılmıştır. Bahriye Vekaleti, Millî Müdafaa Vekaleti'nden ayrı bir kuruluş olarak görev yapmaya başlamış, eğitim, tatbikat, denetleme gibi alanlarda Erkan-i Harbiye-i Umumiye Reisliği (Genelkurmay Başkanlığı)'ne bağlanmıştır.

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (1949-günümüz)[değiştir | kaynağı değiştir]

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı binası, Ankara 2013

Genelkurmay Başkanlığı Karargâhında 1928 yılından 1949 yılına kadar Deniz Müsteşarlığı olarak temsil edilen Deniz Kuvvetleri, Yüksek Askerî Şûra'nın 15 Ağustos 1949 günü almış olduğu tarihi bir kararla Deniz Kuvvetleri Komutanlığı olarak teşkil edilmiştir. Bu yeni teşkilatlanma, Türk Deniz Kuvvetlerinin çağdaş ve güçlü bir yapıya kavuşması yönünde önemi bir dönüm noktasıdır. Bu tarihten itibaren Deniz Kuvvetinin tüm yönetimini üzerine alan Deniz Kuvvetleri, mevcut kaynaklarını en rasyonel şekilde kullanarak her geçen gün daha da büyümüş, dünyadaki tüm gelişmeleri takip ederek, emin ve kararlı adımlar atmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin 18 Şubat 1952 tarihinde Kuzey Atlantik Savunma Paktı (NATO)’na üye olması ile birlikte, Türk Deniz Kuvvetleri de NATO’ya üye olan ülkelerle ilişkilerini artırmış; kuvvet yapısını, eğitim doktrinini, imkân ve kabiliyetlerini geliştirmiş ve NATO standartlarında harekât icra edebilen bir hüviyet kazanmıştır.

Bu dönemde, 4 Nisan 1953 tarihinde TCG Dumlupınar denizaltısının Çanakkale Boğazı’nda İsveç şilebi Naboland ile çarpışması sonucu 81 denizaltıcı ölmüştür.

Deniz Kuvvetlerinin büyüyen ve gelişen ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla 1961 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı:

şeklinde dört ana ast komutanlık olarak yeniden teşkilatlandırılmıştır. Deniz Eğitim Komutanlığının ismi 1995 yılında Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı olarak değiştirilmiştir.

Kıbrıs Sorunu 1960'lı yıllarda yoğun olarak ülke gündemini işgal etmeye başladığında çeşitli ihtimaliyat planları yapılmış ve güçlü bir Çıkarma Filosunun tesis ve idamesi bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Bu gelişmeler paralelinde, yurt içinde amfibi gemi ve araçlarının inşasına öncelik verilirken, yurt dışından da özellikle tank çıkarma gemisi tedariki yönünde planlamalar yapılmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekatı’nda kilit rol oynamış ve amfibi harekâtı başarı ile gerçekleştirerek, amfibi ve kara birliklerinin emniyetle Kıbrıs’a çıkmasını sağlamış; aynı zamanda hem Kıbrıs’a yönelik düşman takviyesini engellemiş hem de kara harekâtına deniz top ateş desteği sağlayarak, askerî ve siyasi hedeflerin ele geçirilmesinde büyük rol oynamıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, harekât sırasında 67 mensubunu (54 denizci, 13 deniz piyadesi) ve TCG Kocatepe (D-354) muhribini kaybetmiştir.

1980'li yıllar Türk Deniz Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki gelişiminin tepe noktasına doğru ivme kazandığı yıllar olmuştur. Bu yıllarda, muhtelif modernizasyon projeleri gerçekleştirilmiş; Deniz Kuvvetlerinin harp silah ve araçlarında tek kaynağa bağlı kalmamak hedefine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Gölcük Tersanesinde 1980 yılında inşa edilen 1000 tonluk Ay Sınıfı denizaltı, Türk denizaltıcılığının gelişim sürecinde önemli dönüm noktalarından birisini teşkil etmiş; yine Gölcük’te 1988 yılında inşa edilen ilk modern fırkateyn olan TCG Fatih (F-242), Gölcük Tersanesinin uluslararası arenadaki prestijini daha da artırmıştır.

