Türk Deniz Kuvvetleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Jump to navigation Jump to search
Türk Deniz Kuvvetleri
Türk Deniz Kuvvetleri arma.png
Türk Deniz Kuvvetleri arması
Etkin 1081[1]
10 Temmuz 1920 (Deniz İşleri Müdürlüğü)
1928 (Deniz Müsteşarlığı)
15 Ağustos 1949 (Dz.K.K.lığı)
Ülke  Türkiye
Bağlılık Millî Savunma Bakanlığı[2]
Tipi Deniz Kuvvetleri
Büyüklük 48.600 Askerî personel
194 Toplam Donanma Gücü
0 Uçak gemisi
16 Fırkateyn
0 Destroyer
10 Korvet
12 Denizaltı
34 Sahil Güvenlik botu
11 Mayın gemisi [3]
Parçası Türk Silahlı Kuvvetleri
Karargâh Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
Bakanlıklar, Ankara
Slogan Etkin. Caydırıcı. Saygın.
Renkler Üniforma: Siyah veya Beyaz         
Forslar: Kırmızı, Beyaz         
Marş Deniz Kuvvetleri Marşı
Yıldönümleri 27 Eylül Preveze Deniz Zaferi ve Deniz Kuvvetleri Günü
Savaşları Türkiye'nin katıldığı savaşlar listesi
Website dzkk.tsk.tr
Komutanlar
Komutan Koramiral Adnan Özbal
Kurmay Başkanı Tümamiral Cihat Yaycı
Nişanlar
Fors Flag of Turkish Naval Forces Command.PNG
Deniz Havacılık Madalyonu Roundel of Turkey.svg
Direk Ucu Flaması Turkish masthead pennant.PNG

Türk Deniz Kuvvetleri, Türkiye'yi denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 3.kuvvettir. Komutanı Koramiral Adnan Özbal'dır. Kuruluş tarihi, ilk Türk denizcisi kabul edilen Çaka Bey'in İzmir'de oluşturduğu donanmanın kuruluş tarihi olan 1081'dir.[1]

9 Kasım 2016 tarihinde değiştirilerek kabul edilen Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesi ile bu tarihe dek Genelkurmay Başkanlığı kuruluş ve kadrolarında bulunan Komutanlık, Millî Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşuna geçirilmiştir.[4] Ayrıca aynı Kararname, cumhurbaşkanı ve başbakanın kuvvet komutanı ve astlarına emir verebilmesini ve bu emirlerin hiçbir kurum, kuruluş veya kişinin onayı olmaksızın yerine getirilmesini de düzenlenmiştir.[4]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

Mudanya Mütarekesi'nin 11 Ekim 1922 tarihinde imzalanması ile birlikte 14 Kasım 1922 tarihinde Kasımpaşa'daki Bahriye Nezareti binası İstanbul Bahriye Kumandanlığı karargahı haline getirilmiş ve küçük tonajlı harp gemilerinin (Burakreis, Sakız, İsareis ve Kemalreis gambotları ile Taşoz sınıfı üç muhrip) bakım ve onarımlarının yaptırılarak harekata hazır hale getirilmesi için çalışmalar başlatılmıştır.

Ayrıca, bu çalışmalar paralelinde okul gemisi olarak kullanılması planlanan TCG Hamidiye Kruvazörü onarıma alınmıştır.

Lozan Antlaşması gereği, Boğazlar bölgesinin özel bir komisyon tarafından idare edilecek tarafsız bir statüde olması nedeniyle Marmara Denizi içinde Donanmaya ait üs teşkil edecek bir liman yapılmasına karar verilmiş ve bu maksatla en elverişli bölge olan İzmit Körfezi'nde uygun yerlerin fizibilite çalışmaları yapılmıştır. 1923 yılında Marmara Üssü Bahri ve Kocaeli Müstahkem Mevki Kumandanlığı adı altında yeni bir komutanlık İzmit'te teşkil edilmiş ve aslında kilise olan Fransız okul binası satın alınarak, Komutanlık Karargâhı bu binaya nakledilmiştir. İzmit Bahriye Kumandanlığı ise bu Komutanlığa bağlanmıştır.

İzmir Bahriye Kumandanlığı Karargâhı, İstiklal Harbi’ni takiben Kordon Boyu’nda kiralanan bir bina içinde kurulmuştur. Bu komutanlık deniz emniyet ve müdafaa işlerini yürütmüştür. Emrine Mayın Grubu, Müstahkem Mevki Bahriye Müfrezesi, Uzunada İşaret İstasyonu, İzmir Atölyeleri ve Tayyare Bölüğü verilmiştir.

Donanma Komutanlığı, İstanbul Bahriye Komutanlığı binasında küçük bir bölümde faaliyet göstermiştir. Gemilerin hemen hepsi hurda durumda olduğundan bu Komutanlık öncelikle çalışmalarını gemilerin bakım ve onarımı üzerinde yoğunlaştırmıştır.

Cumhuriyet’in ilanından bir yıl gibi kısa bir süre sonra Mustafa Kemal Atatürk, 11 Eylül - 21 Eylül 1924 tarihleri arasındaki Karadeniz seyahatini Cumhuriyet Donanması’nın denize çıkan ilk gemisi olan Hamidiye Kruvazörü ile yapmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk, Deniz Kuvvetleri gibi çok pahalı bir yatırım ve zaman gerektiren bir gücün bir anda oluşturulamayacağını çok iyi bilmekteydi. Bu nedenle, Deniz Kuvvetlerinin mevcut durumunu geliştirecek ve geleceğini planlayacak özerk bir Vekaletin kurulması gerekliliğine içtenlikle inanmaktaydı. Mustafa Kemal Atatürk’ün bu açık ve kesin desteğinden sonra, Kastamonu Milletvekili Ali Rıza Beyin önerisi ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden 30 Aralik 1924 tarihinde Bahriye Vekaleti (Denizcilik Bakanlığı) yasası çıkarılmıştır. Bahriye Vekaleti, Millî Müdafaa Vekaletinden ayrı bir kuruluş olarak görev yapmaya başlamış, eğitim, tatbikat, denetleme gibi alanlarda Erkan-i Harbiye-i Umumiye Reisliği (Genelkurmay Başkanlığı)’ne bağlanmıştır.

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (1949-günümüz)[değiştir | kaynağı değiştir]

Genelkurmay Başkanlığı Karargâhında 1928 yılından 1949 yılına kadar Deniz Müsteşarlığı olarak temsil edilen Deniz Kuvvetleri, Yüksek Askerî Şûra'nın 15 Ağustos 1949 günü almış olduğu tarihi bir kararla Deniz Kuvvetleri Komutanlığı olarak teşkil edilmiştir. Bu yeni teşkilatlanma, Türk Deniz Kuvvetlerinin çağdaş ve güçlü bir yapıya kavuşması yönünde önemi bir dönüm noktasıdır. Bu tarihten itibaren Deniz Kuvvetinin tüm yönetimini üzerine alan Deniz Kuvvetleri, mevcut kaynaklarını en rasyonel şekilde kullanarak her geçen gün daha da büyümüş, dünyadaki tüm gelişmeleri takip ederek, emin ve kararlı adımlar atmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin 18 Şubat 1952 tarihinde Kuzey Atlantik Savunma Paktı (NATO)’na üye olması ile birlikte, Türk Deniz Kuvvetleri de NATO’ya üye olan ülkelerle ilişkilerini artırmış; kuvvet yapısını, eğitim doktrinini, imkan ve kabiliyetlerini geliştirmiş ve NATO standartlarında harekat icra edebilen bir hüviyet kazanmıştır.

Bu dönemde, 4 Nisan 1953 tarihinde TCG Dumlupınar denizaltısının Çanakkale Boğazı’nda İsveç şilebi Naboland ile çarpışması sonucu 81 denizaltıcı hayatını kaybetmiştir.

Deniz Kuvvetlerinin büyüyen ve gelişen ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla 1961 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı:

şeklinde dört ana ast komutanlık olarak yeniden teşkilatlandırılmıştır. Deniz Eğitim Komutanlığının ismi 1995 yılında Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı olarak değiştirilmiştir.

Kıbrıs Sorunu 1960’lı yıllarda yoğun olarak ülke gündemini işgal etmeye başladığında çeşitli ihtimaliyat planları yapılmış ve güçlü bir Çıkarma Filosunun tesis ve idamesi bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Bu gelişmeler paralelinde, yurt içinde amfibi gemi ve araçlarının inşasına öncelik verilirken, yurt dışından da özellikle tank çıkarma gemisi tedariki yönünde planlamalar yapılmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekatı’nda kilit rol oynamış ve amfibi harekatı başarı ile gerçekleştirerek, amfibi ve kara birliklerinin emniyetle Kıbrıs’a çıkmasını sağlamış; aynı zamanda hem Kıbrıs’a yönelik düşman takviyesini engellemiş hem de kara harekatına deniz top ateş desteği sağlayarak, askeri ve siyasi hedeflerin ele geçirilmesinde büyük rol oynamıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, harekat sırasında 67 mensubunu (54 denizci, 13 deniz piyadesi) ve TCG Kocatepe (D-354) muhribini kaybetmiştir.

1980’li yıllar Türk Deniz Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki gelişiminin tepe noktasına doğru ivme kazandığı yıllar olmuştur. Bu yıllarda, muhtelif modernizasyon projeleri gerçekleştirilmiş; Deniz Kuvvetlerinin harp silah ve araçlarında tek kaynağa bağlı kalmamak hedefine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Gölcük Tersanesinde 1980 yılında inşa edilen 1000 tonluk Ay Sınıfı denizaltı, Türk denizaltıcılığının gelişim sürecinde önemli dönüm noktalarından birisini teşkil etmiş; yine Gölcük’te 1988 yılında inşa edilen ilk modern fırkateyn olan TCG Fatih (F-242), Gölcük Tersanesinin uluslararası arenadaki prestijini daha da artırmıştır.

Bazı alanlardaki imkan ve kabiliyetlerini 1980’li yıllarda istenilen seviyeye çıkaramayan Türk Deniz Kuvvetleri, 1990’lı yılların sonunda gerçek anlamda bir açık deniz kuvveti hüviyeti kazanmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri bu yıllarda harbe hazırlık seviyesi ve harekat kabiliyetini önemli ölçüde geliştirmiştir. Bu dönemde, Kara ve Hava Kuvvetleri ile yapılan müşterek harekata yönelik büyük ilerlemeler kaydedilmiş; Hava Kuvvetleri uçakları ile Orta ve Doğu Akdeniz de dahil olmak üzere, açık denizlerde müşterek harekat icra edebilme yeteneği artırılmıştır.

Bu dönemin en önemli gelişmelerinden birisi de, 1987 yılında Aksaz Deniz Üssü’nün Ege ile Akdeniz’i buluşturan stratejik bir mevkide tesis edilmesi olmuş; böylece, hem Türk Deniz Kuvvetleri hem de dost ve yabancı ülke gemilerini üs ve liman kolaylıkları açısından desteklemek üzere ilave bir yetenek kazanılmıştır.

Birimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı binası, Ankara 2013
Türk Deniz Kuvvetleri envanterinde ait bir denizaltı
TCG Oruç Reis
Türk SAT komandoları Atlantik Okyanusu'nda.

1961 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Karargâh ve 4 ana ast komutanlık olarak teşkilatlandırılmıştır.

Sualtı Taarruz Komutanlığı , İstanbul

Donanma Komutanlığı

Kuzey Deniz Saha Komutanlığı, İstanbul

Güney Deniz Saha Komutanlığı, İzmir

Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı, Beylerbeyi, İstanbul

Projeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Donatım[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Türk Deniz Kuvvetleri savaş gemileri

Savaş gemileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sınıf Resim Ülke Gemiler Deplasman Notlar
Fırkateyn (16)
Yavuz-sınıfı
Turgutreis F241.jpg
  Türkiye TCG Yavuz (F-240)
TCG Turgut Reis (F-241)
TCG Fatih (F-242)TCG Yıldırım (F-243)		 3,000 ton
Gabya-sınıfı
TCG Gaziantep (F-490) in Cartagena, 2010.jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Gazinantep (F-490)
TCG Giresun (F-491)
TCG Gemlik (F-492)
TCG Gelibolu (F-493)
TCG Gökçeada (F-494)
TCG Gediz (F-495)
TCG Gökova (F-496)

TCG Göksu (F-497)

 4,100 ton eski Oliver Hazard Perry sınıfı fırkateynler.
Barbaros-sınıfı
TCG Oruç Reis (F245).jpg
  Türkiye(2 Adet)

 Almanya(2 Adet)

 TCG Barbaros (F-244)
TCG Oruçreis (F-245)
TCG Salihreis (F-246)
TCG Kemalreis (F-247)		 3,300 ton
Korvet (8)
Ada-sınıfı
U.S. Navy Cmdr. Russell Caldwell waves to the Turkish corvette TCG Heybeliada (F 511) from aboard the guided missile destroyer USS Ross (DDG 71) in the Mediterranean Sea during a passing exercise Sept 140902-N-IY142-159.jpg
  Türkiye TCG Heybeliada (F-511)
TCG Büyükada (F-512)TCG Burgazada (F-513)		 2.300 ton Milgem Projesi kapsamında Ada sınıfı korvetlerden TCG Burgazada (F-513) Mayıs 2016'da denize indirildi. Aralık 2018'de teslim edilecek. Yapımına başlanan TCG Kınalıada (F514) ise Mayıs 2017'de denize indirilecek ve 2019'da teslim edilecek.[5] Toplam 8 adet üretilmesi hedeflenmektedir.
Burak-sınıfı
Bartın (F-504) in İzmir 3.jpg
  Fransa TCG Bozcaada (F-500)
TCG Bodrum (F-501)
TCG Bandırma (F502)
TCG Beykoz (F-503)
TCG Bartın (F-504)
TCG Bafra (F-505)		 1.300 ton eski D'Estienne d'Orves-sınıfı avisos.
Denizaltı (13)
Ay-sınıfı 209/1200
TurkishSubmarine.JPG
  Türkiye TCG Atılay (S-347)
TCG Batıray (S-349)
TCG Yıldıray (S-350)
TCG Doğanay (S-351)
TCG Dolunay (S-352)		 1.600 ton 2020 yılından itibaren yerini Reis Sınıfı Denizaltıların alması beklenmektedir.
Preveze-sınıfı 209T1/1400
US Navy 050624-N-1464F-025 The Turkish submarine Preveze surfaces following the North Atlantic Treaty Organization (NATO) submarine escape and rescue exercise Sorbet Royal 2005.jpg
  Almanya TCG Preveze (S-353)

TCG Sakarya (S-354)

TCG 18 Mart (S-355)

TCG Anafartalar (S-356)

 1,800 ton 1994 yılından beri Türk Deniz Kuvvetleri hizmetindedir.
Gür-sınıfı 209T2/1400
TurkishSubmarine.JPG
  Almanya TCG Gür (S-357)

TCG Çanakkale (S-358)

TCG Burak Reis (S -359)

TCG Birinci İnönü (S-360)

 1,800 ton 2004 yılından beri Türk Deniz Kuvvetleri hizmetindedir.
Hücumbot (19)
Kılıç-sınıfı  Almanya(2 Adet)

 Türkiye(7 Adet)

 TCG Kılıç (P-330)

TCG Kalkan (P-331)

TCG Mızrak (P-332)

TCG Tufan (P-333)

TCG Meltem (P-334)

TCG İmbat (P-335)

TCG Zıpkın (P-336)

TCG Atak (P-337)

TCG Bora (P-338)

 550 ton
Yıldız-sınıfı
P-349 Karayel.jpg
  Türkiye
TCG Yıldız (P-348)

TCG Karayel (P-349)

 430 ton
Doğan-sınıfı
Tayfun (P-342).jpg
  Almanya(1 Adet)

 Türkiye(3 Adet)

 TCG Doğan (P-340)

TCG Martı (P-341)

TCG Tayfun (P-342)

TCG Volkan (P-343)

 430 ton
Rüzgâr-sınıfı
Gurbet (P-346).jpg
  Türkiye TCG Rüzgar (P-344)

TCG Poyraz (P-345)

TCG Gurbet (P-346)

TCG Fırtına (P-347)

 410 ton
Deniz Sınırı Hudut Devriye botu (16)
Tuzla-sınıfı Tuzla Sınıfı Karakol Gemisi.jpg  Türkiye TCG Tuzla (P-1200)

TCG Karaburun (P-1201)

TCG Köyceğiz (P-1202)

TCG Kumkale (P-1203)

TCG Tarsus (P-1204)

TCG Karabiga (P-1205)

TCG Karşıyaka (P-1206)

TCG Tekirdağ (P-1207)

TCG Kaş (P-1208)

TCG Kilimli (P-1209)

TCG Türkeli (P-1210)

TCG Taşucu (P-1211)

TCG Karataş (P-1212)

TCG Karpaz (P-1213)

TCG Kdz.Ereğli (P-1214)

TCG Kuşadası (P-1215))

 400 ton
Mayın avlama ve tarama gemisi (11)
Aydın-sınıfı
Anamur M269.jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Alanya (M-265)

TCG Amasra (M-266)

TCG Ayvalık (M-267)

TCG Akçakoca (M-268)

TCG Anamur (M-269)

TCG Akçay (M-270)

 657 ton
Engin-sınıfı
Edincik (M-260).jpg
  Fransa TCG Edincik (M-260)TCG Edremit (M-261)

TCG Enez (M-262)

TCG Erdek (M-263)

TCG Erdemli (M-264)

 510 ton eski Circe class mayın avlama ve tarama gemisi
Amfibi savaş gemisi (33)
LST- Sınıfı  Türkiye TCG Bayraktar(L-402)

TCG Sancaktar (L-403)

 7.254 ton LST sınıfı tank çıkartma gemileri arasında dünyanın en büyük gemisidir.Üzerinde 15 adet helikopterin kalkıp inebileceği alan olacak.350-500 amfibi personel taşıyabilecek.20 adet M60 tankı taşıyabilecek.Gemi silahları ve teknolojik alt yapısı tamamen Aselsan ve Havelsan iş birliği ile üretilmiştir.
Osman Gazi-sınıfı
Osmangazi and Sokullu Mehmet Paşa.jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Osman Gazi (NL-125) 3700 ton 900 asker , 15 tank , 4 LCVP taşıyabilir.
Bey-sınıfı
Çandarlı (A-588).jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Sarucabey (NL-123)
TCG Karamürsel (NL-124)		 2600 ton  600 asker, 11 tank, 2 küçük çıkartma gemisi taşıyabilir
130-sınıfı
EDIC Sabre.JPG
  Fransa TCG Ç-132 (Ç-132)

TCG Ç-138 (Ç-138)

 600 ton eski Engin de débarquement d'infanterie et de chars
140-sınıfı  Amerika Birleşik Devletleri TCG Ç-140 (Ç-140)

TCG Ç-141 (Ç-141) TCG Ç-142 (Ç-142)

TCG Ç-143 (Ç-143)

TCG Ç-144 (Ç-144)

TCG Ç-145 (Ç-145)

TCG Ç-146 (Ç-146)

TCG Ç-147 (Ç-147)

TCG Ç-148 (Ç-148)

TCG Ç-149 (Ç-149)

TCG Ç-150 (Ç-150)

 600 ton
151-sınıfı LCT-2.jpg  Amerika Birleşik Devletleri TCG Ç-151 (Ç-151)

TCG Ç-152 (Ç-152)

TCG Ç-153 (Ç-153)

TCG Ç-154 (Ç-154)

TCG Ç-155 (Ç-155)

TCG Ç-156 (Ç-156)

TCG Ç-157 (Ç-157)

TCG Ç-158 (Ç-158)

 1150 ton
320-sınıfı
US Navy 080607-N-8848T-127 Landing Craft Mechanized 501 (LCM-501) and the.jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Ç-321 (Ç-321)

TCG Ç-322 (Ç-322)

TCG Ç-324 (Ç-324)

TCG Ç-326 (Ç-326)

TCG Ç-327 (Ç-327)

TCG Ç-329 (Ç-329)

TCG Ç-330 (Ç-330)

TCG Ç-331 (Ç-331)

 113 ton eski LCM8-sınıfı
Sınıf Resim Ülke Gemiler Deplasman Notlar
Okul gemisi (2)
Cezayirli Hasan Paşa-sınıfı
Cezayirli Gazi Hasan Paşa (A-579).jpg
  Almanya TCG Cezayirli Gazi Hasan Paşa (A-579)

TCG Sokullu Mehmet Paşa (A-577)

 2940 ton eski Rhein-sınıfı okul gemisi.
Eğitim botu (8)
E-sınıfı  Türkiye Amerika Birleşik Devletleri TCG E-1 (A-1531)

TCG E-2 (A-1532)

TCG E-3 (A-1533)

TCG E-4 (A-1534)

TCG E-5 (A-1535)

TCG E-6 (A-1536)

TCG E-7 (A-1537)

TCG E-8 (A-1538)

 97 ton
Akaryakıt ikmal gemisi (2)
Akar-sınıfı
Akar (A-580) Diego Quevedo Carmona.jpg
  Amerika Birleşik Devletleri(1 Adet)

 Türkiye(1 Adet)

 TCG -Akar (A-580)
TCG Yarbay Kudret Güngör (A-595)		 19350 ton
Tanker (2)
Albay Hakkı Burak-sınıfı
Taşkızak (A-570).jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Albay Hakkı Burak (A-571)

TCG Yüzbaşı İhsan Tulunay (A-572)

 3200 ton
Asker taşıma gemisi (1)
İskenderun-sınıfı  Türkiye TCG -İskenderun (A-1600) 7948 ton
Denizaltı kurtarma gemisi (1)
Akın-sınıfı
TCG Akin (A-585).jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Akın (A-585) 7948 ton eski USS Greenlet (ASR-10)
Kurtarma gemisi (1)
Işın-sınıfı
Bosphore - Base navale (1).jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Işın (A-589) 7948 ton eski USS Safeguard (ARS-25)
Ağ gemisi (2)
AN103-sınıfı  Amerika Birleşik Devletleri TCG AĞ-5 (A-1580) 960 ton
AN93-sınıfı  Hollanda TCG AĞ-6 (A-1581) 855 ton eski HNLMS Cerberus (A895)
Araştırma gemisi (2)
Çeşme-sınıfı
Çeşme (A-599).jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Çeşme (A-599) 2550 ton eski USNS Silas Bent (T-AGS-26)
Çubuklu-sınıfı  Amerika Birleşik Devletleri TCG Çubuklu (A-594) 643,5 ton
Römorkör (9)
İnebolu-sınıfı
USNS Powhatan (T-ATF-166).jpg
  Almanya TCG İnebolu (A-590) 2260 ton eski USNS Powhatan (T-ATF-166)
Akbaş-sınıfı
Russian tugboat in Vladivostok.JPEG
  Rusya TCG Akbaş (A-586) 1682 ton eski Almaz-sınıfı römorkör
Gazal-sınıfı
USS Sioux (ATF-75).jpg
  Amerika Birleşik Devletleri TCG Gazal (A-587) 1675 ton eski USS Sioux (AT-75)
Darıca-sınıfı  Amerika Birleşik Devletleri TCG Darıca (A-578) 750 ton
Önder-sınıfı  Türkiye TCG Önder (A-1540)

TCG Öncü (A-1541)

TCG Özgev (A-1542)

TCG Ödev (A-1543)

TCG Özgür (A-1544)

 420 ton

Hava araçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk Deniz Kuvvetleri'nin operasyonel kabiliyete sahip 14'ü sabit kanatlı uçak 37'si helikopter olmak üzere toplam 51 hava aracı vardır.

Türk Deniz Kuvvetleri'ne ait bir Sikorsky S-70B-28 Seahawk.
Türk Deniz Kuvvetleri'ne ait bir Agusta-Bell AB-212 ASW.
Uçak Menşei Tür Çeşit Sayı[6] Notlar
Sabit kanatlı uçak
ATR 72 MPA  İtalya Deniz Devriye (ASW/ASuW)
Nakliye Uçağı		 72-600 TMPA
72-600 TMUA		 –
2[7][8]		 8'i TUSAŞ tarafından yükseltildi.[9][10][11]
CASA CN-235  İspanya Deniz Devriye (ASW/ASuW)
Nakliye Uçağı
4[8]
1[8]		 Elektronik sistemleri Thales tarafından yükseltildi.[12][13]
SOCATA TB family  Fransa Eğitim uçağı TB-20 7[8]
Helikopterler
Sikorsky S-70B-28 Seahawk  Amerika Birleşik Devletleri Deniz helikopteri (ASW/ASuW) S-70B-28 25[8] 6 sipariş daha[8]
Agusta-Bell AB-212 ASW  İtalya Deniz helikopteri (ASW) 12[8]

Amfibi Piyade Silahları[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Tür Kalibre Ülke Notlar
Yavuz 16 Yarı otomatik tabanca 9x19mm Parabellum  İtalya Türkiye Standart hizmet tabancası. Beretta 92 adıyla MKEK tarafından lisans altında üretilmektedir.
Kılınç 2000 Yarı otomatik tabanca 9x19mm Parabellum  Çek Cumhuriyeti Türkiye Standart subay tabancası. Çek yapımı CZ 75'in Türk versiyonu.
MP5 Hafif makineli silah 9mm Parabellum  Almanya Türkiye MKEK tarafından lisans altında üretilmektedir. Ayrıca MPK5 kullanımda.
MKEK MPT Muharebe tüfeği 7.62mm NATO  Türkiye MKEK tarafında üretilen millî piyade tüfeğidir. Silahın dağıtımı devam etmektedir.
HK G3A7 Muharebe tüfeği 7.62mm NATO  Almanya Türkiye Eski Standart hizmet tüfeğidir. MKEK tarafından lisans altında üretilmiştir MPT-76 ile değiştirilmektedir.
HK 33 Saldırı tüfeği 5.56mm NATO  Almanya Türkiye İkincil Askeri Hizmet Tüfeği. MKEK tarafından lisans altında üretilmektedir.
M4A1 Karabina 5.56mm NATO  Amerika Birleşik Devletleri Özel Kuvvetler tarafından kullanılmaktadır.
KNT-308 Keskin nişancı tüfeği 7.62mm NATO  Türkiye
JNG-90 Keskin nişancı tüfeği 7.62mm NATO  Türkiye Ayrıca Bora-12 olarak da bilinir.
MSG-90 Yarı otomatik keskin nişancı tüfeği 7.62mm NATO  Almanya Türkiye Standart yarı otomatik keskin nişancı tüfeği. MKEK tarafından lisans altında üretilmektedir.
Accuracy International PM Keskin nişancı tüfeği 7.62mm NATO  Birleşik Krallık
Sako TRG 42 Keskin nişancı tüfeği .338 Lapua  Finlandiya
Gepard Anti-materyal keskin nişancı tüfeği .50 BMG  Macaristan
Barrett M82 Anti-materyal keskin nişancı tüfeği .50 BMG  Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri tarafından kullanılır.
İstiglal Anti-materyal keskin nişancı tüfeği 14.5x114mm  Azerbaycan Ortak üretim
McMillan Tac-50 Anti-materyal keskin nişancı tüfeği .50 BMG  Amerika Birleşik Devletleri
MG3 Hafif makineli tüfek 7.62mm NATO  Almanya Türkiye Standart hafif makineli tüfek. MKEK tarafından lisans altında üretilmektedir.
PKM Genel amaçlı makineli tüfek 7.62x54mmR  Sovyetler Birliği
Browning M2[14] Ağır Makineli Tüfek 12.7x99mm  Amerika Birleşik Devletleri
M60 makineli tüfeği Genel amaçlı makineli tüfek 7.62mm NATO  Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri'nde UH-1 helikopterlerinde kapı silahı olarak kullanılır.
T-40 Namlualtı bombaatar  Türkiye 40mm. HK33 ve HK G3 ile kullanılmaktadır.
M203 Namlualtı bombaatar  Amerika Birleşik Devletleri Türkiye 40mm. M4 ve M16 tüfeği ile kullanımı için Sarsılmaz tarafından lisans altında üretilmiştir.[15]
AG36 Namlualtı bombaatar  Almanya 40mm. HK33 ve T-50 ile birlikte kullanımı içindir.

Deniz Kuvvetleri Rütbeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

NATO Kodu OF-10 OF-9 OF-8 OF-7 OF-6 OF-5 OF-4 OF-3 OF-2 OF-1 OF (D) Öğrenci Subay
Türkiye Türkiye
(Değiştir)		 Generic-Navy-O12.svg Generic-Navy-O11.svg Turkish-Navy-OF8.svg Generic-Navy-O10.svg Generic-Navy-O9.svg Generic-Navy-O7.svg Generic-Navy-O6.svg Generic-Navy-O5.svg Generic-Navy-O3.svg Generic-Navy-O2.svg Generic-Navy-O1.svg POR-Navy-OFD.svg İşaret Yok
Büyükamiral Oramiral Koramiral Tümamiral Tuğamiral Albay Yarbay Binbaşı Yüzbaşı Üsteğmen Teğmen Asteğmen Bahriyeli
NATO Kodu OR-9 OR-8 OR-7 OR-6 OR-5 OR-4 OR-3 OR-2 OR-1
Navy-TUR-OR-09.svg Navy-TUR-OR-08.svg Navy-TUR-OR-07a.svg Navy-TUR-OR-07b.svg Navy-TUR-OR-06a.svg Navy-TUR-OR-06b.svg TR-Navy-OR5a.svg TR-Armed Forces-OR5b.svg Navy-TUR-OR-05.svg TR-Navy-OR4a.svg TR-Armed Forces-OR4b.svg Navy-TUR-OR-04.png İşaret Yok
Astsubay Kıdemli
Başçavuş		 Astsubay
Başçavuş		 Astsubay Kıdemli
Üstçavuş		 Astsubay
Üstçavuş		 Astsubay Kıdemli
Çavuş		 Astsubay
Çavuş		 Kıdemli Uzman
Çavuş		 Uzman
Çavuş		 Çavuş Kıdemli Uzman
Onbaşı		 Uzman
Onbaşı		 Onbaşı Er


