düzenle Bizans İmparatorluğu Portali
Bizans İmparatorluğu, (Yunanca: Βασιλεία τῶν Ῥωμαίων, Basileía tôn Rhōmaíōn "Rum İmparatorluğu"; Latince: Imperium Romanum) ya da 16. yüzyılda Alman Hieronymus Wolff'un adlandırmasıyla Bizans İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395'te Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasıyla ortaya çıktı. Başkenti Roma olan Batı Roma İmparatorluğu 5. yüzyılda Germen kabilelerince yıkıldı. MerkeziKonstantinopolis (bugünkü İstanbul) olan ve Bizans İmparatorluğu da denen Doğu Roma İmparatorluğu ise, bin yılı aşkın süre varlığını sürdürdü. Bizans'ın ortaya çıkışı, Roma İmparatoru I. Constantinus'un başkenti, Roma'dan bugünkü İstanbul'a taşımasıyla da yakından ilişkilidir.
Roma İmparatoru I. Konstantin (Büyük Konstantin), 330'da imparatorluğun başkentini eski Yunan kenti Byzantion'a (Bizans) taşıdı ve yeni başkente, Constantinus'un kenti anlamına gelen Konstantinopolis (Constantinopolis) adını verdi. Büyük Konstantin, Roma'dan senatörler ve yüksek memurlar getirterek Konstantinopolis'te yeni bir yönetim oluşturdu ve kenti yeniden imar etti. Roma çok tanrılı olmasına karşın, Konstantinopolis'i bir Hıristiyan kenti yaptı ve kendisi de bu dini benimsedi.
Bizans'ın yöneticileri kendilerini Roma İmparatorluğu'nun gerçek mirasçıları olarak kabul ettiler ancak öte yandan Roma ile ilişkilerini de sürdürdüler. Roma İmparatorluğu'nun batı kesimi küçük devletlere ayrılıp parçalanırken, Bizans İmparatorluğu bütünlüğünü korumayı başardı. Batıdan bağımsız olarak Doğu Akdeniz'de egemen olan Bizans İmparatorluğu, klasik Yunan ve Roma uygarlıklarının son merkezi oldu.
Daha fazlası...
| İoannis Skilicis, (Latince: Ioannes Scylitzes, Yunanca: Ἰωάννης Σκυλίτζης, ayrıca Σκυλλίτζης/Σκυλίτσης, Iōannēs Skylitzēs/Skyllitzēs/Skylitsēs), (11. yy'ın ikinci yarısı) Bizanslı saray memuru ve tarihçi. 811-1057 arasını anlatan tarih eseri ve bunu süsleyen minyatürlerle tanınır.
Hayatı hakkında çok az bilgi vardır. Tarihin Özeti çalışmasının başlığında kendisini kouropalatēs ve eski Vigla droungarios ("Ordunun seçkin atlı birliğinin komutanı") olarak tanımlar. Bazı yazarlar 1092'de aynı görevler ifa etmiş İoannis Thrakesios ile Skilicis'in aynı kişi olduğunu ileri sürerler.
Ana eseri Tarihin Özeti (Σύνοψις Ἱστοριῶν, Latince: Sinopsis Historiarum), 811 yılında I. Nikiforos'un ölümünden 1057 yılında VI. Mihail'in görevden alınmasına kadarlık bir tarihi içerir. Günah Çıkartıcı Theofanis'in Vakainamesini (kronik) devam ettirir. Bu eserin devamı 1057 – 1079 yıllarını kapsayan Scylitzes Continuatus adlı eserdir. Bazı tarihçiler, bu eserin de Skilicis tarafından yazıldığının iddia ederler. Skilicis'in eseri, 8. yy yazarı Theofanis'in tarihinin devamı niteliğindedir. Skilicis, Teofanes'i en güvenilir tarihçi olarak kabul ederken aralarında Mihail Psellos'un da bulunduğu çağdaşları ile karşılaştırır.
|
| İstanbul Surları, İstanbul'un çevresinde bulunan, Bizans zamanında yapılmış şehir duvarlarıdır. İstanbul'un etrafını çeviren surlar tarihte 5. yüzyıldan başlayarak inşa edilmiş, yıkılmalar ve yeniden yapmalarla dört defa elden geçmiştir. Son yapımı MS 408'den sonradır. II. Theodosius (408-450) zamanında İstanbul surları Sarayburnu'ndan Haliç kıyısı boyunca Ayvansaray'a bu taraftan, ve Marmara kıyısı boyunca Yedikule'ye, Yedikule'den Topkapı'ya, Topkapı'dan Ayvansaray'a uzanıyordu.
Surların uzunluğu 22 km'dir. Haliç surları 5.5 km., kara surları 7,5 km. Marmara Surları 9 km'dir. Kara surları üç bölümden oluşur. Hendek, dış sur,iç sur. Hendekler bugün tarım alanı olmuştur. Sura bitişik ve 50 m aralıklarla kara surları tarafında, birçoğu yıkılmış, çatlamış durumda 96 burç bulunmaktadır. Bu burçlar, boydan boya uzanan sur duvarlarından 10 m.lik çıkıntıda, çoğunlukla kare planlı ve 25 m. yüksekliğindedir. Pencereleri, tonozları, kapıları vardır. İç surlarla dış surlar arasında kapı ve merdiven bulunur. İç surlar ve burçlarda kefeki taşı ve tuğla kullanılmıştır. Dış surlar ise sandık vaya kazamat duvardır. Dış surlarda daha küçük ve büyük burçlar arasına gelmek üzere küçük burçlar vardır. Bütün bu hendek, burç, dış ve iç surların toplam eni 70 m'dir. Surların içinde dehlizler ve küçük oyuklar vardır. Marmara ve Haliç surlarının önündeyse hendek ve dış sur yoktur. Bu surların kalınlığı 5 m, yükseklik 15 m'dir. Burçlar 20 m'dir, Marmara tarafında 103, Haliç tarafında 94 Burç vardır.
