Efedrin

Efedrin
	(1S,2R)-efedrin molekülünün top ve çubuk modeli
Sistematik (IUPAC) adı
	rel-(R,S)-2-(metilamino)-1-fenilpropan-1-ol
Kimlik belirteçleri
PubChem	9294
DrugBank	DB01364
Kimyasal özellikler
SMILES	search in eMolecules, PubChem
Farmakokinetik özellikler
Biyoyararlanım	%85
Metabolizma	minimal karaciğer
Yarılanma ömrü	3 - 6 saat
Atılma	%22 - 99 (idrar)
Tedavi bilgileri
Yasal durum	Prescription Only (S4)(AU) Schedule VI(CA) POM(UK) ℞-only(ABD)
	g; t; d;

Efedrin, anestezi sırasında düşük kan basıncını önlemek için sıklıkla kullanılan bir merkezi sinir sistemi (CNS) uyarıcısıdır..^[1] Astım, narkolepsi ve obezite için de kullanılmıştır ancak tercih edilen tedavi değildir.^[1] Burun tıkanıklığında faydası belli değildir.^[1]Ağız yoluyla veya kas içine, damara veya derinin hemen altına enjeksiyonla alınabilir.^[1] İntravenöz kullanımla etkisi hızlı olurken, kas içine enjeksiyon 20 dakika, ağızdan enjeksiyon ise bir saat sürebilir.^[1] Enjeksiyonla verildiğinde yaklaşık bir saat sürer ve ağızdan alındığında dört saate kadar sürebilir.^[1]

Yaygın yan etkiler arasında uyku güçlüğü, kaygı, baş ağrısı, halüsinasyonlar, yüksek kan basıncı, hızlı kalp atış hızı, iştahsızlık ve idrara çıkamama yer alır.^[1] Ciddi yan etkiler inme ve kalp krizini içerir.^[1] Hamilelikte muhtemelen güvenli olmakla birlikte, hamilelerde kullanımı yeterince araştırılmamıştır.^[2]^[3] Emzirme döneminde kullanılması önerilmez.^[3] Efedrin, α ve β adrenerjik reseptörlerin aktivitesini artırarak çalışır.^[1]

Efedrin ilk olarak 1885'te izole edildi ve 1926'da ticari kullanıma girdi.^[4]^[5] Dünya Sağlık Örgütü’nün Temel İlaçlar Listesi’nde yer almaktadır.^[6] Jenerik ilaç olarak mevcuttur.^[1] Normalde Ephedra cinsi bitkilerde bulunur.^[1] Efedrin içeren diyet takviyeleri, varlığının má huáng tarafından not edildiği geleneksel Çin tıbbında kullanılanlar dışında,^[1]Amerika Birleşik Devletleri’nde yasa dışıdır. ^[1]

Tıbbi kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedrin Sülfat (1932), Efedrin Bileşik (1932) ve Swan-Myers Efedrin Inhalant No. 66 (1940 dolaylarında)

Hem efedrin hem de psödoefedrin kan basıncını yükseltir ve bronkodilatör görevi görür, psödoefedrin ise önemli ölçüde daha az etkiye sahiptir.^[7]

Efedrin taşıt tutmasını azaltabilir, ancak esas olarak taşıt tutması için kullanılan diğer ilaçların yatıştırıcı etkilerini azaltmak için kullanılmıştır.^[8]^[9]

Efedrinin erken çocukluk dönemindeki konjenital miyastenik sendromda ve hatta yeni bir COLQ mutasyonu olan erişkinlerde bile hızlı ve uzun süreli yanıt verdiği bulunmuştur.^[10]

Kilo kaybı[değiştir | kaynağı değiştir]

Efedrin

İlaç Etkileşimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

MAO inhibitörleri, alkol, ergo alkaloidleri, oksitosin, dijital ve halotanla birlikte kullanılmamalıdır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m "Ephedrine". The American Society of Health-System Pharmacists. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017.
^ Briggs GG, Freeman RK, Yaffe SJ (2011). Drugs in pregnancy and lactation : a reference guide to fetal and neonatal risk (9th bas.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. s. 495. ISBN 9781608317080. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b "Ephedrine Pregnancy and Breastfeeding Warnings". 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017.
^ Debasis Bagchi; Harry G. Preuss, (Ed.) (2013). Obesity epidemiology, pathophysiology, and prevention (2nd bas.). Boca Raton, Florida: CRC Press. s. 692. ISBN 9781439854266. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. s. 541. ISBN 9783527607495. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
^ World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02. Geçersiz |hdl-access=free (yardım)
^ Drew CD, Knight GT, Hughes DT, Bush M (September 1978). "Comparison of the effects of D-(-)-ephedrine and L-(+)-pseudoephedrine on the cardiovascular and respiratory systems in man". British Journal of Clinical Pharmacology. 6 (3): 221-5. doi:10.1111/j.1365-2125.1978.tb04588.x. PMC 1429447 $2. PMID 687500.
^ Buckey Jr JC (2006). Space Physiology. Oxford University Press. s. 201. ISBN 978-0-1997-4790-0. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
^ Sanford CA, Jong EC (2008). The Travel and Tropical Medicine Manual E-Book (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 139. ISBN 978-1437710694. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
^ Higashida K, Yamada M, Shimohata T (13 Nisan 2021). "Quick and long-lasting responsiveness by ephedrine in an adult woman with congenital myasthenic syndrome associated with a novel COLQ mutation. (2928)". Neurology (İngilizce). 96 (15 Supplement). ISSN 0028-3878. 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"Ephedrine". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 28 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Ephedrine sulfate". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"Ephedrine Hhydrochloride". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[AHFS2016-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m "Ephedrine". The American Society of Health-System Pharmacists. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017.

[2] Briggs GG, Freeman RK, Yaffe SJ (2011). Drugs in pregnancy and lactation : a reference guide to fetal and neonatal risk (9th bas.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. s. 495. ISBN 9781608317080. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[PB2016-3] "Ephedrine Pregnancy and Breastfeeding Warnings". 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017.

[4] Debasis Bagchi; Harry G. Preuss, (Ed.) (2013). Obesity epidemiology, pathophysiology, and prevention (2nd bas.). Boca Raton, Florida: CRC Press. s. 692. ISBN 9781439854266. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Fis2006-5] Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. s. 541. ISBN 9783527607495. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.

[WHO22nd-6] World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02. Geçersiz |hdl-access=free (yardım)

[drew-7] Drew CD, Knight GT, Hughes DT, Bush M (September 1978). "Comparison of the effects of D-(-)-ephedrine and L-(+)-pseudoephedrine on the cardiovascular and respiratory systems in man". British Journal of Clinical Pharmacology. 6 (3): 221-5. doi:10.1111/j.1365-2125.1978.tb04588.x. PMC 1429447 $2. PMID 687500.

[8] Buckey Jr JC (2006). Space Physiology. Oxford University Press. s. 201. ISBN 978-0-1997-4790-0. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.

[9] Sanford CA, Jong EC (2008). The Travel and Tropical Medicine Manual E-Book (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 139. ISBN 978-1437710694. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.

[10] Higashida K, Yamada M, Shimohata T (13 Nisan 2021). "Quick and long-lasting responsiveness by ephedrine in an adult woman with congenital myasthenic syndrome associated with a novel COLQ mutation. (2928)". Neurology (İngilizce). 96 (15 Supplement). ISSN 0028-3878. 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]