Portal:Bizans İmparatorluğu

düzenle Bizans İmparatorluğu Portali

Bizans İmparatorluğu, (Yunanca: Βασιλεία τῶν Ῥωμαίων, Basileía tôn Rhōmaíōn "Rum İmparatorluğu"; Latince: Imperium Romanum) ya da 16. yüzyılda Alman Hieronymus Wolff'un adlandırmasıyla Bizans İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395'te Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasıyla ortaya çıktı. Başkenti Roma olan Batı Roma İmparatorluğu 5. yüzyılda Germen kabilelerince yıkıldı. MerkeziKonstantinopolis (bugünkü İstanbul) olan ve Bizans İmparatorluğu da denen Doğu Roma İmparatorluğu ise, bin yılı aşkın süre varlığını sürdürdü. Bizans'ın ortaya çıkışı, Roma İmparatoru I. Constantinus'un başkenti, Roma'dan bugünkü İstanbul'a taşımasıyla da yakından ilişkilidir.

Roma İmparatoru I. Konstantin (Büyük Konstantin), 330'da imparatorluğun başkentini eski Yunan kenti Byzantion'a (Bizans) taşıdı ve yeni başkente, Constantinus'un kenti anlamına gelen Konstantinopolis (Constantinopolis) adını verdi. Büyük Konstantin, Roma'dan senatörler ve yüksek memurlar getirterek Konstantinopolis'te yeni bir yönetim oluşturdu ve kenti yeniden imar etti. Roma çok tanrılı olmasına karşın, Konstantinopolis'i bir Hıristiyan kenti yaptı ve kendisi de bu dini benimsedi.

Bizans'ın yöneticileri kendilerini Roma İmparatorluğu'nun gerçek mirasçıları olarak kabul ettiler ancak öte yandan Roma ile ilişkilerini de sürdürdüler. Roma İmparatorluğu'nun batı kesimi küçük devletlere ayrılıp parçalanırken, Bizans İmparatorluğu bütünlüğünü korumayı başardı. Batıdan bağımsız olarak Doğu Akdeniz'de egemen olan Bizans İmparatorluğu, klasik Yunan ve Roma uygarlıklarının son merkezi oldu.

Daha fazlası...

düzenle Seçilen tarihsel karakter

İoannis Skilicis, (Latince: Ioannes Scylitzes, Yunanca: Ἰωάννης Σκυλίτζης, ayrıca Σκυλλίτζης/Σκυλίτσης, Iōannēs Skylitzēs/Skyllitzēs/Skylitsēs), (11. yy'ın ikinci yarısı) Bizanslı saray memuru ve tarihçi. 811-1057 arasını anlatan tarih eseri ve bunu süsleyen minyatürlerle tanınır.

Hayatı hakkında çok az bilgi vardır. Tarihin Özeti çalışmasının başlığında kendisini kouropalatēs ve eski Vigla droungarios ("Ordunun seçkin atlı birliğinin komutanı") olarak tanımlar. Bazı yazarlar 1092'de aynı görevler ifa etmiş İoannis Thrakesios ile Skilicis'in aynı kişi olduğunu ileri sürerler.

Ana eseri Tarihin Özeti (Σύνοψις Ἱστοριῶν, Latince: Sinopsis Historiarum), 811 yılında I. Nikiforos'un ölümünden 1057 yılında VI. Mihail'in görevden alınmasına kadarlık bir tarihi içerir. Günah Çıkartıcı Theofanis'in Vakainamesini (kronik) devam ettirir. Bu eserin devamı 1057 – 1079 yıllarını kapsayan Scylitzes Continuatus adlı eserdir. Bazı tarihçiler, bu eserin de Skilicis tarafından yazıldığının iddia ederler. Skilicis'in eseri, 8. yy yazarı Theofanis'in tarihinin devamı niteliğindedir. Skilicis, Teofanes'i en güvenilir tarihçi olarak kabul ederken aralarında Mihail Psellos'un da bulunduğu çağdaşları ile karşılaştırır.

Daha fazlası...

düzenle Ayın tarihi eseri

Zeuksippos Banyoları, 100 ile 200 yılları arasında inşa edilmiş, şehrin merkezindeki diğer yapılar gibi 532 yılında Nika ayaklanması sırasında tamamen yıkılmış ve yıllar sonra yeniden inşa edilmiş, Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis şehrinin popüler halk hamamıdır. Bu şekilde adlandırılmasının nedeni, inşa edildiği yerde daha önce Jüpiter ("Zeus") tapınağının olmasıdır. İstanbul şehrinin kent olarak ilk atası ve Konstantinopolis'ten önce, Antik Yunanistan'da kurulan Byzantion şehrinde bulunan Akropolis içerisine inşa edilmiş Akhilleus banyolarının yaklaşık 450 metre güneyine kurulmuştur. Banyolar, içinde bulunan ve her biri ünlü bir insanı temsil eden heykelleri ile tanınır. Fakat burası, 7. yüzyıl boyunca, askeri amaçlar için kullanılmıştır. 1928 yılında sit alanı kazılmış ve banyoların yeniden yapılmıştır.