Bazı alanlardaki imkân ve kabiliyetlerini 1980'li yıllarda istenilen seviyeye çıkaramayan Türk Deniz Kuvvetleri, 1990'lı yılların sonunda gerçek anlamda bir açık deniz kuvveti hüviyeti kazanmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri bu yıllarda harbe hazırlık seviyesi ve harekât kabiliyetini önemli ölçüde geliştirmiştir. Bu dönemde, Kara ve Hava Kuvvetleri ile yapılan müşterek harekâta yönelik büyük ilerlemeler kaydedilmiş; Hava Kuvvetleri uçakları ile Orta ve Doğu Akdeniz de dahil olmak üzere, açık denizlerde müşterek harekât icra edebilme yeteneği artırılmıştır.

Bu dönemin en önemli gelişmelerinden birisi de, 1987 yılında Aksaz Deniz Üssü’nün Ege ile Akdeniz’i buluşturan stratejik bir mevkide tesis edilmesi olmuş; böylece, hem Türk Deniz Kuvvetleri hem de dost ve yabancı ülke gemilerini üs ve liman kolaylıkları açısından desteklemek üzere ilave bir yetenek kazanılmıştır.

Birimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk Deniz Kuvvetleri envanterinde ait bir denizaltı
TCG Oruç Reis
TCG Yavuz(F-240)
Türk Deniz Piyadeleri
TCG Bayraktar

1961 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Karargâh ve 4 ana ast komutanlık olarak teşkilatlandırılmıştır.

Sualtı Taarruz Komutanlığı, İstanbul

Donanma Komutanlığı, Kocaeli

Kuzey Deniz Saha Komutanlığı, İstanbul

Güney Deniz Saha Komutanlığı, İzmir

Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı, Beylerbeyi, İstanbul

  • Eğitim Filotillası Komodorluğu, Tuzla, İstanbul
  • Karamürselbey Eğitim Merkezi Komutanlığı, Karamürsel, Kocaeli
  • Yıldızlar Suüstü Eğitim Merkezi Komutanlığı, Gölcük, Kocaeli
  • Derince Eğitim Merkezi Komutanlığı, Derince, Kocaeli

Projeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Proje Adı Türü Ülke Notlar
MİLGEM İstif sınıfı fırkateyn  Türkiye 4 adet üretilmesi planlanmaktadır. İlk fırkateyn olan TCG İstanbul 2023 yılında donanmaya teslim edilecektir.
TF 2000 Projesi Hava Savunma Destroyeri  Türkiye Tasarım çalışmaları devam etmektedir.
MİLDEN Denizaltı  Türkiye Geliştirme aşamasında.
Yeni Tip Denizaltı Projesi Denizaltı  Almanya Türkiye Toplam 6 adet üretilecek. İlk denizaltının 2022 yılında envantere girmesi beklenmektedir.Reis sınıfı denizaltı olarak adlandırılmaktadır.
Test ve Eğitim Gemisi Projesi İstihbarat Gemisi  Türkiye Proje kapsamında üretilen TCG Ufuk 2021 yılında donanmaya teslim edilecektir.
PREVEZE YÖM Projesi Modernizasyon  Türkiye Preveze sınıfı denizaltıların yarı ömür modernizasyonu gerçekleştirilecek.
Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) Projesi LHD  Türkiye Çok maksatlı LHD kapsamında üretilen TCG Anadolu 2021 yılında donanmaya teslim edilecektir.
FAC 55 Hücumbot  Türkiye
MRTP 44 Hücumbot  Türkiye
Zırhlı Amfibi Hücum Aracı (ZAHA) Zırhlı personel taşıyıcı  Türkiye Test ve üretim aşamasında.
Gökdeniz Hava savunma sistemi  Türkiye Phalanx CIWS sisteminin yerini alması planlanmaktadır.
Atmaca Gemisavar füzesi  Türkiye Üretim aşamasında.
Gezgin Seyir füzesi  Türkiye Geliştirme aşamasında.
Temren Füzesi Havadan Gemiye Füze  Türkiye Roketsan tarafından S-70 Sea Hawk'larda kullanılmak üzere geliştirilmektedir.
Akya Ağır torpido  Türkiye Üretim aşamasında.
Orka Hafif torpido  Türkiye Geliştirme aşamasında.
Denizde İkmal Muharebe Destek Gemisi Projesi Destek Gemileri  Türkiye 2024 yılında donanmaya teslim edilecektir.

Envanter[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Türk Deniz Kuvvetleri savaş gemileri

Savaş gemileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sınıf Ülke Resim Deplasman Gemiler Notlar Kaynaklar
Fırkateyn (16)
Gabya-sınıfı  ABD
TCG Gaziantep (F-490) in Cartagena, 2010.jpg
 4,100 ton TCG Gazinantep (F-490)
TCG Giresun (F-491)
TCG Gemlik (F-492)
TCG Gelibolu (F-493)
TCG Gökçeada (F-494)
TCG Gediz (F-495)
TCG Gökova (F-496)
TCG Göksu (F-497) 		eski Oliver Hazard Perry sınıfı fırkateynler.
Barbaros-sınıfı  Türkiye
 Almanya
TCG Oruç Reis (F245).jpg
 3,300 ton TCG Barbaros (F-244)
TCG Oruçreis (F-245)
TCG Salihreis (F-246)
TCG Kemalreis (F-247)
Yavuz-sınıfı  Türkiye
 Almanya
TCG Turgutreis (F-241).jpg
 3,000 ton TCG Yavuz (F-240)
TCG Turgutreis (F-241)
TCG Fatih (F-242)
TCG Yıldırım (F-243)
Korvet (10)
Ada-sınıfı  Türkiye
U.S. Navy Cmdr. Russell Caldwell waves to the Turkish corvette TCG Heybeliada (F 511) from aboard the guided missile destroyer USS Ross (DDG 71) in the Mediterranean Sea during a passing exercise Sept 140902-N-IY142-159.jpg
 2.300 ton TCG Heybeliada (F-511)
TCG Büyükada (F-512)
TCG Burgazada (F-513)
TCG Kınalıada (F-514) 		MİLGEM projesi birinci aşama. [10]
Burak-sınıfı  Fransa
Bartın (F-504) in İzmir 3.jpg
 1.300 ton TCG Bozcaada (F-500)
TCG Bodrum (F-501)
TCG Bandırma (F502)
TCG Beykoz (F-503)
TCG Bartın (F-504)
TCG Bafra (F-505) 		eski D'Estienne d'Orves-sınıfı avisos.
Hücumbot (19)
Kılıç-sınıfı  Türkiye
 Almanya 		TCG P-336 Zıpkın 20171029 (2).jpg 550 ton TCG Kılıç (P-330)
TCG Kalkan (P-331)
TCG Mızrak (P-332)
TCG Tufan (P-333)
TCG Meltem (P-334)
TCG İmbat (P-335)
TCG Zıpkın (P-336)
TCG Atak (P-337)
TCG Bora (P-338)
Yıldız-sınıfı  Türkiye
P-349 Karayel.jpg
 430 ton TCG Yıldız (P-348)
TCG Karayel (P-349)
Doğan-sınıfı  Türkiye
 Almanya
Tayfun (P-342).jpg
 430 ton TCG Doğan (P-340)
TCG Martı (P-341)
TCG Tayfun (P-342)
TCG Volkan (P-343)
Rüzgâr-sınıfı  Türkiye
Gurbet (P-346).jpg
 410 ton TCG Rüzgar (P-344)
TCG Poyraz (P-345)
TCG Gurbet (P-346)
TCG Fırtına (P-347)
Karakol Botları (16)
Tuzla-sınıfı  Türkiye Tuzla Sınıfı Karakol Gemisi.jpg 400 ton TCG Tuzla (P-1200)
TCG Karaburun (P-1201)
TCG Köyceğiz (P-1202)
TCG Kumkale (P-1203)
TCG Tarsus (P-1204)
TCG Karabiga (P-1205)
TCG Karşıyaka (P-1206)
TCG Tekirdağ (P-1207)
TCG Kaş (P-1208)
TCG Kilimli (P-1209)
TCG Türkeli (P-1210)
TCG Taşucu (P-1211)
TCG Karataş (P-1212)
TCG Karpaz (P-1213)
TCG Kdz.Ereğli (P-1214)
TCG Kuşadası (P-1215)) 		[11]
Mayın avlama ve tarama gemisi (11)
Aydın-sınıfı  Türkiye
 Almanya
Anamur M269.jpg
 657 ton TCG Alanya (M-265)
TCG Amasra (M-266)
TCG Ayvalık (M-267)
TCG Akçakoca (M-268)
TCG Anamur (M-269)
TCG Akçay (M-270)
Engin-sınıfı  Fransa
Edincik (M-260).jpg
 510 ton TCG Edincik (M-260)
TCG Edremit (M-261)
TCG Enez (M-262)
TCG Erdek (M-263)
TCG Erdemli (M-264) 		eski Circe class mayın avlama ve tarama gemisi
Amfibi savaş gemisi (34)
LST- Sınıfı  Türkiye
TCG Bayraktar (L-403) in Valletta harbor.jpg
 7.254 ton TCG Bayraktar(L-402)
TCG Sancaktar (L-403) 		LST sınıfı tank çıkartma gemileri arasında dünyanın en büyük gemisidir.Üzerinde 15 adet helikopterin kalkıp inebileceği alan olacak.350-500 amfibi personel taşıyabilecek.20 adet M60 tankı taşıyabilecek.Gemi silahları ve teknolojik alt yapısı tamamen Aselsan ve Havelsan iş birliği ile üretilmiştir.
Osman Gazi-sınıfı  Türkiye
TCG Osmangazi.jpg
 3700 ton TCG Osman Gazi (NL-125) 900 asker , 15 tank , 4 LCVP taşıyabilir.
Bey-sınıfı  Türkiye
Çandarlı (A-588).jpg
 2600 ton TCG Sarucabey (NL-123)
TCG Karamürsel (NL-124) 		 600 asker, 11 tank, 2 küçük çıkartma gemisi taşıyabilir
130-sınıfı  ABD
EDIC Sabre.JPG
 600 ton TCG Ç-132 (Ç-132)

