Anestezi
Anestezi (Yunanca yoksunluk öneki an- ve aesthētos, "hissetmek"), genellikle cerrahi müdahalelerden önce uygulanan, bedenin tümünün ya da belli bir bölümünün ağrıya duyarsız hâle gelmesini sağlayan işleme verilen addır. Vücudun sadece belirli bir bölgesini uyuşturan anestezi türü ise lokal anestezidir. Anestezi yaratan maddelere anestezikler, ilgilenen uzmanlık dalına ise anestezibilim (anesteziyoloji) denir. Anestezi enjeksiyon, ilaç kabulu ve diğer yöntemlerle verilebilir.
| Anestezi | |
|---|---|
 Ketamin, veteriner tıpta anestezi için kullanılan kimyasallardan biridir. | |
Anestezi, duyumsama yokluğudur. Genel anestezi, geçici bilinç kaybı ile birlikte duyu fonksiyonlarının ortadan kalkmasıdır. Bu tür anestezi Alman tıbbında ve Türkiye'de bazı insanlar arasında genel anestezi deyimi yerine “Narkoz” da denilmektedir. Narkoz, anestezi ile eş anlamlı gibi görülüyor olsa da, tam bilinç kaybı olmadan, duyarlılığın ileri derecede ortadan kalkmasıyla oluşan belirgin uyuşma halidir.
Anestezi Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel anesteziye yönelik ilk girişimler muhtemelen bitkisel ilaçlardı. Alkol bilinen en eski sakinleştiricilerden biridir ve binlerce yıl önce antik Mezopotamya'da kullanılmıştır. Sümerlerin MÖ 3400 gibi erken bir tarihte Aşağı Mezopotamya'da afyon haşhaşını ( Papaver somniferum ) yetiştirip hasat ettikleri kaydedilmektedir. Antik Mısırlıların bazı cerrahi aletleri ve mandrake meyvesinden hazırlanan bir özütle kullandıkları bir anstezi ilaçları vardı.
Çin'de, Bian Que ( Çince : 扁鹊, Wade–Giles : Pien Ch'iao , yaklaşık MÖ 300 ) cerrahi prosedürler için genel anestezi kullandığı bildirilen efsanevi bir Çinli iç hastalıkları uzmanı ve cerrahtı. Buna rağmen, tarihçiler, bir tür anestezi karışımı geliştiren ilk doğrulanabilir tarihi figür olarak Çinli hekim Hua Tuo'yu kabul ettiler, ancak tarifi henüz tam olarak bilinmiyor.[1]
Anestezi türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Duyuları uyuşturmak üzere kullanılan anestezinin birkaç türü mevcuttur.
Narkoz
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel anestezi olarak da bilinen narkoz, ciddi ameliyatlarda kullanılan bir yöntem olup maruz bırakılan hasta dokunsal, ağrısal ve sözel uyaranlara tepki veremez.[2][3]
Sedasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Sedasyonun uygulanmasının genel amacı; ağrı, kaygı ve ajitasyonu kontrol etmek, bakımı kolaylaştırmak, ventilatör desteğine uyum sağlamaktır.[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anestezi İlaçları 11 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Anestezi Tarihi, Neslihan Alkış - Ankara Üniversitesi 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mair, Victor H. (1994). "The Biography of Hua-t'o from the "History of the Three Kingdoms"". In Victor H. Mair (ed.). The Columbia Anthology of Traditional Chinese Literature. Columbia University Press. pp. 688–96.
- ^ "Anesthesia Stages". 13 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023.
- ^ "Anaesthesia". nhs.uk (İngilizce). 17 Ekim 2017. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023.
- ^ Yaşar, Mehmet Akif (2006). "Yoğun Bakımda Sedasyonun Genel Özellikleri", 1. s. 50.
| Tıp dalları |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tıp eğitimi | |||||||||||
| İlgili konular |
| ||||||||||
 | Tıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |