İçeriğe atla

Columbus, Ohio

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Columbus, Ohio
Eyalet Başkenti, Şehir
City of Columbus
Columbus Şehri
Columbus, Ohio bayrağı
Bayrak
Columbus, Ohio mührü
Mühür
Columbus, Ohio arması
Arma
Takma adlar:
The Discovery City (Buluş Şehri),
Arch City (Kemer Şehri),
İndie Art Capital (Indie Sanatları Başkenti,
Cowtown (Sığır Kasabası),
The Biggest Small Town In America (Amerika'da En Büyük Küçük Kasaba
Kentin Ohio içindeki konumu.
Kentin Ohio içindeki konumu.
Amerika Birleşik Devletleri üzerinde Columbus, Ohio
Columbus, Ohio
Columbus, Ohio
Columbus'un ABD'deki konumu.
ÜlkeABD
EyaletOhio
Kontluk (County)Delaware, Fairfield, Franklin
İdare
 • TürBelediye Başkanı - Konsey
 • Belediye BaşkanıAndrew J. Ginther (D)
Yüzölçümü
 • Eyalet Başkenti, Şehir550.5 km²
 • Su
22 mil² (5,9 km²)
Rakım275 m
Nüfus
 (2010)Nüfus Sayımı
 • Eyalet Başkenti, Şehir787.033
 • Sıra15
 • Yoğunluk1399.2/km²
 • Metropol
1.858.464 (32,)
Zaman dilimiUTC-05.00 (EST)
 • Yaz (YSU)UTC-04.00 (EDT)
Alan kodu614
Resmî site
www.columbus.gov

Columbus, ABD'nin en büyük 15. şehri ve Ohio eyaletinin en büyük şehri ve başkentidir. Cincinnati ve Cleveland bölgelerinden sonra Eyaletin en büyük 3. kentsel bölgesidir. Amerika'nın 15., Amerikan Orta-Batısı'nın 3. en büyük şehridir. Ünlü kâşif Kristof Kolomb'un adıyla 1812'de Scioto ve Olentangy Nehirleri'nin arasına kurulan şehir 1816'da başkent olmuştur. Şehrin ekonomisi eğitim, hükûmet işleri, sigortacılık, bankacılık, moda, savunma, havacılık, yiyecek, giyecek, taşıma, çelik, enerji, tıbbi araştırma, sağlık hizmetleri, turizm, perakendecilik ve teknoloji gibi pek çok farklı konuya dayanır. Modern Columbus teknolojik anlamda gelişmiş bir şehir olarak varlığını sürdürmektedir. Dünyanın en büyük özel ar-ge kuruluşu, the Battelle Memorial Institute; Chemical Abstracts Service, dünyanın en büyük kimyasal bilgi takas odası (clearınghouse); dünyanın en büyük jet filosunun kısmı mülkiyet sahibi NetJets ve ABD'nin en büyük kampüsüne sahip üniversitesi Ohio Devlet Üniversitesi bu şehirdedir.

2009 yılında Business Week dergisi Columbus'u bir aile kurmak için en elverişli şehir seçmiştir.[1] Forbes Magazine tarafından 2008 yılında en iyi gelecek vadeden teknoloji şehri[2] seçerken 2010 yılında Relocate America tarafından ilk 10 listesi içine dahil edilmiştir.[3] ABD'nin en büyük 10 şehri İngiliz fDi Magazine dergisince Columbus geleceğin 3 şehrinden biri ilan edilirken[4] Ohio'nun kaynakları, Columbus Hayvanat Bahçesi ve Akvaryumu da USA Travel Guide tarafından 2009'un en iyi hayvanat bahçesi ve akvaryumu seçilmiştir.[5][6]

2008 yılında Market Watch tarafından ABD'de iş yapılacak en iyi 7. şehir[7] ABD'de iş yapmak için en iyi 10 şehir[8] seçilirken Columbus 2011 yılında Forbes 500 listesinden yer alan Nationwide Mütual İnsurance Company, American Electric Power, Limited Brands, Momentive Specialty Chemicals ve Big Lots gibi[9] 5 farklı kurumun genel müdürlüğüne de ev sahipliği yapmaktadır. Columbus'ta faaliyette bulunan ya da şubesi olan belli başlı yabancı şirketler de Almanya menşeli Siemens ve Roxane Laboratories, Finlandiya kökenli Vaisala, Japonya kökenli Techneglas, Inc., Tomasco Mülciber Inc. ve A Y Manufacturing,İsviçre kökenli ABB Group and Mettler Toledo'dur.

2010 nüfus sayımlarına göre Columbus 787.033 kişilik nüfusuyla Ohio'nun en kalabalık kentidir.[10][11] 2008 tahminlerine göre bu sayının 116.000 civarını yabancılar oluşturmaktadır.[12][13]

Sonradan Ohio olarak anılacak bölgede 1775-1794 döneminde yapılan çarpışmalar ve katliamların mevkini gösteren Ohio Bölgesi haritası

Geçmişte Ohio Vadisi ya da Ohio bölgesi olarak da adlandırılan bölge, bugünkü Columbus'un yerleşim alanıdır[14] Her ne kadar geçmişte Fransa Krallığı'nın kontrolü altında gözükse de sonradan kürk ticareti için Avrupa'nın farklı bölgelerinden pek çok tacir bölgeye gelmiştir.[15] Yerli Amerikalı halkın ve Avrupalıların çıkar çatışması sonucu pek çok çatışmaya sahne olan bölgede Fransızlar zorla gücü ele geçirene kadar Pensilvanyalı tacirlerin egemenliği hüküm sürmüştür.[16]

"1763 Paris Antlaşması" ile bu bölge Britanya İmparatorluğu'na verildi. Bu koloni egemenlik döneminde bölgede sulh ve sükûn ihdas edilemedi. Bu bölge devamlı kargaşalık içinde kaldı ve çatışmalar ve katliamlar devamlı ortaya çıktı.

Virjinya Askeri Bölgesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerikan Devrimi'nin ardından Virjinya Askeri Bölgesi'nin bir parçası haline gelen Ohio bölgesi Birleşik Devletler'in egemenliğini kabul etmiştir. Doğu yakasından göçen Avrupa asıllı koloniciler bu bölgede boş ve kendilerinin yerleşebileceği bir sınır bölgesi bulamamışlardır. Onun yerine Miami, Delaware, Wyandot, Shawnee ve Mingo adlı yerli Amerikan halklarından insanlar ile Avrupalı tacirlerle karşılaşmışlardır. Kabileler tecrübesiz Birleşik Devletler'in beyaz kolonicilerinin yayılma politikalarına karşı çıkmış ve yıllar süren kanlı savaşlar meydana gelmiştir. En son "Fallen Timbers Muharebesi" sonucu imzalanan "Greenville Anlaşması" ile yeni yapılanmalara olanak sağlanmıştır.

1797'de Virjinyali genç kontrolör Lucas Sullivant Scioto Nehri kollarının batı yakasında sürekli bir yerleşke kurmuş ve Benjamin Franklin'in hayranı olan Sullivant buraya "Franklinton" ismini vermiştir. Her ne kadar bu yerleşke kanal taşımacılığı ve ulaşım açısından avantajlı olsa da 1798 yılında meydana gelen büyük sel felaketiyle bu yerleşke yerle bir olmuştur.[17] Fakat sonradan yeniden kurulmuştur.

Eski Columbus Şehir Konağı. 1872'de inşa edilmiş ve 1921'de yanıp yıkılmıştır.

1803 yılında Ohio'ya eyalet statüsü verilmesinden sonra iç politika çatışmaları nedeniyle Ohio'nun önde gelen liderleri eyalet başkentini Chillicothe'den tekrar Zanesville'e taşımışlardır. Eyalet meclisi ise sonunda, eyaletin tam coğrafik ortasında yeni bir başkente ihtiyaç olduğuna karar vermiştir. Bunun için Dublin, Worthington, Delaware ve Franklinton kasabaları da eyalet başkenti olmak için aday gösterilmekle beraber günümüzde Columbus olan mevkiin merkezi konumundan ve belli başlı ulaşım yollarına (o zamanlar en popüler taşımacılık nehir taşımacılığı idi) olan erişilebilirliğinden dolayı yeni eyalet başkenti olarak seçilmiştir. Aslen bölge hükûmeti 1812'de Columbus'un başkent olmasını onaylayan yasamayı yapmadan önce bu mevkide Columbus adlı bir yerleşke bulunmamakta idi. Kurt Sırtı olarak bilinen bu mevki eskiden çok büyük bir ormanlık arazi idi ve yalnızca avcılık için kullanılmakta idi. Başkent olma yasası Ohio eyalet meclisinden geçtikten sonra seçilen mevki yeni bir eyalet başkenti olarak dizayn edilmiştir. Bu yeni kent planları Ohio'nun gelecekteki siyasi, ekonomik ve sosyal alanlardaki rolüne hazırlanmıştır. Kristof Kolomb'u onurlandırmak adına Columbus isim verilmiş ve resmen 14 Şubat 1812'de başkent ilan edilmiştir.[18]

"Columbus Burough"[sic] ya da şehir konseyi resmi olarak 10 Şubat 1816'da kurulmuş ve 9 kişi Belediye Başkanlığı, Haznedar ve diğer pozisyonları doldurmak üzere seçilmiştir. Her ne kadar 1812 Savaşı bölgeye zenginlik getirse de sonradan gelen ekonomik durgunluk ve çelişkili iddialar yeni şehrin başarısını tehdit eder olmuştur. Zorlu koşullar, o zamanlar fazlasıyla etkili olan yüksek ateşli hastalık krizleri ve 1833'te patlak veren kolera salgınıyla daha da kötü hale gelmiştir.[19]

Baltimore'dan gelen "Ulusal Yol" 1831 yılında Columbus'a ulaşmış ve şehrin Ohio ve Erie Kanalı'na olan bağlantısını sağlayarak bir nüfus patlamasına neden olmuştur.[20] Bunun yanı sıra Avrupa'dan gelen bir göçmen dalgası iki etnik göçmen bölgesi oluşmasına zemin hazırlamıştır. Büyük bir İrlanda asıllı nüfus şehrin kuzeyine (bugünkü Nationwide Boulevard civarın) yerleşirken Alman asıllılar güneydeki arazinin daha ucuz olmasından faydalanarak "Das Alte Sudende (Eski Güney Uç)" diye bilinen bölgeyi kurmuşlardır. Columbus'taki Alman göçmenler daha sonra Alman köyü (German Village), birçok bira imalathanesi, Trinity Lutheran Seminary (Protestan İlahiyat Fakültesi) ve Capital University (Capital Üniversitesi) gibi yerleri de kuran aktif bir topluluğu oluşturmuşlardır.[21]

Kent merkezinde 1897'de açılan Great Soutern Oteli

3500 kişilik nüfusuyla Columbus resmi olarak şehir unvanını 3 Mart 1834'te almış, aynı gün eyalet hükûmetinin çıkardığı özel yasa ile yasama işlevi şehir konseyine bırakılırken yargı işlevi belediye başkanına verilmiştir. Aynı yılın nisan ayında seçimler gerçekleştirilmiş John Brooks ilk belediye başkanı olarak seçilmiştir.[22]

Columbus-Xenia tren yolu 1850 yılında şehre giren ilk tren yolu olmuştur. Daha sonra bunu Cleveland-Columbus-Cincinnatı tren yolu izlemiştir (1851). İki demiryolu beraber High Street'in doğu yakasında hemen Naghten'in (Kuzey Kamu Patikası) Union İstasyonu'nu inşa etmiştir. 1875 yılına gelindiğinde Columbus'un demiryolu trafiği artmış, şehir 8 farklı demiryolunu kullanabilir hale gelmiş bu nedenle de yeni bir Gar inşa edilmiştir.[23] Yeni garın yanı sıra inşaatı 18 yıl süren Ohio Statehouse (Devlet Konağı) 7 Ocak 1857'de kullanıma açılmıştır.[21]

İç Savaş döneminde, Columbus gönüllü Union Army 26.000 askerî birliği ve 9.000 konfederasyon mahkûmuna topraklarını (Batı Columbus civarında bugün Hilltop olarak bilinen Chase kampında) açan bir üs haline gelmiştir. Bu bölgede hâlen 2000'den fazla Konfederasyon askeri gömülü bulunmaktadır (bu sayı bölgeyi en büyük Konfederasyon mezarlıklarından biri yapmaya yetmiştir)[21] Ayrıca düzenli ordu kuzey Columbus'ta (Delaware yolu civarında) Thomas kampını, 18. Birleşik Devletler Piyade Sınıfı'nın örgütlendiği ve eğitildiği yer, kurmuştur.

1870 yılında, Morril Land-Grant Colleges kanununa binaen, eskiden William ve Hannah Neil'in olan arazi üzerinde sonradan Ohio State Üniversitesi olacak olan the Ohio Tarım ve Makine Üniversitesi) kurulmuştur.[21]

19. yüzyılın sonlarına doğru Columbus pek çok imalat işletmesinin yükselişine şahit olmuştur. 20'den fazla "buggy tipi binek at arabası" imalathanesine sahip olması nedeniyle o zamanlar Dünyanın Buggy merkezi olarak bilinmekte idi. Bu imalathanelerden en büyüğü sonradan binek at arabası, bisiklet ve otomobil şişme lastiğin üretiminde öncü olan 1875 yılında C.D. Firestone tarafından kurulan The Columbus Buggy Company'dir. Columbus'ta The Columbus Consolidated Brewing Company (Columbus Birleşmiş Bira Üretim Şirketi) adli bira imalatçısı ve fabrikası 19. yüzyılda büyük bir ün kazanmış. Ancak Orlin, Ohio'da kurulmuş 19. yüzyılda özellikle güney ve kırsal kuzey Amerika'da etkili olmuş içki ve barlarda içki servisine karşıt olan (bugün "Amerikan İçki Problemleri Konseyi" adını almış olan birlik olan) "Anti-Saloon League"'in lobi faaliyetleriyle bu başarısı gölgelenmiştir.[24] Çelik endüstrisinde de ileri görüşlü olarak bilinen "Samuel P. Bush Buckeye Çelik Döküm Şirketi"'ni kurmuştur.

Columbus merkezinde bulunan Waterford Tower gökdeleni. Arkasındaki Miranova Place Condominium Apartmanları tarafından sanki gölgeye düşürülmüştür.

Bu kadar işletmenin olması kaçınılmaz olarak Columbus'u işçi örgütlenme merkezlerinden biri haline getirmiştir. Ünlü Amerikan işçi sendikaları organizatörü ve lideri Samuel Gompers Columbus'ta Güney 4. Cadde üzerindeki "Druid's Binası"'nda tüm ABD'de organize olmak hedefiyle işçi sendikaları konfederasyonu olan "Amerikan İşçi Federasyonu"'nu kurmuştur. ABD'de tüm ülkede organize edilmiş olan güçlü bir işçi sendikası olan "Amerika'nın Birleşik Maden İşçileri" de 1890 yılında Colombus'ta eski "Şehir Konağı" binasındaki bir toplantı ile kurulmuştur.[21]

Colombus şehirli James Thurber İngilizce mizah eserleri ile efsanevi bir ün kazanıp sevilen 20. yüzyıl mizah yazarı

Yazdığı mizah skeç ve hikâyeleri ile Paris ve New York'ta büyük edebi başarılara imza atacak olan James Thurber 1894 yılında Columbus'ta doğmuştur. Günümüzde "Ohio Eyalet Üniversitesi Tiyatro Bölümü" onun adını taşıyan bir performans merkezi kurmuştur. Ayrıca Thurber'ın yaşadığı Discovery bölgesi yakınlarındaki gençlik evi bugün ABD "Tarihi Binalar Ulusal Listesi"'ne kayıtlıdır.

20. yüzyıldan günümüze

[değiştir | kaynağı değiştir]

"The Columbus Experiment" (Columbus Deneyi) uluslararası alanda tanınmış, filtreleme ve yumuşatma işlemlerini gerçekleştirmek üzere dünyadaki bildiğimiz anlamda ilk şu arıtma tesisinin kurulmasını amaçlayan 1908 doğumlu bir çevre hareketidir. Çalrence ve Charles Hoover kardeşler tarafından dizayn ve icat edilmiştir. Bu icat o güne kadar sıkça görülen tifüs salgınlarının ölümcül sonuçlarını ciddi ölçüde azaltmıştır. 103 senelik bu dizaynlar günümüzde hâlen kullanılmaktadır. Bu tesisin yapılışında işçi olarak görev alan Jeremiah O'Shaughnessy'in adı daha sonra Columbus büyükşehir belediye bölgesindeki O'Shaughnessy barajına verilmiştir.[25]

"Short North Sokağı"nda 2002'de restore edilmiş metalik sokak takları

Columbus lakaplarından biri olan "The Arch City" (Tak Şehri) ismini 20. yüzyıl itibarıyla High Street'i çevreleyen onlarca tahtadan kemer/tak'dan almaktadır. Bu taklar caddenin iki yakasını havadan birleştiren üzerinde yalnızca aydınlatma araçlı ampuller olan çok ince ve küçük kemerdir. Bu taklar başlangıçta geçiş yollarını aydınlatırken sonradan yeni elektrikli tramvay ve troleybuslara elektrik enerjisi sağlamak için kullanılmıştır. Ama 1914 yılında bu taklar sökülüp yerlerine sokak lambaları taşıyan sokak direkleri dikilmiştir. k 2002 yılında Shorth North bölgesinde bu takların tarihsel önemlerini vurgulamak amacıyla metalden yeniden inşa edilmişlerdir.[21]

25 Mart 1913 tarihinde bir sel felaketi Franklinton mahallesini yerle bir etmiş, 90'dan fazla kişi ölmüş, binlerce Batı Yakası sakini evsiz kalmıştır. Gelecekte olabilecek başka selleri önlemek amacıyla "The Army Corps of Engineers (Askeri İstihkamcı Mühendisler Birliği)" Scioto Nehri'ni şehir merkezine doğru genişletme, yeni köprüler kurma ve kıyılarına koruma duvarı örme önerisi getirmiştir.

I. Dünya Savaşı sonrası ABD'de var olan güçlü ekonomiyle Columbus'ta 1920'lerde bir inşaat atılımı gerçekleştirilmiştir. Bu atılım sırasında hâlen kullanılmakta olan The Ohio Theatre (Ohio Sahnesi), şehir merkezi hükûmet binaları, the American İnsurance Union Çitadel (Amerikan Sigorta Birliği Hisarı) ve şehrin kuzeyine yeni ve oldukça büyük bir stadyum (Ohio Stadıum) yapılmıştır.[26] Her ne kadar "American Professional Football Association (Profesyonel Amerikan Futbol Birliği)" 1920 yılında Canton'da kurulsa da merkez ofisleri 1921'de Columbus'a taşınmış ve 1941'e kadar burada kalmıştır. Bu birlik 1922'de şimdiki ismi olan "NFL-National Football League (Amerikan Ulusal Futbol Ligi)" adını almıştır.[27]

Columbus Konferans Merkezi

1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'nın etkileri ekonominin farklı alanlara dayanmasından dolayı Columbus'ta görece daha az hissedilmiştir. II. Dünya Savaşı şehirde pek çok yeni işin yaratılmasına ve yeni göç dalgalarına neden olmuştur. Bu seferki göçmenler New York'un güneyinden Alabama, Missisipi, Georgia'yı içine alan bir hat gibi uzanan Appalas Dağları'nın fazlasıyla az gelişmiş kırsal bölgelerinden gelmiş ve kısa bir sürede Columbus nüfusunun üçte birini oluşturmuşlardır.[21] Bugün Amerika'nın ilk modern alıveriş merkezlerinden sayılan "Town and Country Shopping Center (Kasaba ve Kır Alışveriş Merkezi)" 1948 yılında Whitehall banliyösünde kurulmuştur.[21]


Eyaletler arası federal otoyolların yapımına başlanması merkez Ohio'da banliyö gelişiminin çok hızlı olacağının işaretini vermekte idi. Bu banliyöleşmeden dolayı şehrin yerel vergi matrahında olabilecek aksi etkiler sorunlarının önüne geçmek için kanalizasyon ve su bağlantılarını işleten bağımsız şirketlerin belediyeleştirilmesi politikasını uygulamaya başlamıştır. Bu tedbirler ile varoşlara kaçan seçmenlerin şehir hizmetlerine desteği sağlanmıştır ve ABD'da mali çöküm tehdidi altında bulunan şehir hizmetlerinin kurtarılması imkânı ortaya çıkmıştır.[21] 1990'ların başına gelindiğinde Columbus hem arazi hem de nüfus bakımından Ohio'nun en büyük kenti haline gelmiştir.