TCG Ç-138 (Ç-138)

eski EDIC
140-sınıfı  Türkiye 600 ton TCG Ç-140 (Ç-140)
TCG Ç-141 (Ç-141)
TCG Ç-142 (Ç-142)
TCG Ç-143 (Ç-143)
TCG Ç-144 (Ç-144)
TCG Ç-145 (Ç-145)
TCG Ç-146 (Ç-146)
TCG Ç-147 (Ç-147)
TCG Ç-148 (Ç-148)
TCG Ç-149 (Ç-149)
TCG Ç-150 (Ç-150)
151-sınıfı  Türkiye LCT-2.jpg 1150 ton TCG Ç-151 (Ç-151)
TCG Ç-152 (Ç-152)
TCG Ç-153 (Ç-153)
TCG Ç-154 (Ç-154)
TCG Ç-155 (Ç-155)
TCG Ç-156 (Ç-156)
TCG Ç-157 (Ç-157)
TCG Ç-158 (Ç-158)
320-sınıfı  ABD
US Navy 080607-N-8848T-127 Landing Craft Mechanized 501 (LCM-501) and the.jpg
 113 ton TCG Ç-321 (Ç-321)
TCG Ç-322 (Ç-322)
TCG Ç-324 (Ç-324)
TCG Ç-326 (Ç-326)
TCG Ç-327 (Ç-327)
TCG Ç-329 (Ç-329)
TCG Ç-330 (Ç-330)
TCG Ç-331 (Ç-331) 		eski LCM8-sınıfı

Denizaltılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Denizaltı (13)
Reis Sınıfı Denizaltılar  Almanya
 Türkiye 		1850 ton TCG Piri Reis 6 adet denizaltının inşa edilmesi planlanmaktadır. Reis Sınıfı denizaltılar gelişmiş ağır torpidolar ile deniz ve kara hedeflerine karşı güdümlü füze atma kabiliyetine sahip olacaktır. [12]
Ay-sınıfı 209/1200  Türkiye
TurkishSubmarine.JPG
 1.600 ton TCG Batıray (S-349)
TCG Yıldıray (S-350)
TCG Doğanay (S-351)
TCG Dolunay (S-352) 		2021 yılından itibaren yerini Reis Sınıfı Denizaltıların alması beklenmektedir.
Preveze-sınıfı 209T1/1400  Almanya
 Türkiye
US Navy 050624-N-1464F-025 The Turkish submarine Preveze surfaces following the North Atlantic Treaty Organization (NATO) submarine escape and rescue exercise Sorbet Royal 2005.jpg
 1,800 ton TCG Preveze (S-353)
TCG Sakarya (S-354)
TCG 18 Mart (S-355)
TCG Anafartalar (S-356) 		1994 yılından beri Türk Deniz Kuvvetleri hizmetindedir.
Gür-sınıfı 209T2/1400  Almanya
 Türkiye
TurkishSubmarine.JPG
 1,800 ton TCG Gür (S-357)
TCG Çanakkale (S-358)
TCG Burak Reis (S -359)
TCG Birinci İnönü (S-360) 		2004 yılından beri Türk Deniz Kuvvetleri hizmetindedir.

Yardımcı Gemiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Sınıf Resim Ülke Gemiler Deplasman Notlar Kaynaklar
Lojistik destek gemisi (2)
Lojistik Destek Gemisi  Türkiye Yzb.Güngör Durmuş (A-574)
Üsteğmen Arif Emekçi (A-575) 		Gemi 336 ton helikopter yakıtı, 594 ton içme suyu, 8 konteyner yiyecek-kargo-kumanya taşıyabilecek kapasiteye sahiptir.8 adet konteyner alabilir. [13][14][15]
Okul gemisi (2)
Cezayirli Hasan Paşa-sınıfı
Cezayirli Gazi Hasan Paşa (A-579).jpg
  Almanya TCG Cezayirli Gazi Hasan Paşa (A-579)

TCG Sokullu Mehmet Paşa (A-577)

2940 ton eski Rhein-sınıfı okul gemisi.
Akaryakıt ikmal gemisi (2)
Akar-sınıfı
Akar (A-580) Diego Quevedo Carmona.jpg
  ABD

 Türkiye

TCG -Akar (A-580)
TCG Yarbay Kudret Güngör (A-595) 		19350 ton
Tanker (2)
Albay Hakkı Burak-sınıfı
Taşkızak (A-570).jpg
  ABD TCG Albay Hakkı Burak (A-571)

TCG Yüzbaşı İhsan Tulunay (A-572)

