Portal:Orta Doğu
 | 31 Temmuz 2022'de Türkçe Vikipedi'de portallerin sonlandırılmasıyla birlikte, bu portal artık kullanılmamakta ve tarihsel bir kayıt olarak saklanmaktadır. Bu konu hakkında tartışmayı yeniden başlatmak için köy çeşmesi gibi daha geniş bir ortamda görüş isteyiniz. |
 .png)  Orta Doğu, güneybatı Asya'da, tarihsel ve kültürel yakınlığı olan ülkelerin oluşturduğu coğrafi bölge. Akdeniz'den Pakistan'a kadar uzanır ve Arap Yarımadası'nı kapsar. Orta doğu kavramı Avrupa merkeziyetçi yaklaşıma dayanır ve İngilizlerin 19. yüzyıl'da kullanmaya başladıkları bir kavramdır. Bu tanımlamada İngiltere ve Avrupa ülkeleri merkez kabul edilmiş ve doğu, Uzak Doğu, Yakın Doğu, Orta Doğu gibi kavramlar buna göre tayin edilmiştir.
Seçilen Şehir Tel Aviv-Yafa (İbranice: תֵּל־אָבִיב-יָפוֹ, Arapça: تل أبيب, Tal ʼAbīb),veya sıklıkla kullanılan adıyla Tel Aviv, 391.300 kadarlık nüfusuyla İsrail'de bulunan ikinci büyük kenttir. Kent, İsrail'in Akdeniz kıyılarında bulunur. Yüzölçümü yaklaşık 51,8 km² kadar olan şehir, ayrıca üç milyonluk Guş Dan metropolündeki en kalabalık ve en geniş kenttir. Tel Aviv, 1909 yılında liman kenti Yafa'nın (İbranice: יָפוֹ, Yafo; Arapça: يافا, Yaffa) bitiminde kuruldu. Zamanla büyüyen Tel Aviv, Yafa'dan ayrılmaya başladı. Bu dönemde bölgede özellikle Araplar yaşamaktaydı. İsrail'in bağımsızlığından iki yıl sonraki 1950 yılına gelindiğinde Tel Aviv ve Yafa, aynı belediyeye bağlandı. 2003 yılında ise kentteki Beyaz Kent, UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine alındı. Tel Aviv küresel bir kenttir. İsrail'in ekonomik olarak merkezi olan kent ayrıca İsrail Borsası'na da ev sahibidir. Ayrıca şehirde birçok şirket ve araştırma merkezleri bulunur. Bunların dışında turistik bir kent olan Tel Aviv'de onlarca plaj, bar, kafe ve market yer alır. Kentin lakabı, sürekli akan trafiği ve sürekli açık olan mağazaları nedeniyle "uyumayan Akdeniz şehri" olarak anılır. Bir finans, sanat ve iş merkezi olan Tel Aviv, Orta Doğu'nun en büyük ikinci kent ekonomisine sahiptir. Öyle ki, dünya küresel kentler sıralamasında birçok kenti geride bırakarak kırk ikinci sıraya yerleşmiş durumdadır. Yine bölgedeki en pahalı kent olan Tel Aviv, tüm dünyadaki on dördüncü pahalı bölgedir. Orta Doğu Seçkin Resmi
Seçilen Kültürel Öge Arap atı, (Arapça: الحصان العربي, IPA:ħisˤaːn ʕarabi, DMG: Hiṣān ʿArabī) zekâsı, sadakati ve dayanıklılığı ile bilinen bir at cinsidir. Kökeni İlk Çağ'a kadar dayanır. Efsaneye göre Arap cinsinin dişisini Muhammed seçmiştir. Çölde uzun bir seyahatten sonra susayan kervandaki hayvanların sadakatini ve dayanıklılığını ölçmek için bir su kaynağının yakınına kadar sürdüğü hayvanları geri çağırmış, bu çağrıya yalnızca beş tane dişi at karşılık vermiş. Suyu bırakarak sahiplerine geri dönecek kadar sadık olmaları sebebiyle bu beş at, el-Hamse, yani beş olarak adlandırılmış. Bu atların, beş Arap atı türünün ataları olduğu söylenir. Bir diğer efsane de Süleyman'a dayanmaktadır. Günümüzde hemen hemen bütün yarış atlarında Arap atı kanı bulunur. Arap atı, genetik potansiyeli nedeniyle Endülüs atı, Kırma, Amerikan Çeyrek (American Quarter), Morgan, Amerikan bineği, Appoloosa, Oldenburg ve Trakehner gibi birçok sıcakkanlı at cinsine de genlerini vermiştir. Binek atlar dışında Parcheron ve Midilli'de