Columbus şehir merkezini yeniden yapılandırma çalışmaları son zamanlarda başarılı olsa da, bütün büyük ABD şehirlerinde olduğu gibi, bazı mimarî miraslar bu süreçte maalesef kaybedilmiştir. Colombus'ta 1970'lı yıllarda çok katlı yüksek ofis binaları ve ticaret merkezleri yapmak için Union Station (Columbus Garı) ve Neil House Oteli gibi kentsel mimarı simgeler yıkılmıştır. "National City Bank", "Nationwide Plaza" ve diğer gökdelenler 1970'li yıllar sonunda inşa edilmişlerdir. "Greater Columbus Convention Center (Columbus Konferans Merkezi)"'nin inşasıyla birlikte şehre pek çok ticari şov gelmiş, bugün " Miranova Şirketler Merkezi"'ne ve "North Bank Parkı"'ndaki Condominiums'a ev sahipliği yapan "Scioto Mile" bölgesi yine bu zamanlarda büyük değişim göstermiştir. Broad ve High Caddeleri'nin kesişimindeki yerel NBC'yi de konuk eden "Capitol Square" yine 1980'li yılların başında kurulmuştur. Şehir Belediyesi 2010 yılındaki ipotek krizi sonrası boş kalan, terk edilen pek çok binayı yenilemek ya da yıkmak amacıyla onlarca milyon dolara satın almak zorunda kalmıştır. Şehir yetkililerinin yaptığı açıklamalara göre 2011 yılı Şubat ayında Columbus'ta 6.117 metruk, boş bina bulunmaktadır.[28]

Charles Lindbergh ve arkasında "Spirit of St Louis" uçağıyla Columbus'ta

1907 yılında 14 yaşındaki Cromwell Dixon, pedallarla ilerleyen bir nevi küçük keşif balonu olan "SkyCycle" (Gökyüzü bisikleti) ni yapmış ve Driving Parkı üzerinde uçmuştur.[29]

1910 yılında Wright Kardeşlerin gösteri pilotlarından Phillip Parmalee'nin 88 kilo ipeği Dayton'dan Columbus'a (yaklaşık 110 km'lik bir mesafe) Wright B Modeli ile uçarak taşıması sonucu dünyanın ilk ticari kargo uçuşu gerçekleşmiştir.[30]

20 yıldan daha kısa bir süre sonra Columbus Havalimanı demiryollarıyla havayolunu birbirine bağlayan kıtalararası bir sistemin ekseni olmuş, Charles Lindbergh'in Columbus'u böyle bir uçuş merkezi haline getiren teşvikiyle ticari amaçlı servis sağlayan daha sonra TWA adını alacak olan TAT ile doğu yakasından batı yakasına yolcu taşınmaya başlanmıştır. 1927'deki havaalanı yapmak için tahvil toplama fiyskosundan sonra Lindbergh 1928 yılında kişisel olarak bir kampanya başlatmış ve bir sonraki yıl yeni tahvil toplama yasası çıkarılmıştır.[21] 8 Temmuz 1929'da havaalanı ise amaçlı olarak TAT'ın batı istikametindeki Columbus-Waynoka, Oklahoma açılış uçuşuyla açılmıştır. 19 yolcunun arasında açılış seremonilerine katılan Amelia Erhart, Henry Ford ve Harvey Firestone da yer almışlardır.[21]

1964 yılında Ohio'nun yerlisi olan Geraldine Fredritz Mock, "Spirit of Columbus" (Columbus'un Ruhu) isimli uçağı kullanarak Columbus'tan yola çıkmış ve dünya etrafını uçan ilk kadın unvanını almıştır. Bu uçuş neredeyse bir ay sürmüş ve 1750 kg'in altındaki uçaklar için hızı bir rekor teşkil etmiştir.[31]

Columbus merkezi panoramasi

Scioto ve Olentangy Nehirleri'nin birleşmesi yalnızca Columbus şehir merkezinin biraz batısında olmaktadır. Bunlar dışında Columbus şehir sınırları içerisinde Alum Creek, Big Walnut Creek ve Darby Creek gibi pek çok küçük akarsu da bulunmaktadır.

Wisconsin Buz Dönemi'nde büyük bir buzulun neredeyse bütün Ohio'yu kaplaması sonucu Columbus görece düz bir topoğrafyaya sahiptir. Buna rağmen yine de bölge de bazı eğim farklılıkları görülmektedir. 1132 ft./345 m.lik rakımı ile New Albany yakınlarındaki Franklin ilçesi en yüksek yeriyken, 670 ft/207 m'lik Lockbourne (Scioto Nehri'nin bölgeyi terk ettiği nokta) en alçak yeridir.[32]

Nehir ve göllerin yakınlarındaki çukurluk bölgeler toprak örtüsünün çok çeşitli olmasında etkili olmuş, Alum Creek'i ve Olentangy Nehri'ni besleyen dereler daha çok killi bir toprak yaratırken, Scioto Nehri'ni besleyenler kireç taşı oluşumları yaratmıştır.

Bölgenin iklimi nemli kıtasal iklimle nemli astropikal iklim arasında geçiş gösteren Columbus'ta yazlar sıcak ve bunaltıcı, kışlar soğuk ve kuru geçmektedir. Kışın kar yağışı, şehrin hem tipik kuvvetli kış alçak iklimi bölgesinde olmamasından(örneğin kuzey doğuya göre) hem de Erie Gölü etkisinden kaynaklanan yağış ikliminden uzak olmasından dolayı görece azdır.

Columbus'ta gözümlenmiş en yüksek sıcaklık 21 Temmuz 1934'te ve 14 Temmuz 1936'da yaşanmış 41 °C'lik işidir.[33] Columbus'un şu ana kadar geçirdiği en soğuk gün ise −30 °C ile 19 Ocak 1994'tur.[33] Columbus Amerikan Orta Batısı'nı etkisi altına alan kötü hava koşullarına maruz kalmakta, özellikle bahardan sonbahara kadar kasırga görülme ihtimali çok yüksektir. En son 11 Ekim 2006'da yaşanmış olan kasırga, şehre F2 seviyesinde zarar vermiştir.[34] Ayrıca zaman zaman seller, kar fırtınaları ve ciddi fırtınalar da görülmektedir. Şu tabloda ay ay "Günlük maksimum ortalamaları", "Günlük minimum ortalamaları", "Aylık yağışlar" ve "Aylık kar yağışları" özetlenmektedir.

Ay
Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kaş Ara Yıl
Günlük maksimum ortalamaları (°C) 2 4 10 17 23 28 29 29 25 18 11 4 17
Günlük minimum ortalamaları (°C) -7 -6 -1 4 10 15 18 17 12 6 1 -4 6
Yağış (cm) 7,1 5,8 7,9 8,6 9,7 9,9 11,7 8,4 6,9 5,4 7,7 6,9 96,0
Kar (cm) 20,6 15,7 11,4 2,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 5,8 14,0 70,1

Columbus'un demografik gelişmesi ABD Nüfus Sayımı Bürosu'nun on yılda bir yaptığı nüfus sayımı sonuçları özeti tablosundan görülebilir. Bu tabloda "% Değisme" sayımlar arasında toplam değişmeye ve "Sıra" ABD içindeki şehirler sıralamasına atıf etmektedir:

Colombus: ABD nüfus sayımları özetleri[36]
Yıl Nüfus % Değișme Sıra
1840 6.048 S/D 70
1850 17.882 195,7 37
1860 18.554 3,8 49
1870 31.274 68,6 42
1880 51.647 65,1 33
1890 88.150 70,7 30
1900 125.560 42,4 28
1910 181.511 44,6 29
1920 237.031 30,6 28
1930 290.564 22,6 28
1940 306.087 5,3 26
1950 375.901 22,8 28
1960 471.316 25,4 28
1970 539.677 14,5 21
1980 564.871 4,7 19
1990 632.910 12,0 16
2000 711.470 12,4 15
2005 730.657 -- 15
Derick Brassard, buz hokeycisi eski NHL "Columbus Blue Jackets" takımı üyesi.

2010 nüfus sayımına göre Columbus'un ırksal tablosu şu şekildedir;

  • Beyazlar: %61,5 (Hispanik olmayan beyazlar: %59,3)
  • Siyahi ya da Afro-Amerikanlar: %28,0
  • Yerli Amerikalılar (Kızılderililer): %0,3
  • Asyalılar: %4,1 (Hint %1,3; Çinli %0,3; Koreli %0,2; Vietnamlı %0,2; Japon %0,2; Filipinli %0,2; Kamboçyalı %0,2; Laoslu %0,2)
  • Yerli Hawaili ve Diğer Pasifik Adalılar: %0,1
  • İki veya daha fazla ırka mensup olanlar: %3,3
  • Hispanik veya Latinler: %5,6 (Meksikalı %3,3; Porto Rikolu %0,6; Salvadorlu %0,2; Dominikli %0,2)[37]

2010'deki nüfus sayımına göre Columbus nüfusu 729.369'dur. Şehirde 301.534 hane ve 165.240 aile vardır. Nüfus yoğunluğu kilometre kare başına 1.399,2 kişidir. En kalabalık 5 Avrupa asıllılar ise; Almanlar (%19,4), İrlandalılar (%11,7), İngilizler (%7,9), Polonyalılar (% 7,2) ve İtalyanlar (%5)dır.[38] 301.534 hanenin %28'inde 18 yaşından küçük çocuk bulunurken bu sayının %36,1'ı evli ve birlikte yaşayan çiftlerden, %14,5'i halihazırda kocası olmayan kadın ev sahiplerinden, % 45.2'si ise aile olmayanlardan oluşmaktadır. Toplan hanelerin %34,1'i bireylerden, %7'si ise 65 yaş ve üstü biriyle birlikte yaşayanlardan oluşmaktadır. Ortalama hane büyüklüğü 2.30 ken, ortalama aile büyüklüğü ise 3.01'dir.