Deniz Kuvvetleri Komutanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Türk Deniz Kuvvetleri Komutanları listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Ayönü, Yusuf (2009). "İzmir'de Türk hâkimiyetinin başlaması". Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi (İzmir) (1. sayı): sf. 4. https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:5yGJXe9-hGgJ:egeweb.ege.edu.tr/tdid/files/yusufayonu.doc+&hl=tr&pid=bl&srcid=ADGEESjKoBtWIyYJ-V5J6rNmBpqhK_uKpAm6jXPZBX1umnnx7njb9vLWbZ7Z9fbRj_AfcR0DMtQUtXAkZkAhA9vZ65_98wrDftNfUxxl6yKP8f9au-5fHp6Yb7u-DzOcW_r-B3dn6fYz&sig=AHIEtbTLaQ6B1Mm9uhldpJUAz8a9z4epEg. Erişim tarihi: 25 Ocak 2013. 
  2. ^ "6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Millî Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun". T.C. Resmî Gazete (29898). 24 Kasım 2016. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/11/20161124-3..htm. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016. "MADDE 36- 1325 sayılı Kanuna 1 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 1/A maddesi eklenmiştir. “Kuvvet komutanlıklarının bağlılığı MADDE 1/A- Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları Millî Savunma Bakanına bağlıdır." 
  3. ^ "2018 Türkiye Askeri Gücü". Global Fire Power. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20180612211624/https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=Turkey. Erişim tarihi: 14 Haziran 2018. 
  4. ^ a b "6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Millî Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun". T.C. Resmî Gazete (29898). 24 Kasım 2016. http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/11/20161124.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/11/20161124.htm. 
  5. ^ a b Savunma ve Havacılık, Sayı: 174 Sayfa 22-30 "TCG Burgazada Denizle Kucaklaştı"
  6. ^ "World Air Forces 2013". Flightglobal.com
  7. ^ Reed Business Information Limited. "Turkish navy receives first utility-roled ATR 72-600". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160306155326/https://www.flightglobal.com/news/articles/turkish-navy-receives-first-utility-roled-atr-72-600-388689/. Erişim tarihi: 14 December 2014. 
  8. ^ a b c d e f g "World Air Forces 2013". Flight Global. Flight Global. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140924042916/http://www.flightglobal.com/airspace/media/reports_pdf/emptys/101015/world-air-forces-2013.pdf. 
  9. ^ Turkish Aerospace Industries, Inc.. "MELTEM III (ATR-72)". Turkish Aerospace Industries, Inc.. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304054205/https://www.tai.com.tr/en/project/meltem-iii-atr-72. Erişim tarihi: 14 December 2014. 
  10. ^ "Alenia Aermacchi Delivers First ATR72-600 TMUA to Turkish Navy". July 24, 2013. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160803034017/http://www.navyrecognition.com/index.php/news/defence-news/year-2013-news/july-2013-navy-world-naval-forces-maritime-industry-technology-news/1157--alenia-aermacchi-delivers-first-atr72-600-tmua-to-turkish-navy.html. 
  11. ^ "Raytheon to provide torpedo integration for Turkish Navy ATR-72-600ASW maritime patrol aircraft". July 17, 2014. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160803073611/http://www.navyrecognition.com/index.php/news/defence-news/year-2014-news/july-2014-navy-naval-forces-maritime-industry-technology-security-global-news/1898-raytheon-to-provide-torpedo-integration-for-turkish-navy-atr-72-600asw-maritime-patrol-aircraft.html. 
  12. ^ Turkish Aerospace Industries, Inc.. "MELTEM II (CN-235)". Turkish Aerospace Industries, Inc.. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304085814/https://www.tai.com.tr/en/project/meltem-ii-cn-235. Erişim tarihi: 14 December 2014. 
  13. ^ "Thales finalises delivery of MELTEM II CASA CN-235 maritime patrol aircraft to Turkey". April 28, 2014. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303235110/http://www.navyrecognition.com/index.php/news/defence-news/year-2014-news/april-2014-navy-naval-forces-maritime-industry-technology-security-global-news/1772-thales-finalises-delivery-of-meltem-ii-casa-cn-235-maritime-patrol-aircraft-to-turkey.html. 
  14. ^ Jones, Richard (2009). Jane's Infantry Weapons 2009-2010. Jane's Information Group. ss. 897. ISBN 0-7106-2869-2. 
  15. ^ David Watters. "The 5.56 X 45mm: 2005". 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160702061459/http://www.thegunzone.com/556dw-15.html. Erişim tarihi: 2010-03-10. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Türk Deniz Kuvvetleri ile ilgili medyaları bulabilirsiniz.
Türk Silahlı Kuvvetleri
Başkomutan
Genel konular
Bağlı komutanlıklar
Merkez orduları
Kara
Deniz
Hava
Eğitim ve öğrenim
Sosyal faaliyetler
Tarihi yapılar
Kışlalar
Müzeler
Bağlı yapılar
Eski kuruluşlar
Türk Deniz Kuvvetleri
Donanma Komutanlığı
Kuzey Deniz Saha Komutanlığı
Güney Deniz Saha Komutanlığı
Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı
Üsler
Türk Deniz Kuvvetleri Komutanları
Flag of Turkish Naval Forces Command.PNG
Türk Deniz Kuvvetlerine bağlı savaş gemileri
Fırkateynler
Korvetler
Denizaltılar
Mayın gemileri
Çıkartma gemileri
Osmangazi sınıfı
Bey sınıfı
Ertuğrul sınıfı
120/130 sınıfı tank çıkarma gemileri
140 sınıfı tank çıkarma gemileri
151 sınıfı tank çıkarma gemileri
320 sınıfı tank çıkarma gemileri
Hücumbotlar
Deniz Sınır Karakol Gemileri
Eğitim gemisi ve botları
Cezayirli Gazi Hasan Paşa sınıfı Okul gemisi
E sınıfı eğitim botları
Akaryakıt tankerleri
Akar sınıfı akaryakıt ikmal tankeri
Albay Hakkı Burak sınıfı akaryakıt nakliye tankeri
Römorkörler
Darıca sınıfı açıkdeniz romörkörü
Gazal sınıfı açıkdeniz romörkörü
Akbaş sınıfı açıkdeniz romörkörü
İnebolu sınıfı açıkdeniz romörkörü
Önder sınıfı açıkdeniz romörkörü
Kurtarma ve Araştırma gemileri
Akın sınıfı denizaltı kurtarma gemisi
Işın sınıfı kurtarma gemisi
Çeşme sınıfı hidrografik ve oşinografik araştırma gemisi
Yardımcı gemiler
İskenderun sınıfı personel nakliye gemisi
Ağ gemileri
Helikopter ve Deniz uçakları
Amfibi çıkarma gemileri
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Türk_Deniz_Kuvvetleri&oldid=19772788" adresinden alındı.