|
| Thema, Yunanca: tekil - θέμα, thema çoğul - θέματα themata) yaklaşık yedi yüz yıllık bir dönem için Bizans İmparatorluğu'nun ana yörel idare birimi idi. Thema sistemi yedinci yüzyılda Bizans topraklarının müslüman orduları tarafından zaptedilmeye başlanması ile kurulmuş ve daha önceki ana yörel birim olan ve Roma imparatorları Diokletian ve I. Konstantin tarafından kurulmuş olan Roma diakos sistemi yerine geçirilmiştir. Bizans İmparatorluğu'nun çok küçülüp birbirinden ayrı parçalar haline dönüşmesinden sonra imparator VI. Yannis Kantakuzenos tarafından 1350li yıllarda themalar ortadan kaldırılıp yörel idare orta-caglarda cok populer olan "liyej-vasal" iliskisine dayanan apandaj sistemine dönüştürülmüştür.
6. yüzyıl'ın sonlarında ve 7. yüzyıl başlarında Bizans İmparatorluğu her yönden hücumlara uğramaktaydı. Sasani İmparatorluğu doğudan ve güneydoğudan Suriye, Mısır ve Anadolu'ya baskı yapmaktaydı. İslav ırkları ve Avarlar, Balkanlar'da yerleşmeye başlayıp Yunanistan içlerine saldırmaktaydılar. Lombardlar genellikle hiçbir direniş görmeden kuzey İtalya'yı işgal etmişlerdi. Bizans İmparatorluğu'nun daha batısında ve güneyinde uzak olan ve imparatorlar I. Justinianos ve Mauricius tarafından yeniden Roma eline geçmiş olan bölgelerde bu gittikçe artan baskıya karşı koyabilmek için bölgedeki en yüksek sivil idare ve askeri idare birleştirip ve özel bir eyalet Ekşari ve eyalet valisi Eksarh sistemi uygulanmaya başlanmıştı. Bu özel yerel idare yönetimi sistemi Kuzey Afrika'da Tunus civarında Kartaca merkezli Afrika Ekşarjlığı ve İtalya'da Revanna merkezli Ravenna Eksarhlığı kurulmuştu. Bu tip idari uygulama başlangıcı 530'lu yıllarda Justinianos'un yeni idari reformlarına götürülmektedir. O zamana kadar Roma İmparatoru Dioklatia'in kurmuş olduğu yerel idare sistemine göre taşra yörelerinde askeri idare ile sivillerin idaresi titizlikle ayrılmakta ve iki sistem birbirlerinden değişik şekilde organize edilmekte idi. Bu ayrılmaya neden, aksi halde yerel yöneticilerin yörelerinde bulunan askerlere komuta edip kendilerini özerk imparator olarak ilan etmelerine ve yerel askerlerle merkezî iktidarı ele geçirmeye çalışmalarına imkân vermesi idi. Bu sistem Roma İmparatorluğu'nun genellikle her yöresinde ve 300 yıl süre ile uygun sonuçlar vermişti.
Fakat 640'lı yıllarda İmparatorluğun güney doğusunda Müslüman Dört Halife dönemi başlangıcından beri özellikle bu sınır yörelerinde bu sistem çökmeye başladı. Müslümanların çok hızlı bir şekilde imparatorluğun çok önemli bölgeleri olan Mısır ve Suriye'yi ele geçirmeleri ve Kuzey Afrika, Filistin ve Güney Anadolu'yu tehdit etmeleri, bu nedenle Bizans için çok önemi olan tarım üretimi, insangücü ve arazi kaybı idari sisteminin nasıl yaşamını sürdüreceği hakkında korku yaratmıştı. Bu daha once hiç hisedilmemiş olan büyük idarî kriz imparatorluğun yönetiminin baştanbaşa reform edilmesine neden oldu.
Daha önceki yörel idare sisteminin bazı elemanları yedinci yüzyıl sonlarına kadar değişmemekle beraber, Anadolu'da imparatorlugu elinde buluna bolgeler 5 buyuk thema (çoğul themata)' ya bölündü. Bunlardan her birinin yönetimi strategos (general) adı verilen eyalet valisine verildi ve bu eyalet valileri thema içinde bulunan askeri kuvvetlerin komutanı olma görevleri de bulunmaktaydı. Bu çeşit yörel idare sonradan Osmanlı Devleti'nde benzer olarak beylerbeylik ve sancak beyliği sisteminde de uygulanmıştır.
Thema sistemine göre askerî birliklerin konmuş oldukları yörede boş arazilere veya yeni fethedilen yörelere ve arazilere yerleştirilmesi ve bu arazilerin hemen devlete sadık kişiler tarafından ele geçirilmesi Bizans İmparatorluğu'nun uzun zaman yaşamasına yardımcı olmuştur denilebilir. Fakat diğer taraftan bu yeni sistem ile sivil sosyetenin askerleşmesi ve sivil kültürün ve sivil kurumların eski güçlerini kaybetmeleri gerçekleşmiştir. Bu nedenle birçok Avrupalı tarihçi thema sisteminin kurulması tarihini Doğu Roma İmparatorluğu için Geç Antikite çağının bitmesini ve Orta Çağların başlangıcını işaret ettiğini kabul etmektedirler.
|
|
|
İşte yapabileceklerinizden bazıları :
|
|