Yaş dağılımı istatistiklerine göre toplam nüfusun %24,2'si 18 yaşın altında, %14'u 18-24 yaş arası,%35,1'i 25-44 yaş arası, %17,9'u 45-64 yaş arası ve %8,9'u 65 yaş ve üstüdür. Medyan yaş 31 iken 18 yaşın üstündeki her 100 kadın için 91.9 erkek vardır

Şehrin hane başına düşen ortalama geliri yıllık 37.897$'ken, ortalama aile geliri yıllık 47.391$dir. Ortalama erkek geliri 35.138$ken bu miktar kadınlarda 28.705 $'a düşmektedir. Şehrin kişi başına düşen geliri 20.450$dir ve bu rakamla ailelerin yaklaşık %10,8'ı ve toplam nüfusun %14,8'i yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır.

Columbus şehir merkezi 20 yüzyıl ve 21. yüzyıl boyunca, Çin anakarasından, Avrupa'dan, Tayvan'dan, Vietnam'dan, Rusya'dan, Japonya'dan Somali'den, Hindistan'dan pek çok göç dalgasına maruz kalırken, Meksika ve diğer Latin Amerika ülkelerinden kaynaklanan göçse hâlen sürmektedir.[39] Bunlar dışında dünyanın pek çok ülkesi de Ohio Devlet Üniversitesi'nin uluslararası öğrencileri sayesinde Columbus'ta temsil edilmektedir. 2008 tahminlerine göre şehir nüfusunun 116.000 kadarı, yeni şehir sakinlerinin yaklaşık %82'si, yabancı ülke doğumludur.[40]

Demografik özellikleri, ırkların ve milletler kadar farklı gelir gruplarını ve kentsel, kırsal ve banliyö alanlarını içinde bulundurmasıyla geçmişte Columbus tipik bir Amerikan şehri olarak görülmekte ve bu nedenle de piyasaya yeni sürülecek ürünle için test pazarı gibi kullanılmaktayken[41] günümüzde yeni çalışmalar genel ABD nüfusunu yansıtmadığını ileri sürmektedir.[42]

Columbus ayrıca yaklaşık 34.952 gay, lezbiyen veya biseksüelden oluşan bir kısım LGBT'ye ev sahipliği yapmaktadır.[43] Bu özelliğiyle Gay ve Lezbiyenlerin yaşaması için en elverişli şehirlerden biri seçilirken ülkedeki en hakkı verilmemiş gay şehri unvanına da sahip olmuştur.[44]

2008'de "Central Connecticut Eyalet Üniversitesi" tarafından ABD'nin 15. en okur-yazar şehri seçilirken 19. en iyi eğitim görmüş şehri ilan edilmiştir.[45]

2006 yılında CNN Money tarafından yaşamak için 8. en ideal büyük şehir seçilmiş,[46] 2010 yılında Sperling's tarafından 2. en erkeksi şehir seçilirken[47] (2009 yılında 7 sırada imiş[47]) aynı yıl "Dole Nutrition Institute (Dole Beslenme Enstitüsü)" tarafından en çok salata tüketen şehirlerden biri olduğu belgelenmiştir.[48]

Kanun ve hükûmet

[değiştir | kaynağı değiştir]
Columbus Şehir Konağı

Şehir bir belediye başkanı ve tek kameralı, her iki senede bir iki aşamada 4 dönemlik seçilen 7 üye tarafından yönetilmektedir. Belediye başkanı Güvenlik Müdürü ile Kamu Servisleri Müdürü'nüne atama yapar. Vatandaşlar ise şehrin mali denetçisini, şehir mahkemesi katibini, belediye mahkemesi yargıçları ile şehir savcısını seçerler. 1913 yılında seçilen kanun komisyonu 1914'te iş başına geçmiş ve Federal formu, pek çok yenilikçi özellikle değiştiren (örneğin partiye bağlı olmayan oy hakkı, tercihli oy hakkı, seçilmiş memurların azledilebilmesi, referandum gibi) değiştiren yeni bir kanun teklifi getirmiş ve bu teklif 1916 yılında yasalaşmıştır. Şehrin bugünkü belediye başkanı Michael B. Coleman'dır.

Columbus şehri polis hizmetleri Belediye Polis Departmanı tarafından sağlanmaktadır.[49] CQ Press'e göre 2009 yılında Columbus ABD'nin en tehlikeli 38. şehridir fakat tarihi boyunca hiçbir zaman en tehlikeli 25 listesinden girmemiştir.[50] Bu sıralama Federal Bureau of Investigation (FBI) tarafından derlenen suç istatistiklerinin CQ Press tarafından ağırlıklı değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkmıştır. 2005 FBI istatistiklerine göre Columbus'ta 102 cinayet kayda geçmiş, toplamda 6.111 şiddet vakası rapor edilmiştir.[51][52] İlgilenenler için, her gün güncellenen, suç mekanlarını, tiplerini ve detaylı bilgi içeren Columbus olay haritası mevcuttur.[53]

Columbus merkezinda OPERS binası

Columbus genel anlamda güçlü ve farklı iş kollarına- eğitim, sigortacılık, bankacılık, moda, savunma, havacılık, yiyecek, ulaşım, çelik, enerji, tıbbi araştırma, sağlık, turizm, perakendecilik ve teknolojiye- dayanan bir ekonomiye sahiptir. Relocate Amerika isimli bir emlakçılık araştımra firmasına göre 2010 yılının en iyi büyük şehirleri sıralamasında ilk 10'da yer alan[54] Columbus'u 2008 yılında MarketWatch ış kurmak ve yapmak için en ideal 7. şehir,[55] fDi geleceğin şehirleri listesinden ABD'deki 3. şehir ve en işletme canlısı 4. şehir seçmiştir.[56] Policom Corp'a göre 2006 yılında Amerika'nın en güçlü 7. Ohio'nun 1. ekonomisi seçilirken[57] 2009 yılı istatistiklerine göre Columbus büyükşehir belediyesi bölgesinin GDP'si 90 milyar dolardır.[58]

2007 yılında başlayan ekonomik durgunluk süresince Columbus ekonomisi, 10'larca yıllık iş dağıtımı ve uzun zamandır bölgede olan büyük şirketler, iş dünyası liderleri ve siyasi liderler sayesinde ülkenin geri kalanı kadar etkilenmemiştir. Her ne kadar Columbus'ta ülke atmosferinden etkilenmiş, finansal yanlışlıklar yapıldığına dair iddialar sonucu vergileri yükseltmek zorunda kalmış olsa da Coleman yönetimi bu istikrarlı ekonomiyi sürdürmek için ellerinden geleni yapmaktadırlar.[59] Columbus;un eyalet başkenti olmasından dolayı şehirde, şehir, bölge, eyalet, federasyon çalışanlarını ve hükûmet işçilerini de kapsayan resmi bir varlık da söz konusudur. Hatta devlet Columbus'taki en büyük işverendir de denilebilir.

2011 yılında şehirde Fortune 500 listesinde yer alan 5 farklı genel müdürlük bulunmaktadır, bu müdürlükler Nationwide Mütual İnsurance Company, American Electric Power, Limited Brands, Momentive Specialty Chemicals ve Big Lots'tır.[60] Ayrıca Cardinal Health'in genel müdürlüğü de Dublin'in hemen dışında Columbus yakınlarındadır. Bunlar dışındaki büyük işverenler içerisinde çok sayıda okul (The Ohio State University gibi), Battelle Memorial Institute gibi hi-tech araştırma ve geliştirme şirketleri, OCLÇ ve Chemical Abstracts şirketleri gibi Bilgi/Arşiv şirketleri, JP Morgan Chase ve Huntington Bancshares gibi finans şirketleri ve Wendy's gibi yiyecek zincirleridir. Columbus'ta faaliyette bulunan ya da şubesi olan belli başlı yabancı şirketler de Almanya menşeli Siemens ve Roxane Laboratories, Finlandiya kökenli Vaisala, Japonya kökenli, Tomasco Mulciber Inc. ve A Y Manufacturing, İsviçre kökenli ABB Group and Mettler Toledo'dur.

Ağ ve adres sistemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehrin sokak planlaması şehir merkezından başlatılmış ve High Street (kuzey-güney yöönlü) ve Broad Street (doğu-batı yönlü) kesişimleri esas alınarak hazırlanan bir şebeke sistemine göre eski büyüme mahallelerine doğru genişletilmiştir. Kuzey-Güney sokaklar High Street'e paralel olarak 12 derece kuzeyden batıya ilerlerken bulvarlar (Fıfth Avenue, Sixth Avenue diye devam eden) doğudan batıya uzanırlar.[61] Adres sistemi Broad ve High Caddelerinin kesişiminden başlar ve numaralar High Caddesi ya da Broad Caddesi'ne olan uzaklıklarına göre numaralandırılır. Numaralandırılmış bulvarlar First Avenue'dan başlar, First Ave. yaklaşık 2.01 km uzunluğunda ve Broad Caddesi'nin kuzeyindedir bundan sonraki bulvarlar kuzeye doğru büyüyen sayılarla numaralandırılmışlardır. Numaralandırılmış caddeler Second Street (2. Cadde) ile başlar, 2nd St. High St.in iki blok batısında ve 3rd St. High St.in 1 blok doğusundadır, buradan itibaren numaralar doğuya doğru büyür.Çift sayılı adresler caddelerin kuzey ve doğusunda bulunurken, tek sayılı adresler güney ve batıda yer almaktadırlar. 700 sayılık bir kapı numarası farkı aynı cadde üzerinde yaklaşık 1 millik (1.6 km) bir mesafeyi göstermektedir.[62] Örneğin 351 Batı 5. Cd High St.in güneyinde kalır ve High Street'e yaklaşık .5 mil (0.80) km uzaklıktadır Kuzey-güney caddeleri üzerindeki binalar da aynı mantıkla numaralandırılmıştır. Kapı numarası Broad Cd.den yaklaşık ne kadar uzaklıkta olduğunu gösterir. "N" ve "S" kısaltmaları caddelerin Broad St.e göre kuzeyde mi güneyde mi olduğunu gösterirken cadde numaraları da şehir merkezindeki High ve Broad Cd.leri kesişiminden ne kadar uzakta olduğunu anlatır.

