Cueva de las Manos

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Cueva de las Manos, Río Pinturas
UNESCO Dünya Mirası
Mağarada bulunan el izlerinin bir kısmı.
Konum Arjantin
KriterKültürel: iii
Referans936
Tescil1999 (23. oturum)
BölgeLatin Amerika ve Karayipler

Cueva de las Manos (İspanyolca Cave of the Hands veya Cave of Hands), Arjantin'in Santa Cruz eyaletinde, Perito Moreno kasabasının 163 km (101 mil) güneyinde bulunan bir mağara ve kaya sanatı sitelerinden oluşan bir komplekstir. Adını, kaya duvarlara çok sayıda kolaj halinde şablonlanmış yüzlerce el resminden almıştır. Sanat, Kolomb öncesi Güney Amerika'nın Arkaik döneminde, MÖ 7.300 ile MS 700 arasında birkaç dalga halinde yaratıldı. Resimlerin yaşı, resmi oluşturmak için mağaranın duvarına boya püskürtmek için kullanılan kemik boruların kalıntılarından, sanat eserinin radyokarbon tarihlemesinden ve stratigrafik tarihlemeden hesaplandı.

Site, bazı bilim adamları tarafından erken Güney Amerika avcı-toplayıcı gruplarının en iyi maddi kanıtı olarak görülüyor. Arjantinli araştırmacı ve arkeolog Carlos J. Gradin ve ekibi, 1964 yılında, Cueva de las Manos ve çevresindeki mağara sanatı üzerine 30 yıllık bir çalışma sırasında kazı alanlarına başladıklarında, alanla ilgili en önemli araştırmayı gerçekleştirdiler. Site, Arjantin'deki Ulusal Tarihi Anıt ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndedir.

Yapıt[değiştir | kaynağı değiştir]

Cueva de las Manos, adını kaya duvarlara çok sayıda kolaj halinde şablonlanmış yüzlerce el resminden alıyor.[1] Cueva de las Manos'taki sanat, Yeni Dünya'daki en önemli sanatlardan bazıları ve Patagonya bölgesindeki açık ara en ünlü kaya sanatıdır.[2][3][4][5] Sanat, Kolomb Öncesi Güney Amerika'nın Arkaik döneminde MÖ 7300 ile MS 700 arasına tarihlenir.[6][7] Bilginler Ralph Crane ve Lisa Fletcher, Cueva de las Manos'taki kaya sanatının Güney Amerika'daki bilinen en eski mağara resimlerini içerdiğini iddia ediyor.[8]

Sanat eseri, mağaranın içini ve çevredeki uçurum yüzlerini süslüyor.[9] Konularına göre üç temel kategoriye ayrılabilir: insanlar, yedikleri hayvanlar ve insan eli.[2] Sitenin sakinleri hayatta kalmak için guanaco avladılar, bu bağımlılık sanat eserlerine yaratıkların totemik benzeri tasvirleriyle yansıtıldı.[2]

Zamanla birkaç insan dalgası mağarayı işgal etti.[10] Resimlerin yaşı, el kolajlarının şablon sanat eserlerini oluşturmak için mağaranın duvarına boya püskürtmek için kullanılan kemik boruların kalıntılarından,[11] sanat eserinin radyokarbon tarihlemesinden,[12] hesaplanabilir ve üzerine sanat eseri düşen bir kaya duvar parçası da dahil olmak üzere stratigrafik tarihleme.[13] Resmi oluşturmak için kullanılan pigmentlerin kimyasal analizi ve sanatın farklı bölümlerinin stilistik yönlerinin ve üst üste binmesinin (üst üste binmesinin) analizi, resmin gerçek olduğunu doğruladı.[14][15] Akademisyen Irene Fanning ve meslektaşlarına göre, "Güney Amerika'daki erken avcı toplayıcı grupların en iyi maddi kanıtı."[16]

Kültürel bağlam[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu eserleri yapanların kültürleri hakkında kullandıkları aletler ve avladıkları şeyler dışında çok az şey biliniyor. Modern araştırma, kültürleri ve onu yaratan toplumlarda yaşamın nasıl olduğu hakkında spekülasyon yapmaya bırakıldı.[2] Ancak, binlerce yıldır bu kadar çok insanın sanat eserine katkıda bulunması, mağaranın duvarlarına resim yapan sanatçılar için büyük önem taşıdığını gösteriyor.[14] Sanat, bu bölgenin insanlarının kültürlerinde sembolik bir öğeye sahip olduğunu gösteriyor.[17]

Sanat eseri, amacı ne olursa olsun, bölgede yaşayan insanların kolektif sosyal anılarında önemli bir rol oynadı ve daha önceki gruplar, sonrakileri binlerce yıla yayılan bir anlatı yoluyla etkiledi.[18] Avcı-toplayıcıların kültürünün önemli yönleri, guanacoların üreme döngüleri ve toplu avlanma gibi sanatın temalarında gösterilmektedir.[18] Aynı gruplar mevsimsel olarak mekana geri döndüklerinden ve mağarada bir tür ritüel olan sanat eserleri oluşturduklarından, site aynı zamanda sanatçılarla derin bir sosyal ve kişisel bağ taşıyordu.[18]