de Arap atı geni görülür. Biçimli başları ve yüksek kuyrukları sayesinde diğer türlerden kolayca ayırt edilirler. Günumüzde yetiştiriciler birçok at türü için "Arap kırması" yerine yeni isimler türetmişlerdir. Quarab (Arap-Quarter), Welara (Arap-Gal Midillisi) veya Morab (Arap-Morgan) bu yeni türlerden bazılarıdır. Arap atlarının tüy renkleri (don) değişse de derileri hep siyahtır. Siyah deri güneş ışınlarına karşı koruma sağlar. Göğüs ve ayakları çok kaslıdır. Çok dayanıklı olan Arap atı, yüksek süzülebilme kabiliyeti ile iyi yol tutuşu sağlar. Dengesi iyidir ve hızlı kalkış yeteneği vardır. Savaş atlarında olması gereken özelliklerin tümüne sahiptir. Arap atı dünyanın en eski veya en eski at ırklarından biridir. Günümüzdeki oryantal kökenli Arap atları, Arabistan Yarımadası'nda bulunan M.Ö. 2500'lü yıllardan kalma mağara resimlerindeki at figürleriyle aynıdır. Benzer yapıdaki at figürlerine bütün Anadolu, Kafkaslar ve Mezopotamya'daki mağara resimlerinde de rastlanır.
Seçilen Madde Burç Halife ,(Arapça: برج خليفة; İngilizce: Burj Khalifa) Dubai'de inşası 4 Ocak 2010 tarihinde tamamlanan dünyanın en yüksek gökdelenidir. Eski ismi Burç Dubai'dir (Arapça:برج دبي; İngilizce: Burj Dubai). Adını Halife Bin Zayid El Nahyan'dan almıştır. 828 metrelik yüksekliğe sahiptir ve 160 katı kullanılabilir bir yapıdır. Binanın yaklaşık 150. kattan sonra geri kalan katları çelik olarak yapılmıştır. Bu da dünyada ilk defa betonarme kütle üzerine çelik konstrüksiyonla devam edilen ilk bina özelliğini kazandırmıştır. Ayrıca binanın cephelerine gelen rüzgâr yüklerini en aza indirmek için binanın hiçbir cephesi düz olarak tasarlanmamıştır. Köşeleri ise keskin değildir, dairesel birleşimlerle yapılmıştır. Yapılma Maliyeti 1,2 milyar dolardır. Bunları Biliyor Muydunuz ?
Seçilen Biyografi Abdülaziz el-Suud veya bilinen adıyla İbni Suud (Arapça: عبدالعزيز آل سعود; 26 Kasım 1876, Riyad - 9 Kasım 1953, Taif), Suudi Arabistan Krallığı'nın kurucusu ve ilk kralı. Abdurrahman bin Faysal bin Türki El Suud ile Sare bint Ahmed el-Kebir Sudayri'nin oğlu olarak Riyad'ın yüksek taraflarındaki Necid bölgesinde doğan İbni Suud 1953'te Taif kentinde hayatını kaybetti. 1890 yılında, 14 yaşındayken ailesiyle birlikte kalmakta olduğu Riyad kentinden, Reşidi Ailesi tarafından, ailesiyle beraber Kuveyt'e sürgün edildi. Gençliğini Kuveyt'te geçirdi. Yıllar sonra Osmanlı Hükümetinden bölgede toprak satın alarak yurduna geri döndü. Kardeşi Muhammed ve öteki kuzenleriyle birleşerek Reşidilere saldırdı ve Riyad kentinin yönetimini ele geçirdi. 2 yıl sonra yeniden saldıran Reşidilere karşı zafer elde etti. Bir Vahhabi dini militan grubu olan İkhvan'ın kurulmasını sağladı. Suudi Hanedanı Vahhabilik adlı dini görüşün savunucusuydular. I. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Hükümetiyle anlaşan İbni Suud, Mekke Şerifi Hüseyin bin Ali ile birlik olarak Osmanlı ordusuna savaş ilan etti. Bunun karşılında Suud Ailesinin toprakları İngiliz Hükümetinin güvencesi altına alındı. İngilizlerin desteğini kazanan İbni Suud, Osmanlının ve İbni Reşid'in güçlerine karşı bir toplu saldırı başlattı. 1925'te Suudi orduları Mekke'yi ele geçirerek, Mekke Şerifi Hüseyin bin Ali ve 700 yıllık Haşimi iktidarını yenilgiye uğrattılar. 10 Ocak 1926'da kente gelen İbni Suud, Hicaz Kralı olarak taç giydi. 