Yine de yukarıdaki cadde numaralandırma sistemi çoğu yerde sağlanamamıştır. Marble Cliff'ten Güney Lindon'a oradan da havaalanına uzanan bölgede çoğunlukla bulvarlar bulunurken şehir merkezi ve merkeze yakın doğu ve güney yönlü mahallelerde bulvarların aksine yalnızca caddeler vardır. Caddelerin ve bulvarların kesiştiği noktalar çok azdır ve isimlendirilmiş caddeler ile bulvarlar herhangi bir yön doğrultusunda ilerleyebilir. Örneğin, bütün numaralandırılmış bulvarlar doğu-batı yönünde High St.e dik bir şekilde ilerlerken, isimlendirilmiş fakat numaralandırılmamış bulvarların birçoğu kuzey-güney yönlüdür ve High. St.e paralel yer alırlar. Aynı durum pek çok isimlendirilmiş cadde için de geçerlidir. Numaralandırılmış caddeler şehri kuzeyden güneye geçip Broad St.i dik keserken, pek çok isimlendirilmiş fakat numaralandırılmamış cadde doğu-batı yönünde yer alır ve High. St'e dik uzanır. Bu karmaşaya rağmen adres sistemi neredeyse bütün Franklin İlçesini, yalnızca kendi mahalle merkezli adres sistemini geliştiren birkaç banliyö dışında, kapsar. Yukarıda sayılanlar dışında Columbus'un belli başlı caddeleri Main Street, Morse Road, Dublin-Granville Road (SR-161), Cleveland Avenue/Westerville Road (SR-3), Ölentangy River Road, Riverside Drive, Sunbury Road, Fıfth Avenue ve Livingston Avenue'dur.

Columbus iki büyük eyaletlerarası (Interstate) otoyolun kesişiminde kalmıştır; Doğu-Batı istikametli İnterstate 70 ve kuzey-güneybatı istikametli İnterstate 71. The Split (yarık) diye bilinen bölgede (şehir merkezi civarlarında) bu iki otoyol 2.4 km boyunca birleşir ve bu birleşme özellikle yoğun saatlerde Columbus için bir trafik sıkışıklığı yaratır. Columbuslular tarafından National Road (Milli Yol) diye bilinen 40 numaralı Birleşik Devletler otoyolu (U.S. Highway 40)doğudan batıya ilerler ve Main St.i şehrin doğusuna bağlarken ve Broad St.i de batıya bağlar. Aynı yol pek çokları tarafından ülkenin ilk otoyolu olarak da bilinmektedir. 23 numaralı ÜS otoyolu kabaca güney-kuzey istikametinde yapılmışken, 33 numaralı ÜS otoyolu kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda ilerler. 270 numaralı eyaletlerarası yolun dış halkaları şehrin büyük bölümünü sararken, iç halkalar 670 numaralı eyaletlerarası yolu da içine alacak şekilde kuzeye ve havaalanını kapsayarak doğuya gitmekte ve batıda I-70 (70 numaralı eyaletlerarası yol)ile 315 numaralı devlet yolu ile (State Route 315) şehrin batısından, I-70/71 ayrımı ile şehrin güneyinden ve İ-71 ile şehrin doğusundan birleşmektedir. Merkezi konumu ve arayolların fazla kullanılmaması ile Columbus eyalet içindeki her varış noktasına yalnızca yaklaşık 2 saat uzaklıktadır.

Columbus Üniversite Semtinde Olentangy Nehri Köprüsü

Columbus nehir kenarları son yıllarda yapılmış olan birkaç kayda değer köprüye ev sahipliği yapmaktadır. 30 Temmuz 2010 yılında ulaşıma açılmış olan 210m'lik Main St. Köprüsü COSİ (Columbus Bilim ve Sanayi Merkezi)'nin hemen güneyinde Scioto Nehri üzerinde olan köprü 3 tek yön şeritten ve bisikletliler ve yayalar için ayrılmış bir yoldan oluşmakta ve turunun Kuzey Amerika'daki tek örneği olma özelliği göstermektedir.[63] Ağustos 2011'de açılması planlanan The Rich St. Köprüsü Main St. Köprüsü'ne komşu olacak ve nehrin doğu yakasındaki Rich St. ile batı yakasındaki Town St.'i birbirine bağlayacaktır.[64] Lane Ave. Köprüsü ise Üniversite Bölgesi'nd Olentangy Nehri'nin iki yakasını bağlamış, her iki yöne de 3 şeridi olan 14 Kasım 2003'ten beri hizmet veren bir köprüdür.

Port Columbus International Havaalanı

Şehrin ana havalimanı Port Columbus International Airport (CMH)'dir ve birçok başka küçük havalimanı gibi şehrin doğusunda bulunmaktadır. CMH'den yurt içine(San Francisco ve Seattle haricindeki hemen hemen bütün büyük merkezlere) olduğu kadar Kanada ve Meksika'ya uçuşlar gerçekleştirilmektedir. Skybüs Airlines gibi indirimli tarifeli uçaklar için önemli bir merkez olan Columbus Havalimanı dünyanın en büyük hava yolu taşımacısının bir kolu olan NetJets'e de ev sahipliği yapmaktadır. 2005 pazar araştırmalarına göre, Columbus havalimanı yolcularının %50'sini ana servis alanının 60 millik (97 km) bir yarıçap dışından çekmektedir.[65]

Franklin County'nin doğusunda bulunan Rickenbacker Uluslararası Havalimanı ana kargo merkezlerinden biri olup Ohio Milli Hava Muhafaza Gücü (Ohio Air National Guard) tarafından kullanılmaktadır.

ÖSÜ Don Scott Havalimanı ve Bolton Field de Columbus çevresindeki önemli genel havacılık tesislerindendir.

Günümüzde Columbus demiryoluyla yolcu taşıma hizmeti vermemektedir.

Geçmişte ise Columbus şehir merkezinde "Union Station" adında bir gara sahip olmuş ve bu istasyon 1977'ye kadar daha çok Amtrak's National Limited tren servisi için kullanılmıştır. 1979 yılına gelindiğinde "Union Station" yıkılmış yerine bugün hala var olan Greater Columbus Convention Center inşa edilmiştir.[66] İstasyon yıkılmadan önce Cleveland-Columbus-Cincinnatı ve Pittsburgh-Cincinnatı-Chicago-St. Louis güzergahlarında çalışan trenler için önemli bir durak olmuştur. Columbus şu anda, Phoenix'in Aralık 2008'de hafif raylı bir sistem inşa etmesinden sonra, ABD'de demiryolu ile yolcu taşıma sistemi olmayan en büyük büyükşehir belediye alanıdır.[67][68] Yine de Ohio Hub projesi ile Columbus'un yeniden demiryolu ile yolcu taşıma sisteminde yer alması için çalışmalar sürdürülmektedir. Bu proje çerçevesinde Columbus'u Cincinnatı'ye bağlayacak bir hızlı tren sistemi inşa edilmesi ve bu sistemin New York ve Washington D.C. de dahil olmak üzere Doğu Yaka'sina demiryoluyla yolcu taşıma sistemine dahil olan Cleveland'a bağlanması öngörülmektedir.[69]

Columbus belediyesinin oldukça yaygın kullanılan Central Ohio Transit Authority (Merkez Ohio Aktarma Müdürlüğü) adı verilen bir otobüs taşıma sistemine sahiptir.

Bisikletin bir ulaşım aracı olarak kullanılması genellikle düzlük alanlardan oluşması, el değmemiş şehir alanlarının bulunması, büyük bir öğrenci nüfusuna sahip olması ve off-road bisiklet yollarına sahip olması gibi nedenlerden dolayı Columbus içinde yükselen bir trend olmuştur. Şehir, 2010 Biçentennial Bıkeways (200. yıl Bisikletyolları) Planını yayınlamış ve Complete Streets (Tamamlanmış Yol) politikasını yürürlüğe koymuştur.[70] Bıke to Work Week (İse Bisikletle Git Haftası), Consider Biking (Bisiklete Binmeyi Düşün), Yay Bıkes (Yaşasın Bisikletler), Third Hand Biçycle Co-op (Üçüncü El Bisiklet Kooperatifi), Franklinton Cycleworks (Franklinton Bisiklet İşleri ve Cranksters gibi halk çabaları ile yerel bir radyo programının şehir bisikletiçiliğine yoğunlaşması[71] da bisikletin bir ulaşım aracı olarak kullanılmasında etkili olmaktadır.

Columbus ayrıca şehir dışında elçi stili "alleycat (sokak kedisi)" bisikletle hız yarışmaları ve Critical Mass, bisiklet polosu, sanat gösterimleri, film geceleri ve daha pek çok bisiklete binmeyi destekleyen aylık örgütsüz grup binişleri düzenlemektedir.[72] Bütün bu faaliyetler Columbus'un sert havasına rağmen bütün yıl devam etmektedir.

Yeni Main St. ve 2011 yılında açılan Rich St.Köprüleri de üzerinde yaya ve bisikletlilere ayrılmış özel bir yol içermektedir.

Walk Score tarafından 2011 yılında gerçekleştirilmiş bir çalışmaya göre Columbus, ABD'nin en büyük 50 şehri içinde yürüyüşe en elverişli 29. şehir seçilmiştir.[73]

Ohio Eyalet Üniversitesi Drinko Hall'da Michael E. Moritz Hukuk Koleji

Columbus, ABD'deki en büyük kampüs alanlarından birinin sahibi olan "OSU Ohio Eyalet Üniversitesi" ve "Columbus State Community Koleji" adlı iki eyalet üniversite kurumuna ev sahipliği yapmaktadır.