Amaç[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu sanatın tam olarak işlevi veya amacı bilinmemektedir, ancak bazı araştırmalar onun dini veya törensel bir amacı[2][19] ve dekoratif bir amacı olabileceğini öne sürmüştür.[20] Merry Wiesner-Hanks gibi bazı akademisyenler, el izlerinin insanın hatırlanma arzusunun[21] veya orada olduklarını kaydetme arzusunun göstergesi olduğunu ileri sürmüşlerdir.[22][23] Ancak Jean Clottes, "bu tür davranışların olasılığının neredeyse sıfır olduğunu" belirterek bu bakış açısına meydan okudu.[19] Bunun yerine Clottes, tarihöncesi şamanizmin bu hipotezin her şeyi açıklamadığını ve daha yapılması gereken çok iş olduğunu kabul etse de, "hakkında hiçbir şey bilemeyeceğimiz törenler"in bir parçası olarak sanat eserinin amacına yönelik en makul açıklamadır.[19] Başka bir hipotez, sanatın halklar arasında sınır işaretleri olarak hizmet ettiğini, bölgeselliği gösterdiğini ve toplanma alanları olarak işlev görerek başkalarının işbirliğini sağladığını öne sürüyor.[24][25] Eserlerin avlanma büyüsünün bir parçası olduğuna dair hipotezler de vardır[26] Alan Thorne bunların avlanacak hayvan sayısını etkileme çabalarının bir parçası olarak yaratılmış olabileceğini öne sürer.[27] Her şeye rağmen, birçok insanın bu kadar uzun bir süre kaya sanatına katkıda bulunmak için bir yerde toplanmış olması, katılanlar için büyük bir kültürel önemi veya en azından yararlı olduğunu gösteriyor.[14]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Shally-Jensen, Michael (2015). Countries, Peoples & Cultures: Central & South America. 1 (First bas.). Salem Press. s. 147. ISBN 978-1-61925-788-7. OCLC 915353454. 
  2. ^ a b c d e Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :7 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :10 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ Menon (2010), s. 30: "Cave paintings from much earlier epochs have been discovered in several provinces, the most famous being Cueva de las Manos in Patagonia (see p243)."
  5. ^ Funari, Pedro Paulo A.; Zarankin, A.; Stovel, E. (2009). "South American Archaeology". Gosden, Chris; Cunliffe, Barry; Joyce, Rosemary A. (Ed.). The Oxford Handbook of Archaeology. Oxford University Press. ss. 958-1000. doi:10.1093/oxfordhb/9780199271016.013.0031. ISBN 978-0-19-927101-6. OCLC 277205272. This is perhaps the best-known site in the country, because of its evocative zoomorphic, anthromorphic, and geometric rock-art panels. 
  6. ^ National Geographic Society (9 Ekim 2013). "Cuevas de las Manos". National Geographic Society (İngilizce). 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2021. 
  7. ^ Trofimova, E.; Trofimov, A. (1 Eylül 2019). "World Subterranean Heritage". Geoheritage. 11 (3): 1113-1131. doi:10.1007/s12371-019-00351-8. 
  8. ^ Crane, Ralph J.; Fletcher, Lisa (2015). Allen, Daniel (Ed.). Cave. Earth Series. Reaktion Books. ss. 111-112. ISBN 978-1-78023-460-1. OCLC 915154364. 
  9. ^ Onetto, Maria (2014). "Cueva de las Manos, Río Pinturas Cave Art". Smith, Claire (Ed.). Encyclopedia of Global Archaeology (İngilizce). 3. Springer. ss. 1841-1846. doi:10.1007/978-1-4419-0465-2_1624. ISBN 978-1-4419-0426-3. LCCN 2013953915. 
  10. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; unesco isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  11. ^ Wood, Barry (1 Ekim 2019). "Beachcombing and Coastal Settlement: The Long Migration from South Africa to Patagonia—The Greatest Journey Ever Made". Journal of Big History. 3 (4): 38. doi:10.22339/jbh.v3i4.3422. 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  12. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :47 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  13. ^ Schobinger (2016), s. 67.
  14. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :8 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  15. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :31 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  16. ^ Fanning, Irene; Glusberg, Jorge; Frei, Cheryl Jiménez; Perazzo, Nelly; Hartop, Christopher; Pérez, Jorge F. Rivas; Corcuera, Ruth; Reyes, Marta Arciprete de; Vaquero, Julieta Zunilda (9 Mart 2020), "Argentina, Republic of", Oxford Art Online (İngilizce), Oxford University Press (2003 tarihinde yayınlandı), doi:10.1093/gao/9781884446054.article.t003988, ISBN 978-1-884446-05-4, erişim tarihi: 4 Nisan 2021  Geçersiz |mod=cs1 (yardım)
  17. ^ Neves, Walter A.; Araujo, Astolfo G. M.; Bernardo, Danilo V.; Kipnis, Renato; Feathers, James K. (22 Şubat 2012). "Rock Art at the Pleistocene/Holocene Boundary in Eastern South America". PLOS ONE. 7 (2): e32228. Bibcode:2012PLoSO...732228N. doi:10.1371/journal.pone.0032228. PMC 3284556 $2. PMID 22384187. 
  18. ^ a b c Aschero & Schneier (2021), ss. 324–325.
  19. ^ a b c Clottes, Jean (2016). What is Paleolithic Art?. Martin, Oliver Y.; Martin, Robert D. tarafından çevrildi. University of Chicago Press. ss. 55-56. doi:10.7208/chicago/9780226188065.001.0001. ISBN 978-0-226-26663-3. LCCN 2015029149. 
  20. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :3 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  21. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :2 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  22. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :23 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  23. ^ Moore (2017), s. 102.
  24. ^ Podestá, María Mercedes (2002). "Cueva de las Manos as an example of cultural-natural heritage hybrids" (PDF). Gauer-Lietz, Sieglinde (Ed.). Nature and Culture: Ambivalent Dimensions of our Heritage Change of Perspective. Deutsche Unesco-Kommission. ss. 128-129. ISBN 3-927907-84-7. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2021. 
  25. ^ Aschero (2018).
  26. ^ Beresford, Matthew (2013). The white devil: the werewolf in European culture. Reaktion Books. ss. 35. ISBN 978-1-78023-205-8. OCLC 861693363. 
  27. ^ Raymond, Robert; Thorne, Alan; Buckley, Anthony (1989). Roads Without Wheels (DVD). Man on the Rim: The Peopling of the Pacific. Landmark Media. 14 dakika. OCLC 664751633. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2023. There are some animals here too. Paintings probably intended to increase the numbers of animals that could be hunted.  Geçersiz |url-erişimi=subscription (yardım)