 3200 ton
Denizaltı kurtarma gemisi (1)
Alemdar Sınıfı TCG Alemdar (A-582) NATO tatbikatı kapsamında Akdeniz’de, 2017  Türkiye TCG-Alemdar(A-582) 4037 ton 600 metre derinliğe kadar denizaltıdan personelin kurtarılmasını sağlamakta, suüstü gemileri için kurtarma görevini, sualtı çalışmaları ve enkaz kaldırma çalışmalarını icra edebilmektedir. [16]
Akın-sınıfı
TCG Akin (A-585).jpg
  ABD TCG Akın (A-585) 7948 ton eski USS Greenlet (ASR-10)
Işın-sınıfı
Bosphore - Base navale (1).jpg
  ABD TCG Işın (A-589) 7948 ton eski USS Safeguard (ARS-25)
Asker taşıma gemisi (1)
İskenderun-sınıfı Polonya Polonya TCG -İskenderun (A-1600) 7948 ton
Ağ gemisi (2)
AN103-sınıfı  ABD TCG AĞ-5 (A-1580) 960 ton
AN93-sınıfı  Hollanda TCG AĞ-6 (A-1581) 855 ton eski HNLMS Cerberus (A895)
Araştırma gemisi (2)
Çeşme-sınıfı
Çeşme (A-599).jpg
  ABD TCG Çeşme (A-599) 2550 ton eski USNS Silas Bent (T-AGS-26)
Çubuklu-sınıfı  ABD TCG Çubuklu (A-594) 643,5 ton
Römorkör (9)
İnebolu-sınıfı
USNS Powhatan (T-ATF-166).jpg
  Almanya TCG İnebolu (A-590) 2260 ton eski USNS Powhatan (T-ATF-166)
Akbaş-sınıfı
Russian tugboat in Vladivostok.JPEG
  Rusya TCG Akbaş (A-586) 1682 ton eski Almaz-sınıfı römorkör
Gazal-sınıfı
USS Sioux (ATF-75).jpg
  ABD TCG Gazal (A-587) 1675 ton eski USS Sioux (AT-75)
Darıca-sınıfı  ABD TCG Darıca (A-578) 750 ton
Önder-sınıfı  Türkiye TCG Önder (A-1540)
TCG Öncü (A-1541)
TCG Özgev (A-1542)
TCG Ödev (A-1543)
TCG Özgür (A-1544) 		420 ton
Botlar
E-sınıfı  Türkiye ABD TCG E-1 (A-1531)
TCG E-2 (A-1532)
TCG E-3 (A-1533)
TCG E-4 (A-1534)
TCG E-5 (A-1535)
TCG E-6 (A-1536)
TCG E-7 (A-1537)
TCG E-8 (A-1538) 		97 ton [17]
Yeni Tip SAT Botu  Türkiye ? [18]
Süratli Devriye Botu  Türkiye ? [18]
Acil Müdahale ve Dalış Eğitim Botu  Türkiye ? [18]

Sahil Güvenlik Gemileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sahil Güvenlik Gemileri (94)
Dost(Korvet)-sınıfı  Türkiye SG 701-Dost

SG 702-Güven

SG 703-Umut

SG 704-Yaşam

1750 ton [19]
80-sınıfı  Türkiye SG 80

SG 81

SG 82

SG 83

SG 84

SG 85

SG 86

SG 87

SG 88

SG 89

SG 90

SG 91

SG 92

SG 93

SG 94

SG 95

SG 96

SG 97

200 ton [19]
Sar 37-sınıfı  Türkiye SG 71

SG 72

SG 73

SG 74

180 ton [19]
Sar 33-sınıfı  Türkiye} SG 61

SG 62

SG 63

SG 64

SG 65

SG 66

SG 67

SG 68

SG 69

SG 70

180 ton [19]
Kaan 33-sınıfı  Türkiye SG 301

SG 302

SG 303

SG 304

SG 305

SG 306

SG 307

SG 308

SG 309

SG 310

SG 311

SG 312

SG 313

24 ton [19]
Kaan 29-sınıfı  Türkiye SG 101

SG 102

SG 103

SG 104

SG 105

SG 106

SG 107

SG 108

SG 109

97 ton [19]
Kaan 19-sınıfı  Türkiye SG 19

SG 20

SG 21

SG 22

SG 23

SG 24

SG 25

SG 26

SG 27

SG 28

30 ton [19]
Kaan 15-sınıfı  Türkiye SG 1

SG 2

SG 3

SG 4

SG 5

SG 6

SG 7

SG 8

SG 9

SG 10

SG 11

SG 12

SG 13

SG 14

SG 15

SG 16

SG 17

SG 18

18 ton [19]

Mühimmatlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Mühimmat Menşei Tür Notlar
Mk 45  ABD Top Sistemi Barbaros ve Yavuz Fıkrateynlerinde kullanılmaktadır.
CADAM Top  Fransa Top Sistemi Burak Sınıfı Korvetlerde kullanılmaktadır.
OTO MELARA  İtalya Top Sistemi Gabya sınıfı fıkrateynlerinde , Ada sınıfı korvetlerde ve hücum botlarında kullanılmaktadır.
Aselsan STAMP  Türkiye İkincil Top
Gezgin Füzesi  Türkiye Seyir Füzesi
Atmaca  Türkiye Anti Gemi

Füzesi

Exocet  Fransa Anti Gemi Füzesi Burak Sınıfı Korvetlerde kullanılmaktadır.
A/U/RGM-84 HARPOON  ABD Anti Gemi Füzesi Türk Deniz Kuvvetlerinin ana vurucu gücünü oluşturmaktadır.
Gökdeniz  Türkiye Hava Savunma
Aselsan C-RAM  Türkiye Hava Savunma
RIM-66  (Standart Missile-1)  ABD Hava Savunma Gabya Sınıfı Fıkrateynlerde kullanılmaktadır.
RIM-162(ESSM)  ABD Hava Savunma F-246 Salih Reis ve F-247 Kemal Reis Fırkatenlerinde kullanılmaktadır.