1927'de rakibi Hüseyin'in taraftarlarını yenilgiye uğrattı. İngiliz Hükümeti bu yüzden Suud Ailesinin egemenliğini kabul etti. 20 Mayıs'taki Cidde görüşmelerinde Necid Sultanı ve Necid Kralı ilan edildi. 1927-1932 yılları arasında Arabistan yarımadasının kontrolünü ele geçirmek için birçok harekat düzenledi. Mart 1929'da emrindeki İhvan birlikleri Irak'ın bir kısmını işgal ettiler. 1932 yılında Arabistan yarımadasının neredeyse tamamını idaresi altına aldıktan sonra, Necid ve Hicaz ülkelerini birleştirerek günümüzdeki Suudi Arabistan Krallığı'nı kurdu. Aynı yıl, kendisini ilk Suudi Arabistan Kralı ilan etti. Seçilen Tarihsel Madde Süveyş Krizi, 1956 yılında İsrail, Birleşik Krallık ve Fransa'nın oluşturduğu gizli ittifak ile Mısır arasında yapılan savaştır. Mısır lideri Nasır'ın Süveyş Kanalı'nı millileştirdiğini açıklamasından sonra çıkan savaş, Sovyetler Birliği'nin Londra ve Paris'e atom bombası atma tehditi karşısında Birleşik Krallık ve Fransa'nın geri adım atmasıyla sonlanmıştır. Süveyş Krizi, II. Dünya Savaşı öncesinde dünyaya egemen olan Batı Avrupalı devletlerin mutlak egemenliğinin son bulduğunu ve artık Amerika Birleşik Devletleri'nın desteği olmadan hareket edemeyeceklerini göstermiştir. Süveyş Krizi'nin en önemli sonucu da budur. Bu kriz, Avrupa Devletleri'nin zayıflığını göstermiştir. Yarım yüzyıl öncesinde dünyaya mutlak egemen olan Birleşik Krallık ve Fransa'nın artık ABD'nin askeri desteği olmadan hareket edemeyeceği ortaya çıkmıştır. Bu, dünya hakimiyetinin Avrupa'dan ABD'ye ve Sovyetler Birliği'ne geçtiğinin ilanı olmuştur. Süveyş Krizi, Birleşik Krallık'ın Falkland Adaları Savaşı'na kadar ABD'nin desteği olmadan yaptığı son harekattır. Bu süre içinde Birleşik Krallık, askeri harekatlarında hep ABD'nin desteğini arayacaktır. Fransa'da ise General de Gaulle, Fransa'nın dış politika amaçları için ABD'ye güvenemeyeceğini anlamıştır. İktidara geldikten sonra de Gaulle, Fransa'nın bağımsız bir politika izleyebilmesi için nükleer silah geliştirilmesine başlayacak ve Fransa'yı NATO'nun askeri kanadından çekecektir. Süveyş Krizi'nden, Mısır'da yeni yeni iktidara gelmiş olan Cemal Abdünnasır, Arap Dünyası'nın en güçlü lideri olarak çıktı. Mısır, savaşı kaybetmiş ve büyük asker kaybı vermiş olmasına rağmen Süveyş Kanalı üzerinde denetimini temelli kurmuştu. Mısır'da 1881 yılından beri var olan Büyük Britanya etkisi artık ortadan kaldırılmıştı. Süveyş Krizi sonrasında Cemal Abdünnasır yükselirken, Birleşik Krallık'ta başbakan Anthony Eden istifa etmek zorunda kalmıştır. Birleşik Krallık ve Fransa'nın zayıflığının ortaya çıkması ve Mısır'ın ayakta kalması, Kolonilerin bağımsızlaşma sürecini hızlandırmıştır. Bu iki devletin kalan az sayıdaki Kolonileri de ileriki yıllarda bağımsızlığını kazanmıştır. Mısır'ı kurtaran, Birleşik Krallık ve Fransa'yı geri çekilmeye zorlayan, Sovyetler Birliği olmuştur. Bu tarihten sonra bölgede Sovyetler Birliği'nin prestiji hızla artmış ve yıkımına kadar bölgede Sovyetler Birliği'ni hakim kılmıştır. Seçkin ve Kaliteli İçerikDiğer Vikimedya projelerinde Orta Doğuİlgili Şablonlar
Diğer VikiPorteller | ||||||||||||||||||||||
_tr.svg){kind=link}
.jpg){kind=link}
_sand_dunes_imaged_by_Terra_(EOS_AM-1).jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