2009 yılında OSU, "U.S. News and World Report" tarafından yapılan araştırmada devlet üniversiteleri sıralaması içinde de 19. olmuş, genel sıralamada ise ülkenin en başarılı 56. üniversitesi seçilerek ulusal okul sıralamalarında ilk sınıfa girmiştir.[74] OSU'nün Veterinerlik ve Eczacılık gibi bazı yüksek lisans programları ise ülke sıralamasında ilk 5'tedir. Sosyal Psikoloji Özel Yüksek Lisans Programı 2., Anlaşmazlık Çözümü Programı 5., Mesleki Eğitim Programı 2., İlköğretim Programı 5., İleri Öğretmenlik Programı 5., Yönetim/Gözetim Programı ise 5. sıradadır.[75]

Columbus'ta bulunan özel üniversite kurumları ise; Columbus College of Art and Design, Fortis College, DeVry Üniversitesi, Ohio Business College, Ohio Institute of Health Careers, Bradford School ve Franklin Üniversitesi'dir. Bunlarla birlikte dini eğitim veren Bexley Hall Episcopal Seminary, Mount Carmel College of Nursing, Ohio Dominican Üniversitesi, Pontifical College Josephinum ve Trinity Lutheran Seminary de Columbus sınırları içerisindedir.

Şehrin banliyölerinde yer alan Bexley's Capital Üniversitesi, Westerville's Otterbein Üniversitesi ve Delaware's Ohio Wesleyan Üniversitesi de Columbus'un eğitim atmosferini etkilemektedir.

İlk ve Orta Öğretim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Eskiden "Columbus Public Schools" ismiyle bilinen "Columbus City Schools (CCS) (Columbus Şehir Okulları) "55.000 öğrencisiyle Columbus'un ilk ve orta öğretimdeki en kalabalık kesimini oluşturmaktadır.[76] CCS'ye bağlı 142 orta okul, lise ve alternatif okul bulunmaktadır. Banliyöler kendi eğitim bölgelerini bir ya da birden çok kasabada kimi zaman şehir sınırlarına da geçerek servis sağlayacak şekilde idare etmektedirler, Colombus Roma Katolik Dıocese da dini eğitim veren birçok orta okul ve liseyi yönetmektedir. 2. en büyük eğitim bölgesi, güneybatı Franklin bölgesine hizmet sunan South-Western City Schools (Güney-batı Şehir Okulları)'dur. Bu bölgede birçok özel eğitim kurumu bulunmaktadır.

Bazı kaynaklara göre ABD'deki ilk anaokulu 1838 yılında şehre göç etmiş Friedrich Frobel'in eski öğrencilerinden Louisa Frankenberg tarafından Columbus'ta kurulmuştur. Bununla birlikte Indianola Junior High School 1909 yılında ülkenin ilk ortaokulu olma unvanına sahiptir. O dönemde öğrencilerin yalnızca %48'inin 9. sınıftan sonra eğitimlerine devam ettikleri göz önünde bulundurulduğunda, ilkokul ve lise arasındaki geçişi sağlayan bu okulun ülke için ayrı bir önemi vardır.[77]

The Columbus Metropolitan Library (Columbus Büyükşehir Kütüphanesi)(CML) 1873 yılından beri şehir sakinlerine hizmet vermektedir. Bünyesinde 3 milyon öge içeren kütüphanenin şehir çapında 22 farklı şubesi bulunmaktadır. Bu kütüphane sistemi ülke çapında en çok kullanılan kütüphanecilik sistemlerinden biri olmuş ve Hennen's American Public Library Ratings (Hennen'in Amerikan Kamu Kütüphaneleri Sıralamaları)nda her zaman en üst sıralarda yer almıştır. (1999, 2005 ve 2008 yıllarında 1. olmuş, 1999'dan beri hep ilk 4'tedir.)[78][79] Ayrıca CML Library Journal (Kütüphane Dergisi) ne göre 2010 yılında yılın kütüphanesi seçilmiştir.[80]

Kent Mimari Simgeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Columbus, "Antik Grek Uyanışı" mimari stilinde yapılmış "Ohio Statehoouse (Devlet Konagi Capitol)" binası, art-deco mimari stilinde "Ohio Judicial Center Ohio Adliye Sarayi), mimar Peter Eisenmen tarafından tasarlanan "Wexner Sanat Merkezi" ve "Greater Columbus Convention Center (Büyük Columbus Konferans Merkezi)" gibi pek çok kayda değer binanın ev sahibidir. Ek olarak "Rhodes State Office Tower (Rhodes Eyalet İdare Merkzi)", "LeVeque Tower" ve "One Nationwide Plaza" da şehirde bulunan diğer önemli gökdelenler ve iş merkezleridir.

"Ohio Statehouse (Ohio Devlet Konağı)" inşaatı 1839 yılında, Columbus zamanın öne çıkan 4 toprak sahibi tarafından bağışlanmış 40.000 m² bir alan üzerinde başlamıştır. Bu arsa daha sonra, şehrin orijinal düzenlemesinde var olmayan "Capitol Square (Capitol Meydanı)" haline dönüşmüştür. Marble Cliff Quarry Co.'dan alınan Columbus kireç taşı ile yapılan hükûmet konağı 5 m derinlikte, rivayete göre o zamanın hapishane mahkûmu çete üyeleri (ki çoğunlukla taçılık ustası oldukları iddia edilir) tarafından kazılmış bir temel üzerinde durmaktadır.[81] Hükûmet konağı Antik Grek Dorik stilinde göre yapılmış gömme bir sundurmaya sahiptir. Geniş ve alçak merkezi alınlık astylar tarzında yapılmış olan, görülemeyecek kadar alçak ola, giriş kümbetini ışıklandıran kubbenin altındaki camlı tamburu desteklemektedir. ABD'deki pek çok hükûmet konağının aksine ulusal Capitol akımından çok da etkilenmemiştir. 22 yıl süren uzun inşaat döneminde 7 mimar çalıştırılmış ve mimarlarla yönetim arasındaki ilişki çoğu zaman arkadaş canlısı olmamıştır. Isıtma ve dahiyane olarak nitelendirilen doğal havalandırma sistemini devreye sokmak isteyen Nathan B. Kelly dizaynlarının, planlanan bütçeye göre fazla pahalı olduğu gerekçesiyle komite üyeleri tarafından kovulmuştur. Hükûmet Konağı halka ve kullanıma 1857 yılında açılmış ve inşası 1861 yılında tamamlanmıştır. High ve Broad Cd'lerinin kesişiminde merkez Columbus'ta bulunmaktadır.

1975 yılında kurulmuş olan "The Jefferson Center for Learning and the Arts (Jefferson Öğrenim ve Sanat Merkezi)" kâr amacı gütmeyen örgütlerin kampüsü, araştırma, yayın ve kâr amacı gütmeyen liderlik ve yönetim seminerleri için bir merkez olarak kullanılmaktadır. Columbus şehir merkezinin doğu köşesinde yer alan The Jefferson Center 100 yılını devirmiş, James Thurber'in çocukluğunu geçirdiği ev de dahil olmak üzere 11 evi yenilemiştir. Bugün bu evler kâr amacı gütmeyen insanı servisler, eğitim ve sanatsal çalışmalar için kullanılmaktadır.[82] Santa Maria gemisinin gerçeğe uygun ölçeklendirilmiş bir kopyası Scioto Nehri kenarında Columbus şehir merkezinde yer almaktadır. Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfinin 500. yılı şerefine 1992 yılında yapılmıştır. Driving Park heritage bölgesi I. Dünya Savaşı'nın ünlü birinci sınıf savaş pilotlarından Eddie Rickenbacker'in evinin de içinde olduğu bölgedir ve evin yeniden yapılandırılma çalışmaları başlamıştır. 1848 yılında kurulmuş olan "Green Lawn Cemetery (Yeşil Çimenlik Mezarlığı)" Amerikan Orta-Batısı'nın en büyük mezarlıklarından biridir.

Columbus Güzel Sanatlar Müzesi

"Columbus Museum of Art (Columbus Güzel Sanatlar Müzesi)" 1931 yılında açılmış, daha çok erken modernizm dönemine kadar oluşturulmuş Avrupalı ve Amerikalı sanat eserleri koleksiyonlarına odaklanmıştır. Çağdaş bir sanat galerisi ve araştırma tesisi olan "Wexner Center for the Arts (Wexner Sanat Merkezi)" Ohio Eyalet Üniversitesi kampüsü içerisindedir. Aynı kampüste OSU basketbolunun ve erkek hokey takımlarının mabedi "Jerome Schottenstein Merkezi" yer almakta içinde de Ohio Eyalet Üniversitesi "Athletics Hall of Fame (Atletik Onur Listesi)"ni bulundurmaktadır.

Franklin Park'ın içinde yer alan "Franklin Park Conservatory (Franklin Parkı Serası)" 1895 yılında açılmış, 36 hektar üzerine kurulu hemen şehir merkezinin doğusunda bulunan botanik bir bahçedir.

"COSİ, (Center of Science and Industry)( Bilim ve Endüstri Merkezi)" büyük bir bilim müzesidir. eskiden "Central High School (Merkez Lisesi)" olarak bilinen şu an kullanılan COSİ binası 1999'da restore edilmiş olup şehir merkezinin hemen karşısında Scioto Nehri'nin batı kıyısındadır.

"Ohio Historical Society (Ohio Tarih Kurumu)"'nun genel merkezi, şehir merkezinin 6.4 km uzağında 23.000-m²'lik bir alana kurulmuş en güzel müzesi olan "Ohio Historical Center (Ohio Tarih Merkezi)" ile Columbus'tadır. Müzenin hemen yanında Amerikan İç savaşı dönemindeki Ohio'nun bir kopyası olarak yapılan tipik eski Ohio kasabası bulunmaktadır.

"Kelton House Museum and Garden (Kelton Evi Müzesi ve Bahçesi)" Victorian döneme adanmış bir müzedir. 1852'de inşa edilmiş bina 3 kuşak boyunca Kelton ailesine ev sahipliği yapmış ve "Underground Railroad (Esir kaçıran yer altı örgütü)" içinde bir etap olmuştur.