Yavuz ve Barbaros Sınıfı Fırkateynler’de Sea Sparrow(MK-29 , MK-41) şeklinde bulunmaktadır.

RIM-116  ABD Almanya Gemi Öz Savunması
DARDO  İtalya Top Sistemi
SEA ZENITH İsviçre CIWS sistemi Sistemin birincil amacı, gemi karşı füzelere ve diğer hassas güdümlü silahlara karşı savunma sağlamaktır.

Barbaros ve Yavuz Sınıfı gibi Meko 200 fırkateynlerinde bulunur.

PHALANX  ABD CIWS sistemi Gabya Sınıfı Fıkrateynlerde kullanılmaktadır.
Penguin  ABD Havadan Gemiye Füze 60 adet Mk 1 ve 16 adet Mk 2 Mod 7 + 16 adet Mk 2 Mod 7 vardır .

Hava araçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk Deniz Kuvvetleri'nin operasyonel kabiliyete sahip 14'ü sabit kanatlı uçak 37'si helikopter olmak üzere toplam 51 hava aracı vardır.

Türk Deniz Kuvvetleri'ne ait bir Sikorsky S-70B-28 Seahawk.
Türk Deniz Kuvvetleri'ne ait bir Agusta-Bell AB-212 ASW.
Uçak Menşei Tür Çeşit Sayı[20] Notlar
Sabit kanatlı uçak
ATR 72 MPA  İtalya Deniz Devriye (ASW/ASuW)
Nakliye Uçağı 		72-600 TMPA
72-600 TMUA 		-
2[21][22] 		8'i TUSAŞ tarafından yükseltildi.[23][24][25]
CASA CN-235  İspanya Deniz Devriye (ASW/ASuW)
Nakliye Uçağı
4[22]
1[22] 		Elektronik sistemleri Thales tarafından yükseltildi.[26][27]
SOCATA TB family  Fransa Eğitim uçağı TB-20 7[22]
Helikopterler
Sikorsky S-70B-28 Seahawk  ABD Deniz helikopteri (ASW/ASuW) S-70B-28 25[22] 6 sipariş daha[22]
Agusta-Bell AB-212 ASW  İtalya Deniz helikopteri (ASW) 12[22]

Deniz Kuvvetleri Rütbeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

NATO Kodu OF-10 OF-9 OF-8 OF-7 OF-6 OF-5 OF-4 OF-3 OF-2 OF-1 OF-1c
Türkiye Türkiye
(Değiştir) 		Generic-Navy-O12.svg Turkey-Navy-OF-9.svg Turkey-Navy-OF-8.svg Turkey-Navy-OF-7.svg Turkey-Navy-OF-6.svg Generic-Navy-O7.svg Generic-Navy-O6.svg Generic-Navy-O5.svg Generic-Navy-O3.svg Generic-Navy-O2.svg Generic-Navy-O1.svg POR-Navy-OFD.svg
Büyükamiral Oramiral Koramiral Tümamiral Tuğamiral Albay Yarbay Binbaşı Yüzbaşı Üsteğmen
OF-1a 		Teğmen
OF-1b 		Asteğmen
NATO Kodu OR-9 OR-8 OR-7 OR-6 (?) OR-5 OR-4 OR-3 OR-2 OR-1
Navy-TUR-OR-09.svg Navy-TUR-OR-08.svg Navy-TUR-OR-07a.svg Navy-TUR-OR-07b.svg Navy-TUR-OR-06a.svg Navy-TUR-OR-06b.svg Navy-TUR-OR-06c.png TR-Navy-OR5a.svg TR-Armed Forces-OR5b.svg Navy-TUR-OR-05.svg TR-Navy-OR4a.svg TR-Armed Forces-OR4b.svg Navy-TUR-OR-04.png İşaret Yok
Astsubay Kıdemli
Başçavuş 		Astsubay
Başçavuş 		Astsubay Kıdemli
Üstçavuş 		Astsubay
Üstçavuş 		Astsubay Kıdemli
Çavuş 		Astsubay
Çavuş 		Astsubay
Astçavuş 		Kıdemli Uzman
Çavuş 		Uzman
Çavuş 		Çavuş Kıdemli Uzman
Onbaşı 		Uzman
Onbaşı 		Onbaşı Er