Orjinal banyolar, Septimius Severus tarafından inşa ettirilmiş ve I. Konstantin tarafından ise dekore ettirilmiştir. Bu muhteşem dekorasyon sırasında, birçok mozaik ve seksen heykel eklenmiştir. Heykellerin çoğu, Homer, Hesiod, Plato, Aristotle, Julius Caesar, Demosthenes, Aeschines ve Virgil gibi tarihi şahsiyetlerden ve mitolojik kahraman ve tanrıların figürlerinden oluşmaktaydı. Banyolar, mimarlık ve sanatın tüm ihtişamını taşımaktaydılar ve bir çok edebiyat eserine ilham vermiştir. Bu heykeller, Asya ve çevreleyen alanlar, Roma, Yunanistan ve Küçük Asya gibi bölgeleri içine alan dünyanın çok çeşitli yerlerinden alınmıştı. Banyolar, gerçekten, döneminin tüm mimari akımlarını izlemiştir. Sanat dolu mimarinin o dönem formunun birer parçası olan Senato binası, Forumlar, Lausus'un sarayı gibi binalar da benzer (mitolojik ya da değil) kahramanlar, tarihi karaterler ve güçlü insanların heykelleri ile süslenmiştir.

Göreceli olarak küçük bir ücretle, genel halkın bir üyesi banyo kompleksine girebilirdi. Alan temelde halkın banyo ihtiyacı için kullanılıyor görünsede, farklı aktivitelere katılınıp, zevk alınabilirdi. Hizmetkârlara, kompleksin aktivitelerini ve olaylarını izlemeleri için ücret ödenirdi, ayrıca onlar açılış ve kapanış zamanları ile yönetim kurallarını icra ederlerdi. Kadın ve erkeklerin beraber banyo yapmalarına izin verilmezdi; onlar ya ayrı banyolarda ya da günün ayrı saatlerde yıkanırlardı.

Konstantinopolis'te halkın kullanımına açık çok fazla banyo olmasına rağmen Zeuksippos Banyoları, halkın çok büyük kısmı tarafından en sevilen banyoydu, bu yüzden ticari alanda çok büyük bir rekabet vardı. Banyolar, yöneticiler tarafından dine saygısız davranışların yeri olarak kabul edilmelerine rağman bir çok rahip ve keşiş, hamamları kullanırdı.

Daha fazlası...

düzenle Bunları Biliyor Muydunuz?

Anthemius'un başlattığı Theodosius surları ile Konstantinopolis'in büyüklüğü neredeyse ikiye katlanmıştır.
Nea Eklezya'nın inşası sırasında Bizans donanması inşaata mermer taşımakla görevlendirildiği için Sicilya'daki ana noktalardan Siraküza desteksiz kalarak Araplar tarafından ele geçirilmiştir.

düzenle Haftanın maddesi

Nika ayaklanması, (Yunanca: Στάση του Νίκα) 532 yılında Kostantiniyye'de (günümüzde İstanbul) meydana gelen şehrin gördüğü en şiddetli ayaklanmadır. Şehrin yarısı yanmış veya zarar görmüştür. Onbinlerce insan hayatını kaybetmiştir.

13 Ocak günü kalabalık ve öfkeli gruplar Hipodrom Meydanı'na (günümüzde Sultanahmet Meydanı)'na geldiler. Hipodrom sarayın yanındaydı ve Justinian kalabalığı güvenli bir biçimde izleyebiliyordu. Başlangıçtan itibaren kalabalık Justinian'a hakaretler etmeye başladı. Günün sonunda, 22. yarışta kalabalık dini şarkılar söyleyerek saraya saldırmaya başladı. Nika kelimesi kazan ve başar anlamlarına gelmektedir. Daha sonraki beş gün içerisinde sarayda fiili bir kuşatma yaşandı. Kargaşadan dolayı çıkan yangınlar kente büyük zarar verdi. Özellikle şehrin önde gelen kilisesi Ayasofya zarar gördü. Daha sonradan Justinian Ayasofya'yı yeniden inşa ettirmiştir.

Kargaşanın sonunda imparator I. Justinianos, ayaklanan 30.000 kişiyi hipodromda toplayıp katlettirmiştir.

Daha fazlası...

düzenle Seçilen Resim