1989 yılında karşılıklı kültürel değiş tokuşa bir örnek olarak Columbus'ta "Son of Heaven: Imperial Arts of China (Cennetin oğlu: Çin'in İmparatorluk Sanatları)" adını alan ve Çin'den getirilen antik Çin imparatorlarına ait tarihî eserlerinin gösterildiği bir sergiye ev sahipliği yapmıştır.

İbadet yerleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sperling's e göre Columbus nüfusunun %37,6'si dindardır ve bu oranın %15,7'si kendini Protestan, %13,7'si Katolik, %1,5'i Yahudi, %0,6'si Müslüman ve %0,5'i Mormon olarak tanımlamıştır.[83]

Columbus'taki ibadet yerlerinden bazıları; Xenos Christian Fellowship (Xenos Hristiyan Cemiyeti), Trinity Episcopal Church (Trinity Psikoposluk Kilisesi), Vineyard, the Glenwood United Methodist Church (Glenwood Birleşik Metodist Kilisesi), Second Presbyterian Church (İkinci Presbitryan Kilisesi), St. Paul Episcopal Church (Aziz Paul Psikoposluk Kilisesi, Shilöh Baptist Church (Shilöh Vaftiz Kilisesi), Roman Catholic Church's St. Joseph's Cathedral (Roma Katolik Kilisesi Aziz Joseph Katedrali), Greek Orthodox Church's Annunciation Cathedral (Yunan Ortodoks Kilisesi Meryemana Katedrali), Columbus'un kuzey doğusunda bulunan Life Church (Hayat Kilisesi) Mormon Columbus Ohio Temple (Ohio Columbus Mormon Tapınağı), Muslim Noor İslamic Cultural Center (Müslüman Nur İslami Kültür Merkezi) ve Columbus'taki en eski sinagog olan the Reform Jewish Temple Israel (Reformist Yahudi Sinagogu İsrail)dir.

Şehirdisinda güneydoğuda bulunan World Harvest Kilisesi "Megachurch" (ortalama haftada 2000'den fazla ziyaretçisi olan kilise) sınıfına girmektedir.

Dini Eğitim Enstitüleri ise; Trinity Lutheran Seminary (Trinity Lüteran Ruhban Okulu), Bexley Hall Episcopal Seminary (Bexley Hall Psikoposlul Ruhban Okulu), Methodist Theological School ın Ohio (Ohio Metodist Teoloji Okulu) ve the Pontifical College Josephinum (Papalık Josephinum Koleji)dir.

Parklar ve etkinlikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Columbus ve Franklin Kontluğu Büyükşehir Belediyesi Park Bölgesi, kamuya ait bahçelerden oluşan "Inniswood Metro Gardens"'i; "Highbanks Metro Park"'ı ve daha pek çok halka açık park ve bahçeyi içerir. Şehrin güneybatısında bulunan "Big Darby Creek (Büyük Darby Çayı)" güzelliği ve ekolojik çeşitliliği ile Columbus için ayrı bir önem taşımaktadır.[84] Clintonville semtinde 53.000 m2 üzerine kurulmuş güzel bir gül bahçesi olan "Park of Roses (Güller Bahçesi)"'i içine alan Whetstone Park'ına ev sahipliği yapar.

"Chadwick Arboretum (Chadwick ağaç parkı)" OSU kampüsünde yer alan büyük ve çeşitli bir bitki örtüsüne sahip bir botanik bahçesidir. Georges Seurat'nin ünlü tablosu Grande Jatte Adasında Pazar Öğleden sonrası şimşir ve benzeri ağaç budama sanatıyla Columbus'un "Old Deaf School Park (Columbus Eski Sağır Okulu Parkı)"'nda temsil edilmektedir. Ayrıca şehir merkezi yakınlarında, Whittier yarımadası üzerinde 2009 yılında Metro Park isimli, bölgenin ününü sağlayan kuşları izleme amacına gayet mükemmel hizmet için inşa edilmiş yeni bir park açılmıştır.[85]

Columbus Hayvanat Bahçesi ve Akvaryumu alçak bölge gorilleri, kutup ayıları, manatiler, Sibirya kaplanları, çitalar ve kanguruları kapsayan zengin koleksiyonu ile dünyaca tanınmaktadır. fahri yöneticisi Jack Hanna, Tonight Show ve Late Show gibi ABD'de iyi bilinen televizyon programları için sık sık ulusal kanallarına çıkmaktadır. 2009 yılında ABD'nin en iyi hayvanat bahçesi seçilen[86] parkın içinde bir de Zoombezi Bay isimli su ve eğlence parkı bulunmaktadır.

Performans sanatları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Columbus'taki "Ohio Tiyatrosu". Bir ABD ulusal tarihi mimarlik simgesi olarak kabul edilmiştir.

Şehir, Columbus Senfoni Orkestrası, Columbus Operası, BalletMet Columbus dans topluluğu, "ProMusica Chamber Orchestra ( Promusica Oda Orkestrası)", CATCO (Çağdaş Amerikan Tiyatro Şirketi), "Columbus Children's Theatre (Columbus Çocuk Tiyatrosu)", "Shadowbox Çabaret (Gölge Oyunu Kaberesi)" ve "Columbus Jazz Orchestra (Columbus Jazz Orkestrası)" gibi dünyaca ünlü sanat topluluklarına ev sahipliği yapmaktadır. Yaz boyunca Aktorlerin Columbus Tiyatrosu, German Köyü semtindeki Schiller Park'ta akşamları ücretsiz Shakespeare oyunları temsil edilmektedir.

"Columbus Youth Ballet Academy (Columbus Gençlik Bale Akademisi)" 1980 yılında uluslararası tanınan balerin ve artistik yönetmen, Martha Grahamca keşfedilmiş Shir Lee Wu tarafından kurulmuştur. Wu, dünyaca aranan bir hoca olsa da şu anda "Columbus City Ballet School (Columbus Şehri Bale Okulu)"'nun artistik yönetmenliğini yapmaktadır. Son birkaç on yıllık süre içinde onun mezun ettiği öğrenciler öğrenim hayatlarına "Juilliard Okulu", "Amerikan Bale Okulu", "Houston Ballet Academy (Houston Bale Akademisi)", "Pacific Northwest Ballet School (Pasifik Kuzeybatı Bale Okulu)" gibi enstitülerde devam etmiş, bazıları "New York Şehir Balesi", "Pasifik Kuzeybatı Balesi", "Martha Graham Contemporary Dance Company (Martha Graham Modern Dans Kuruluşu)" ve BalletMet Columbus gibi kuruluşlarda performans sergilemişlerdir. Ayrıca Wu'nun öğrencileri New York'ta düzenlenen "Youth American Grand Prix (Gençler Amerikan Büyük Yarışması)"nda altın madalya kazanmışlar, bazıları ise "Concord De Dance de Paris"'te finalist olmuşlardır.[87]

Columbus'ta "Arena", "Jerome Schottenstein Merkezi","Hayat Stilleri Toplumleri Pavyonu (kısaca LC)" gibi büyük sayıda seyirci alan konser salonları bulunurken, "Veterans Memorial Auditorium", "Mershon Auditorium" ve "Newport Music Hall" gibi dah kucuk konser salonlarında da müzik performansı sahnelenmektedir.

Eskiden "Siyahi Kültür Merkezi" olarak hizmet veren "Linkoln Sahnesi" büyük bir restorasyon çalışması sonucu 2009 yılında tekrar halkın kullanımına açılmıştır.[88] Linkoln Sahnesi'nden çok da uzakta olmayan "King Arts Complex (Kral Sanatlar Kompleksi)" birçok kültürel etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca şehir merkezinde tarihi "Palace Tiyatrosu", "Ohio Sahnesi", "Güney Sahnesi" gibi pek çok büyük tiyatro ve sinema salonu vardır. "Amerika Boyunca Broadway" isimli gezici olarak Broaday müzikalleri temsil eden trup/kurum Ohio'da pek çok gösteri için bu sahneleri kullanmıştır.[89] Bunların dışında,"Vern Riffe Center for Government and the Arts (Vern Riffe Hükümet ve Sanat Merkezi)", "Capitol Theatre (Capitol Sahnesi)" ve 3 küçük stüdyo sahneye ev sahipliği yapmakta yerel sanat kurumlarına gösteri şansı tanımaktadır.

Steven Soderberg'in 2000 yılında çektiği Traffic ve Jonathan Demme 1991'de yönettiği The Silence of the Lambs (Kuzuların Sessizliği) filmleri Columbus ve Merkez Ohio bölgesinde çekilmiş ve Oscar kazanmış filmlerdir. Oscar'a aday gösterilen The Shawshank Redemption (Esaretin Bedeli) filmi 1994 yılında Orta Ohio bölgelerinde çekilmiştir. Yerel film yapımcıları Peter John Ross, John Whitney ve yapımcı Philip R. Garrett tarafından çekilen Horrors of War filmi 2006, Fallen Angels yine 2006, Bubble 2005, Criminal Minds 1998'de, Wolfgang Petersen'in Air Force One'i 1989, Speak 2004, Tango & Cash 1989 ve Teachers 1984 yıllarında yine Ohio eyaletinde çekilmiştir.

Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Columbus'un resmi olarak 10 tane kardeş şehri vardır:

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Neighborhoods", City of Columbus Economic Development.
  2. ^ Erişim tarihi:29 Ağustos 2011 25 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  3. ^ "Ranking: Columbus among top 10 big cities", BizJournals. Erişim tarihi:22 Ağustos 2011 .
  4. ^ "Location Overview", Ohio Equities, Erişim tarihi:23 Ağustos 2011.
  5. ^ "The Top 10 Zoos in America". USA Travel Guide. 10 Şubat 2009. Erişim tarihi:23 Ağustos 2011
  6. ^ ABD'nin en iyi hayvanat bahçeleri[ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ Market Watch, Best Places to dö business Erişim tarihi:23 Ağustos 2011
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2011. 
  9. ^ "Fortune 500", CNN Money. 2011. Erişim tarihi:23 Ağustos 2011
  10. ^ "Ohio, ABD 2010 Nüfus Sayımı". 12 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2011. 
  11. ^ http://www.dispatch.com/content/stories/local/2011/03/09/census-shows-ohio-more-diverse.html 12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:23 Ağustos 2011
  12. ^ "Metro Area Factsheet: Columbus, Ohio MSA", Federation for Immigration Reform. Erişim tarihi:23 Ağustos 2011 .
  13. ^ "Büyükşehir Bilgi Formu; Columbus, Ohio". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2011. 
  14. ^ Christoph Strobel (2008).The testing grounds of modern empire: the making of colonial racial order in the American Ohio country and the South African Eastern Cape, 1770s-1850s,. Peter Lang, ISBN 1-4331-0123-8, 9781433101236. sayfa. 22
  15. ^ "Chapter One: The Anglo-French Contest for the Ohio Country", Pennsylvania Historical and Museum Commission. Erişim tarihi:23 Ağustos 2011.Pensilvanya Fransız- Kızılderili Savaşı 7 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  16. ^ Francis Jennings, (1990) The ambiguous İroquois empire: the Covenant Chain confederation of Indian tribes with English colonies from its beginnings to the Lancaster Treaty of 1744, W. W. Norton & Company, . ISBN 0-393-30302-0, 9780393303025. sayfa. 351.
  17. ^ Moore, Opha (1930). History of Franklin County Ohio. Topeka-Indianapolis: Historical Publishing Company, s.101
  18. ^ Moore, Opha (1930). History of Franklin County Ohio. Topeka-Indianapolis: Historical Publishing Company, s. 122
  19. ^ Moore, Opha (1930). History of Franklin County Ohio. Topeka-Indianapolis: Historical Publishing Company, sf. 138-140
  20. ^ Ed, Lentz (2003) Columbus: the story of a city, p.58, Arcadia Publishing, ISBN 0-7385-2429-8
  21. ^ a b c d e f g h i j k Ed, Lentz (2003) Columbus: the story of a city,, Arcadia Publishing, sf.63-64 ISBN 0-7385-2429-8
  22. ^ Moore, Opha (1930). History of Franklin County Ohio. Topeka-Indianapolis: Historical Publishing Company, sf. 156
  23. ^ Darbee, Jeffrey (2003). Taking the Cars: A History of Columbus Union Station. Columbus: The Ohio Historical Society. ISBN 0-9742573-0-3.
  24. ^ Ed, Lentz (2003) Columbus: the story of a city, sf. 85-87, Arcadia Publishing, ISBN 0-7385-2429
  25. ^ "General Water Treatment Process", Department of Public Utilities, City of Columbus (2007).Erişim tarihi: 23 Ağustos 2011 .
  26. ^ Ed, Lentz (2003) Columbus: the story of a city, sf. 112-113, Arcadia Publishing, ISBN 0-7385-2429
  27. ^ "NFL tarihçe". 28 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2011. 
  28. ^ Mark Ferenchik (26 Şubat 2011). "City spends mıllions renovating, demolishing eyesore properties". The Columbus Dışpatch. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011
  29. ^ "75 Years of Flight ın Columbus", Port Columbus International Airport. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  30. ^ Camille Allaz. (2005). History of Air Cargo and Airmail from the 18th Century, ISBN 0-9548896-0-6, 9780954889609.
  31. ^ Spirit of Columbus; http://www.ohiohistorycentral.org/entry.php?rec=2731 20 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011
  32. ^ Ringle, Dean C. (2007). Franklin County Ohio Road Map & Street Locator. Franklin County, Ohio: Franklin County Engineer
  33. ^ a b Records for Columbus. National Weather Service. Erişme:30 Ağustos 2011.
  34. ^ Tüllis, Matt; Mark Ferenchik (2006-10-13). "Ruin, relief and rebuilding Tornado aftermath". The Columbus Dışpatch. sf. NEWS 01A.
  35. ^ "Weatherbase". 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2013. 
  36. ^ "Historical US Census data". 7 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2013. 
  37. ^ http://factfinder.census.gov/servlet/ADPTable?_bm=y&-geo_id=16000US3918000&-qr_name=ACS_2008_3YR_G00_DP3YR5&-ds_name=ACS_2008_3YR_G00_&-_lang=en&-redoLog=false&-_sse=on 12 Şubat 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi rişim traihi:30 Ağustos 2011
  38. ^ "Columbus, Ohio (OH) Detailed Profile - relocation, real estate, travel, jobs, hospitals, schools, crime, news, sex offenders". City-data.com. Erişim traihi:30 Ağustos 2011.
  39. ^ Pyle, Ençarnacion (2006-03-14). "Colombus becoming a mini melting pot". The Columbus Dispatch. pp. News 01A.
  40. ^ "Capacity Building Initiatıve: Immigrant and Refugee Organizations", Columbus Foundation. 2006. Erişim tarihi: 5 Eylül 2010.
  41. ^ Wolf, Barnet D. (2006-12-05). "Fresch Approach Long John Silver’s test site tries grilling on for size". The Columbus Dispatch.
  42. ^ "Business First of Columbus". 2004-06-01. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011
  43. ^ Same-sex Couples and the Gay, Lesbian, Bisexual Population: New Estimates from the American Community Survey
  44. ^ "The Most Underrated Gay-Friendly Cities in America". About.com. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  45. ^ "America's Most Literate Cities", Central Connecticut State University, Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  46. ^ "10 Best Big Cities", CNN Money, Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  47. ^ a b "Columbus No. 2 In Manliest City Ranking", Columbus Dispatch. 24 Haziran 2010. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  48. ^ "Baltimore Is a Top 2010 Salad City", Earth Times. 13 Temmuz 2010. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  49. ^ NBC 4, Columbus Police Helicopters Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  50. ^ "CQ Press Crime Ranking 2009". Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  51. ^ http://www.10tv.com/10tv/content/files/OhıoCrimeStats.xls[ölü/kırık bağlantı] Erişim tarihi:30 Ağustos 2011 .
  52. ^ http://www.fbi.gov/ucr/2005preliminary/05table4.htm 3 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  53. ^ http://www.postacrime.com/fındCrime?aFınd%5Baddress_or_zıp%5D=columbus+ohio[ölü/kırık bağlantı] Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  54. ^ "Ranking: Columbus among top 10 big cities", BizJournals. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  55. ^ Market Watch, Best Places to dö business. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  56. ^ "Location Overview", Ohio Equities, Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  57. ^ "Study: Columbus has Ohio's best economy", Columbus Biz Journals, Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  58. ^ "New metro GDP stats show slow Columbus growth", Biz Journals. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  59. ^ "Recount Still Possible", Thiş Week Community Papers, Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  60. ^ "Fortune 500", CNN Money. 2011. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  61. ^ Moore, Opha (1930). History of Franklin County Ohio. Topeka-Indianapolis: Historical Publishing Company, sf. 127
  62. ^ Spirit of Columbus, http://www.ohiohistorycentral.org/entry.php?rec=2731 20 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  63. ^ http://www.downtowncolumbus.com/progress/main-street-bridge 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  64. ^ publicservice.columbus.gov/WorkArea/DownloadAsset.aspx?id=37763 30 Ağustos 2011 tarihinde erişilmiştir.
  65. ^ "Regional Airports economic impact study, Wilbur Smith Associates, Inc., January 2005, Chap 1 pp2-4". Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  66. ^ https://web.archive.org/web/20061024013741/http://home.columbus.rr.com/unionstation/. Erişim tarihi::30 Ağustos 2011.
  67. ^ http://www.trainweb.org/moksrail/documents/pop/msa.htm 24 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  68. ^ http://phoenix.about.com/öd/transbüs/a/lightrail.htm[ölü/kırık bağlantı] Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  69. ^ http://www.dispatch.com/content/stories/local/2009/07/18/RAILPLAN.ART_ART_07-18-09_B1_01EGPQ5.html#Scene_1 7 Aralık 2016 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  70. ^ http://www.altaprojects.net/columbus/ 2 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011 .
  71. ^ http://wcrsfm.org/cranksters 27 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:30 Ağustos 2011.
  72. ^ "Critical Mass". 29 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2011. 
  73. ^ http://www.walkscore.com/rankings/cities/ 4 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  74. ^ http://colleges.usnews.rankingsandreviews.com/best-colleges/rankings/national-üniversities/top-public[ölü/kırık bağlantı] Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  75. ^ http://www.ösü.edu/news/newsitem2393[ölü/kırık bağlantı] Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  76. ^ http://www.columbus.k12.oh.us/website.nsf/(CCS_Pages)/Departments_Personnel?öpendocument[ölü/kırık bağlantı] Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  77. ^ http://www.ohiohistorycentral.org/entry.php?rec=2691 20 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  78. ^ Phillips, Jeb (2005-10-05). "Check it out: Columbus Library notches no. 1 rating". The Columbus Dışpatch. .
  79. ^ http://www.haplr-ındex.com/HAPLR100.htm[ölü/kırık bağlantı] Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  80. ^ http://ebranch-prod.columbuslibrary.org/libraryoftheyear 2 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  81. ^ http://www.ohiostatehouse.org/Information/AboutTheStatehouse/GeneralHistory.aspx 2 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  82. ^ http://www.thejeffersoncenter.org/ 9 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  83. ^ http://www.bestplaces.net/city/ohio/columbus# 7 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  84. ^ http://www.dnr.state.oh.us/tabid/981/default.aspx 27 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  85. ^ Gebolys, Debbie (2006-11-16). "Grange donating $4 mıllion". "Columbus Dispatch". s. Business 01G
  86. ^ http://www.wrsol.com/usatravelguide/2009/02/top10zoosınamerica/[ölü/kırık bağlantı] Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  87. ^ http://www.columbuşcityballetschool.com/[ölü/kırık bağlantı] Erişim tarihi:31 Ağustos 2011.
  88. ^ Siegel, Jim (2006-08-19). "Theater's future about more than politics, mayor says". The Columbus Dışpatch. pp. News 05D.
  89. ^ http://www.theatermania.com/ohio/theaters/ohio-theatre-columbus_1095/ 12 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi 31 Ağustos 2011 tarihinde erişilmiştir.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]