Deniz Kuvvetleri Komutanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Türk Deniz Kuvvetleri Komutanları listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c Ayönü, Yusuf (2009). "İzmir'de Türk hâkimiyetinin başlaması". Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 1. sayı. İzmir. ss. sf. 4. Erişim tarihi: 25 Ocak 2013. 
  2. ^ "6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Millî Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun". T.C. Resmî Gazete, 29898. 24 Kasım 2016. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016. MADDE 36- 1325 sayılı Kanuna 1 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 1/A maddesi eklenmiştir. “Kuvvet komutanlıklarının bağlılığı MADDE 1/A- Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları Millî Savunma Bakanına bağlıdır. 
  3. ^ "TCG Anadolu; bir uçak gemisi değildir". Savunma Sanayii Dergilik. 3 Şubat 2020. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020. 
  4. ^ "2018 Türkiye Askeri Gücü". Global Fire Power. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2018. 
  5. ^ "TCG Anadolu Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD)". Millisavunma.com. 7 Temmuz 2017. 5 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020. 
  6. ^ https://www.milligazete.com.tr/haber/5075592/resmi-gazetede-yayimlandi-127-general-ve-amiralin-atamasi-yapildi
  7. ^ https://www.takvim.com.tr/guncel/2018/08/02/deniz-kuvvetleri-komutani-adnan-ozbal-oramirallige-terfi-ettirildi-adnan-ozbal-kimdir
  8. ^ https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?icerik_id=419&dil=1
  9. ^ a b "6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Millî Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun". T.C. Resmî Gazete, 29898. 24 Kasım 2016. 
  10. ^ https://www.trthaber.com/haber/gundem/mavi-vatan-yerli-ve-milli-sistemlerle-korunacak-462027.html
  11. ^ https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=59&pltfrm=1
  12. ^ https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=75
  13. ^ https://www.yenisafak.com/ekonomi/barbarosun-izinden-2023e-seyrediyoruz-2755417
  14. ^ https://www.savunmasanayi.org/tcg-yuzbasi-gungor-durmus-lojistik-destek-gemisi/
  15. ^ https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=78
  16. ^ https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=67&pltfrm=1
  17. ^ https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=tr&icerik_id=61#
  18. ^ a b c https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=74
  19. ^ a b c d e f g h https://www.defenceturk.net/sahil-guvenlik-komutanligina-bakis
  20. ^ "World Air Forces 2013". 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Flightglobal.com
  21. ^ Reed Business Information Limited. "Turkish navy receives first utility-roled ATR 72-600". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014. 
  22. ^ a b c d e f g "World Air Forces 2013" (PDF). Flight Global. Flight Global. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  23. ^ Turkish Aerospace Industries, Inc. "MELTEM III (ATR-72)". Turkish Aerospace Industries, Inc. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014. 
  24. ^ "Alenia Aermacchi Delivers First ATR72-600 TMUA to Turkish Navy". 24 Temmuz 2013. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  25. ^ "Raytheon to provide torpedo integration for Turkish Navy ATR-72-600ASW maritime patrol aircraft". 17 Temmuz 2014. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  26. ^ Turkish Aerospace Industries, Inc. "MELTEM II (CN-235)". Turkish Aerospace Industries, Inc. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014. 
  27. ^ "Thales finalises delivery of MELTEM II CASA CN-235 maritime patrol aircraft to Turkey". 28 Nisan 2014. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Türk_Deniz_Kuvvetleri&oldid=25248324" sayfasından alınmıştır